Soạn bài Vợ chồng A Phủ

Hướng dẫn Soạn bài Vợ chồng A Phủ chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Phần đọc – hiểu văn bản

Câu 1 (trang 14 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Cảnh ngộ bị bắt về làm dâu gạt nợ, cuộc sống bị đày đọa tủi cực ở nhà thống lí Pá Tra

Mị là một cô gái xinh đẹp, yêu lao động, có ý thức tự do và khát vọng hạnh phúc. Nhưng do hoàn cảnh gia đình, Mị đã bị bắt về làm dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra. Cuộc sống của Mị ở nhà thống lí Pá Tra là một chuỗi những ngày tháng tủi cực, đày đọa.

Mị bị coi như một nô lệ, phải làm việc quần quật quanh năm suốt tháng, không có ngày nghỉ. Mị phải “lùi lũi như con rùa trong xó cửa”, “ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi”. Mị bị cắt đi mái tóc dài, mặc quần áo như một người đàn bà có chồng, không được phép đi chơi xuân, không được yêu đương,… Mị bị bóc lột sức lao động một cách tàn nhẫn, bị hành hạ về thể xác và tinh thần.

Diễn biến tâm trạng và hành động

Dưới áp lực của cường quyền và thần quyền, Mị dần dần trở nên tê liệt, mất đi ý thức về cuộc sống. Mị cam chịu số phận, chấp nhận làm nô lệ cho nhà thống lí Pá Tra. Mị sống lầm lũi như một cái bóng, không còn biết đến tình yêu, hạnh phúc.

Nhưng trong tâm hồn Mị vẫn luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt. Sức sống ấy được thể hiện qua những diễn biến tâm trạng và hành động của Mị.

• Trong đêm tình mùa xuân, Mị được sống lại với những ký ức đẹp đẽ trong quá khứ. Mị nhớ lại tuổi trẻ của mình, nhớ lại tiếng sáo gọi bạn tình, nhớ lại những đêm tình mùa xuân. Mị uống rượu, lén lấy váy hoa ra mặc, quấn lại tóc và bước ra sân. Mị muốn đi chơi, muốn được tự do yêu đương.
• Khi A Phủ bị trói đứng ở cột nhà, Mị đã cởi trói cho A Phủ. Hành động ấy thể hiện sự đồng cảm, thương xót của Mị với A Phủ. Mị cũng đã vượt qua nỗi sợ hãi, dám đứng lên chống lại cường quyền, thần quyền.
• Mị và A Phủ bỏ trốn khỏi Hồng Ngài, đi theo cách mạng. Hành động ấy thể hiện khát vọng tự do, hạnh phúc của Mị và A Phủ.

Tóm lại, nhân vật Mị là một hình tượng tiêu biểu cho số phận người phụ nữ miền núi dưới ách thống trị của thực dân phong kiến. Tuy nhiên, trong Mị vẫn luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt, khát vọng tự do, hạnh phúc. Sức sống ấy đã giúp Mị vượt qua mọi khó khăn, thử thách để tìm thấy hạnh phúc cho bản thân.

Câu 2 (trang 15 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Ấn tượng của tôi về tính cách nhân vật A Phủ qua hành động đánh nhau với A Sử lúc bị sự kiện và khi về làm dâu gặp gỡ ở nhà thống lý Pá Tra

A Phủ là một nhân vật được nhà văn Tô Hoài xây dựng thành công trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”. Qua hai hành động đánh nhau với A Sử và khi về làm dâu gặp gỡ ở nhà thống lý Pá Tra, tôi có những ấn tượng như sau:

• A Phủ là một người có tính cách ngang tàng, gan góc, dám đấu tranh chống lại cường quyền, áp bức.

Chàng là một chàng trai khỏe mạnh, cường tráng, biết đúc lưỡi cày, đi săn bò rất bạo. A Phủ không chịu lép vế trước A Sử, con trai thống lý Pá Tra. Khi A Sử bắt trói Mị, A Phủ đã bất bình, đứng dậy đánh trả. Cú đấm của A Phủ đã giáng thẳng vào mặt A Sử, khiến hắn ngã dúi dụi. Hành động của A Phủ thể hiện sự ngang tàng, gan góc, dám đấu tranh chống lại cường quyền, áp bức của chàng.

Phủ đánh nhau với A Sử

• A Phủ là một người có sức sống mãnh liệt, không chịu khuất phục trước số phận.
• A Phủ bị bắt về làm nô lệ cho nhà thống lý Pá Tra. Cuộc sống của chàng ở đây vô cùng khổ cực, bị bóc lột sức lao động một cách tàn nhẫn, bị hành hạ về thể xác và tinh thần. Nhưng A Phủ vẫn luôn giữ được sức sống mãnh liệt, không chịu khuất phục trước số phận. Chàng vẫn làm việc chăm chỉ, không than vãn. Khi bị trói đứng ở cột nhà, A Phủ vẫn giữ được ý thức, chờ đợi cơ hội để trốn thoát. Cuối cùng, A Phủ đã được Mị cởi trói và cùng nhau bỏ trốn khỏi Hồng Ngài, đi theo cách mạng. Hành động của A Phủ thể hiện sức sống mãnh liệt, không chịu khuất phục trước số phận của chàng.

