Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết (trong đời sống của học sinh hiện nay)

Hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết Ngữ văn 9 tập 1 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.

Trong phần Đọc, em đã học các tác phẩm tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam, nơi các nhân vật dũng cảm đối mặt với những vấn đề về thân phận và thời đại của họ. Họ thể hiện quan niệm sống sâu sắc và chân thành. Hãy lấy cảm hứng từ những thông điệp có giá trị bền vững này để trình bày suy nghĩ và quan điểm của em về một vấn đề mà thế hệ trẻ hiện nay cần giải quyết trong xã hội hiện đại.

Yêu cầu

• Giới thiệu rõ vấn đề cần thảo luận (một vấn đề quan trọng trong đời sống học sinh hiện nay).
• Trình bày quan điểm với hệ thống luận điểm rõ ràng, lý lẽ thuyết phục và bằng chứng cụ thể, xác thực.
• Đề cập đến ý kiến trái chiều và phản biện một cách sắc bén.
• Đề xuất các giải pháp khả thi để giải quyết vấn đề.

Phân tích bài viết tham khảo

Văn bản “Trưởng thành qua nỗi buồn”

1. Mở đầu vấn đề nghị luận:

Dẫn dắt và giới thiệu chủ đề: Cách “trưởng thành” thông qua việc đối mặt và vượt qua nỗi buồn.

2. Trình bày quan điểm cá nhân:

• Quan điểm 1: Để biến nỗi buồn thành cơ hội trưởng thành, tôi học cách “chấp nhận” và can đảm đối diện với nó.
• Quan điểm 2: Tập trung vào những niềm vui nhỏ nhặt và hoàn thành công việc mỗi ngày giúp nỗi buồn dần tan biến.
• Quan điểm 3: Biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết.
• Quan điểm 4: Trưởng thành từ nỗi buồn không thể thiếu sự yêu thương, lòng tự tin và niềm tự hào về bản thân.

3. Đề xuất giải pháp cho vấn đề:

• Chấp nhận rằng nỗi buồn tồn tại nhưng không phải là vĩnh viễn, giúp tôi bình tĩnh và kiên cường hơn.
• “Bỏ đói” nỗi buồn bằng cách nuôi dưỡng niềm vui và những điều tích cực.
• Chia sẻ với người khác về những gì khiến mình buồn để nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
• Biết cảm thấy hối hận khi làm sai, nhưng cũng biết tha thứ cho bản thân và cho phép mình sửa sai.

4. Phản bác ý kiến trái chiều:

Phản biện quan điểm rằng chia sẻ nỗi buồn không có ích, thậm chí có thể làm tăng thêm nỗi buồn.

5. Nhấn mạnh giải pháp quan trọng nhất:

“Điểm tựa” vững chắc nhất chính là bản thân mình.

6. Kết luận về ý nghĩa của vấn đề:

Nêu bật ý nghĩa của nỗi buồn: Nó dạy cho chúng ta những bài học quý giá, cần thiết cho sự trưởng thành.

Thực hành viết theo các bước

1. Trước khi viết

a. Lựa chọn đề tài

Chủ đề cho bài nghị luận về các vấn đề cần giải quyết trong đời sống học sinh rất đa dạng. Hãy chọn một đề tài mà em thực sự quan tâm, có ý nghĩa sâu sắc đối với nhiều người, và phù hợp với lứa tuổi học sinh.

Một số đề tài gợi ý:

• Tình bạn khác giới ở tuổi học đường.
• Phương pháp giải quyết mâu thuẫn và xung đột trong lứa tuổi học sinh.
• Cách ứng xử khi có xung đột giữa các thế hệ trong gia đình.
• Cách sử dụng thời gian rảnh rỗi hiệu quả.
• Đối phó với thông tin sai lệch hoặc bình luận tiêu cực trên mạng xã hội.

b. Tìm ý tưởng

Ví dụ: Viết bài nghị luận về một vấn đề cần giải quyết trong đời sống học sinh hiện nay.

Sau khi xác định đề tài, em nên tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi:

• Vấn đề cần giải quyết là gì? Xác định rõ vấn đề, nêu bật tầm quan trọng và sự cần thiết của việc giải quyết vấn đề đối với học sinh hiện nay.
• Quan điểm của em về vấn đề này ra sao? Để đưa ra ý kiến cá nhân, em cần hiểu sâu sắc vấn đề.
• Liệu có những quan điểm trái ngược với ý kiến của em không? Cần lý lẽ và bằng chứng gì để phản bác? Dự đoán các ý kiến trái chiều để thể hiện cái nhìn toàn diện về vấn đề. Việc phản bác các quan điểm này sẽ làm lập luận của em thêm vững chắc.
• Giải pháp nào có thể giải quyết vấn đề? Đề xuất các giải pháp dựa trên hiểu biết và kinh nghiệm thực tế của bản thân về đời sống học sinh.

