Hướng dẫn làm đề số 3 đề thi học sinh giỏi lớp 6 môn Ngữ văn

Đề thi học sinh giỏi môn Ngữ Văn lớp 6 luôn là thử thách lớn đối với các em học sinh, đòi hỏi không chỉ kiến thức vững vàng mà còn khả năng tư duy sáng tạo, phân tích sâu sắc. Đặc biệt, đối với đề số 3 trong kỳ thi học sinh giỏi, việc làm quen với cách giải và phân tích từng câu hỏi là điều vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ giúp các em học sinh lớp 6 có cái nhìn rõ ràng và chi tiết hơn về cách giải quyết các phần trong đề thi, từ đó nâng cao khả năng làm bài và đạt được kết quả tốt nhất.

Đề số 3

I. Phần đọc hiểu (6 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:

"Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa
Của sông Kinh Thầy
Có hương sen thơm
Trong hồ nước đầy..."
(Hạt gạo làng ta - Trần Đăng Khoa)

Câu 1 (1 điểm): Đoạn thơ sử dụng thể thơ nào?

Câu 2 (1 điểm): Nêu một hình ảnh thể hiện sự gắn bó giữa hạt gạo với thiên nhiên.

Câu 3 (2 điểm): Em hiểu gì về công sức làm ra hạt gạo từ đoạn thơ?

Câu 4 (2 điểm): Em hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về tinh thần cần cù lao động của người Việt Nam.

II. Phần làm văn (14 điểm)

Câu 1 (4 điểm): Viết đoạn văn tả cảnh sân trường em vào giờ ra chơi.

Câu 2 (10 điểm): Cảm nhận của em về nhân vật Thánh Gióng trong truyền thuyết “Thánh Gióng”.

Hướng dẫn làm đề số 3

I. Phần đọc hiểu (6 điểm)

Câu 1 (1 điểm): Đoạn thơ sử dụng thể thơ nào?

Đoạn thơ sử dụng thể thơ tự do, không có quy định chặt chẽ về số câu, số chữ trong mỗi câu.

Câu 2 (1 điểm): Nêu một hình ảnh thể hiện sự gắn bó giữa hạt gạo với thiên nhiên.

Hình ảnh "Hạt gạo làng ta có vị phù sa của sông Kinh Thầy" thể hiện sự gắn bó giữa hạt gạo và thiên nhiên, đặc biệt là với đất đai màu mỡ từ dòng sông.

Câu 3 (2 điểm): Em hiểu gì về công sức làm ra hạt gạo từ đoạn thơ?

Công sức làm ra hạt gạo là kết quả của sự kết hợp giữa thiên nhiên (như phù sa, hồ nước) và sự lao động của con người. Hạt gạo không chỉ là sản phẩm của đất đai mà còn là thành quả từ công sức vất vả của bà con nông dân, có sự chăm sóc, vun trồng tỉ mỉ. Đoạn thơ thể hiện sự trân trọng đối với những giá trị của lao động và thiên nhiên trong việc sản xuất hạt gạo.

Câu 4 (2 điểm): Em hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ về tinh thần cần cù lao động của người Việt Nam.

Mở đoạn: Nói về tinh thần cần cù, chăm chỉ của người Việt Nam qua các thế hệ.

Thân đoạn: Người Việt Nam từ xưa đến nay luôn cần cù trong công việc. Họ không ngại khó khăn, luôn kiên trì và sáng tạo trong lao động để vượt qua mọi thử thách. Hình ảnh người nông dân, những người làm việc trên ruộng đồng, chăm sóc cây trồng hay chăn nuôi, làm thủ công… đều thể hiện rõ sự kiên trì, quyết tâm.

Kết đoạn: Tinh thần cần cù lao động không chỉ giúp người Việt Nam vươn lên trong cuộc sống mà còn góp phần xây dựng đất nước phát triển, bền vững.

II. Phần làm văn (14 điểm)

Câu 1 (4 điểm): Viết đoạn văn tả cảnh sân trường em vào giờ ra chơi.

Gợi ý nội dung:

Mở đoạn: Miêu tả không khí chung của sân trường vào giờ ra chơi, không gian đầy ắp tiếng cười, tiếng nói.

Thân đoạn:

• Các bạn học sinh chạy nhảy, chơi đùa, trò chuyện sôi nổi. Một số bạn chơi bóng đá, bóng chuyền hoặc nhảy dây.
• Tiếng trống, tiếng la hét của các bạn thể hiện sự vui tươi, phấn khởi.
• Cảnh quan xung quanh, cây xanh, hoa lá, hay thậm chí là bầu trời trong xanh.

Kết đoạn: Miêu tả cảm giác vui vẻ, thoải mái của em khi hòa mình vào không khí của giờ ra chơi, tạo cảm giác yên bình, dễ chịu.

Câu 2 (10 điểm): Cảm nhận của em về nhân vật Thánh Gióng trong truyền thuyết “Thánh Gióng”.

Gợi ý nội dung:

Mở đoạn: Giới thiệu về nhân vật Thánh Gióng và tầm quan trọng của nhân vật trong truyền thuyết.

Thân đoạn

• Thánh Gióng là hình mẫu của người anh hùng dân tộc, tượng trưng cho sức mạnh, trí tuệ và tinh thần bất khuất. Em có thể kể về sự ra đời kỳ lạ của Thánh Gióng, từ một đứa trẻ không biết nói, chỉ biết khóc, đến khi nhận được lời kêu gọi của vua và trở thành người anh hùng dũng mãnh.
• Mô tả các hành động anh hùng của Thánh Gióng: Lên ngựa, cầm roi sắt, đánh tan quân xâm lược, thể hiện lòng yêu nước nồng nàn và sức mạnh phi thường.
• Thánh Gióng là biểu tượng của tinh thần kiên cường, dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì đất nước. Nhân vật này cũng thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, khi Thánh Gióng cưỡi ngựa bay lên trời.

Kết đoạn: Thánh Gióng không chỉ là nhân vật trong truyền thuyết mà còn là hình mẫu lý tưởng về lòng yêu nước, sự kiên trì và tinh thần đấu tranh vì sự nghiệp chung của dân tộc. Thánh Gióng truyền cảm hứng cho mỗi người Việt Nam về giá trị của sự kiên cường, bất khuất trong mọi hoàn cảnh.

Việc hiểu rõ cách làm đề thi học sinh giỏi môn Ngữ Văn lớp 6 là yếu tố quan trọng giúp các em học sinh tự tin hơn trong kỳ thi. Qua việc luyện tập và áp dụng những phương pháp làm bài hiệu quả, các em sẽ không chỉ nâng cao kiến thức mà còn rèn luyện được kỹ năng tư duy và phân tích, từ đó đạt được kết quả cao nhất. Chúc các em thành công trong kỳ thi học sinh giỏi sắp tới!