Tổng hợp đề khảo sát đầu năm môn Văn lớp 8 có đáp án

Đầu năm học là thời điểm quan trọng để các em học sinh đánh giá lại năng lực và ôn lại kiến thức đã học từ năm trước. Với môn Ngữ văn lớp 8, việc làm quen với các đề thi khảo sát đầu năm là một bước quan trọng trong việc kiểm tra, củng cố kỹ năng đọc hiểu và viết văn. Những đề thi này không chỉ giúp học sinh ôn luyện mà còn giúp thầy cô đánh giá mức độ tiếp thu kiến thức của học sinh, từ đó đưa ra phương pháp giảng dạy hiệu quả hơn.

ĐỀ SỐ 1

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

"Tôi quay lại nhìn mẹ. Mẹ vẫn đứng lặng im nhìn theo tôi, ánh mắt dịu hiền và đượm buồn. Tôi bước đi chậm chạp, lòng bỗng thấy nặng trĩu. Trước mắt tôi, cánh cổng trường mở rộng, đón những đứa trẻ hồn nhiên và háo hức. Tôi ngập ngừng. Mẹ tiến lại gần, cúi xuống buộc lại dây giày cho tôi. Tôi nhìn mẹ, muốn nói gì đó mà không thể thốt nên lời. Mẹ khẽ xoa đầu tôi, mỉm cười dịu dàng rồi bảo:
– Con vào đi, học ngoan nhé.
Tôi bước vào, quay đầu nhìn lại. Mẹ vẫn đứng đó. Một hình ảnh khiến tôi chẳng thể nào quên được – người mẹ với đôi mắt dõi theo từng bước đi của con, với tình yêu thương lặng thầm mà vô bờ bến."

(Trích "Cổng trường mở ra" – Lý Lan)

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Nhân vật “tôi” trong đoạn trích là ai?

Câu 3. Qua hình ảnh người mẹ, em cảm nhận được điều gì về tình mẫu tử?

Câu 4. Tìm và phân tích hiệu quả của một biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 5. Em học được gì từ những tình cảm trong đoạn văn trên?

PHẦN II. VIẾT (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Viết một đoạn văn khoảng 8–10 câu nêu cảm nghĩ của em về tình mẹ.

Câu 2 (4 điểm): Kể lại một kỉ niệm đáng nhớ giữa em và mẹ khiến em xúc động nhất.

>>>Tham khảo ngay: Đáp án đề số 1

ĐỀ SỐ 2

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

"Tôi lặng lẽ nhìn em tôi. Đôi mắt nó đỏ hoe, tay ôm khư khư con búp bê cũ kỹ. Trong phút giây ấy, tôi như thấy một điều gì đó đang rạn vỡ trong tâm hồn mình. Em tôi quay sang, mắt nó đẫm lệ, giọng nghẹn ngào:
– Anh ơi, em không muốn xa anh đâu!
Tôi không nói được lời nào, chỉ biết nắm chặt tay nó. Trên tay tôi là những giọt nước mắt nóng hổi. Mọi thứ xung quanh như lặng đi. Em tôi quay lại nhìn ngôi nhà thân yêu, nơi đã từng có biết bao kỷ niệm. Tôi thấy lòng mình trống rỗng và đau nhói.
Lúc chia tay, nó dúi vào tay tôi con búp bê nhỏ nhất:
– Anh giữ lấy để nhớ em nhé!
Tôi gật đầu, nước mắt trào ra, lần đầu tiên tôi thấy mình yếu đuối đến vậy."

(Trích "Cuộc chia tay của những con búp bê" – Khánh Hoài)

Câu 1. Tìm câu văn thể hiện cảm xúc mạnh mẽ nhất của nhân vật “tôi”.

Câu 2. Tình cảm của hai anh em trong đoạn trích được thể hiện như thế nào?

Câu 3. Em hiểu thế nào về hình ảnh “con búp bê nhỏ nhất” trong đoạn?

Câu 4. Nêu một biện pháp nghệ thuật tiêu biểu trong đoạn và phân tích tác dụng.

Câu 5. Qua đoạn trích, em rút ra được bài học gì về tình cảm gia đình?

PHẦN II. VIẾT (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của em về ý nghĩa của tình cảm anh chị em trong gia đình.

Câu 2 (4 điểm): Hãy kể lại một kỉ niệm gắn bó giữa em với anh/chị/em trong gia đình khiến em xúc động.

>>>Xem ngay: Đáp án đề số 2 đề thi khảo sát đầu năm lớp 8 môn văn

ĐỀ SỐ 3

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:

Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Bao người nhìn em mà xót xa,
Thương phận bạc, kiếp người đàn bà.
Dẫu cuộc đời chìm nổi bao lần,
Em vẫn một lòng không thay đổi.
Giữa dòng đời đầy sóng gió,
Em giữ vẹn tròn phẩm giá, thủy chung.

