Soạn bài Tổng kết phần Tiếng Việt: lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ
Hướng dẫn Soạn bài Tổng kết phần Tiếng Việt: lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1 (trang 192 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
| Nguồn gốc và lịch sử phát triển | Đặc điểm của loại hình ngôn ngữ đơn lập |
| a. Về nguồn gốc, tiếng Việt thuộc: – Họ: Nam Á– Dòng: Môn – Khmer– Nhánh: Việt – Mường b. Các thời kỳ trong lịch sử: – Thời kì dựng nước – Thời kì Bắc thuộc và chống Bắc thuộc – Thời kì độc lập, tự chủ phong kiến – Thời kì Pháp thuộc – Thời kì từ sau cách mạng tháng 8 đến nay |
a, Đơn vị cơ sở của ngữ pháp là Tiếng. b, Từ không biến đổi hình thái. c, Ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị bằng trật tự từ và hư từ. |
Câu 2 (trang 193 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
| PCNN sinh hoạt | PCNN nghệ thuật | PCNN báo chí | PCNN chính luận | PCNN khoa học | PCNN hành chính | |
| Thể loại văn bản tiêu biểu | – Dạng nói (độc thoại, đối thoại) – Dạng viết (nhật kí, hồi ức cá nhân, thư từ. – Dạng lời nói tái hiện (trong tác phẩm văn học) |
– Dạng nói (độc thoại, đối thoại) – Dạng viết (nhật kí, hồi ức cá nhân, thư từ. – Dạng lời nói tái hiện (trong tác phẩm văn học) – Thơ ca, hò vè,… – truyện, tiểu thuyết, kí,… – Kịch bản,… |
– Thể loại chính: Bản tin, Phóng sự, Tiểu phẩm. – Ngoài ra: thư bạn đọc, phỏng vấn, quảng cáo, bình luận thời sự,… |
– Cương lĩnh – Tuyên bố. – Tuyên ngôn, lời kêu gọi, hiệu triệu. – Các bài bình luận, xã luận. – Các báo cáo, tham luận, phát biểu trong các hội thảo, hội nghị chính trị,… |
– Các loại văn bản khoa học chuyên sâu: chuyên khảo, luận án, luận văn, tiểu luận, báo cáo khoa học,… – Các văn bản dùng để giảng dạy các môn khoa học: giáo trình, giáo khoa, thiết kế bài dạy,… – Các văn bản phổ biến khoa học: sách phổ biến khoa học kĩ thuật, các bài báo, phê bình, điểm sách,… |
– Nghị định, thông tư, thông cáo, chỉ thị, quyết định, pháp lệnh, nghị quyết,… – Giấy chứng nhận, văn bằng, chứng chỉ, giấy khai sinh,… – Đơn, bản khai, báo cáo, biên bản,… |
Câu 3 (trang 193 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
| PCNN
sinh hoạt |
PCNN nghệ thuật | PCNN khoa học | PCNN chính luận | PCNN báo chí | PCNN hành chính – công vụ | |
| Các đặc trưng cơ bản | Tính cụ thể, Tính cảm xúc, tính cá thể | Tính hình tượng, tính truyền cảm, tính cá thể | Tính trừu tượng, lô-gíc, tính khái quát, chính xác, tính phi cá thể | Tính công khai, tính truyền cảm và thuyết phục, tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận | Tính ngắn gọn, tính thời sự, tính chính xác, sinh động | Tính khuôn mẫu, tính chính xác, tính công vụ |
Câu 4 (trang 193 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
– Văn bản (a) thuộc phong cách ngôn ngữ khoa học, văn bản (b) thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.
– Đặc điểm ngôn ngữ của hai văn bản:
+ Văn bản a): phong cách ngôn ngữ khoa học: Sử dụng những từ ngữ trừu tượng, là thuật ngữ khoa học và được sử dụng với tính chính xác cao.
Văn bản b): phong cách ngôn ngữ nghệ thuật: Sử dụng hệ thống từ ngữ mang tính hình tượng, chứa đựng tình cảm của người viết (trăng sáng). Đồng thời các câu từ cũng mang cảm xúc của nhân vật và cá tính sử dụng ngôn ngữ của Nam Cao
Câu 5 (trang 194 – 195 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):
a) Phong cách ngôn ngữ của văn bản: hành chính – công vụ
b) Phân tích đặc điểm về từ ngữ, câu văn, kết cấu của văn bản:
+ Về từ ngữ: văn bản sử dụng nhiều từ ngữ thường gặp trong phong cách ngôn ngữ hành chính như: quyết định, căn cứ, luật, nghị định 299/HĐBT, ban hành điều lệ, thi hành quyết định này.
+ Về câu: kiểu câu cấu tạo đơn giản như “Căn cứ vào…”, “Xét đề nghị…”, “Tổ chức thực hiện…”
+ Về kết cấu: văn bản có kết cấu theo khuôn mẫu 3 phần (phần 1: quốc hiệu, tiêu ngữ và tên văn bản; phần 2: nội dung của quyết định trình bày theo các mục I, II, III…; phần 3: chữ ký, nơi nhận.
c) Viết tin ngắn:
Cách đây vài giờ, bà Trần Thị Tâm Đan thay mặt UBND thành phố Hà Nội, ký quyết định thành lập Bảo hiểm Y tế Hà Nội. Quyết định ngoài việc nêu rõ chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ, tổ chức, cơ cấu phòng ban… còn quy định địa điểm cho Bảo hiểm y tế Hà Nội và các cá nhân, tổ chức chịu trách nhiệm thi hành.
Với những hướng dẫn Soạn bài Tổng kết phần Tiếng Việt: lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
