Soạn bài Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học – ngữ văn 8 tập 2 – Chân trời sáng tạo
Hướng dẫn soạn bài Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học – ngữ văn 8 tập 2 – Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.
Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản
Câu 1 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Bài văn phân tích tác phẩm văn học nào?
Trả lời:
Bài văn tham khảo phân tích tác phẩm văn học Gió lạnh đầu mùa (Thạch Lam).
Câu 2 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Phần mở bài nêu những nội dung gì?
Trả lời:
Những nội dung của phần mở bài:
– Giới thiệu tác phẩm, tác giả.
– Khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của tác phẩm.
Câu 3 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Phần thân bài có mấy luận điểm? Người viết đã sử dụng những lý lẽ, bằng chứng nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?
Trả lời:
Phần thân bài có 2 luận điểm:
– Luận điểm 1: Chủ đề truyện
+ Tình người thể hiện trong cảnh những đứa trẻ chơi đùa vui vẻ, không phân biệt hoàn cảnh giàu nghèo.
– Luận điểm 2: Đặc sắc nghệ thuật
+ Cốt truyện và tình huống truyện: Sự việc hai đứa trẻ nhà khá giả động lòng thương, mang cho một người bạn khó khăn chiếc áo mùa rét rất bình dị, tự nhiên, không phải là những xung đột gay gắt, hay sự việc li kì.
+ Miêu tả nội tâm nhân vật:
Sơn cảm nhận được những biến chuyển nhỏ nhất của thiên nhiên: “chân trời trong hơn mọi hôm, những làng ở xa, Sơn thấy rõ như ở gần”.
Tấm lòng nhân hậu giúp Sơn nhận ra những đứa trẻ nhà nghèo hôm nay “môi chúng tím lại, và qua những chỗ áo rách, da thịt thâm đi” …
+ Chi tiết đặc sắc: Một trong những chi tiết đặc sắc mà tôi rất tâm đắc là lời nói của người mẹ ở cuối truyện: “Hai con tôi quý quá, dám tự do lấy áo đem cho người ta mà không sợ mẹ mắng ư”.
Câu 4 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Phần kết bài có mấy ý?
Trả lời:
– Phần kết có hai ý:
+ Ý kiến về chủ đề và giá trị của một vài nét đặc sắc nghệ thuật.
+ Cảm xúc về tác phẩm.
Câu 5 (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Người viết đã sử dụng các phương diện liên kết nào để giúp người đọc nhận ra mạch lập luận của bài viết?
Trả lời:
Người viết đã sử dụng các luận điểm, luận cứ, lý lẽ và các dẫn chứng cụ thể để người đọc có thể dễ dàng nhận ra mạch lập luận của bài viết.
Hướng dẫn quy trình viết
Đề bài (trang 39 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện mà em yêu thích.
Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết
- Em hãy tìm đọc:
– Các truyện mà em đã học trong sách giáo khoa Ngữ văn 6, Ngữ văn 7.
– Truyện mà em yêu thích hoặc giúp em có những thay đổi về cách nhìn cuộc sống, con người.
– …
- Bài phân tích một tác phẩm văn học có thể được viết để chia sẻ trong Câu lạc bộ đọc sách; đăng lên trang web của trường, nhóm học tập của lớp; gửi cho các báo, tạp chí (ví dụ: Tạp chí Văn học và Tuổi trẻ) … Với mỗi tình huống cụ thể, em cần xác định:
– Mục đích viết bài này là gì? Người đọc bài này có thể là ai? Họ muốn thu nhận được điều gì từ bài viết?
– Với mục đích và người đọc như vậy, nội dung và cách viết sẽ như thế nào?