Bút pháp của nhà văn khi miêu tả nhân vật Mị và nhân vật A Phủ có gì khác nhau?

Nhà văn Tô Hoài đã sử dụng bút pháp miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, sâu sắc khi miêu tả nhân vật Mị và nhân vật A Phủ.

• Với nhân vật Mị, nhà văn Tô Hoài chủ yếu sử dụng bút pháp miêu tả tâm lí nội tâm. Nhà văn đã đi sâu vào khám phá những diễn biến tâm lí phức tạp của Mị, từ khi bị bắt về làm dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra, cho đến khi được gặp lại A Phủ, cùng A Phủ bỏ trốn khỏi Hồng Ngài.
• Với nhân vật A Phủ, nhà văn Tô Hoài chủ yếu sử dụng bút pháp miêu tả hành động, ngoại hình. Nhà văn đã khắc họa hình ảnh A Phủ với sức khỏe cường tráng, tính cách ngang tàng, gan góc. Hành động của A Phủ cũng thể hiện rõ tính cách của chàng.

Cả hai nhân vật Mị và A Phủ đều là những nhân vật tiêu biểu cho số phận người dân lao động miền núi dưới ách thống trị của thực dân phong kiến. Tuy nhiên, mỗi nhân vật lại có những nét tính cách riêng, được nhà văn Tô Hoài khắc họa thành công bằng những bút pháp khác nhau.

Câu 3 (trang 15 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Những nét độc đáo trong quan sát và diễn tả của tác giả về đề tài miền núi

Nếp sinh hoạt, phong tục

Tô Hoài đã có những quan sát tinh tế, sâu sắc về nếp sinh hoạt, phong tục của người dân miền núi Tây Bắc. Ông đã khắc họa sinh động những hình ảnh quen thuộc của cuộc sống thường ngày ở Hồng Ngài như:

• Nếp sống du canh du cư: Mị và A Phủ đều là những người dân du canh du cư. Họ sống trong những túp lều tranh tạm bợ, di chuyển từ nơi này đến nơi khác theo mùa.
• Nghề nghiệp: Người dân miền núi Tây Bắc chủ yếu sống bằng nghề nông, chăn nuôi. Họ trồng lúa ngô, chăn nuôi trâu, bò, ngựa,…
• Tục lệ cưới xin: Tục lệ cưới xin của người dân miền núi Tây Bắc rất đơn giản. Cô dâu chú rể thường là do bố mẹ sắp đặt.
• Tục lệ ma chay: Tục lệ ma chay của người dân miền núi Tây Bắc rất tốn kém và kéo dài.

Thông qua việc miêu tả nếp sinh hoạt, phong tục của người dân miền núi Tây Bắc, Tô Hoài đã cho thấy một bức tranh chân thực về cuộc sống của đồng bào nơi đây.

Thiên nhiên

Thiên nhiên miền núi Tây Bắc trong truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” được miêu tả với vẻ đẹp hùng vĩ, thơ mộng. Đó là một bức tranh thiên nhiên đa dạng, phong phú với những núi non trùng điệp, những cánh rừng bạt ngàn, những dòng sông uốn lượn,…

Thiên nhiên miền núi Tây Bắc cũng mang đậm dấu ấn của thời tiết khắc nghiệt. Mùa xuân đến, hoa ban nở trắng rừng, nhưng cũng là lúc gió rét tràn về. Mùa đông đến, trời rét buốt, tuyết phủ trắng xóa.

Thiên nhiên miền núi Tây Bắc có vai trò quan trọng trong việc tô điểm cho bức tranh cuộc sống của người dân nơi đây. Đồng thời, thiên nhiên cũng góp phần khắc họa nên số phận và tính cách của nhân vật.

Con người

Tô Hoài đã xây dựng thành công những nhân vật tiêu biểu cho người dân miền núi Tây Bắc. Đó là những người có vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng mãnh liệt.

• Mị: Mị là một cô gái xinh đẹp, yêu lao động, có ý thức tự do và khát vọng hạnh phúc. Nhưng do hoàn cảnh gia đình, Mị đã bị bắt về làm dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra. Cuộc sống của Mị ở nhà thống lí Pá Tra là một chuỗi những ngày tháng tủi cực, đày đọa. Dưới áp lực của cường quyền và thần quyền, Mị dần dần trở nên tê liệt, mất đi ý thức về cuộc sống. Nhưng trong tâm hồn Mị vẫn luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt. Sức sống ấy được thể hiện qua những diễn biến tâm trạng và hành động của Mị.
• A Phủ: A Phủ là một chàng trai khỏe mạnh, cường tráng, có tính cách ngang tàng, gan góc. A Phủ bị bắt về làm nô lệ cho nhà thống lí Pá Tra. Cuộc sống của A Phủ ở đây vô cùng khổ cực, bị bóc lột sức lao động một cách tàn nhẫn, bị hành hạ về thể xác và tinh thần. Nhưng A Phủ vẫn luôn giữ được sức sống mãnh liệt, không chịu khuất phục trước số phận.

