Soạn bài Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương – Ngữ văn 9 – Cánh diều

Việc soạn bài Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương – Ngữ văn 9 – Cánh diều giúp học sinh có cơ hội nhìn nhận sâu hơn về những giá trị nhân văn và nghệ thuật đặc sắc trong tác phẩm của Nguyễn Dữ. Tác phẩm không chỉ phản ánh số phận bi thảm của Vũ Nương mà còn mở ra những suy ngẫm về sự bất công, định kiến và nỗi khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Đọc hiểu

Theo tác giả, cái “độc đáo”, “cao siêu” của truyện là gì?

Trả lời:
Theo tác giả, cái “độc đáo”, “cao siêu” của truyện “Chuyện người con gái Nam Xương” chính là sự mỏng manh vô cùng mỏng manh, mong manh tới độ vượt qua tư duy thông thường, trên thế gian này chẳng ai có thể nghĩ tới. Đây là một sự thật quá khắc nghiệt đối với hạnh phúc của đàn bà, đặc biệt là trong xã hội phong kiến Việt Nam thời đó.

Các chi tiết được phân tích là những chi tiết nào?

Trả lời:
Các chi tiết được phân tích trong bài viết bao gồm:

• Hình ảnh cái bóng của Vũ Nương, được chồng hiểu nhầm là bằng chứng về sự không chung thủy của nàng.
• Sự tương đồng trong hình ảnh “đồng” trong “Chuyện người con gái Nam Xương” với hình ảnh “trăm năm trong cõi người ta” trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du.

Người viết so sánh “Chuyện người con gái Nam Xương” với “Truyện Kiều” để làm rõ điều gì?

Trả lời:
Người viết so sánh “Chuyện người con gái Nam Xương” với “Truyện Kiều” để làm rõ sự tương đồng về những bất công mà phụ nữ trong xã hội phong kiến phải chịu đựng. Cả hai tác phẩm đều nói về số phận bi thảm của người phụ nữ, khi họ phải đối diện với những thử thách, bất công mà xã hội và những định kiến áp đặt lên họ.

Người viết đã bác bỏ những ý kiến nào trong phần này?

Trả lời:
Người viết đã bác bỏ ý kiến cho rằng sự tan nát hạnh phúc của Vũ Nương là do “cái ghen” của chồng nàng, Trương Sinh. Người viết lập luận rằng cái ghen chỉ là một trong nhiều yếu tố, không phải là nguyên nhân trực tiếp duy nhất dẫn đến bi kịch của Vũ Nương. Ngoài ra, người viết còn bác bỏ ý kiến cho rằng nếu thay đổi chi tiết Trương Sinh đi chiến trận thì nội dung của tác phẩm sẽ khác đi và không còn bi kịch nữa.

Ý nghĩa của việc nhắc lại câu đã nêu ở phần mở đầu này là gì?

Trả lời:
Việc nhắc lại câu đã nêu ở phần mở đầu nhằm khẳng định luận điểm chính của người viết về sự mỏng manh của hạnh phúc người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Điều này không chỉ là vấn đề của một cá nhân như Vũ Nương mà là hiện thực khắc nghiệt của rất nhiều phụ nữ thời đó, khi cuộc sống của họ bị chi phối bởi những yếu tố xã hội và không phải do họ kiểm soát.

Người viết nhận xét, đánh giá truyện như thế nào?

Trả lời:
Người viết nhận xét rằng truyện “Chuyện người con gái Nam Xương” là một tác phẩm độc đáo, cao siêu và có ý nghĩa sâu sắc về triết học nhân sinh. Truyện thể hiện sự mỏng manh của hạnh phúc người phụ nữ, đồng thời phản ánh những bất công xã hội mà phụ nữ phải chịu đựng trong xã hội phong kiến. Người viết còn khẳng định rằng đây là một tác phẩm văn học có giá trị cao và đã góp phần làm phong phú thêm văn học dân tộc Việt Nam.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1. Xác định nội dung chính của mỗi phần trong văn bản Nghĩ thêm về “Chuyện người con gái Nam Xương”. Theo em, cụm từ “nghĩ thêm” trong nhan đề có nghĩa gì?

Nội dung chính của mỗi phần

• Phần 1: Tác giả giới thiệu về sự mỏng manh của hạnh phúc người phụ nữ trong xã hội phong kiến, thông qua câu chuyện của Vũ Nương. Tác giả nêu lên sự cần thiết phải suy nghĩ thêm về nguyên nhân của bi kịch này.
• Phần 2: Tác giả bác bỏ ý kiến cho rằng nguyên nhân chính dẫn đến bi kịch của Vũ Nương là do “cái ghen” của Trương Sinh. Thay vào đó, tác giả cho rằng có nhiều yếu tố xã hội khác đã góp phần tạo nên bi kịch.
• Phần 3: Tác giả kết luận về ý nghĩa sâu sắc và giá trị của “Chuyện người con gái Nam Xương” trong việc phản ánh hiện thực xã hội và thân phận người phụ nữ.

Ý nghĩa của cụm từ “nghĩ thêm”:

Cụm từ “nghĩ thêm” trong nhan đề có nghĩa là tác giả muốn chúng ta không chỉ dừng lại ở việc hiểu câu chuyện mà cần phải suy ngẫm sâu hơn về các khía cạnh khác nhau của vấn đề, đặc biệt là về các yếu tố xã hội và nhân sinh ẩn sau bi kịch của Vũ Nương.

Câu 2. Văn bản bàn luận về vấn đề (luận đề) gì? Vấn đề ấy được nêu lên ở phần nào của bài viết?

Văn bản bàn luận về vấn đề gì?