- Thu thập tư liệu để hiểu thêm về thể loại, tác giả, tác phẩm đã chọn trên các nguồn tham khảo uy tín như các tờ báo hoặc tạp chí: Văn học và Tuổi trẻ, Văn nghệ, Tuổi trẻ, Thanh niên… Sau đó ghi chép thông tin và những suy ngẫm của em về tác phẩm bằng các hình thức: nhật ký đọc sách, bảng tóm tắt thông tin, sơ đồ tóm tắt nhân vật…
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Đọc lại các ghi chép và điền thông tin vào phiếu học tập sau (làm vào vở):
| PHIẾU TÌM Ý: PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC
Tên tác phẩm văn học em lựa chọn: …………………………………………………………………
Cảm nhận về tác phẩm: …………………………………………………………………………………. |
- Chọn những ý tiêu biểu, sắp xếp theo một trình tự hợp lí (tham khảo sơ đồ sau):
| Mở bài | – Giới thiệu tác phẩm (tên tác phẩm, tác giả).
– Nêu khái quát về chủ đề và một vài nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm. |
| Thân bài | – Nêu chủ đề của tác phẩm.
– Chỉ ra vào phân tích tác dụng của một vài nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác giả. |
| Kết bài | – Khẳng định lại chủ đề và giá trị của một vài nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.
– Nêu suy nghĩ/ cảm xúc về tác phẩm, chia sẻ bài học rút ra cho bản thân. |
Bước 3: Viết bài
Triển khai bài viết dựa trên dàn ý, lưu ý:
- Nêu luận điểm, lí lẽ kết hợp với bằng chứng.
- Tách đoạn hợp lý.
- Sử dụng các phương tiện liên kết để liên kết các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng.
Bài viết tham khảo:
“Một mùa xuân nho nhỏ, lặng lẽ dâng cho đời, dù là tuổi hai mươi, dù là khi tóc bạc.” Những dòng thơ của nhà thơ Thanh Hải đã làm cho chúng ta nhắc nhở về tình yêu thương và sự hi sinh của tuổi trẻ. Trong tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long, chúng ta lại được chứng kiến một hình ảnh khác của tuổi trẻ, một “mùa xuân nho nhỏ” của những con người hiên ngang và không nổi bật, nhưng lại đựng đầy ý nghĩa và ý chí cống hiến.
Tác giả chia sẻ câu chuyện về một anh thanh niên, chỉ mới 27 tuổi, nhưng đã làm việc một mình trên đỉnh núi Yên Sơn, cao 2600 mét. Anh không chỉ làm nhiệm vụ khí tượng mà còn kiêm luôn vật lý địa cầu, với những công việc chính xác và đầy trách nhiệm. Công việc này không chỉ đòi hỏi sự chăm chỉ mà còn làm cho anh trở nên “cô độc nhất thế gian.”
Tuy công việc có những khía cạnh khó khăn và đơn độc, nhưng anh không bao giờ cảm thấy cô đơn. Anh hiểu rằng công việc của mình là một phần của sự nghiệp toàn dân, là đóng góp cho sản xuất và chiến đấu, là gắn liền với những đồng đội khác đang làm công việc gian khổ như anh.
Anh thanh niên này không chỉ là một hình tượng của sự chăm chỉ và nhiệt huyết trong công việc mà còn là biểu tượng của tình yêu quê hương và lòng hi sinh cho đất nước. Anh không nghỉ phép về nhà suốt 4 năm, không bỏ sót báo cáo công việc nào, và không chỉ làm việc với máy móc mà còn tự trang trí cuộc sống với việc trồng hoa, nuôi gà, trồng cây thuốc quý.
Những nhân vật xung quanh như bác lái xe, cô kỹ sư trẻ, bác họa sĩ, đều là những bức chân dung sáng ngời, đặc sắc của tuổi trẻ Việt Nam. Tác phẩm không chỉ miêu tả về công việc cụ thể mà còn thể hiện sự hàm ơn và tôn trọng đối với những người lao động này.
Nhìn chung, “Lặng lẽ Sa Pa” không chỉ là câu chuyện về một thanh niên làm công tác khí tượng, mà còn là một tác phẩm tôn vinh tinh thần lao động, lòng hy sinh, và tình yêu quê hương. Chúng ta nhìn thấy một “mùa xuân nho nhỏ” không lấp lánh nhưng tràn đầy ý nghĩa và giá trị, một tuổi trẻ hiên ngang và dũng cảm trên đỉnh cao của non sông Việt Nam.
Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm
Với những hướng dẫn soạn bài Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học – ngữ văn 8 tập 2 – Chân trời sáng tạo chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
