Phân tích hai khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá Lớp 9 hay
Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận là tác phẩm nổi bật trong văn học Việt Nam, đặc biệt với hai khổ thơ cuối mang đậm chất thơ lãng mạn và tôn vinh vẻ đẹp lao động. Phân tích 2 khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá giúp học sinh lớp 9 cảm nhận sâu sắc hơn về tinh thần lao động và sự hòa quyện giữa con người với thiên nhiên biển cả.
Dàn ý phân tích 2 khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá
I. Mở bài:
Giới thiệu tác phẩm “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” là một tác phẩm tiêu biểu, ra đời trong bối cảnh miền Bắc đang sôi nổi xây dựng cuộc sống mới sau những năm tháng chiến tranh gian khó.
II. Thân bài:
- Giới thiệu về hai khổ thơ cuối: Hai khổ thơ cuối của bài thơ khắc họa sinh động cảnh đoàn thuyền kéo lưới trong ánh bình minh nhạt và hành trình đoàn thuyền trở về bến cảng.
- Vẻ đẹp của cảnh kéo lưới lúc mờ sáng: Cảnh kéo lưới diễn ra khi trời còn chưa sáng hẳn, ánh sao lấp lánh mờ ảo, tạo nên khung cảnh nên thơ và đầy sức sống. Điều này thể hiện tinh thần làm việc chăm chỉ, gắn bó của người lao động với biển cả.
- Hình ảnh đoàn thuyền trở về trong niềm vui chiến thắng: Đoàn thuyền trở về với những mẻ cá đầy ắp, tiếng hát vang dội thể hiện niềm vui, tự hào về thành quả lao động sau một đêm dài vất vả. Đây là niềm vui của những con người làm chủ biển cả, làm chủ cuộc sống.
III. Kết bài:
Ý nghĩa của hai khổ thơ cuối: Huy Cận gửi gắm thông điệp sâu sắc về niềm vui trong lao động, về sự giàu đẹp của quê hương biển cả. Đồng thời, bài thơ còn khẳng định rằng chỉ khi con người làm chủ cuộc sống, hạnh phúc và no đủ mới thực sự hiện hữu.
Bài mẫu 1: Phân tích 2 khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận là một trong những nhà thơ nổi bật của phong trào Thơ Mới, với phong cách riêng biệt mang tính triết lý sâu sắc và đậm chất suy tưởng về vũ trụ. Thơ ông là sự hòa quyện giữa vẻ đẹp của thiên nhiên bao la, kỳ vĩ với những suy tư về con người và cuộc sống. Thông qua những vần thơ, Huy Cận không chỉ miêu tả sự kỳ diệu của đất trời mà còn gửi gắm khát vọng vươn lên, chinh phục tự nhiên và xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn của con người. “Đoàn thuyền đánh cá” là một tác phẩm tiêu biểu thể hiện rõ phong cách ấy, đặc biệt hai khổ thơ cuối của bài thơ đã để lại nhiều ấn tượng mạnh mẽ về vẻ đẹp lao động và niềm vui của những người ngư dân sau một đêm dài vất vả trên biển.
Mở đầu khổ thơ cuối là khung cảnh kéo lưới lúc bình minh, khi trời còn chưa sáng hẳn:
“Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
Vảy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.”
Khung cảnh bình minh được miêu tả không chỉ với sự kỳ ảo của thiên nhiên mà còn mang đậm sức sống mạnh mẽ của người lao động. Những ngư dân đang hối hả kéo lưới, tay kéo “xoăn tay” thể hiện sự khỏe khoắn, nhiệt huyết và dẻo dai của những con người gắn bó với biển cả. Cụm từ “chùm cá nặng” không chỉ gợi lên sự phong phú, giàu có của đại dương, mà còn phản ánh niềm vui, hạnh phúc của người lao động khi thu được thành quả xứng đáng sau một đêm dài vất vả. Hình ảnh “vảy bạc đuôi vàng” lóe lên dưới ánh sáng của bình minh tạo nên một bức tranh sinh động, rực rỡ, làm tôn thêm vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên, đồng thời biểu tượng cho sự no đủ, ấm áp của cuộc sống lao động.
Từ khoảnh khắc bình minh đầu tiên, người ngư dân đã chuẩn bị hành trình trở về, lưới được xếp gọn, buồm căng lên, và cả đoàn thuyền như đang hân hoan đón nhận một ngày mới tràn đầy hy vọng, niềm vui. Hình ảnh “đón nắng hồng” không chỉ là sự chào đón của thiên nhiên mà còn là biểu tượng của niềm tin, khát vọng về một tương lai tươi sáng, ấm no. Tất cả như hòa quyện vào nhau, làm nên một bức tranh lao động đầy chất thơ, nơi con người và thiên nhiên hòa hợp, cùng xây dựng một cuộc sống mới.
Khung cảnh đoàn thuyền trở về trong ánh sáng của bình minh rực rỡ được miêu tả thật hào hùng và phấn khởi:
“Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.”