Văn bản bàn luận về giá trị nhân văn và sự phản ánh hiện thực của tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương”, đặc biệt là về sự mỏng manh của hạnh phúc người phụ nữ trong xã hội phong kiến và những nguyên nhân sâu xa dẫn đến bi kịch của Vũ Nương.

Vấn đề ấy được nêu lên ở phần nào của bài viết?

Vấn đề này được nêu lên ở phần mở đầu của bài viết, khi tác giả khẳng định sự cần thiết phải “nghĩ thêm” về tác phẩm để hiểu rõ hơn về những nguyên nhân và giá trị thực sự của bi kịch Vũ Nương.

Câu 3. Tác giả đã làm sáng tỏ luận đề bằng những luận điểm nào? Dẫn ra một số lí lẽ và bằng chứng mà tác giả sử dụng để làm sáng tỏ cho các luận đề và luận điểm của văn bản.

Các luận điểm chính

• Hạnh phúc của người phụ nữ trong xã hội phong kiến rất mỏng manh và dễ bị tan vỡ.
• Bi kịch của Vũ Nương không chỉ do “cái ghen” của Trương Sinh mà còn do nhiều yếu tố xã hội và nhân sinh khác.
• “Chuyện người con gái Nam Xương” là một tác phẩm có giá trị nhân văn sâu sắc và phản ánh hiện thực xã hội phong kiến một cách chân thực.

Lí lẽ và bằng chứng

Tác giả bác bỏ luận điểm rằng chỉ “cái ghen” của Trương Sinh là nguyên nhân chính dẫn đến bi kịch, bằng cách nhấn mạnh rằng điều đó chỉ là một trong nhiều yếu tố. Tác giả cũng nêu ví dụ về việc “cái ghen” không phải là nguyên nhân duy nhất khi so sánh với những yếu tố xã hội khác.

Tác giả sử dụng hình ảnh cái bóng của Vũ Nương như một biểu tượng cho sự mỏng manh của hạnh phúc và nhấn mạnh rằng cuộc sống của người phụ nữ trong xã hội phong kiến chịu nhiều áp lực từ gia đình, xã hội và những định kiến.

Câu 4. Phân tích để làm sáng tỏ cách trình bày kết hợp của tác giả trong văn bản: nêu vấn đề khách quan và phát biểu ý kiến chủ quan.

Khách quan: Tác giả bắt đầu bằng cách nêu lên các luận điểm mà xã hội thường nghĩ đến khi nói về bi kịch của Vũ Nương, chẳng hạn như nguyên nhân chính là “cái ghen” của Trương Sinh. Đây là cách tác giả trình bày vấn đề một cách khách quan, nêu ra những gì đã được chấp nhận rộng rãi.

Chủ quan: Sau đó, tác giả phát biểu ý kiến chủ quan của mình bằng cách bác bỏ những luận điểm đó, đồng thời đưa ra những lập luận mới dựa trên suy nghĩ và phân tích của bản thân. Tác giả sử dụng lý lẽ và ví dụ để chứng minh rằng nguyên nhân của bi kịch phức tạp hơn nhiều, liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau trong xã hội phong kiến.

Câu 5. Văn bản đã làm sáng tỏ thêm giá trị của “Chuyện người con gái Nam Xương” ở những điểm nào (nội dung, nghệ thuật)?

Nội dung:

• Văn bản đã làm sáng tỏ giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm, đặc biệt là sự mỏng manh của hạnh phúc người phụ nữ và những bất công xã hội mà họ phải chịu đựng.
• Tác giả cũng làm rõ rằng bi kịch của Vũ Nương không chỉ là kết quả của một yếu tố mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố xã hội và nhân sinh.

Nghệ thuật:

Văn bản đã nhấn mạnh đến nghệ thuật xây dựng hình ảnh và biểu tượng trong tác phẩm, như hình ảnh cái bóng của Vũ Nương. Tác giả phân tích cách mà Nguyễn Dữ sử dụng các hình ảnh này để làm nổi bật chủ đề chính của câu chuyện.

Tác giả cũng chỉ ra rằng “Chuyện người con gái Nam Xương” là một tác phẩm văn học có giá trị vượt thời gian, với những bài học nhân sinh sâu sắc.

Câu 6. Em thích nhất ý kiến nào của tác giả trong văn bản? Vì sao?

Em thích nhất ý kiến của tác giả về sự mỏng manh của hạnh phúc người phụ nữ trong xã hội phong kiến và sự phức tạp của các nguyên nhân dẫn đến bi kịch của Vũ Nương.

Ý kiến này không chỉ giúp em hiểu rõ hơn về bối cảnh xã hội và sự khó khăn mà người phụ nữ thời đó phải đối mặt, mà còn khiến em nhận ra rằng bi kịch của Vũ Nương là kết quả của nhiều yếu tố phức tạp trong xã hội, chứ không đơn thuần chỉ là một câu chuyện về sự ghen tuông. Nó khuyến khích em suy nghĩ sâu hơn về các giá trị nhân sinh trong cuộc sống hiện tại.

Việc soạn bài Nghĩ thêm về Chuyện người con gái Nam Xương – Ngữ văn 9 – Cánh diều  không chỉ là dịp để học sinh hiểu rõ hơn về tác phẩm mà còn là cơ hội để nhận thức sâu sắc hơn về giá trị nhân đạo, lòng trắc ẩn, và bài học về công bằng xã hội. Tác phẩm này sẽ mãi là một điểm sáng trong chương trình Ngữ văn 9 – Cánh diều, nhắc nhở chúng ta về những giá trị cốt lõi của cuộc sống.