Soạn bài Ôn tập cuối học kì 2 phần tiếng việt – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo
Hướng dẫn soạn bài Ôn tập cuối học kì 2 phần tiếng việt – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Người vợ – Em đã mua đủ tất cả mọi thứ rồi. Các ông, các bà đã tụ tập lại hỏi thăm anh, ai cũng vui mừng cho mẹ con em. Con nó đâu rồi, sao anh lại ngồi một mình như thế?
Người chồng – Đem tất cả những thứ đó ra ngoài và đi đi.
Người vợ – Ô, sao lại thế? Đi đâu cơ?
Người chồng – Muốn đi đâu thì đi. Tôi không muốn thấy mặt cô nữa!
(Nguyễn Đình Thi, Cái bóng trên tường)
a, Xác định các câu rút gọn và câu đặc biệt có trong lời thoại ở đoạn trích trên. Chỉ ra dấu hiệu để phân biệt hai kiểu câu này.
Câu rút gọn:
- Đem tất cả những thứ đó ra ngoài và đi đi.
- Đi đâu?
- Muốn đi đâu thì đi.
Câu đặc biệt: Ô, sao lại thế?
Dấu hiệu phân biệt:
- Câu rút gọn: Là câu có thể khôi phục lại các thành phần bị lược bỏ. Thường có thể thiếu chủ ngữ, vị ngữ hoặc các thành phần khác.
- Câu đặc biệt: Là câu không thể phân tích theo cấu trúc ngữ pháp truyền thống, thường mang tính cảm thán hoặc biểu cảm, không cần thành phần ngữ pháp bổ sung.
b, Thêm các thành phần phụ (trạng ngữ, thành phần tình thái, thành phần phụ chú,…) vào câu “Đem tất cả những thứ đó ra ngoài và đi đi!”. Nhận xét sự khác biệt giữa câu trong đoạn trích và (các) câu em vừa viết.
Câu thêm thành phần phụ: Ngay bây giờ, em hãy bỏ tất cả những thứ đó ra ngoài và đi đi, vì tôi không còn muốn thấy mặt cô nữa! Em hãy nhanh chóng đem tất cả những thứ đó ra ngoài và rời đi, đừng làm phiền tôi nữa!
Nhận xét sự khác biệt:
Câu trong đoạn trích: Ngắn gọn, dứt khoát, mạnh mẽ, thể hiện sự quyết liệt và yêu cầu rõ ràng mà không cần giải thích thêm.
Câu thêm thành phần phụ: Dài hơn, cung cấp thêm thông tin và cảm xúc, làm giảm tính dứt khoát của yêu cầu, đồng thời có thể làm câu trở nên mềm mại hơn và giảm tính khẩn cấp.
c, Phân tích cấu trúc ngữ pháp
Em / mua được đủ các thứ rồi đây.
CN VN
→ Câu đơn
Các ông, các bà ấy / cứ xúm lại hỏi thăm anh,// ai / cũng mừng cho mẹ con em.
CN1 VN1 CN2 VN2
→ Câu ghép
Tôi // không muốn nhìn thấy cô nữa!
CN VN
→ Câu đơn
– Tác dụng của việc lựa chọn câu đơn: Diễn đạt các ý đơn giản, cô đọng, súc tích cho câu văn.
– Tác dụng của việc lựa chọn câu ghép: Diễn đạt các ý phức tạp, cung cấp nhiều thông tin hơn trong một câu.
Câu 2 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt “minh” trong các trường hợp sau:
a, Tiểu thuyết “Những bí mật của ánh sáng” kể về cuộc hành trình khám phá và làm rõ những bí mật ẩn sau ánh sáng của các hiện tượng thiên nhiên mà nhân vật chính, An Duy, muốn giải quyết.
b, Trong ánh sáng của bình minh, mọi thứ trở nên tươi mới và rực rỡ, tạo nên một khung cảnh đẹp tuyệt vời.
Trả lời: Nghĩa của “minh” trong câu a:
Làm rõ: An Duy muốn làm rõ các bí mật ẩn chứa sau hiện tượng ánh sáng thiên nhiên.
Khám phá: An Duy đang khám phá và tìm hiểu những điều chưa được biết đến về ánh sáng.
Nghĩa của “minh” trong câu b: Rực rỡ, sáng sủa: Bình minh chỉ thời điểm sáng sớm nhất trong ngày, khi ánh sáng bắt đầu chiếu rọi và mọi vật trở nên rõ ràng và đẹp đẽ hơn.
Câu 3 (trang 141 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định nghĩa của từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau. Trong các trường hợp này, trường hợp nào từ ngữ được dùng theo nghĩa mới?
a, Việc lướt sóng trên biển đòi hỏi người chơi phải có kỹ thuật tốt để điều khiển ván lướt theo từng con sóng.
b, Trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, “lướt sóng” chỉ hành động mua bán nhanh chóng các loại cổ phiếu nhằm tận dụng biến động giá ngắn hạn để thu lợi nhuận nhanh chóng.
Trả lời:
Lướt sóng trong câu a: Di chuyển trên sóng biển bằng ván lướt, một hoạt động thể thao ngoài trời.
Lướt sóng trong câu b: Hành động mua bán chứng khoán trong thời gian ngắn để tận dụng sự biến động giá, nhằm kiếm lợi nhuận nhanh.
Trường hợp b từ ngữ được dùng theo nghĩa mới.
Với những hướng dẫn soạn bài Ôn tập cuối học kì 2 phần tiếng việt – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
