Môn Ngữ văn không chỉ giúp học sinh lớp 6 rèn luyện khả năng ngôn ngữ mà còn bồi dưỡng tư duy, cảm xúc và tình yêu tiếng Việt. Đề thi học sinh giỏi lớp 6 môn Ngữ văn luôn đòi hỏi các em phải có kỹ năng phân tích, cảm nhận văn học và sáng tạo khi làm bài. Việc luyện tập thường xuyên với các đề thi chọn lọc sẽ giúp học sinh tự tin chinh phục mọi kỳ thi.
Đề số 1
I. Phần đọc hiểu (6 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
"Đêm qua em mơ gặp Bác Hồ,
Tỉnh dậy lòng em còn ngẩn ngơ.
Bác nhẹ nhàng như ông tiên vậy,
Ánh mắt hiền sáng tựa sao khuya."
(Sáng tác: học sinh)
Câu 1 (1 điểm): Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ "Bác nhẹ nhàng như ông tiên vậy".
Câu 2 (1 điểm): Nêu nội dung chính của đoạn thơ.
Câu 3 (2 điểm): Em cảm nhận gì về tình cảm của bạn nhỏ đối với Bác Hồ trong đoạn thơ trên?
Câu 4 (2 điểm): Viết đoạn văn khoảng 5-7 câu nêu suy nghĩ của em về tình yêu quê hương đất nước của thiếu nhi Việt Nam.
II. Phần làm văn (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm): Hãy kể lại một việc làm tốt em đã làm khiến bố mẹ tự hào.
Câu 2 (10 điểm): Cảm nhận của em về nhân vật Dế Mèn trong đoạn trích "Bài học đường đời đầu tiên" của Tô Hoài.
>>>Xem thêm: Tham khảo cách làm đề số 1
Đề số 2
I. Phần đọc hiểu (6 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
"Mẹ ngồi vá áo bên đèn
Con nghe tiếng mẹ êm đềm ru êm
Mỗi đường kim, mỗi mũi chỉ
Là bao vất vả dịu hiền mẹ trao."
(Sáng tác: học sinh)
Câu 1 (1 điểm): Em hãy đếm và nêu số lượng hình ảnh được sử dụng trong đoạn thơ.
Câu 2 (1 điểm): Dòng thơ nào thể hiện rõ tình cảm của mẹ dành cho con?
Câu 3 (2 điểm): Hình ảnh người mẹ trong đoạn thơ khiến em liên tưởng đến ai trong cuộc sống? Vì sao?
Câu 4 (2 điểm): Em hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 6-8 câu) bày tỏ lòng biết ơn với mẹ.
II. Phần làm văn (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm): Viết đoạn văn kể về một lần em giúp đỡ bạn bè khi gặp khó khăn.
Câu 2 (10 điểm): Hãy phân tích vẻ đẹp của thiên nhiên trong bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan và liên hệ với cảm xúc khi em đứng trước một cảnh đẹp quê hương.
>>>Xem thêm: Tham khảo cách làm đề số 2
Đề số 3
I. Phần đọc hiểu (6 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
"Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa
Của sông Kinh Thầy
Có hương sen thơm
Trong hồ nước đầy..."
(Hạt gạo làng ta - Trần Đăng Khoa)
Câu 1 (1 điểm): Đoạn thơ sử dụng thể thơ nào?
Câu 2 (1 điểm): Nêu một hình ảnh thể hiện sự gắn bó giữa hạt gạo với thiên nhiên.
Câu 3 (2 điểm): Em hiểu gì về công sức làm ra hạt gạo từ đoạn thơ?
Câu 4 (2 điểm): Em hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về tinh thần cần cù lao động của người Việt Nam.
II. Phần làm văn (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm): Viết đoạn văn tả cảnh sân trường em vào giờ ra chơi.
Câu 2 (10 điểm): Cảm nhận của em về nhân vật Thánh Gióng trong truyền thuyết “Thánh Gióng”.
>>>Xem thêm: Tham khảo cách làm đề số 3
Đề số 4
I. Phần đọc hiểu (6 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
“Cô bé bước vào lớp, ánh mắt lạ lẫm nhìn quanh. Cả lớp im lặng trong giây lát, rồi bỗng một bạn cười tươi chạy đến nắm tay cô bé kéo về phía mình. Từ đó, cô bé không còn thấy lạc lõng giữa ngôi trường mới nữa.”
Câu 1 (1 điểm): Xác định hành động đẹp trong đoạn văn.
Câu 2 (1 điểm): Câu văn nào thể hiện bước chuyển biến về cảm xúc của cô bé?
Câu 3 (2 điểm): Em hãy nêu ý nghĩa của tình bạn trong môi trường học đường qua đoạn văn trên.
Câu 4 (2 điểm): Viết đoạn văn kể về một kỷ niệm đáng nhớ với bạn bè ở trường.
II. Phần làm văn (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm): Tả lại một buổi sáng mùa đông ở quê em.
Câu 2 (10 điểm): Hãy nêu cảm nhận của em về bài học nhân văn trong truyện “Cô bé bán diêm” của An-đéc-xen.
>>>Xem thêm: Tham khảo cách làm đề số 4
Đề số 5
I. Phần đọc hiểu (6 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
“Mỗi buổi sáng thức dậy, em lại nghe thấy tiếng chim hót líu lo ngoài cửa sổ. Nắng vàng trải nhẹ khắp sân nhà. Em thấy lòng mình vui lạ. Một ngày mới lại bắt đầu với bao điều thú vị đang chờ đón.”
Câu 1 (1 điểm): Đoạn văn trên miêu tả buổi sáng bằng những giác quan nào?
Câu 2 (1 điểm): Câu văn nào thể hiện cảm xúc của nhân vật "em"?
Câu 3 (2 điểm): Hãy nêu giá trị biểu cảm của đoạn văn trên.
Câu 4 (2 điểm): Viết đoạn văn trình bày cảm xúc của em khi được sống trong một buổi sáng đẹp trời ở quê.
II. Phần làm văn (14 điểm)
Câu 1 (4 điểm): Tả một đồ vật thân thiết gắn bó với em.
Câu 2 (10 điểm): Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ khiến em rút ra bài học ý nghĩa trong cuộc sống.
>>>Xem thêm: Tham khảo cách làm đề số 5
Việc tham khảo các đề thi học sinh giỏi lớp 6 môn Ngữ văn không chỉ giúp học sinh làm quen với cấu trúc đề mà còn rèn luyện khả năng diễn đạt và tư duy phản biện. Với tinh thần học hỏi nghiêm túc và phương pháp ôn luyện hợp lý, các em hoàn toàn có thể đạt kết quả cao trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện hoặc cao hơn.