Soạn bài Vội vàng
Hướng dẫn soạn bài Vội vàng – Ngữ văn 12 tập 2 – Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc
Câu hỏi 1 (Trang 93 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Cảm nhận của mỗi cá nhân về thời gian là giống nhau hay khác nhau? Vì sao?
Trả lời
Cảm nhận về thời gian của mỗi người có thể khác nhau đáng kể, phụ thuộc vào cách trải nghiệm và đánh giá thời gian, điều này bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tuổi tác, tâm trạng và hoạt động. Ví dụ, những người có thói quen ngủ nhiều có thể cảm thấy thời gian trôi qua nhanh hơn so với những người ít ngủ, do sự thay đổi trong mức độ hoạt động và cảm giác về thời gian trong trạng thái nghỉ ngơi.
Bên cạnh sự khác biệt này, điểm chung giữa mọi người là sự đồng nhất trong việc chia sẻ khái niệm về thời gian như một chiều tuyến tính. Dù trải nghiệm có thể khác nhau, tất cả chúng ta đều nhận thức thời gian qua ba mốc chính: quá khứ, hiện tại và tương lai. Đây là cách mà chúng ta tổ chức và hiểu biết về những sự kiện và trải nghiệm trong cuộc sống, tạo ra một khung thời gian đồng nhất cho tất cả mọi người.
Câu hỏi 2 (Trang 93 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Theo bạn, ý niệm về thời gian có ảnh hưởng như thế nào đến thái độ sống, lí tưởng sống của con người?
Trả lời
Ý niệm về thời gian ảnh hưởng lớn đến thái độ và lý tưởng sống của con người. Người có ý thức rõ ràng về thời gian thường sống có kế hoạch, quản lý thời gian hiệu quả, đặt ra mục tiêu và kiên trì theo đuổi. Họ biết ưu tiên những việc quan trọng, không lãng phí thời gian vào những việc vô nghĩa, và luôn tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống.
Sau khi đọc bài
Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nêu cảm nhận chung của bạn về nhịp điệu bài thơ.
Trả lời
Khổ thơ đầu: Nhịp điệu chậm rãi và thong thả tạo nên một không khí bình yên, thể hiện tâm trạng ung dung và tự tại của tác giả khi đắm chìm trong vẻ đẹp của thiên nhiên. Sự chậm rãi này làm nổi bật cảm giác hòa quyện với cảnh sắc, như thể tác giả đang tận hưởng từng khoảnh khắc của vẻ đẹp xung quanh với sự bình thản tuyệt đối.
Khổ thơ thứ hai: Nhịp điệu trở nên nhanh và dồn dập, phản ánh sự vội vã và khao khát của tác giả trong việc níu giữ từng giây phút quý giá. Sự thay đổi nhịp điệu biểu hiện sự cấp bách và khẩn trương của cảm xúc, như thể thời gian đang trôi qua quá nhanh và tác giả đang cố gắng giữ lại những khoảnh khắc tuyệt vời đang dần biến mất.
Khổ thơ thứ ba: Nhịp điệu lại chậm rãi trở về, khôi phục lại sự thong thả nhưng giờ đây được nhuốm màu tiếc nuối và bâng khuâng. Tâm trạng của tác giả hiện lên rõ nét qua sự chậm rãi này, biểu thị sự hoài niệm và cảm giác buồn bã trước sự trôi qua không thể ngăn cản của thời gian.
Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Xuân Diệu được coi là người có nhiều cách tân trong việc sử dụng ngôn từ. Bạn có đồng ý với nhận định này không? Vì sao?
Trả lời
Thơ Xuân Diệu thật sự nổi bật với sự kết hợp tinh tế giữa nhạc điệu phong phú và ngôn từ sáng tạo, điều này khiến ông trở thành một trong những nhà thơ có ảnh hưởng lớn trong nền văn học Việt Nam. Ông không ngừng tìm tòi và đổi mới trong cách sử dụng ngôn ngữ thơ, làm cho các tác phẩm của mình không chỉ sống động mà còn gần gũi với độc giả.
