Hướng dẫn làm đề thi khảo sát môn Văn lớp 9 đầu năm - Đề 1

Đề thi khảo sát đầu năm môn Văn lớp 9 là cơ hội quan trọng để học sinh thể hiện năng lực và hiểu biết của mình về các tác phẩm văn học đã học. Trong đó, đề số 1 thường xuyên được lựa chọn để kiểm tra khả năng đọc hiểu và phân tích văn bản của các em. Việc nắm vững phương pháp làm bài, đặc biệt là cách giải quyết các câu hỏi trong đề thi, sẽ giúp học sinh tự tin hơn khi đối diện với bài thi. Bài viết này sẽ đưa ra những gợi ý chi tiết giúp các em chuẩn bị tốt nhất cho đề thi khảo sát môn Văn lớp 9.

Đề số 1

Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

“Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi,
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!

Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.”

(Trích “Đoàn thuyền đánh cá” – Huy Cận)

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ của đoạn trích trên.

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm một hình ảnh nhân hóa trong đoạn trích.

Câu 3 (1,0 điểm): Nêu nội dung chính của đoạn trích.

Câu 4 (1,0 điểm): Em cảm nhận được điều gì về tinh thần lao động của người dân qua đoạn thơ?

Phần II: Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Hãy viết một đoạn văn (8 đến 10 câu) trình bày suy nghĩ của em về vai trò của tinh thần đoàn kết trong cuộc sống.

Câu 2 (5,0 điểm): Kể lại một kỷ niệm đáng nhớ giữa em và một người bạn trong lớp cũ.

>>>Khám phá thêm: Đề số 2 và lời giải

Gợi ý làm đề số 1

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ của đoạn trích trên.

Đoạn thơ được viết theo thể thơ bảy chữ, gồm các dòng thơ có 7 chữ mỗi dòng.

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm một hình ảnh nhân hóa trong đoạn trích.

Một hình ảnh nhân hóa là: “Sóng đã cài then, đêm sập cửa”
→ Sóng và đêm được gán hành động như con người: “cài then” và “sập cửa”.

Câu 3 (1,0 điểm): Nêu nội dung chính của đoạn trích.

Đoạn trích miêu tả cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi lúc hoàng hôn và thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên biển cả cùng sự hào hùng, lạc quan trong lao động của người dân chài.

Câu 4 (1,0 điểm): Em cảm nhận được điều gì về tinh thần lao động của người dân qua đoạn thơ?

• Người dân lao động hiện lên với tinh thần hăng say, yêu lao động, gắn bó với biển cả.
• Họ làm việc cả ban đêm, không ngại khó khăn, thể hiện sự kiên cường, lạc quan và tự hào về nghề nghiệp.
• Câu hát căng buồm, con thuyền ra khơi như một trận chiến đẹp đẽ với thiên nhiên – cho thấy niềm tin và tình yêu cuộc sống.

PHẦN II: LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn nêu suy nghĩ về vai trò của tinh thần đoàn kết

Gợi ý dàn ý đoạn văn (8-10 câu):

Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề: Tinh thần đoàn kết có vai trò quan trọng trong cuộc sống.

Giải thích:

• Đoàn kết là sự gắn bó, cùng nhau hợp tác vì mục tiêu chung.
• “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao.”

Vai trò:

• Giúp con người vượt qua khó khăn, hoạn nạn.
• Tạo nên sức mạnh tập thể để giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
• Góp phần xây dựng môi trường sống, học tập và làm việc tích cực.

Ví dụ: Trong học tập, khi cùng nhau học nhóm, trao đổi kiến thức, kết quả sẽ tốt hơn.

Kết đoạn: Mỗi người cần đề cao và phát huy tinh thần đoàn kết trong mọi hoàn cảnh.

Câu 2 (5,0 điểm): Kể lại một kỷ niệm đáng nhớ giữa em và một người bạn trong lớp cũ

Gợi ý dàn ý bài văn kể chuyện:

Mở bài:

• Giới thiệu người bạn và hoàn cảnh (lớp cũ, năm học nào...).
• Dẫn vào kỷ niệm đáng nhớ.

Thân bài:

Hoàn cảnh xảy ra kỷ niệm (lúc nào, ở đâu, vì sao...).

Diễn biến câu chuyện:

• Có thể là giúp nhau khi bị ốm, tranh cãi rồi làm hòa, cùng nhau đạt thành tích tốt,...
• Tình huống có yếu tố cảm động hoặc hài hước để gây ấn tượng.

Kết quả: Hai người hiểu nhau hơn, trở thành bạn thân, gắn bó sâu sắc hơn.

Kết bài:

Nêu cảm nghĩ về kỷ niệm đó (ý nghĩa, bài học rút ra...).

Mong muốn duy trì tình bạn ấy dù đã không còn học cùng lớp.

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho đề thi khảo sát đầu năm môn Văn lớp 9 không chỉ giúp học sinh làm bài tốt mà còn nâng cao khả năng tư duy, phân tích và cảm thụ văn học. Các gợi ý làm đề sẽ là công cụ hữu ích giúp các em nắm vững kiến thức, tự tin hơn trong việc trả lời câu hỏi. Hãy chăm chỉ ôn luyện và chuẩn bị thật tốt để đạt được kết quả cao nhất trong kỳ thi sắp tới.