Soạn bài Con chim chiền chiện – Sách Chân trời sáng tạo Ngữ văn 7

Hướng dẫn soạn bài Con chim chiền chiện – Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 7 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1: Xác định vần và nhịp của bài thơ và cho biết hiệu quả nghệ thuật của nó.

Bài thơ “Con chim chiền chiện” gieo vần chân cách quãng, với các vần chính là: cao – ngào, xanh – lanh, vợi – chói – nói – mỏi – hót – trời, sữa – chứa, sà – ca – nhà – ta,…

Bài thơ “Con chim chiền chiện” có nhịp thơ 2/2, với các câu thơ ngắn gọn, súc tích, dễ nhớ. Nhịp thơ 2/2 tạo nên âm điệu nhanh nhẹn, gấp gáp, thể hiện sự náo nức, vui tươi của con chim chiền chiện khi cất lên tiếng hót chào ngày mới.

Hiệu quả nghệ thuật

Vần và nhịp của bài thơ “Con chim chiền chiện” góp phần thể hiện nội dung và cảm xúc của bài thơ.

• Về nội dung:

Vần cách quãng và nhịp thơ 2/2 giúp cho bài thơ thể hiện được vẻ đẹp trong sáng, hồn nhiên của con chim chiền chiện. Chim chiền chiện là loài chim nhỏ bé, nhưng lại có tiếng hót cao vút, ngân vang. Tiếng hót của chim chiền chiện như một khúc ca chào đón ngày mới, mang đến niềm vui, hạnh phúc cho con người.

• Về cảm xúc:

Vần cách quãng và nhịp thơ 2/2 giúp cho bài thơ thể hiện được cảm xúc vui tươi, phấn khởi của tác giả khi hòa mình vào thiên nhiên. Tác giả cảm nhận được vẻ đẹp trong trẻo, tươi mới của buổi sáng mùa xuân. Tiếng hót của chim chiền chiện khiến cho tác giả cảm thấy tâm hồn thư thái, sảng khoái.

Câu 2: Phân tích một hình ảnh trong bài thơ mà em cho là độc đáo nhất.

Trong bài thơ “Con chim chiền chiện” của Huy Cận, có rất nhiều hình ảnh đẹp, độc đáo, thể hiện tài năng và tâm hồn nghệ sĩ của tác giả. Trong đó, hình ảnh “Tiếng chim chiền chiện hót vang trời” là một hình ảnh đặc sắc, độc đáo nhất.

Hình ảnh này được thể hiện qua hai câu thơ:

“Tiếng chim chiền chiện

Hót vang trời xanh”

Trong bài thơ, tiếng chim chiền chiện được tác giả miêu tả với âm hưởng mạnh mẽ, vang vọng: “Hót vang trời xanh”. Hình ảnh này thể hiện được sự náo nức, vui tươi của con chim chiền chiện khi cất lên tiếng hót chào ngày mới. Tiếng hót của chim chiền chiện như một lời ca chúc mừng, hòa cùng niềm vui của vạn vật.

Câu 3: Trong khổ thơ thứ hai và thứ tư, tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ nào? Những biện pháp đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của hai khổ thơ?

Trong khổ thơ thứ hai và thứ tư của bài thơ “Con chim chiền chiện”, tác giả Huy Cận đã sử dụng những biện pháp tu từ sau:

• Nhân hóa:

“Chim ơi, chim có nói

Tiếng gì mà vang trời”

“Chim chiền chiện bay ra

Lớn tiếng ca vang trời”

Biện pháp nhân hóa đã biến con chim chiền chiện, một sinh vật vô tri vô giác, trở thành một người bạn có thể nói chuyện, giao tiếp với con người. Điều này khiến cho hình ảnh con chim chiền chiện trở nên gần gũi, thân thiết hơn với con người.

• So sánh:

“Tiếng hót long lanh như cành sương chói”

Biện pháp so sánh đã so sánh tiếng hót của chim chiền chiện với âm thanh của tầng cao trời xanh. Điều này thể hiện sự cao vút, vang vọng của tiếng hót chim chiền chiện. Tiếng hót của chim chiền chiện như một khúc ca chào đón ngày mới, mang đến niềm vui, hạnh phúc cho con người.

• Ẩn dụ:

“Trời xanh lồng lộng

Cây xanh mướt rợp”

Biện pháp ẩn dụ đã so sánh bầu trời xanh với một chiếc lồng. Điều này thể hiện sự bao la, rộng lớn của bầu trời. Bầu trời xanh như một chiếc lồng khổng lồ, ôm trọn lấy cây xanh và vạn vật.

