Soạn bài Ở Va-xan - Ngữ văn lớp 12 Chân trời sáng tạo (Tập 2)

Hướng dẫn soạn bài Ở Va-xan – Ngữ văn lớp 12 Chân trời sáng tạo (Tập 2) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 34 SGK Ngữ văn 12 Tập 2): Bạn có biết câu chuyện nào về những người xuất thân từ hoàn cảnh nghèo khó và tìm kiếm cơ hội trong xã hội thành phố không? Theo bạn, những người như vậy có thể gặp những cơ hội và thử thách gì trong hành trình tìm kiếm thành công?

Trả lời:

Một tác phẩm nổi bật mô tả hành trình của những người từ hoàn cảnh nghèo khó là “The Great Gatsby” của F. Scott Fitzgerald, kể về Jay Gatsby, một cậu bé nghèo đã đạt được sự giàu có bí ẩn. Trong hành trình của mình, Gatsby phải đối mặt với cả cơ hội và thử thách: cơ hội để khẳng định bản thân và xây dựng các mối quan hệ, nhưng cũng phải đối mặt với sự ghen ghét, phân biệt giai cấp và cuối cùng là sự cô đơn và bi kịch.

Những người xuất thân từ nghèo khó có thể gặp cơ hội như tiếp xúc với môi trường mới, học hỏi các kỹ năng mới và mở rộng mạng lưới quan hệ xã hội. Tuy nhiên, họ cũng có thể phải đối mặt với các thách thức như định kiến xã hội, khó khăn trong việc thích nghi với cuộc sống thành phố và áp lực phải chứng minh giá trị của bản thân.

Đọc văn bản

1. Suy luận: Bạn đánh giá như thế nào về thái độ của người kể chuyện trong đoạn này?
   Thái độ: Mỉa mai và châm biếm.
2. Dự đoán: Bạn nghĩ Giô định nói điều gì với cô em gái A-mê-li-a? Tại sao anh ta lại không nói nữa?
   Giô có thể định nói với A-mê-li-a rằng anh ta không có tình cảm với Rê-béc-ca. Tuy nhiên, anh ta không tiếp tục nói vì nhận ra rằng Rê-béc-ca là bạn thân của em gái mình.
3. Suy luận: Những chi tiết này phản ánh Đô-bin là người như thế nào?
   Đô-bin: Là người chu đáo, ấm áp và quan tâm đến người khác.
4. Tưởng tượng: Bạn hình dung thái độ “ngần ngại và miễn cưỡng một cách vừa đủ” của Rê-béc-ca trước khi nhận quà như thế nào?
   Hình dung: Rê-béc-ca có thể cảm thấy hồi hộp và hy vọng nhận được một món quà giá trị hơn, nghĩ rằng cô sẽ nhận được nhiều tài sản hơn so với món quà của A-mê-li-a. Cô giả vờ ngần ngại và miễn cưỡng nhận quà để thể hiện rằng mình yêu Giô thật lòng chứ không phải vì giá trị vật chất.

Sau khi đọc

Nội dung chính: Tác phẩm xoay quanh cuộc đời của Rebecca, một cô gái thông minh và tài năng nhưng xuất thân nghèo khó. Nhờ vào vẻ đẹp và trí tuệ của mình, cô đã trở thành con dâu của gia đình quý tộc Crâulê. Tác phẩm phản ánh xã hội quý tộc tư sản và số phận của con người trong xã hội đó qua câu chuyện của hai thiếu nữ cùng học lớp nhưng thuộc các tầng lớp và số phận khác nhau.

Câu 1 (trang 40 SGK Ngữ văn 12 Tập 2): Xác định điểm nhìn trong văn bản trên. Theo bạn, việc sử dụng điểm nhìn này có ý nghĩa gì đối với việc chuyển tải nội dung của văn bản?

Trả lời:

Điểm nhìn trong văn bản là ngôi thứ nhất, với người kể chuyện xưng “tôi.” Tuy nhiên, nhân vật này không phải là một nhân vật trong câu chuyện mà là người đóng vai trò tác giả, kể lại câu chuyện từ cái nhìn toàn tri, có khả năng hiểu biết sâu sắc về tâm lý, cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật.

Việc sử dụng điểm nhìn này cho phép người kể chuyện không chỉ thâm nhập vào thế giới nội tâm của các nhân vật mà còn có thể trực tiếp bình luận và tương tác với độc giả về cấu trúc câu chuyện, cách xây dựng nhân vật, và cách kể chuyện, từ đó làm tăng sự tham gia và sự nhận thức của độc giả về nội dung và hình thức của tác phẩm.