Xây dựng tình huống, cốt truyện

Tô Hoài đã xây dựng tình huống truyện độc đáo, hấp dẫn. Tình huống truyện được mở ra từ cuộc gặp gỡ của Mị và A Phủ. Cuộc gặp gỡ này đã giúp Mị và A Phủ hiểu nhau hơn, đồng cảm với nhau hơn và cùng nhau vượt qua số phận nghiệt ngã.

Cốt truyện của truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” được sắp xếp hợp lí, logic. Cốt truyện có sự phát triển theo trình tự thời gian, từ quá khứ đến hiện tại. Cốt truyện cũng có sự đan xen giữa các tuyến nhân vật, tạo nên sự hấp dẫn cho tác phẩm.

Nghệ thuật dẫn chuyện

Tô Hoài đã sử dụng ngôn ngữ kể chuyện giản dị, mộc mạc, giàu chất thơ. Ngôn ngữ kể chuyện của Tô Hoài thể hiện được sự am hiểu sâu sắc về phong tục tập quán, đời sống tâm hồn của người dân miền núi Tây Bắc.

Phần Luyện tập

Câu hỏi (trang 15 SGK Ngữ văn 12 Tập 2)

Giá trị nhân đạo của tác phẩm Vợ chồng A Phủ

Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của văn học Việt Nam hiện đại. Tác phẩm đã phản ánh chân thực cuộc sống của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của thực dân phong kiến. Đồng thời, tác phẩm cũng thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc của nhà văn.

Giá trị nhân đạo của tác phẩm thể hiện ở sự cảm thông sâu sắc của nhà văn đối với số phận bi thảm của người dân miền núi.

Tô Hoài đã khắc họa thành công số phận bi thảm của hai nhân vật Mị và A Phủ. Mị là một cô gái xinh đẹp, yêu lao động, có ý thức tự do và khát vọng hạnh phúc. Nhưng do hoàn cảnh gia đình, Mị đã bị bắt về làm dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra. Cuộc sống của Mị ở nhà thống lí Pá Tra là một chuỗi những ngày tháng tủi cực, đày đọa. A Phủ cũng là một chàng trai khỏe mạnh, cường tráng, có tính cách ngang tàng, gan góc. Nhưng A Phủ cũng bị bắt về làm nô lệ cho nhà thống lí Pá Tra. Cuộc sống của A Phủ ở đây cũng vô cùng khổ cực, bị bóc lột sức lao động một cách tàn nhẫn, bị hành hạ về thể xác và tinh thần.

Trước số phận bi thảm của Mị và A Phủ, nhà văn Tô Hoài đã dành cho họ sự cảm thông sâu sắc. Ông đã thể hiện sự xót thương cho những người dân miền núi phải chịu cảnh áp bức, bóc lột. Đồng thời, ông cũng lên án mạnh mẽ những thế lực tàn bạo đã chà đạp lên quyền sống, quyền hạnh phúc của con người.

Giá trị nhân đạo của tác phẩm còn thể hiện ở việc khẳng định sức sống tiềm tàng, bất diệt của con người.

Dù phải chịu cảnh áp bức, bóc lột, nhưng trong tâm hồn Mị và A Phủ vẫn luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt. Sức sống ấy được thể hiện qua những diễn biến tâm trạng và hành động của họ.

Trong đêm tình mùa xuân, Mị đã sống lại với những ký ức đẹp đẽ trong quá khứ. Mị nhớ lại tuổi trẻ của mình, nhớ lại tiếng sáo gọi bạn tình, nhớ lại những đêm tình mùa xuân. Mị muốn đi chơi, muốn được tự do yêu đương. Hành động này của Mị thể hiện sức sống tiềm tàng, khát vọng tự do, hạnh phúc của Mị.

A Phủ cũng là một người có sức sống mãnh liệt. Khi bị trói đứng ở cột nhà, A Phủ vẫn giữ được ý thức, chờ đợi cơ hội để trốn thoát. Cuối cùng, A Phủ đã được Mị cởi trói và cùng nhau bỏ trốn khỏi Hồng Ngài, đi theo cách mạng. Hành động này của A Phủ thể hiện sức sống tiềm tàng, khát vọng tự do, hạnh phúc của A Phủ.

Sức sống tiềm tàng của Mị và A Phủ là biểu tượng cho sức sống của con người Việt Nam, dù bị áp bức, bóc lột đến đâu vẫn không bị đánh gục, vẫn luôn khát vọng sống, khát vọng tự do, hạnh phúc.

Kết luận

Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài là một tác phẩm xuất sắc, có giá trị nhân đạo sâu sắc. Tác phẩm đã phản ánh chân thực cuộc sống của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của thực dân phong kiến. Đồng thời, tác phẩm cũng thể hiện sự cảm thông sâu sắc của nhà văn đối với số phận bi thảm của người dân miền núi, đồng thời khẳng định sức sống tiềm tàng, bất diệt của con người.

Với những hướng dẫn Soạn bài Vợ chồng A Phủ chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.