• Lặp từ:

“Trời cao lồng lộng

Trời xanh ngắt”

Biện pháp lặp từ “trời” đã nhấn mạnh vẻ đẹp bao la, rộng lớn của bầu trời. Bầu trời xanh như một tấm vải khổng lồ, phủ kín cả không gian.

Những biện pháp tu từ này đã góp phần thể hiện nội dung của hai khổ thơ.

Nhìn chung, những biện pháp tu từ trong hai khổ thơ đã góp phần làm cho bài thơ trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu hình ảnh và biểu cảm. Chúng giúp cho người đọc dễ dàng hình dung và cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, của tiếng chim chiền chiện và của tâm hồn tác giả.

Câu 4: Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả. Đó là cảm xúc gì?

Trong bài thơ “Con chim chiền chiện” của Huy Cận, có rất nhiều từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả. Những cảm xúc đó được thể hiện một cách tinh tế, nhẹ nhàng, nhưng cũng rất sâu sắc.

• Tình yêu thiên nhiên:

“Trên đồng cạn dưới đồng sâu

Có tiếng chiền chiện hót vang trời”

“Trời cao lồng lộng

Cây xanh mướt rợp”

“Tiếng chim chiền chiện

Làm cả đất trời say”

Những từ ngữ, hình ảnh trên thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của tác giả. Tác giả cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên qua tiếng hót của chim chiền chiện, qua bầu trời cao lồng lộng, qua cây xanh mướt rợp. Thiên nhiên khiến cho tác giả cảm thấy say đắm, yêu mến.

• Tình yêu quê hương:

“Chim ơi, chim có nói

Tiếng gì mà vang trời”

“Chim chiền chiện bay ra

Lớn tiếng ca vang trời”

Những từ ngữ, hình ảnh trên thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc của tác giả. Tác giả muốn trò chuyện, giao tiếp với chim chiền chiện, muốn biết tiếng hót của chim chiền chiện là tiếng gì. Tiếng hót của chim chiền chiện như một lời ca chào đón ngày mới, mang đến niềm vui, hạnh phúc cho con người. Tiếng hót của chim chiền chiện cũng là tiếng gọi của quê hương, của những kỉ niệm đẹp đẽ thời thơ ấu.

• Tình yêu cuộc sống:

“Tiếng hót vang trời xanh

Tầng cao vút mãi xanh”

“Làm cả đất trời say

Nghe con chim chiền chiện”

Những từ ngữ, hình ảnh trên thể hiện tình yêu cuộc sống tươi đẹp của tác giả. Tiếng hót của chim chiền chiện như một khúc ca chào đón ngày mới, mang đến niềm vui, hạnh phúc cho con người. Tiếng hót của chim chiền chiện cũng là lời ca ngợi cuộc sống tươi đẹp, thanh bình của quê hương.

Tóm lại, bài thơ “Con chim chiền chiện” của Huy Cận đã thể hiện một cách tinh tế, nhẹ nhàng nhưng cũng rất sâu sắc những cảm xúc của tác giả. Đó là tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương và tình yêu cuộc sống.

Câu 5: Thông qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì?

Thông qua bài thơ “Con chim chiền chiện”, tác giả Huy Cận muốn gửi gắm những thông điệp sau:

• Trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên:

Thông qua hình ảnh con chim chiền chiện, tác giả đã ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, đặc biệt là vẻ đẹp của quê hương Việt Nam. Tiếng hót của chim chiền chiện là tiếng ca chào đón ngày mới, mang đến niềm vui, hạnh phúc cho con người. Tiếng hót của chim chiền chiện cũng là lời ca ngợi cuộc sống tươi đẹp, thanh bình của quê hương.

• Gắn bó với quê hương, đất nước:

Tiếng hót của chim chiền chiện như một lời gọi của quê hương, của những kỉ niệm đẹp đẽ thời thơ ấu. Nó gợi nhắc cho tác giả về tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc.

• Hãy sống yêu đời, lạc quan:

Tiếng hót của chim chiền chiện như một khúc ca ca ngợi cuộc sống tươi đẹp. Nó mang đến niềm vui, hạnh phúc cho con người, giúp con người quên đi những mệt mỏi, ưu phiền trong cuộc sống.

Bài thơ “Con chim chiền chiện” của Huy Cận là một bài thơ hay, giàu ý nghĩa. Bài thơ đã thể hiện tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương, đất nước và tinh thần yêu đời, lạc quan của tác giả.

Với những hướng dẫn soạn bài Con chim chiền chiện – Sách Chân trời sáng tạo Ngữ Văn 7 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.