Sự cách tân trong ngôn ngữ và hình thức của Xuân Diệu không chỉ làm phong phú thêm thế giới thơ ca mà còn phản ánh rõ nét cá tính và tâm trạng của ông. Các tác phẩm của ông thường mang đậm màu sắc cá nhân, qua đó thể hiện những cảm xúc, tâm trạng và suy tư sâu sắc của chính ông. Nhờ vào khả năng làm mới và sáng tạo liên tục, Xuân Diệu đã tạo ra những tác phẩm thơ ca không chỉ cuốn hút mà còn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc.
Câu 3 (trang 95 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bức tranh thiên nhiên hiện lên như thế nào trong đoạn thơ thứ hai (từ “Của ong bướm này đây tuần tháng mật;” đến “Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?”)? Qua bức tranh đó, bạn nhận ra điều gì về cái nhìn thế giới của tác giả?
Trả lời
Bức tranh thiên nhiên:
Rực rỡ, tươi đẹp, tràn đầy sức sống: Các yếu tố như ong bướm, tuần tháng mật, hoa, lá, yến anh, khúc tình si và ánh sáng tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động và mãnh liệt. Sự hiện diện của chúng không chỉ mang lại vẻ đẹp tươi mới mà còn phản ánh sự sinh động và sức sống của thế giới tự nhiên.
Tượng trưng cho tình yêu, tuổi trẻ và cuộc sống: Các hình ảnh như mùa xuân, yến anh, và cánh đồng không chỉ mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn biểu trưng cho tình yêu, sự trẻ trung và niềm vui sống. Chúng gợi nhắc về sự tràn đầy sức sống và những khoảnh khắc đẹp đẽ trong cuộc đời.
Cái nhìn thế giới của tác giả:
Yêu đời, say mê cuộc sống, trân trọng từng khoảnh khắc: Tác giả thể hiện một tình yêu sâu sắc đối với cuộc sống và sự say mê tận hưởng từng khoảnh khắc. Sự trân trọng này thể hiện rõ qua cách mô tả thiên nhiên và những cảm xúc tích cực trong tác phẩm.
Có ý thức về sự ngắn ngủi của thời gian: Tác giả nhận thức rõ ràng về sự phù du và ngắn ngủi của thời gian, điều này khiến ông càng thêm quý trọng từng khoảnh khắc và sự hiện diện của cái đẹp trong cuộc sống.
Nhanh nhạy, tinh tế trong cảm nhận: Với khả năng cảm nhận nhạy bén và tinh tế, tác giả có thể nhìn nhận và miêu tả những sắc thái tinh vi của thiên nhiên và cảm xúc, tạo nên một cái nhìn sâu sắc và phong phú về thế giới xung quanh.
Câu 4 (trang 95 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nêu nhận xét khái quát về nhân vật trữ tình. Qua sự tự bộc lộ của nhân vật trữ tình, hãy phân tích mạch vận động cảm xúc trong bài thơ.
Trả lời
Nhận xét khái quát về nhân vật trữ tình: Nhân vật trữ tình trong bài thơ “Vội Vàng” hiện lên như một chàng trai trẻ với tâm hồn yêu đời và đam mê sống. Anh say đắm trước vẻ đẹp của cuộc sống, thể hiện một sự nhiệt huyết và sự say mê đối với những điều tươi đẹp xung quanh.
Phân tích mạch vận động cảm xúc trong bài thơ: Trong bài thơ “Vội Vàng,” mạch vận động cảm xúc của nhân vật trữ tình thể hiện sự thay đổi rõ rệt trong quan niệm về thời gian. Ban đầu, nhân vật trữ tình trải qua cảm xúc say mê và cuồng nhiệt trước vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống. Tuy nhiên, theo thời gian, sự lo lắng, trăn trở và nuối tiếc bắt đầu xuất hiện, khi nhận thức được rằng thời gian trôi nhanh chóng và không thể quay lại.
Sự đối lập giữa vẻ đẹp rực rỡ, tươi tắn của thiên nhiên và sự trôi chảy nhanh chóng của thời gian tạo nên một mâu thuẫn nội tâm sâu sắc. Nhân vật trữ tình phải đối mặt với mâu thuẫn giữa khao khát tận hưởng từng khoảnh khắc của cuộc sống và nỗi nuối tiếc trước sự trôi qua không thể ngăn cản của thời gian.
Hình ảnh này không chỉ phản ánh những tâm trạng của nhân vật mà còn tiêu biểu cho thơ ca mới Việt Nam, thể hiện quan niệm sống và cảm xúc của thế hệ trẻ trước Cách mạng tháng Tám.