Không gian rộng lớn của biển khơi dường như tràn ngập niềm vui, tiếng hát vang lên, căng đầy sức sống, hòa cùng gió khơi thổi mạnh vào cánh buồm. Đoàn thuyền như bay trên mặt biển, không chỉ trở về với thành quả đầy ắp trong khoang mà còn mang theo niềm tự hào và hạnh phúc. Hình ảnh “chạy đua cùng mặt trời” vừa gợi lên sự nhanh nhẹn, khẩn trương của đoàn thuyền, vừa thể hiện tinh thần hăng hái, sôi nổi của những con người làm chủ biển cả. Qua đó, Huy Cận không chỉ miêu tả cảnh đoàn thuyền trở về mà còn gửi gắm niềm tin vào sức mạnh của con người khi chinh phục tự nhiên, đồng thời bộc lộ niềm vui lớn lao sau một hành trình lao động đầy khó khăn nhưng đầy hy vọng.
“Mặt trời đội biển”, một hình ảnh vô cùng đẹp đẽ và mới mẻ, biểu tượng cho sự khởi đầu, sự sống và niềm tin vào tương lai. Ánh mặt trời rạng ngời, bừng sáng cả mặt biển bao la, như chiếu rọi vào từng khoảnh khắc lao động, mang đến niềm vui và sự no đủ cho những người dân chài. “Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” là sự kết hợp tinh tế giữa thiên nhiên và thành quả lao động, tôn vinh vẻ đẹp của biển cả, nơi đã nuôi dưỡng cuộc sống của con người. Qua đó, bài thơ không chỉ ca ngợi cảnh sắc thiên nhiên mà còn là lời tôn vinh dành cho người lao động, những con người với sức mạnh và niềm tin không ngừng nghỉ.
Hai khổ thơ cuối không chỉ là bức tranh miêu tả sinh động về cảnh kéo lưới và trở về của đoàn thuyền đánh cá mà còn chứa đựng những ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Huy Cận đã khéo léo thể hiện niềm tự hào về sức mạnh lao động, về con người và thiên nhiên Việt Nam trong thời kỳ mới. Thông qua hình ảnh thiên nhiên và con người, ông gửi gắm thông điệp về niềm vui, sự hân hoan trong lao động, đồng thời khẳng định chỉ khi con người làm chủ cuộc sống thì hạnh phúc và sự no đủ mới thật sự hiện hữu.
Tóm lại, hai khổ thơ cuối của “Đoàn thuyền đánh cá” không chỉ là những dòng thơ miêu tả cảnh lao động bình dị mà còn là lời ca ngợi sức mạnh và niềm tin vào cuộc sống của con người trong xã hội mới. Bằng ngôn từ giàu hình ảnh và âm điệu, Huy Cận đã tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp, nơi thiên nhiên và con người hòa quyện trong niềm vui lao động, hướng đến một cuộc sống hạnh phúc, ấm no và tràn đầy hy vọng.
>>> Xem thêm: Phân tích khổ 1, 2 bài Đoàn thuyền đánh cá
Bài mẫu 2: Phân tích 2 khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá
Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại Việt Nam, đã sáng tác bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” vào năm 1958, thời kỳ miền Bắc đang chuyển mình mạnh mẽ trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế sau những năm tháng kháng chiến cam go. Bài thơ là một trong những tác phẩm nổi bật viết về đề tài lao động, thể hiện sự ca ngợi về sức mạnh của con người và vẻ đẹp của thiên nhiên biển cả quê hương. Qua bảy khổ thơ, Huy Cận dẫn dắt người đọc vào hành trình của đoàn thuyền từ lúc ra khơi đến khi trở về, trong đó hai khổ thơ cuối là bức tranh rực rỡ về buổi bình minh và niềm vui trọn vẹn của người lao động sau một đêm đánh bắt bội thu.
Trong khung cảnh kéo lưới vào lúc trời gần sáng, khi những vì sao còn lấp ló trên bầu trời, Huy Cận đã khắc họa một bức tranh lao động thật sinh động và khẩn trương:
“Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
Vảy bạc, đuôi vàng lóe rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.”
Hình ảnh “sao mờ” gợi lên một thời điểm chuyển giao giữa đêm và ngày, khi bóng tối đang dần nhường chỗ cho ánh sáng. Trong bối cảnh ấy, từ “kịp” không chỉ diễn tả hành động gấp gáp, khẩn trương mà còn hàm chứa tinh thần quyết tâm của người ngư dân, làm chủ thời gian, tranh thủ từng giây từng phút để hoàn thành công việc trước khi bình minh lên. Đoàn thuyền kéo lưới với những “chùm cá nặng”, hình ảnh này như gợi lên sự trĩu nặng của thành quả, giống như những chùm trái chín mọng đang được thu hoạch. Điều này không chỉ phản ánh sự giàu có của biển cả mà còn là biểu tượng cho niềm vui lao động, khi những người ngư dân trẻ trung, khỏe mạnh với đôi tay rắn chắc đang nỗ lực hết mình để thu về những “mẻ cá vàng”.