2. Lập dàn ý

Sắp xếp các ý tưởng thành một dàn ý chi tiết:

Mở bài: Giới thiệu vấn đề và nêu lý do tại sao cần thảo luận.

Thân bài:

• Triển khai các luận điểm chính, mỗi luận điểm cần có lý lẽ và dẫn chứng cụ thể để làm rõ.
• Đưa ra ý kiến trái chiều và phản bác một cách logic.
• Đề xuất những giải pháp khả thi.

Kết bài: Khẳng định tầm quan trọng của việc hiểu đúng và giải quyết hiệu quả vấn đề đã nêu.

3. Viết bài

Khi viết bài, hãy lưu ý:

• Tạo sự kết nối giữa người viết và người đọc bằng cách xem vấn đề nêu ra trong bài như một mối quan tâm chung, cần sự tham gia giải quyết từ cả hai phía.
• Hệ thống luận điểm cần được xây dựng chặt chẽ; lý lẽ cần sáng tỏ và hợp lý; bằng chứng phải đa dạng và đầy đủ (kết hợp giữa trải nghiệm cá nhân, sự kiện thực tế, số liệu thống kê, ý kiến chuyên gia, kết quả nghiên cứu,…).
• Khi phản bác ý kiến trái chiều, nên sử dụng ngôn ngữ và giọng điệu lịch sự, đúng mực.

Bài mẫu tham khảo

Bài viết: Đối phó với bạo lực mạng và thông tin sai lệch

Một ngày nọ, tôi thấy bạn thân của mình đột nhiên bước đến với gương mặt đầy lo lắng và nước mắt: “Tớ không biết phải làm gì, có một bài viết trên Facebook đang xuyên tạc về tớ rất vô lý. Tớ nên xử lý thế nào đây?”. Nghe vậy, tôi vội vàng mở điện thoại và đọc bài viết đó. Điều tôi thấy là hàng loạt thông tin sai lệch cùng những bình luận tiêu cực nhắm vào bạn tôi. Đây không chỉ là vấn đề cá nhân của bạn ấy mà thực tế, bất kỳ ai trong chúng ta cũng có thể phải đối mặt với những tình huống tương tự. Vậy làm thế nào để xử lý tình trạng xuyên tạc thông tin và bình luận tiêu cực trên mạng xã hội? Câu trả lời là chúng ta có thể làm được điều đó.

Xuyên tạc thông tin cá nhân trên mạng xã hội là hành động đăng tải những thông tin không đúng sự thật, có mục đích bôi nhọ và hạ thấp danh dự của người khác nhằm điều hướng dư luận hoặc công kích cá nhân. Bình luận tiêu cực là việc đưa ra những nhận xét ác ý và thiếu cân nhắc, nhằm mục đích gây tổn thương hoặc hạ thấp người khác. Mặc dù những hành động này diễn ra trong không gian mạng ảo, nhưng hậu quả của chúng là rất nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống thực của người bị nhắm đến.

Những người bị công kích trên mạng thường rơi vào trạng thái hoảng loạn, lo sợ và có xu hướng tự cô lập cả trên mạng và trong cuộc sống hàng ngày. Nhiều người thậm chí rơi vào trạng thái trầm cảm hoặc có ý nghĩ tự tử vì không chịu nổi áp lực từ những lời lẽ ác ý. Theo thống kê năm 2023 tại Việt Nam, có tới 21% người dùng mạng xã hội từng là nạn nhân của bạo lực mạng; cứ 5 người thì có 1 người bị ảnh hưởng nặng nề về mặt tinh thần bởi những lời nói tiêu cực trên mạng. Tôi còn nhớ trong vòng một tháng, tôi đã đọc được vài bài báo nói về những vụ tự tử do bạo lực mạng gây ra.

