Soạn bài Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen – Sách Chân trời sáng tạo

Hướng dẫn soạn bài Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen – Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 7 (tập một) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1: Em hãy sưu tầm và giới thiệu với các bạn một số bài ca dao viết về hình ảnh hoa sen.

Trả lời:

Hoa sen là một loài hoa đặc trưng của Việt Nam, được coi là quốc hoa của nước ta. Hoa sen có vẻ đẹp thanh cao, tinh khiết, tượng trưng cho phẩm chất cao quý của con người Việt Nam.

Bài 1:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Bài 2:

Xin cho sen sắc ngọt ngào

Ơn đời mưa nắng dạt dào tinh khôi

Tiếng cười luôn thắm trên môi

Dáng thanh tâm tịnh, đứng ngồi thoảng hương.

Câu 2: Em hãy thực hiện một sản phẩm sáng tạo (bức tranh, đoạn văn,…) để chia sẻ cảm nhận của em về bài ca dao:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng mà chen nhị vàng

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Trả lời:

Hoa sen là một loài hoa đặc trưng của Việt Nam, được coi là quốc hoa của nước ta. Hoa sen có vẻ đẹp thanh cao, tinh khiết, tượng trưng cho phẩm chất cao quý của con người Việt Nam.

Bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” đã ca ngợi vẻ đẹp của hoa sen. Bài ca dao sử dụng những hình ảnh so sánh, ẩn dụ để miêu tả vẻ đẹp của hoa sen. Hoa sen có màu sắc tươi sáng, hài hòa, lá xanh bông trắng, nhị vàng. Hoa sen cũng tượng trưng cho sự thanh cao, tinh khiết, dù mọc trong bùn nhưng không hề hôi tanh mùi bùn.

Hoa sen không chỉ là một loài hoa đẹp, mà còn là một biểu tượng của dân tộc Việt Nam. Hoa sen tượng trưng cho phẩm chất cao quý của con người Việt Nam, dù sống trong điều kiện khó khăn, gian khổ nhưng vẫn giữ được phẩm chất trong sáng, cao thượng.

Hoa sen đã đi vào đời sống tinh thần của người Việt Nam từ bao đời nay. Hoa sen được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như văn học, nghệ thuật, kiến trúc,… Hoa sen là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, là một trong những nét đẹp văn hóa của đất nước ta.

Câu 3: Em hãy chỉ ra những từ ngữ, câu văn thể hiện ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong đoạn bàn luận về câu ca dao thứ hai.

Trả lời:

• Ý kiến: miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen
• Lí lẽ: quan sát từ ngoài vào trong, rất tự nhiên, hợp lý

Bằng chứng: Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng”

• Lí lẽ: nhấn mạnh sự đa dạng nhiều thành phần và màu sắc đáng chú ý của hoa sen

Bằng chứng: Từ “lại” được dùng rất đắt

• Lí lẽ: chứng tỏ đây là một bông hoa sen mới nở

Bằng chứng: Từ “chen” nói lên sự kết chặt giữa hoa và nhị

Câu 4: Em biết gì về hình ảnh hoa sen trong những bài ca dao khác?

Trả lời:

Hình ảnh hoa sen xuất hiện rất nhiều trong ca dao Việt Nam, với nhiều ý nghĩa khác nhau: thể hiện vẻ đẹp thanh cao, tinh khiết của hoa sen, thể hiện sự yêu mến, trân trọng của con người đối với hoa sen, thể hiện sự tự hào của người Việt Nam về hoa sen,…

Câu 5: Em hãy xác định mối quan hệ giữa các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản dựa vào sơ đồ sau:

• Vấn đề bàn luận: Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao

• Ý kiến lớn 1: Vẻ đẹp hoa sen được miêu tả một cách khéo léo, tài tình

• Ý kiến nhỏ 1.1: Câu thứ nhất, tác giả dân gian khẳng định và tuyệt đối vẻ đẹp không gì sánh nổi của cây sen ở trong đầm.
• Ý kiến nhỏ 1.2: Câu thứ hai, tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất.
• Ý kiến nhỏ 1.3: Câu thứ ba có vị trí đặc biệt trong toàn bài, đó là câu chuyển để chuẩn bị cho câu kết.

• Ý kiến lớn 2: Qua hình ảnh hoa sen, tác giả dân gian đã gửi gắm những triết lí sống sâu sắc

Câu 6: Chỉ ra các lí lẽ, bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ cho các ý kiến.

Ý kiến: Vẻ đẹp hoa sen được miêu tả một cách khéo léo, tài tình

Lí lẽ: Câu thứ nhất, tác giả dân gian khẳng định và tuyệt đối vẻ đẹp không gì sánh nổi của cây sen ở trong đầm.

Bằng chứng: Trạng ngữ: “ trong đầm đã hạn chế sự tuyệt đối hóa trong câu ca dao, làm cho trở thành tương đối và có tính thuyết phục.

Lí lẽ: Câu thứ hai, tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất.

Bằng chứng: “Từ “lá xanh” qua “bông trắng”…vừa mới nở”

Lí lẽ: Câu thứ ba có vị trí đặc biệt trong toàn bài

Bằng chứng: đó là câu chuyển (chuyển vần, chuyển nhịp, chuyển ý) để chuẩn bị cho câu kết

Ý kiến: Qua hình ảnh hoa sen, tác giả dân gian đã gửi gắm những triết lí sống sâu sắc

Lí lẽ: Câu thứ tư: Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Bằng chứng: “Phần nhiều đều chuyển … theo nghĩa bóng”

Câu 7: Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.

Mục đích: Văn bản được viết ra nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”

Nội dung chính của văn bản: Nhấn mạnh ,khẳng định vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen

Câu 8: Theo em, có thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ được không? Cách sắp xếp trật tự các ý kiến như vậy có tác dụng gì trong việc thực hiện mục đích của văn bản?

Theo em, không thể thay đổi trật tự các ý kiến lớn, ý kiến nhỏ

Cách sắp xếp trật tự các ý kiến như vậy giúp người đọc Dễ dàng hình dung được vẻ đẹp của hoa sen ở tầng nghĩa trực tiếp.Nhận ra được ý nghĩa tượng trưng của hoa sen ở tầng nghĩa biểu tượng và hiểu được giá trị nhân văn của bài ca dao.

Câu 9: Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra văn bản trên là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học?

Dấu hiệu giúp em nhận ra văn bản trên là văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học là: Tác giả nêu lên ý kiến chủ quan của mình về tác phẩm văn học. Tác giả phân tích, đánh giá các yếu tố của bài ca dao: Trong đầm gì đẹp bằng sen, từ đó rút ra kết luận về giá trị của bài ca dao đó.

Câu 10: Văn bản trên đã giúp em hiểu thêm điều gì về bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen? Hãy viết đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình.

Văn bản đã giúp em hiểu rõ hơn về vẻ đẹp của hoa sen. Hoa sen có màu sắc tươi đẹp, hài hòa, với lá xanh mướt, bông trắng tinh khôi và nhị vàng rực rỡ. Hoa sen cũng có hương thơm ngào ngạt, thanh khiết. Văn bản cũng giúp em hiểu thêm về ý nghĩa tượng trưng của hoa sen. Hoa sen mọc ở đầm lầy, nơi có nhiều bùn hôi tanh. Tuy nhiên, hoa sen vẫn vươn lên cao, tỏa hương thơm ngát. Điều này tượng trưng cho con người dù sống trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ vẫn giữ được phẩm chất cao đẹp, không bị vấy bẩn bởi những điều xấu xa.

Với những hướng dẫn soạn bài Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen – Sách Chân trời sáng tạo chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.