Soạn bài Ngõ Tràng An – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1)

Hướng dẫn soạn bài Ngõ Tràng An – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Đọc văn bản

Nội dung chính: Bài thơ mô tả một cách tinh tế bức tranh thiên nhiên và trạng thái tâm hồn của nhà thơ. Thông qua những hình ảnh cụ thể và cảm xúc chân thành, tác giả thể hiện tình yêu quê hương và đất nước một cách sâu sắc và thầm kín. Cảnh sắc và tâm trạng được gắn bó mật thiết, tạo nên một bức tranh tổng thể đầy cảm xúc và ý nghĩa.

Sau khi đọc

Câu 1 (trang 112 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Trong bài thơ có một hay hai nhân vật “tôi”?

Trả lời: Trong bài thơ, chỉ có một nhân vật “tôi”. Nhân vật này xuất hiện xuyên suốt bài thơ,  từ thời thơ ấu đến hiện tại, tạo nên một sự liên tục trong cảm xúc và ý tưởng.

Câu 2 (trang 112 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Hình ảnh nhân vật “tôi” khi còn nhỏ được miêu tả như thế nào trong bài thơ?

Trả lời: Hình ảnh nhân vật “tôi” thời thơ ấu được mô tả là một cậu bé tinh nghịch và hồn nhiên. Cậu thường xuyên chọc ghẹo và trêu đùa cô bạn thân, thể hiện sự vui vẻ và ngây thơ của tuổi thơ. Sự nghịch ngợm của cậu không chỉ mang lại niềm vui mà còn làm nổi bật mối quan hệ gắn bó và thân thiết với bạn bè.

Câu 3 (trang 112 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Tìm những hình ảnh thể hiện sự kết hợp giữa hiện tại và quá khứ. Nhận xét về cách kết hợp đó.

Trả lời:

• Những hình ảnh như “Tôi gặp lại tôi/ Luồn cột đèn đầu ngõ”, “Suốt năm mươi năm”, “Hoa đại đầu thế kỉ/ Rụng vào tôi – bây – giờ” minh họa sự giao thoa giữa hiện tại và quá khứ.
• “Tôi gặp lại tôi/ Luồn cột đèn đầu ngõ” gợi ý về việc nhân vật hiện tại quay lại những nơi quen thuộc của quá khứ, đồng thời gặp lại chính mình trong ký ức.
• “Suốt năm mươi năm” nhấn mạnh khoảng thời gian dài, cho thấy sự trôi qua và sự thay đổi của không gian, thời gian, và cảm xúc.
• “Hoa đại đầu thế kỉ/ Rụng vào tôi – bây – giờ” thể hiện sự giao thoa giữa các thời kỳ, với hoa đại từ một thời kỳ xa xưa hiện đang rơi vào hiện tại của nhân vật.
• Sự kết hợp này tạo ra một không gian thời gian đa chiều, khơi dậy cảm xúc phức tạp và sự suy tư sâu sắc về sự liên kết giữa quá khứ và hiện tại.

Câu 4 (trang 112 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Trình bày cách hiểu của bạn về hai câu thơ cuối của bài thơ.

Trả lời: “Hoa đại đầu thế kỉ / Rụng vào tôi – bây – giờ”:

• “Hoa đại đầu thế kỉ”: Hình ảnh hoa đại từ đầu thế kỷ không chỉ là một hình ảnh của sự rụng rơi mà còn tượng trưng cho các giá trị, kỷ niệm và dấu ấn của thời gian xa xưa. Nó mang trong mình những câu chuyện và ký ức của quá khứ, là biểu tượng của những gì đã qua nhưng vẫn còn đọng lại.
• “Rụng vào tôi – bây – giờ”: Câu này thể hiện sự tiếp nhận và kế thừa của những giá trị quá khứ trong hiện tại của nhân vật. Những giá trị từ thời kỳ trước giờ đã được chuyển giao, rơi vào tâm hồn và cảm xúc của người nói, tạo nên một liên kết giữa những gì đã qua và hiện tại. Nó không chỉ gợi lên sự hoài niệm mà còn thể hiện sự tiếp nối của những giá trị văn hóa và tinh thần qua thời gian.

Câu 5 (trang 112 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Nét độc đáo của kết cấu bài thơ này là gì?

Trả lời:

Thể thơ tự do:

Bài thơ sử dụng thể thơ tự do, không bị ràng buộc bởi số lượng câu, độ dài câu, hay quy tắc vần điệu cố định.

Thể thơ tự do cho phép tác giả tự do diễn đạt ý tưởng, cảm xúc một cách tự nhiên và sáng tạo, tạo ra những hình ảnh và ý nghĩa độc đáo mà không bị giới hạn bởi quy tắc thơ truyền thống.

Kết cấu hiện tại – quá khứ – hiện tại đan xen:

Bài thơ kết hợp ba khoảng thời gian: hiện tại, quá khứ và hiện tại. Sự đan xen này tạo ra một không gian thời gian phong phú, nơi người đọc có thể cảm nhận sự kết nối giữa các thời kỳ khác nhau.

Kết cấu này không chỉ làm nổi bật sự tiếp nối và chuyển giao giữa các thời kỳ mà còn giúp người đọc suy ngẫm về mối quan hệ giữa ký ức và hiện tại.

Hình ảnh và từ ngữ tượng trưng:

Tác giả sử dụng những từ ngữ và hình ảnh bình dị nhưng có ý nghĩa tượng trưng sâu sắc.

Ví dụ, hình ảnh “hoa đại đầu thế kỷ” không chỉ là một loài hoa, mà còn là biểu tượng của những giá trị văn hóa, lịch sử và tinh thần từ quá khứ. Những hình ảnh này làm nổi bật tính chất đa chiều của thơ và khả năng tạo ra những ý nghĩa sâu xa từ những điều tưởng chừng đơn giản.

Với những hướng dẫn soạn bài Ngõ Tràng An – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.