Không chỉ gây tổn thương trực tiếp cho nạn nhân, những bài viết xuyên tạc và bình luận tiêu cực còn làm cho môi trường mạng trở nên độc hại và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người dùng, đặc biệt là giới trẻ. Ngày nay, khi độ tuổi sử dụng mạng xã hội ngày càng trẻ hóa, nhiều bạn trẻ chưa có đủ nhận thức để phân biệt đúng sai dễ dàng bị cuốn vào những thông tin tiêu cực này. Nếu tình trạng này tiếp diễn, không gian mạng sẽ trở nên ô nhiễm, và thế hệ trẻ tương lai sẽ dễ bị ảnh hưởng tiêu cực, thay vì tập trung vào việc học tập và phát triển bản thân. Đây là một viễn cảnh mà không một xã hội hay quốc gia nào mong muốn.

Vậy chúng ta có thể làm gì để giảm thiểu tình trạng này? Đầu tiên, điều này phụ thuộc vào ý thức và trách nhiệm của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, có một số giải pháp mà chúng ta có thể áp dụng để giảm thiểu những bài viết và bình luận độc hại trên mạng xã hội. Trước hết, nhà trường và gia đình cần tổ chức các buổi giáo dục về cách sử dụng mạng xã hội một cách văn minh và đúng đắn. Hãy giúp giới trẻ nhận thức rõ những hậu quả khủng khiếp mà các bài viết và bình luận tiêu cực có thể gây ra, đồng thời hướng dẫn họ cách ứng xử phù hợp trên mạng. Đây là điều mà hiện nay chưa được quan tâm đúng mức, nhưng nếu chúng ta không “rèn cây từ khi còn non”, thì “cái cây ấy” sẽ dễ bị bẻ cong bởi những tác động tiêu cực từ môi trường mạng.

Thứ hai, mỗi cá nhân cần học cách kiểm soát cảm xúc của mình. Nhiều bài đăng và bình luận ác ý xuất phát từ những cảm xúc nhất thời và thiếu suy nghĩ. Nếu bạn cảm thấy không thích một người, hãy bình tĩnh và đừng vội vàng viết những điều xuyên tạc hoặc hạ thấp danh dự của họ. Thay vào đó, hãy tìm cách góp ý một cách chân thành, nhẹ nhàng và tôn trọng. Đôi khi, sự nhận thức sai lầm có thể được sửa chữa tốt hơn bằng những lời khuyên tích cực hơn là những lời chỉ trích nặng nề.

Thứ ba, nếu bạn là nạn nhân của bạo lực mạng, đừng im lặng chịu đựng. Chỉ khi bạn dám lên tiếng, mọi người mới có thể nhận ra vấn đề và giúp đỡ bạn. Một người có thể không đủ sức để chống lại những lời lẽ độc hại, nhưng nếu chúng ta biết sẻ chia và đoàn kết, chúng ta có thể tạo ra một làn sóng tích cực để xóa bỏ những điều tiêu cực trên không gian mạng.

Một số người cho rằng, đôi khi chúng ta nên sử dụng các bài viết và bình luận tiêu cực để đối phó với những người có hành vi sai trái trong xã hội (như tù nhân hoặc kẻ phản quốc). Tuy nhiên, điều này không phải là giải pháp đúng đắn. Khi gặp những nội dung mang tính phản quốc hoặc vi phạm pháp luật, chúng ta nên báo cáo với các cơ quan có thẩm quyền như Cục An ninh mạng hoặc Công an. Bằng cách đó, chúng ta không chỉ góp phần bảo vệ bản thân mà còn giúp làm sạch không gian mạng và xã hội.

Tóm lại, đối mặt với các bài viết xuyên tạc và bình luận tiêu cực trên mạng là điều mà ai cũng có thể gặp phải. Tuy nhiên, hãy trở thành người sử dụng mạng thông minh, biết cách bảo vệ bản thân và không để mình bị cuốn vào những nội dung xấu, đồng thời biết cách lên tiếng và đấu tranh khi trở thành nạn nhân của bạo lực mạng.

3. Chỉnh sửa bài viết

So sánh bài viết của em với các yêu cầu cơ bản của bài nghị luận về một vấn đề cần giải quyết, từ đó xác định các nội dung cần chỉnh sửa để hoàn thiện. Quá trình chỉnh sửa nên dựa trên các tiêu chí sau:

• Vấn đề cần giải quyết được trình bày rõ ràng, đầy đủ.
• Giải pháp đưa ra hợp lý, khả thi và thuyết phục.
• Đảm bảo bài viết không mắc lỗi về chính tả, diễn đạt, ngữ pháp, và đảm bảo sự liên kết mạch lạc.

Với những hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết Ngữ văn 9 tập 1 Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.