Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2)

Hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2)chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Một bài nghị luận về một vấn đề cần giải quyết là dạng bài nghị luận xã hội, trong đó, người viết đưa ra các lý lẽ và bằng chứng để phân tích vấn đề, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp và thuyết phục để giải quyết vấn đề.

Yêu cầu đối với loại văn bản này:

Về nội dung: cần xác định và phân tích rõ vấn đề cần giải quyết, đồng thời đề xuất các giải pháp hợp lý, khả thi và thuyết phục.

Về hình thức: lập luận phải chặt chẽ, đưa ra lý lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ luận điểm; các luận điểm, lí lẽ, và bằng chứng phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lý.

Bố cục của bài viết nên bao gồm:

• Mở bài: giới thiệu vấn đề cần giải quyết và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề.
• Thân bài: giải thích rõ vấn đề cần giải quyết, phân tích các khía cạnh như thực trạng, nguyên nhân, và tác hại của vấn đề, sau đó đề xuất các giải pháp khả thi và thuyết phục.
• Kết bài: tái khẳng định tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề và rút ra bài học cho bản thân về nhận thức và hành động.

• Hướng dẫn phân tích loại văn bản này:

Văn bản: Các giải pháp để giảm thiểu tình trạng tin giả trên mạng Internet.

Câu 1: Văn bản này thảo luận về vấn đề gì?

Trả lời: Văn bản này thảo luận về các giải pháp nhằm giảm thiểu và kiểm soát tình trạng tin giả đang ngày càng phổ biến trên Internet. Tin giả là một vấn đề nghiêm trọng có thể gây ảnh hưởng xấu đến xã hội, do đó, việc tìm ra các phương pháp hiệu quả để xử lý vấn đề này là cần thiết.

Câu 2: Xác định đoạn văn giải thích và nêu ý nghĩa của việc giải thích trong văn bản.

Trả lời: Đoạn văn giải thích: Đoạn 2 của văn bản là đoạn giải thích chính, trong đó tác giả mô tả rõ khái niệm về tin giả. Đoạn này giải thích rằng tin giả bao gồm những thông tin sai lệch, không chính xác hoặc thiếu toàn diện, được trình bày dưới dạng các tin tức, bài viết, video hoặc bản tin có vẻ như là thật.

Ý nghĩa của việc giải thích:

Làm rõ khái niệm: Việc giải thích giúp người đọc hiểu chính xác tin giả là gì, bao gồm các đặc điểm và bản chất của nó. Điều này tạo điều kiện cho việc nhận diện và phân biệt tin giả khỏi các loại thông tin khác.

Tăng cường nhận thức: Giải thích chi tiết về tin giả giúp nâng cao nhận thức của độc giả về sự nguy hiểm và hậu quả của nó, từ đó nâng cao sự cảnh giác và kỹ năng nhận diện thông tin sai lệch.

Câu 3: Tác giả đã phân tích vấn đề từ những góc độ nào?

Trả lời: Tác giả đã tiếp cận và phân tích vấn đề tin giả từ ba góc độ chính:

Thực trạng: Tác giả mô tả tình hình hiện tại về sự phát tán của tin giả trên Internet, bao gồm sự phổ biến và các hình thức mà tin giả thường xuất hiện.

Nguyên nhân: Tác giả phân tích các nguyên nhân dẫn đến sự hình thành và lan truyền của tin giả, chẳng hạn như động cơ cá nhân, sự thiếu hiểu biết, hoặc việc khai thác các nền tảng mạng xã hội.

Tác hại: Tác giả đánh giá các ảnh hưởng tiêu cực của tin giả đối với xã hội, bao gồm việc làm méo mó sự thật, gây hoang mang và làm giảm niềm tin vào các nguồn thông tin đáng tin cậy.

Câu 4: Các giải pháp mà tác giả đã đề xuất là gì? Em có nhận xét gì về các giải pháp này?

Trả lời:

Các giải pháp mà tác giả đã đề xuất:

Giải pháp quản lý: Tăng cường các hoạt động tuyên truyền và giáo dục về sự nguy hiểm của tin giả. Tác giả đề xuất tổ chức các buổi hội thảo, khóa học nhằm nâng cao nhận thức và khả năng nhận diện tin giả cho cộng đồng.