Câu thơ “Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng” không chỉ là sự tả thực về động tác kéo lưới mà còn mang tính biểu tượng cao. Những đôi tay cuồn cuộn cơ bắp của người ngư dân không chỉ kéo lưới mà còn kéo lên những ước mơ, hy vọng về một cuộc sống no đủ, tốt đẹp. Hình ảnh này khắc họa vẻ đẹp khỏe khoắn, đầy sức sống của con người trong lao động, như một bức tranh tôn vinh sự bền bỉ và quyết tâm của người lao động.
Trong khung cảnh ấy, thiên nhiên và con người dường như hòa quyện vào nhau. Hình ảnh “vảy bạc, đuôi vàng lóe rạng đông” mang đến cho người đọc một cảm giác về sự rực rỡ, lấp lánh. Ánh sáng bình minh chiếu lên những con cá vừa được kéo lên từ biển, tạo nên một khung cảnh rực rỡ như bức tranh sơn mài. Những sắc vàng, bạc không chỉ làm cho cảnh vật thêm sống động mà còn biểu tượng cho niềm vui, cho sự giàu có mà biển cả mang lại cho người dân. Câu thơ “lưới xếp, buồm lên, đón nắng hồng” với nhịp điệu đều đặn, dồn dập, mô tả những hành động nhanh nhẹn, tuần tự của người dân chài khi chuẩn bị kết thúc một đêm dài lao động. Mọi công việc diễn ra nhịp nhàng, khẩn trương nhưng đầy hào hứng, chờ đón ngày mới với niềm tin vào tương lai tươi sáng.
Khổ thơ cuối của bài thơ mang đến cho người đọc hình ảnh tráng lệ của đoàn thuyền trở về bến. Cánh buồm căng gió, đưa đoàn thuyền lướt đi trong ánh bình minh rực rỡ. Tiếng hát của người dân chài vang lên lần nữa, thể hiện niềm hân hoan, hạnh phúc sau một đêm dài lao động vất vả nhưng đầy thành công:
“Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.”
Hình ảnh đoàn thuyền “chạy đua cùng mặt trời” là một trong những hình ảnh nhân hóa đầy mạnh mẽ, tạo nên nhịp điệu khẩn trương, gấp gáp như thể cả đoàn thuyền và mặt trời cùng thi nhau về đích. Mặt trời, biểu tượng cho sự khởi đầu của một ngày mới, như đội lên từ biển cả, chiếu rọi ánh sáng rực rỡ lên cảnh vật, khiến cho biển khơi trở nên tráng lệ và huy hoàng. Đoàn thuyền đánh cá không chỉ là những con thuyền vật lý, mà còn là biểu tượng của niềm vui chiến thắng, của những thành quả mà con người giành được từ biển cả sau một đêm lao động miệt mài.
Câu thơ cuối cùng “Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” là một trong những hình ảnh giàu chất thơ và lãng mạn nhất của bài thơ. Hình ảnh “mắt cá” nhỏ bé, bình thường nay trở nên lấp lánh, huy hoàng dưới ánh sáng của bình minh, như những viên ngọc quý trải dài trên biển khơi mênh mông. Đây không chỉ là một hình ảnh tả thực mà còn là biểu tượng cho sự thành công, sự trù phú của đại dương, và sự bội thu của những người dân chài. Từ “muôn dặm phơi” gợi lên một không gian rộng lớn, tràn đầy ánh sáng, một không gian mà con người và thiên nhiên hòa hợp trong niềm vui và hạnh phúc. Qua hình ảnh này, Huy Cận đã thể hiện được niềm vui, niềm tự hào của người lao động khi được làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc sống.
Tóm lại, hai khổ thơ cuối của “Đoàn thuyền đánh cá” không chỉ miêu tả cảnh kéo lưới và trở về của người dân chài mà còn chứa đựng những tầng nghĩa sâu sắc về lao động và cuộc sống. Bằng ngôn từ tinh tế, Huy Cận đã vẽ nên bức tranh vừa hùng vĩ, tráng lệ của thiên nhiên, vừa ấm áp, gần gũi của con người. Hai khổ thơ không chỉ là lời ca ngợi vẻ đẹp của biển cả mà còn là sự tôn vinh tinh thần lao động miệt mài và niềm tin vào một tương lai hạnh phúc và no đủ.
>>> Xem thêm: Những bài văn mẫu cảm nhận khổ 3 bài Đoàn thuyền đánh cá hay nhất
Phân tích 2 khổ thơ cuối bài Đoàn thuyền đánh cá không chỉ giúp hiểu rõ hơn vẻ đẹp của biển khơi và sự giàu có của thiên nhiên mà còn khẳng định niềm tin vào sức mạnh lao động. Tác phẩm truyền tải thông điệp về niềm vui trong lao động và hạnh phúc khi làm chủ cuộc sống.