Câu 2 (trang 40 SGK Ngữ văn 12 Tập 2): Ở phần văn bản từ đầu đến câu: “Vậy thì chúng ta hãy cùng bước vào trong chiếc xe ngựa với bốn cô cậu ở công viên Rút-xen và thẳng đường đến Va-xan”, người kể chuyện nói về những điều gì và nói với ai? Theo bạn, cách dẫn truyện như vậy có tác dụng gì đối với quá trình đọc của độc giả?

Trả lời:

Trong đoạn này, người kể chuyện trực tiếp giao tiếp với độc giả, bình luận về sự đơn giản của câu chuyện sắp kể, cũng như sự bình dị của đời sống nhân vật và cách tổ chức cốt truyện.

Cách dẫn truyện này giúp kéo độc giả vào quá trình sáng tạo của nhà văn, không chỉ đơn thuần tiếp nhận câu chuyện mà còn tham gia suy ngẫm về việc xây dựng cốt truyện và nhân vật, từ đó làm sâu sắc thêm sự hiểu biết về nghệ thuật văn chương và cuộc sống.

Câu 3 (trang 40 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Liệt kê vào bảng sau một số chi tiết, cử chỉ, hành động liên quan đến các nhân vật trong văn bản, từ đó rút ra nét tính cách nổi bật của mỗi nhân vật (làm vào vở):

Trả lời:

Nhân vật	Chi tiết	Nét tích cách
Giô	– đỏ mặt khi mọi người cười – không đủ can đảm ngỏ lời với rê-béc-ca hay tâm sự với em gái – say xỉn và cư xử lỗ mãng, hôm sau xấu hổ viết thư xin lỗi và bỏ đi	Ngây ngô, nhút nhát, hời hợt, nông nổi
Rê-béc-ca	– khoác tay Giô – kêu thét lên, lùi lại, ngã ngay vào cánh tay Sét-lây – bày tỏ mong muốn đi Ấn Độ – ngần ngại vừa đủ rồi nhận tất cả quà	Giàu tham vọng, khôn khéo, giỏi thao túng người khác
A-mê-li-a	– tán thành cuộc hôn nhân của anh trai, sẵn sàng lắng nghe anh tâm sự – kể mọi việc với bà quản gia – hớn hở vì được đi Giooc – khóc tấm tức khi Giô bỏ đi – tặng cho Rê-béc-ca rất nhiều quà, kể cả của hồi môn tương lai	Ngây thơ, cả tin, trong sáng, nhân hậu
Giooc	Nhờ Đô-bin giữ đồ cho mọi người	Cơ hội, lợi dụng
Đô-bin	– giữ khăn quàng và trả tiền vào cửa – kín đáo đi sau lưng mọi người – nhìn A-mê-li-a vui vẻ đi bên Giooc với niềm hân hoan của một người cha – hát lại điệu hát của A-mê-li-a	Rộng lượng, bao dung, khiêm nhường, nhân hậu

Câu 4 (trang 40 SGK Ngữ văn 12 Tập 2): Nêu chủ đề và thông điệp chính của văn bản. Chủ đề và thông điệp đó được thể hiện như thế nào qua một số chi tiết mà bạn đã liệt kê?

Trả lời:

Chủ đề: Sự giả dối và phù phiếm của xã hội đô thị Anh vào đầu thế kỷ XIX và sự tha hóa của con người khi theo đuổi những tham vọng vật chất.

Thông điệp: Tác phẩm gửi gắm thông điệp về sự tàn phá của các giá trị đạo đức khi con người bị cuốn vào cuộc đua tìm kiếm địa vị, tiền bạc và danh vọng.

Chi tiết liên quan đến Rê-béc-ca: Rê-béc-ca biểu hiện rõ sự khao khát tiền tài và danh vọng, sẵn sàng lừa dối, thao túng người khác để đạt được mục tiêu cá nhân. Cô lợi dụng sự cả tin và ngây thơ của A-mê-li-a để xâm nhập vào gia đình giàu có. Dù không đạt được mục đích cuối cùng, Rê-béc-ca vẫn không ra đi tay trắng. Sự ngây thơ của A-mê-li-a và sự giả dối của Rê-béc-ca cho thấy cái giá của việc theo đuổi tham vọng vật chất và sự thiếu chân thành trong mối quan hệ xã hội.

Câu 5 (trang 40 SGK Ngữ văn 12 Tập 2): Trong đoạn trích, các nhân vật được xây dựng trên những phương diện nào? Từ đó, bạn có nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng nhân vật của Thác-cơ-rây?