Giải pháp cá nhân: Khuyến khích mọi người, đặc biệt là người sử dụng mạng xã hội, phát triển kỹ năng kiểm tra tính xác thực của thông tin trước khi chia sẻ. Điều này bao gồm việc kiểm tra nguồn gốc thông tin, xác minh các tuyên bố và phân tích tính chính xác của các dữ liệu.

Nhận xét: Các giải pháp được đề xuất là thực tế và có thể áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Giải pháp quản lý giúp nâng cao nhận thức rộng rãi trong cộng đồng, trong khi giải pháp cá nhân khuyến khích trách nhiệm và kỹ năng tự kiểm tra của từng người. Kết hợp cả hai giải pháp này có thể tạo ra hiệu quả tích cực trong việc giảm thiểu sự phát tán của tin giả và bảo vệ sự chính xác của thông tin trên mạng.

Quy trình viết bài nghị luận

Đề bài: Câu lạc bộ truyền thông của trường tổ chức một diễn đàn mang tên “Giúp nhau tiến bộ,” nơi đăng tải các bài viết đề xuất giải pháp cho các vấn đề mà học sinh thường gặp phải. Hãy chọn một vấn đề mà em quan tâm và viết bài nghị luận để gửi đăng trên diễn đàn này.

Hướng dẫn: Khi viết bài nghị luận, em cần chọn một vấn đề cụ thể mà em quan tâm, phân tích các khía cạnh của vấn đề đó và đề xuất các giải pháp khả thi. Bài viết cần trình bày rõ ràng, mạch lạc và đưa ra các luận điểm thuyết phục để góp phần giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

Đề tài bài viết nên tập trung vào một vấn đề mà học sinh thường gặp và cần có giải pháp để khắc phục. Để bài viết thêm phần sinh động và gần gũi, hãy chọn một vấn đề quen thuộc và thực tế trong cuộc sống của học sinh, ví dụ như:

• Hiện tượng xả rác bừa bãi trong trường học.
• Tình trạng học sinh học đối phó.
• Thói quen nói chuyện riêng trong giờ học.
• Thiếu kỹ năng sống ở học sinh.

Xác định rõ mục đích viết: Đối tượng đọc là ai? Họ mong muốn điều gì từ bài viết của em? Từ đó, lựa chọn cách viết phù hợp và hướng đến đối tượng cụ thể.

Thu thập thông tin liên quan từ các nguồn như báo chí, phỏng vấn, hoặc nghiên cứu,… về đề tài mà em chọn. Ghi chép những thông tin hữu ích và các giải pháp đã được thực hiện để khắc phục vấn đề.

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

Liệt kê các ý tưởng cho bài viết dựa trên các câu hỏi sau:

• Vấn đề diễn ra như thế nào?
• Nguyên nhân của vấn đề là gì?
• Hậu quả của vấn đề là gì?
• Giải pháp 1…
• Giải pháp 2…
• Giải pháp 3…

Có thể phân tích vấn đề từ nhiều khía cạnh như: cá nhân, gia đình, nhà trường, xã hội, nguyên nhân chủ quan, khách quan, trong nước hoặc quốc tế.

Để giải pháp thêm thuyết phục, cần trả lời các câu hỏi:

• Ai sẽ thực hiện giải pháp này?
• Giải pháp được thực hiện như thế nào? Các bước tiến hành ra sao?
• Có cần hỗ trợ nào để thực hiện giải pháp không?
• Có những bằng chứng nào chứng minh giải pháp này đã hiệu quả trong thực tế?

Chọn lọc và sắp xếp các ý tưởng để lập dàn ý, theo cấu trúc sau:

Kết bài

Tái khẳng định ý nghĩa của việc giải quyết vấn đề.

Rút ra bài học cho bản thân.

Bước 3: Tiến hành viết bài

Khi viết bài, hãy tạo nên một văn bản hoàn chỉnh, đảm bảo đúng chính tả, từ ngữ và ngữ pháp.

