Bộ đề khảo sát đầu năm lớp 9 môn Văn chọn lọc, có đáp án

Đầu năm học là thời điểm quan trọng để đánh giá năng lực học sinh sau kỳ nghỉ hè. Với môn Ngữ văn lớp 9, việc làm quen sớm với đề thi khảo sát đầu năm sẽ giúp học sinh nắm rõ yêu cầu môn học, rèn kỹ năng đọc hiểu và làm văn, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho các kỳ thi quan trọng sắp tới như thi vào lớp 10.

Đề số 1

Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi,
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!

Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.”

(Trích “Đoàn thuyền đánh cá” – Huy Cận)

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ của đoạn trích trên.

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm một hình ảnh nhân hóa trong đoạn trích.

Câu 3 (1,0 điểm): Nêu nội dung chính của đoạn trích.

Câu 4 (1,0 điểm): Em cảm nhận được điều gì về tinh thần lao động của người dân qua đoạn thơ?

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Hãy viết một đoạn văn (8 đến 10 câu) trình bày suy nghĩ của em về vai trò của tinh thần đoàn kết trong cuộc sống.

Câu 2 (5,0 điểm): Kể lại một kỷ niệm đáng nhớ giữa em và một người bạn trong lớp cũ.

>>>Xem ngay: Lời giải cho đề số 1

Đề số 2

Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

“Tôi đi học vào một ngày cuối thu. Lá rụng nhiều và trên con đường làng dài và hẹp, tôi còn thấy nhiều lá vàng rơi đầy. Lòng tôi bâng khuâng, hồi hộp. Tôi không nhớ rõ ngày khai trường đầu tiên của đời tôi, nhưng mỗi năm vào cuối thu, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm buổi tựu trường.

Buổi sáng hôm ấy, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dắt đi trên con đường làng. Trên con đường ấy, tôi thấy mình như lớn thêm lên. Tôi cảm thấy mình đã thật sự trở thành một cậu học trò. Những chiếc áo trắng tinh khôi, tiếng cười nói rộn ràng vang trong sân trường…”

(Theo Thanh Tịnh – “Tôi đi học”)

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định ngôi kể của đoạn văn trên.

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm một hình ảnh thiên nhiên được miêu tả trong đoạn.

Câu 3 (1,0 điểm): Theo em, cảm xúc chủ đạo của nhân vật “tôi” trong ngày đầu đi học là gì?

Câu 4 (1,0 điểm): Qua đoạn trích, em học được điều gì về tình cảm gia đình và mái trường?

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn (8–10 câu) nêu cảm nghĩ của em về mái trường thân yêu.

Câu 2 (5,0 điểm): Hãy kể lại một kỷ niệm về ngày đầu tiên em đi học lớp 6.

>>>Xem ngay: Lời giải cho đề số 2

Đề số 3

Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:

“Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày,
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bóng hàng cây.

Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng,
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông.

Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người…”

(Trích “Quê hương” – Đỗ Trung Quân)

Câu 1 (0,5 điểm): Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào trong đoạn thơ?

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm một hình ảnh gợi lên tuổi thơ trong đoạn trích.

Câu 3 (1,0 điểm): Theo em, thông điệp chính của bài thơ là gì?

Câu 4 (1,0 điểm): Viết cảm nhận của em về tình yêu quê hương được thể hiện trong bài thơ.

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn ngắn (8–10 câu) nói lên suy nghĩ của em về tình yêu quê hương.

Câu 2 (5,0 điểm): Hãy kể lại một kỷ niệm đáng nhớ gắn với quê hương của em.

>>>Xem ngay: Lời giải cho đề số 3

Đề số 4

Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

“Trăng vẫn sáng dịu dàng, rải ánh sáng mênh mang trên mặt hồ. Tiếng gió xôn xao trên ngọn cây, tiếng côn trùng râm ran như một bản nhạc đêm. Một chiếc thuyền con lướt nhẹ trên mặt hồ như đang trôi vào cõi mộng. Tất cả khung cảnh ấy khiến lòng người thanh thản, nhẹ nhõm, như đang rơi vào một giấc mơ êm đềm.”

(Văn học hiện đại)

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn văn trên tả cảnh vào thời điểm nào trong ngày?

Câu 2 (0,5 điểm): Nêu một hình ảnh so sánh trong đoạn trích.

Câu 3 (1,0 điểm): Tác giả đã sử dụng những giác quan nào để miêu tả cảnh vật?

Câu 4 (1,0 điểm): Em có cảm nhận gì về tâm trạng của nhân vật trong đoạn văn trên?

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn (8–10 câu) tả một cảnh đẹp mà em yêu thích.

Câu 2 (5,0 điểm): Hãy kể lại một chuyến đi chơi xa đáng nhớ của em cùng gia đình.

>>>Xem ngay: Lời giải cho đề số 4

Đề số 5

Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

“Bà tôi năm nay đã ngoài tám mươi, tóc bạc trắng như mây, lưng đã còng và tay run run mỗi khi cầm bút. Nhưng bà vẫn tự tay thắp hương mỗi sáng, vẫn nấu ăn cho cả nhà bằng những món ăn đậm đà hương vị quê hương. Bà thường kể cho chúng tôi nghe những câu chuyện xưa đầy cảm động, những ký ức chiến tranh, những ngày đói khổ, gian nan.

Mỗi lần bà cười, nếp nhăn hằn rõ trên khuôn mặt hiền hậu, nhưng ánh mắt thì lúc nào cũng ấm áp, tràn đầy tình yêu thương. Đối với tôi, bà là người bà tuyệt vời nhất.”

(Văn học hiện đại)

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn văn miêu tả nhân vật nào?

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm một chi tiết tả ngoại hình của bà.

Câu 3 (1,0 điểm): Em cảm nhận được phẩm chất gì của người bà trong đoạn văn?

Câu 4 (1,0 điểm): Qua đoạn văn, em học được gì về tình cảm gia đình?

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn ngắn (8–10 câu) trình bày suy nghĩ của em về lòng biết ơn ông bà, cha mẹ.

Câu 2 (5,0 điểm): Hãy kể lại một kỷ niệm sâu sắc giữa em và một người thân trong gia đình.

>>>Xem ngay: Lời giải cho đề số 5

Việc luyện tập qua các đề thi khảo sát đầu năm lớp 9 môn Văn không chỉ giúp học sinh hệ thống lại kiến thức mà còn rèn luyện tư duy, khả năng trình bày và diễn đạt. Đây là bước đệm cần thiết để học sinh tự tin chinh phục môn Văn trong suốt năm học và đạt kết quả tốt ở các kỳ thi quan trọng.