Trả lời:

Thác-cơ-rây xây dựng nhân vật qua các phương diện:

• Ngoại hình: Giô với vẻ ngoài bệ vệ, béo phị và thường đỏ mặt khi xấu hổ.
• Hành động: Giô thể hiện sự nhút nhát và thiếu tự tin khi không dám bày tỏ tình cảm với Rê-béc-ca hay tâm sự với em gái.
• Suy nghĩ: A-mê-li-a thể hiện sự quan tâm và chờ đợi từ anh trai, cũng như có những suy nghĩ về cuộc sống và tình yêu.
• Lời nói: Như Rê-béc-ca bày tỏ ước muốn đi Ấn Độ, thể hiện tham vọng và khát vọng cá nhân.
• Suy nghĩ của người khác: Như ông Sét-lây nhận xét Giô là người “phù phiếm, ích kỉ, lười biếng.”

Nhận xét: Thác-cơ-rây không trực tiếp miêu tả tính cách của nhân vật mà thông qua các chi tiết sống động và hành động, lời nói của nhân vật cùng với phản ứng của những người xung quanh để xây dựng hình ảnh nhân vật một cách chân thực và sinh động. Phương pháp này giúp tạo nên một bức tranh nhân vật đa chiều và sâu sắc, thể hiện rõ sự tinh tế trong việc xây dựng nhân vật.

Câu 6 (trang 40 SGK Ngữ văn 12 Tập 2): Bạn có cảm nhận như thế nào về thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật? Từ ngữ, hình ảnh nào trong lời kể của người kể chuyện thể hiện thái độ đó?

Trả lời:

Thái độ của người kể chuyện:

• Với Rê-béc-ca: Có sự mỉa mai và châm biếm, thể hiện qua việc Rê-béc-ca nhận tất cả quà mà không thực sự muốn, chỉ để thể hiện sự miễn cưỡng một cách vừa đủ.
• Với Giô: Người kể chuyện thể hiện sự châm biếm qua hình ảnh Giô đỏ mặt và hành xử ngượng ngùng khi đối diện với Rê-béc-ca, cũng như sự lố bịch trong hành động của anh.
• Với A-mê-li-a: Người kể chuyện ca ngợi sự khôn ngoan và sự tận tâm của A-mê-li-a trong việc ủng hộ cuộc hôn nhân của anh trai và sự chân thành trong các hành động của cô.
• Với Đô-bin: Người kể chuyện thể hiện sự tôn trọng và thiện cảm đối với Đô-bin qua việc miêu tả anh là người thực thà và vui lòng làm việc vì lợi ích chung.

Từ ngữ, hình ảnh: Người kể chuyện sử dụng cách nói ngược, hình ảnh trái ngược và các chi tiết châm biếm để thể hiện thái độ đối với các nhân vật. Ví dụ, cách miêu tả Rê-béc-ca “ngần ngại và miễn cưỡng” thể hiện sự mỉa mai; hình ảnh Giô “đỏ mặt” và hành động “cắp tay Rê-béc-ca đi” thể hiện sự châm biếm; trong khi đó, hình ảnh Đô-bin “kín đáo đi sau” cho thấy sự bao dung và nhân hậu.

Câu 7 (trang 40 SGK Ngữ văn 12 Tập 2): Văn bản trên cho thấy Rê-béc-ca đã dựa vào điều gì để bắt đầu quá trình tiến thân của mình trong xã hội đô thị thượng lưu Anh? Bạn có nhận xét gì về con đường tiến thân này của cô?

Trả lời:

Rê-béc-ca đã dựa vào sắc đẹp, sự quyến rũ và tài năng khéo léo trong việc thao túng người khác để bắt đầu quá trình tiến thân trong xã hội đô thị thượng lưu Anh. Mặc dù những phẩm chất này có thể giúp cô đạt được thành công, nhưng việc thiếu sự chân thành và trung thực khiến con đường tiến thân của cô trở nên đáng ngờ. Cô đã lợi dụng sự cả tin của A-mê-li-a để bước vào gia đình giàu có, nhưng cuối cùng, sự thiếu đạo đức và tham vọng vật chất đã khiến cô không thể đạt được mục tiêu một cách trọn vẹn. Con đường tiến thân của Rê-béc-ca cho thấy sự nguy hiểm của việc theo đuổi thành công bằng mọi giá, mà không quan tâm đến các giá trị đạo đức và sự chân thành trong mối quan hệ.

Với những hướng dẫn soạn bài Ở Va-xan – Ngữ văn lớp 12 Chân trời sáng tạo (Tập 2) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.