Soạn bài Tri thức ngữ văn trang 67 - Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1)

Hướng dẫn soạn bài Tri thức ngữ văn trang 67 – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

1. Truyện truyền kì là một thể loại văn xuôi ngắn gọn từ thời trung đại, có nguồn gốc từ Trung Quốc, thường sử dụng yếu tố kỳ ảo để phản ánh thực tại. Thể loại này gần gũi với truyện dân gian.

Tại Việt Nam, truyện truyền kì chủ yếu được viết bằng chữ Hán và phát triển mạnh mẽ vào thế kỷ XVI-XVII, với tác phẩm tiêu biểu là “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ.

2. Yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì và truyện dân gian

Yếu tố kỳ ảo bao gồm những yếu tố lạ lùng và hoang đường được thể hiện qua sự kiện, cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian, và các phương pháp nghệ thuật trong truyện.

Trong truyện truyền kì, thế giới con người thường giao thoa với thế giới của thần linh, ma quái. Tuy nhiên, đằng sau những chi tiết kì ảo, người đọc có thể tìm thấy những vấn đề hiện thực và quan điểm của tác giả về đời sống đương thời.

Trong truyện dân gian, yếu tố kỳ ảo thể hiện quan niệm dân gian về thế giới siêu nhiên hoặc niềm tin vào công lý. Ví dụ, các truyện cổ tích thần kỳ sử dụng yếu tố này để thể hiện sức mạnh của các thế lực siêu nhiên hoặc hiện thực hóa ước mơ về cuộc sống tốt đẹp, niềm tin vào công lý.

Quan niệm và cách sử dụng yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì khác với truyện dân gian. Trong truyện truyền kì, yếu tố kỳ ảo thường được dùng như một phương tiện nghệ thuật để xây dựng thế giới tưởng tượng, đồng thời phản ánh những vấn đề xã hội. Ngược lại, trong truyện dân gian, yếu tố kỳ ảo gắn liền với niềm tin về sự hiện hữu và vai trò của thế lực siêu nhiên trong cuộc sống.

Trong văn học hiện đại, các nhà văn cũng có thể sử dụng yếu tố kỳ ảo để phục vụ ý đồ nghệ thuật của mình, như các tác phẩm của Nguyễn Tuân: “Trên đỉnh non Tản”, “Xác ngọc lan”, “Chùa Đàn”,…

3. Văn tế

Văn tế là loại văn được đọc khi cúng tế người chết. Trong văn học trung đại, thể loại này kết hợp nhiều yếu tố như tự sự, nghị luận, trữ tình,… Một bài văn tế thường có các phần: Lung khởi (cảm tưởng về người quá cố); Thích thực (hồi tưởng công đức của người quá cố); Ai vãn (than tiếc người chết); Kết (nêu cảm nghĩ và mời linh hồn người quá cố về hưởng đồ tế lễ). Văn tế có thể được viết bằng nhiều thể loại khác nhau, nhưng thể phú độc vận (một vần) như trong “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” của Nguyễn Đình Chiểu và “Văn tế Phan Chu Trinh” của Phan Bội Châu là điển hình. Bài văn tế thường chứa những lời biểu cảm trực tiếp như “Hỡi ôi!”, “Ôi!”, “Ôi thôi thôi!”, “Đau đớn thay!”…

4. Lỗi câu sai logic và cách sửa

Câu sai logic là câu có ngữ nghĩa không hợp lý với logic thông thường. Dưới đây là một số loại lỗi thường gặp:

Câu có quan hệ ngữ nghĩa không hợp lý do dùng sai từ ngữ liên kết
Ví dụ: “Hoàng là người hiền lành, chăm chỉ nên rất yêu thương vợ con.”
Phân tích lỗi: Câu sai logic vì từ “nên” không phù hợp với các tính từ “hiền lành” và “chăm chỉ” khi kết nối với “rất yêu thương vợ con”.
Cách sửa: “Hoàng là người hiền lành, chăm chỉ và rất yêu thương vợ con.”

Câu chứa các thành phần đẳng lập không cùng phạm trù ngữ nghĩa
Ví dụ: “Tôi đã gặp anh ấy hai lần: một lần vào năm ngoái, một lần ở Hà Nội.”
Phân tích lỗi: Các thành phần đẳng lập “một lần vào năm ngoái” và “một lần ở Hà Nội” không cùng phạm trù ngữ nghĩa.
Cách sửa: (1) “Tôi đã gặp anh ấy hai lần: một lần vào năm ngoái, một lần vào tháng ba năm nay.” (2) “Tôi đã gặp anh ấy hai lần: một lần ở Huế, một lần ở Hà Nội.”

Câu có các hành động được sắp xếp không theo trật tự hợp lý
Ví dụ: “Nó nhắm mắt lại, cố gắng ngủ và nằm xuống giường.”
Phân tích lỗi: Các hành động được sắp xếp không theo trật tự hợp lý dẫn đến câu sai logic.
Cách sửa: “Nó nằm xuống giường, nhắm mắt lại và cố gắng ngủ.”

Với những hướng dẫn soạn bài Tri thức ngữ văn trang 67 – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.