“Đoạn trường thay lúc phân kì,
Vó câu khấp khểnh, bánh xe gập ghềnh.”
(Nguyễn Du)
Biện pháp tu từ: Điệp thanh và điệp vần.
Phân tích:
- Điệp thanh: Các âm “kh”, “g” trong từ “khấp khểnh” và “gập ghềnh” được lặp lại, tạo ra sự nhấn mạnh về sự khó khăn, gập ghềnh trong cuộc đời, biểu thị cho con đường gian truân mà nhân vật đang phải trải qua.
- Điệp vần: Sự lặp lại âm “ê” và “h” ở các từ “khấp khểnh” và “gập ghềnh” tạo ra âm điệu trầm buồn, phù hợp với nội dung u buồn của câu thơ, diễn tả sự vất vả, trắc trở của cuộc đời.
Câu b
“Tài cao phận thấp chí khí uất,
Giang hồ mê chơi quên quê hương.”
(Tản Đà)
Biện pháp tu từ: Điệp thanh.
Phân tích:
- Điệp thanh: Trong câu “Tài cao phận thấp chí khí uất,” âm “t” xuất hiện nhiều lần ở các từ “tài,” “thấp,” “chí,” “khí,” “uất,” tạo nên một nhịp điệu mạnh mẽ, diễn tả sự đối lập gay gắt giữa tài năng và số phận, cũng như sự uất ức của nhân vật khi tài năng không được sử dụng đúng cách.
- Tác dụng: Tác dụng của điệp thanh trong trường hợp này là nhấn mạnh sự căng thẳng, bức xúc, đồng thời thể hiện sự chán nản, tuyệt vọng của người tài trong xã hội.
Câu c
“Bác đi… Di chúc giục lòng ta
Cho cả muôn đời một khúc ca.”
(Tố Hữu)
Biện pháp tu từ: Điệp từ.
Phân tích:
- Điệp từ: Từ “di” được lặp lại trong “Di chúc” và “di,” thể hiện sự nhấn mạnh đến ý nghĩa to lớn của Di chúc Bác Hồ để lại.
- Tác dụng: Sự lặp lại này nhằm khắc sâu vào tâm trí người đọc, gợi lên niềm xúc động và nhắc nhở về trách nhiệm tiếp tục thực hiện những điều mà Bác Hồ đã căn dặn trong Di chúc.
Câu d:
“Em ơi, Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn.”
(Tố Hữu)
Biện pháp tu từ: Điệp thanh.
Phân tích:
- Điệp thanh: Các âm “tr,” “n,” và “s” trong từ “tuyết tan,” “trắng,” “nắng tràn” tạo nên sự nhẹ nhàng, thanh thoát, diễn tả khung cảnh thiên nhiên Ba Lan khi tuyết tan và ánh nắng tràn ngập.
- Tác dụng: Âm điệu này tạo ra sự ấm áp, tươi sáng, mang đến cảm giác nhẹ nhàng, thanh bình cho cảnh vật, gợi lên tình cảm ấm áp, yêu thương trong lòng người đọc.
Việc hoàn thành bài “Thực hành tiếng Việt trang 41” trong Ngữ văn 9 – Cánh diều không chỉ giúp học sinh nâng cao kiến thức về ngôn ngữ mà còn phát triển khả năng sử dụng tiếng Việt một cách tinh tế và hiệu quả. Đây là nền tảng vững chắc giúp các em tự tin hơn trong việc học tập và giao tiếp, đồng thời góp phần gìn giữ và phát huy vẻ đẹp của tiếng Việt.
Bình Luận