Soạn bài Những chặng đường hành quân – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo ( Tập 1)

Hướng dẫn soạn bài Những chặng đường hành quân – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo ( Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Mãi mãi tuổi hai mươi là một cuốn sách ghi lại cuộc sống của những người lính trẻ, đặc biệt là binh nhì, trong hoàn cảnh đầy gian khổ nhưng luôn tỏa sáng lý tưởng cao đẹp. Họ sống với đầy ắp ước mơ, hoài bão, và tình yêu mãnh liệt dành cho Tổ quốc, quê hương, gia đình, bạn bè… trong thời kỳ dân tộc ta kháng chiến chống đế quốc Mỹ, chiến đấu để thống nhất đất nước.

Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 108 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1): Tại sao tuổi thanh xuân lại được coi là thời kỳ đẹp nhất trong đời người?

Trả lời:Thanh xuân là giai đoạn của tuổi trẻ đầy nhiệt huyết, năng động, và tràn đầy những hoài bão cho tương lai. Đây là thời kỳ quan trọng trong cuộc sống mỗi con người, từ tuổi  dậy thì cho đến lúc trưởng thành. Trong giai đoạn này, con người trải qua nhiều cảm xúc phong phú, từ sự hứng thú, nghị lực, cho đến khao khát khám phá thế giới và định hướng tương lai. Đây là thời điểm để khám phá bản thân, tìm hiểu đam mê và định hình con đường của mình trong cuộc sống. Thanh xuân là khoảng thời gian đáng nhớ và quý giá, nơi con người rèn luyện bản thân, học hỏi từ những sai lầm, và trưởng thành qua từng trải nghiệm.

Đọc văn bản

1, Suy luận: Những chi tiết này thể hiện tình cảm, cảm xúc gì của tác giả?

Tác giả bày tỏ niềm vui và tự hào khi khoác lên mình bộ quân phục, đồng thời thể hiện ý thức sâu sắc về trách nhiệm của mình đối với dân tộc và đất nước.

2, Tưởng tượng: Qua đoạn văn này, bạn hình dung thế nào về bối cảnh của cuộc hành quân?

Bối cảnh của cuộc hành quân là chiến trường Nghi Lộc – Nghệ An, nơi diễn ra những trận chiến khốc liệt. Trên con đường hành quân, nhân vật trữ tình đã gặp gỡ và tương tác với nhiều người khác nhau.

Nội dung chính: Những chặng đường hành quân là một phần trong cuốn nhật ký của Nguyễn Văn Thạc, nơi anh đã ghi lại những ký ức không thể quên trong cuộc sống quân ngũ. Anh đã trải qua những cuộc hành quân đầy khó khăn, nhưng cũng vô cùng ý nghĩa. Những bước chân của anh đi qua những vùng đất bình yên, nhưng cũng được đánh dấu bởi máu và mồ hôi của người lính.

Câu 1 (trang 110 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1): Nêu những đặc điểm của thể loại nhật ký được thể hiện trong văn bản.

Trả lời: Những đặc điểm của thể loại nhật ký thể hiện trong văn bản bao gồm:

• Ghi chép những sự kiện xảy ra hàng ngày một cách tỉ mỉ.
• Có đánh số ngày, tháng, năm cụ thể.
• Ghi rõ địa điểm xảy ra sự kiện.
• Nội dung mang tính chân thực, phi hư cấu.

Câu 2 (trang 110 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1): Nêu tên và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong đoạn văn sau:

“Buổi gác đầu tiên là đêm trăng sáng, là bài thơ, là một trang nhật ký… Sung sướng và hãnh diện biết bao, ơi làng xóm yêu quý, ngủ yên, ngủ yên, có anh bộ đội thức canh trời. Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương, nhắm ngủ ngon lành… Ta bước nhẹ, lâng lâng một mùi hương quen thuộc. Bưởi đã cuối mùa, ổi đã cuối mùa… Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín…”.

Trả lời:

Biện pháp so sánh:

• Tác dụng: Tạo hình ảnh sinh động, giúp người đọc dễ hình dung hơn.
• Ví dụ: “Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương.”

Biện pháp nhân hóa:

• Tác dụng: Làm cho các vật vô tri trở nên sống động và gần gũi hơn.
• Ví dụ: “Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín.”

Biện pháp ẩn dụ:

• Tác dụng: Tạo nên hình ảnh ấn tượng, khơi gợi sự liên tưởng phong phú cho người đọc.
• Ví dụ: “Ta bước nhẹ, lâng lâng một mùi hương quen thuộc.”

Câu 3 (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1): Liệt kê một số chi tiết có tính xác thực trong nhật ký ngày 10/4/1972 (địa danh, con người, thời gian, sự kiện,…) và cho biết tác dụng của chúng.

Trả lời:

Thời gian: Ngày 10/4/1972.

Địa danh: Không có địa danh cụ thể được đề cập trong đoạn văn này.

Sự kiện:

• Buổi gác đầu tiên: Mô tả buổi gác đầu tiên của tác giả dưới ánh trăng, với mùi hương quen thuộc và cảm giác đặc biệt khi làm nhiệm vụ.
• Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín: Mô tả trạng thái của cây lá, tạo nên hình ảnh về sự chuyển đổi trong tự nhiên, liên kết với những cảm xúc và trải nghiệm của người viết.

Những chi tiết này giúp làm nổi bật sự chân thực và sâu sắc trong cảm xúc của tác giả, đồng thời tái hiện một cách sống động những khoảnh khắc trong cuộc đời quân ngũ của anh.

Câu 4 (trang 111 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Theo bạn, văn bản trên có sử dụng yếu tố hư cấu hay không? Nếu có, hãy nêu ví dụ; nếu không, cho biết vì sao.

Trả lời: Văn bản trên không chứa đựng yếu tố hư cấu vì tất cả các sự kiện trong đó đều là sự thật, có thể kiểm chứng trong đời sống. Các sự kiện được trình bày gắn liền với những hồi tưởng của tác giả: từ quyết định tham gia quân ngũ → ngày chia tay bạn bè để lên đường vào chiến trường → cảm xúc khi gia nhập quân ngũ → những trải nghiệm trong các chặng hành quân → và những khoảnh khắc hiện tại.

Câu 5 (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1): Xác định cảm hứng chủ đạo của văn bản.

Trả lời: Cảm hứng chủ đạo của văn bản: Sự xúc động và bồi hồi khi nhớ về ngày chia tay bạn bè để lên đường tham gia kháng chiến. Niềm hạnh phúc và tự hào khi khoác lên mình bộ quân phục màu xanh với ngôi sao trên mũ.

Câu 6 (trang 111 SGK Ngữ Văn 12 Tập 1): Bạn có nhận xét gì về cái “tôi” của tác giả nhật ký qua văn bản?

Trả lời: Tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất để chia sẻ những trải nghiệm và cảm xúc cá nhân, tạo ra sự gần gũi và thân thiện với người đọc. Cái “tôi” của tác giả được thể hiện khách quan khi kể lại các sự kiện lịch sử, nhưng đồng thời cũng xen lẫn những cảm xúc riêng của bản thân.

Với những hướng dẫn soạn bài Những chặng đường hành quân – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo ( Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.