Câu 5 (trang 95 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Cảm nhận về thời gian của Xuân Diệu trong bài thơ có gì mới mẻ, độc đáo so với cảm nhận về thời gian trong thơ trữ tình trung đại nói chung?
Trả lời
Nhờ vào những chi tiết mới mẻ và độc đáo, quan niệm về thời gian của Xuân Diệu trong bài thơ “Vội Vàng” đã làm rõ tâm trạng của thế hệ trẻ trước Cách mạng tháng Tám. Sự sáng tạo trong cách miêu tả thời gian và cảm xúc đã tạo nên một cái nhìn mới mẻ và sâu sắc về cuộc sống. Quan điểm này không chỉ phản ánh tâm trạng của một thời kỳ đầy biến động mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến thơ ca Việt Nam hiện đại, làm phong phú thêm cảm xúc và mở ra một hướng tiếp cận mới trong việc cảm nhận và thể hiện cuộc sống.
Câu 6 (trang 95 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bài thơ Vội vàng thể hiện quan niệm gì của Xuân Diệu về tình yêu và tuổi trẻ? Bạn có đồng ý với quan niệm đó không? Vì sao?
Trả lời
Quan điểm về cuộc sống, tình yêu và tuổi trẻ của Xuân Diệu được mô tả như một bức tranh sặc sỡ, nổi bật và đầy năng lượng. Cuộc sống được tưởng tượng là đẹp đẽ và tràn đầy sức sống, tình yêu được miêu tả là nồng nàn và mãnh liệt, còn tuổi trẻ được cho là ngắn ngủi và đòi hỏi phải sống vội vã để tận hưởng.
Tôi đồng ý với quan điểm này vì nó phản ánh tâm lý của con người hiện đại, đặc biệt là giới trẻ. Trong thế giới diễn ra nhanh chóng hiện nay, việc sống vội vàng để bắt kịp là điều cần thiết. Tuổi trẻ được coi là khoảng thời gian quý báu nhất, và việc tận hưởng nó đầy đủ là điều cần thiết.
Câu 7 (trang 95 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Qua đoạn cuối của bài thơ (từ “Ta muốn ôm” đến hết), bạn hiểu thế nào về triết lí sống của cái tôi cá nhân? Nghệ thuật thể hiện triết lí sống đó có điểm gì đặc sắc?
Trả lời
Triết lý sống của Xuân Diệu trong bài thơ “Vội Vàng,” đặc biệt ở đoạn cuối từ “Ta muốn ôm” đến hết, thể hiện một ý thức sâu sắc về sự quý giá của thời gian và cuộc sống. Ở phần này, nhân vật trữ tình không chỉ bộc lộ sự vội vã và lo lắng trước sự trôi qua nhanh chóng của thời gian mà còn thể hiện một khát khao mãnh liệt về việc tận hưởng từng khoảnh khắc của cuộc sống.
Nhân vật trong bài thơ trải qua cảm giác khẩn trương khi nhận thức rằng thời gian là hữu hạn và không thể quay lại. Xuân Diệu đã khéo léo sử dụng ngôn từ và hình ảnh sắc nét để truyền tải tâm trạng này. Các hình ảnh và chi tiết trong đoạn thơ, như sự mong mỏi ôm trọn mọi sắc thái của cuộc sống, biểu lộ sự khao khát sâu sắc của nhân vật trữ tình về việc làm cho từng khoảnh khắc trở nên đầy đủ và có ý nghĩa.
Sự vội vã trong việc tận hưởng cuộc sống, cùng với nỗi lo lắng trước sự trôi đi của thời gian, gợi lên một triết lý sống mang đậm cá tính của Xuân Diệu. Điều này không chỉ phản ánh tâm trạng của thế hệ trẻ trước Cách mạng tháng Tám mà còn mở ra một cái nhìn mới về cách con người đối diện với thời gian và cuộc sống. Xuân Diệu đã tạo ra một sự kết hợp tinh tế giữa cảm xúc cá nhân và triết lý sống, làm phong phú thêm cảm xúc và ý nghĩa của thơ ca Việt Nam hiện đại.
Với những hướng dẫn soạn bài Vội vàng – Ngữ văn 12 tập 2 – Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