Lưu ý:

• Kết hợp giữa việc nêu luận điểm, lí lẽ và bằng chứng để bài viết thêm phần chặt chẽ.
• Tách đoạn một cách hợp lý và sử dụng các phương tiện liên kết để kết nối các luận điểm, lí lẽ, và bằng chứng.
• Có thể trích dẫn danh ngôn hoặc các nhận định uy tín để tăng tính thuyết phục cho bài viết.

Ví dụ tham khảo:

Thế hệ trẻ hiện nay thường được khen ngợi vì nhiều ưu điểm vượt trội so với các thế hệ trước, chẳng hạn như khả năng tiếp cận và sử dụng công nghệ hiện đại, sự năng động trong công việc, và sự sáng tạo trong suy nghĩ và hành động. Tuy nhiên, bên cạnh những điểm mạnh đó, vẫn tồn tại một số vấn đề đáng lo ngại, trong đó việc sử dụng ngôn ngữ không chuẩn mực, như thói quen nói tục và chửi thề, là một vấn đề cần được quan tâm và phê phán. Đây không chỉ là dấu hiệu của sự thiếu hụt trong nhận thức mà còn thể hiện sự kém văn hóa trong giao tiếp.

Người xưa đã có câu: “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.” Câu nói này nhấn mạnh sự quan trọng của việc sử dụng ngôn ngữ một cách lịch sự và đúng đắn. Ngôn ngữ không chỉ là công cụ để truyền đạt thông tin mà còn phản ánh phẩm giá và tính cách của một cá nhân. Cách mà chúng ta lựa chọn từ ngữ để giao tiếp có thể ảnh hưởng lớn đến cách mà người khác nhìn nhận chúng ta cũng như các mối quan hệ trong xã hội.

Ông bà ta đã dạy: “Học ăn, học nói,” để nhấn mạnh rằng việc sử dụng ngôn ngữ đúng cách là rất quan trọng. Tiếng Việt, với sự phong phú và đa dạng của mình, không chỉ chứa đựng các khái niệm về sự vật mà còn phản ánh những cảm xúc và tình cảm của con người. Tuy nhiên, một số người, đặc biệt là giới trẻ, lại vô tình hoặc cố ý làm giảm giá trị của ngôn ngữ này bằng cách sử dụng các từ ngữ không chuẩn mực, gây tổn hại đến vẻ đẹp của ngôn ngữ và ảnh hưởng tiêu cực đến giao tiếp.

Hiện nay, hiện tượng nói tục, chửi thề ngày càng phổ biến, không chỉ ở những nơi công cộng mà còn trong môi trường học đường, nơi mà sự kỷ luật và tôn trọng lẫn nhau lẽ ra phải được duy trì nghiêm ngặt. Đặc biệt, nhiều học sinh, nhất là nam giới, thường tụ tập và sử dụng ngôn ngữ tục tĩu như một cách để thể hiện sự “sành điệu” hoặc bản lĩnh cá nhân. Điều này không chỉ làm xói mòn giá trị giáo dục mà còn gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường học tập.

Gần đây, còn xuất hiện xu hướng “tự chế” các từ ngữ mới, mà nhiều học sinh cho rằng thú vị và độc đáo, như “hơi bị đẹp,” “tinh vi,” hay “bà vãi.” Dù có vẻ mới mẻ, những từ này thực chất lại thể hiện sự thiếu văn hóa và làm ô nhiễm môi trường ngôn ngữ. Việc sử dụng những từ ngữ này không chỉ làm mất đi vẻ đẹp của tiếng Việt mà còn có thể gây phản cảm và làm giảm đi sự tôn trọng trong giao tiếp.

Việc nói tục và chửi thề là một thói xấu cần phải được loại bỏ, đặc biệt là trong môi trường học tập và giao tiếp. Chúng ta cần nhớ rằng: “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.” Để có thể giao tiếp đúng cách và văn minh, mỗi cá nhân cần phải rèn luyện bản thân qua quá trình học tập và trau dồi ngôn ngữ. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể giữ gìn và phát huy vẻ đẹp của ngôn ngữ, góp phần xây dựng một xã hội văn minh, lịch sự và đầy nhân ái.

Bước 4: Xem lại, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm

Với những hướng dẫn soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề cần giải quyết – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.