(Phỏng theo bài "Bánh trôi nước" – Hồ Xuân Hương)

Câu 1. Hình ảnh “bánh trôi nước” là ẩn dụ cho ai?

Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn thơ.

Câu 3. Biện pháp tu từ nào nổi bật được sử dụng?

Câu 4. Em hiểu như thế nào về hình ảnh “tấm lòng son”?

Câu 5. Nêu thông điệp bài thơ gửi gắm về phẩm chất người phụ nữ.

PHẦN II. VIẾT (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam.

Câu 2 (4 điểm): Phân tích bài thơ "Bánh trôi nước" để làm nổi bật hình ảnh người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

>>>Tham khảo ngay: Đáp án đề số 3 đề thi khảo sát đầu năm lớp 8 môn văn

ĐỀ SỐ 4

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi:

Sông núi nước Nam vua Nam ở,
Rành rành định phận tại sách trời.
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm?
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.
Đất nước này không thể chia đôi,
Giặc đến, dân ta chẳng chịu ngồi.
Hịch tướng vang trời non nước,
Núi sông thề giữ mãi không rời.

(Phỏng theo bài “Sông núi nước Nam” – Lý Thường Kiệt)

Câu 1. Bài thơ sử dụng thể thơ nào?

Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn thơ.

Câu 3. Tìm hình ảnh thể hiện tinh thần quyết tâm bảo vệ đất nước.

Câu 4. Phân tích nghệ thuật và giọng điệu của bài thơ.

Câu 5. Em học được gì từ tinh thần yêu nước trong đoạn thơ?

PHẦN II. VIẾT (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn thể hiện trách nhiệm của học sinh trong việc gìn giữ và phát huy truyền thống yêu nước.

Câu 2 (4 điểm): Phân tích bài thơ “Sông núi nước Nam” để làm rõ niềm tự hào dân tộc và tinh thần chiến đấu kiên cường của nhân dân ta.

>>>Xem ngay: Đáp án đề số 4 đề thi khảo sát đầu năm lớp 8 môn văn

ĐỀ SỐ 5

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:

“Buổi sáng hôm ấy, mẹ đưa tôi đến trường. Trời thu se lạnh, sương mù phủ nhẹ trên con đường làng nhỏ. Tôi nắm tay mẹ, lòng đầy hồi hộp. Mẹ im lặng bước bên tôi, thỉnh thoảng lại cúi xuống nhìn con, ánh mắt chan chứa yêu thương.
Trường học hiện ra lặng lẽ sau hàng cây. Trước cổng trường, từng tốp học sinh ríu rít như đàn chim non. Tôi ngần ngại đứng lại. Mẹ nhẹ nhàng bảo:
– Con vào đi, mẹ đứng đây chờ.
Tôi bước chầm chậm vào cổng, lòng rưng rưng khó tả. Nhìn lại, mẹ vẫn dõi theo tôi, đôi mắt mẹ ánh lên sự dịu dàng và lo lắng. Buổi sáng hôm ấy, tôi đã bắt đầu một hành trình mới, mang theo bóng dáng mẹ vào những ký ức không thể phai nhòa.”

(Phỏng theo "Cổng trường mở ra" – Lý Lan)

Câu 1. Em hãy cho biết phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích?

Câu 2. Tác giả đã tái hiện lại cảm xúc nào của nhân vật “tôi”?

Câu 3. Nêu tác dụng của hình ảnh người mẹ trong đoạn văn.

Câu 4. Chỉ ra và phân tích một hình ảnh gợi tả cảm xúc trong đoạn trích.

Câu 5. Đoạn trích giúp em hiểu thêm điều gì về tình mẫu tử?

PHẦN II. VIẾT (6 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Viết đoạn văn ngắn nêu cảm xúc của em trong ngày đầu tiên đi học lớp Một.

Câu 2 (4 điểm): Kể lại một kỷ niệm sâu sắc về ngày tựu trường mà em nhớ mãi.

>>>Tham khảo ngay: Đáp án đề số 5 đề thi khảo sát đầu năm lớp 8 môn văn

Thông qua các đề thi khảo sát đầu năm môn Văn lớp 8, học sinh không chỉ nắm bắt lại kiến thức cũ mà còn rèn luyện kỹ năng làm bài, từ đó chuẩn bị tốt cho những thử thách phía trước. Việc làm quen với cấu trúc đề thi, cách thức ra đề sẽ giúp các em tự tin hơn trong các kỳ kiểm tra tiếp theo. Hơn nữa, đây là cơ hội để các thầy cô nhìn nhận lại phương pháp giảng dạy và hỗ trợ học sinh phát triển tối đa năng lực của mình.