Soạn bài Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2)
Hướng dẫn soạn bài Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản
Văn bản: Bài văn thuyết minh về Lăng Ông Bà Chiểu
Câu 1 (trang 133 SGK Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định cấu trúc của bài viết và nội dung chính của từng phần.
Trả lời:
Bài viết về di tích lịch sử có cấu trúc rõ ràng, gồm ba phần chính:
Phần mở bài: Cung cấp cái nhìn tổng quát về di tích lịch sử, giới thiệu tên gọi, vị trí địa lý, và ý nghĩa chung của di tích. Phần này nhằm tạo sự chú ý và khơi gợi sự tò mò của người đọc.
Phần thân bài: Trình bày các thông tin chi tiết về di tích, bao gồm lịch sử hình thành, các sự kiện quan trọng liên quan, kiến trúc, đặc điểm nổi bật, và các yếu tố văn hóa, xã hội gắn liền với di tích. Phần này cung cấp thông tin sâu rộng giúp người đọc hiểu rõ về di tích.
Phần kết bài: Tóm tắt lại giá trị và ý nghĩa của di tích đối với lịch sử, văn hóa, và xã hội. Đồng thời, khuyến khích người đọc tham quan và tìm hiểu thêm về di tích, qua đó nâng cao nhận thức và lòng tự hào về di sản văn hóa.
Câu 2 (trang 133 SGK Ngữ văn 9 Tập 2): Chỉ ra các cách trình bày thông tin trong bài viết và tác dụng của việc kết hợp các cách trình bày ấy.
Trả lời:
Trong bài viết, thông tin được trình bày qua các phương pháp sau:
Ngôn ngữ văn bản: Sử dụng ngôn từ chính xác và rõ ràng để truyền đạt thông tin cơ bản và chi tiết về di tích.
Hình ảnh minh họa: Cung cấp hình ảnh về di tích giúp người đọc hình dung rõ hơn về đặc điểm, kiến trúc và cảnh quan của di tích.
Đề mục in đậm: Các đề mục và tiêu đề in đậm giúp phân chia rõ ràng các phần của bài viết, làm nổi bật các điểm quan trọng và giúp người đọc dễ dàng theo dõi.
Việc kết hợp các cách trình bày này giúp tăng tính trực quan và sinh động cho bài viết, làm rõ nội dung và giúp người đọc dễ dàng tiếp cận thông tin một cách hiệu quả hơn.
Câu 3 (trang 133 SGK Ngữ văn 9 Tập 2): Người viết sử dụng loại phương tiện phi ngôn ngữ nào? Em có nhận xét gì về vai trò của phương tiện này?
Trả lời:
Người viết sử dụng hình ảnh làm phương tiện phi ngôn ngữ trong bài viết.
Vai trò: Hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc minh họa và làm nổi bật các đặc điểm của di tích. Chúng giúp người đọc dễ dàng hình dung về cấu trúc, vẻ đẹp, và sự độc đáo của di tích, đồng thời tạo sự hấp dẫn và sự kết nối cảm xúc với nội dung bài viết. Hình ảnh cũng giúp làm cho bài viết trở nên sinh động hơn và giữ sự chú ý của người đọc.
Câu 4 (trang 133 SGK Ngữ văn 9 Tập 2): Người viết đã thuyết minh chi tiết về những yếu tố nào trong quần thể di tích? Rút ra bài học gì về cách chọn lựa, trình bày thông tin cho kiểu bài thuyết minh về danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử?
Trả lời:
Người viết đã thuyết minh chi tiết về các yếu tố sau trong quần thể di tích:
Nhà bia: Cung cấp thông tin về cấu trúc, chức năng và ý nghĩa lịch sử của nhà bia.
Phần mộ: Mô tả về vị trí, hình thức và giá trị văn hóa của phần mộ.
Khu miếu thờ: Giới thiệu về kiến trúc, các nghi lễ và sự liên kết văn hóa của khu miếu thờ.
Bài học:
Chọn lựa thông tin: Cần tập trung vào những yếu tố nổi bật và có giá trị đặc biệt để làm rõ ý nghĩa và sự quan trọng của di tích.
Trình bày thông tin: Phải rõ ràng và mạch lạc, đảm bảo người đọc dễ hiểu và nắm bắt được nội dung.
Sử dụng hình ảnh và phương tiện phi ngôn ngữ: Hình ảnh và các yếu tố minh họa khác giúp làm tăng tính trực quan và sinh động của bài viết, đồng thời hỗ trợ việc truyền đạt thông tin một cách hiệu quả hơn.
Câu 5 (trang 133 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Xác định các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong bài viết và phân tích tác dụng của sự kết hợp các yếu tố này.
Trả lời:
Yếu tố miêu tả: Các gian điện thờ được thiết kế cách nhau bởi khoảng sân trống, tạo nên không gian mở giữa trời và đất, được gọi là sân thiên tỉnh (hay giếng trời). Công trình thể hiện rõ nét phong cách kiến trúc đặc trưng thời Nguyễn với các chi tiết chạm khắc bằng gỗ, đá, và khảm sành sứ vô cùng tinh xảo. Màu sắc chủ đạo là đỏ và vàng, hai ngôi mộ song song, có hình dáng giống nhau, tựa như hai con rùa nằm trên bệ đá hình chữ nhật lớn;…
Yếu tố biểu cảm: Những yếu tố này tạo nên một sức hút đặc biệt và góp phần tôn lên vẻ đẹp cổ kính của khu miếu thờ. Di tích này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh đối với người dân địa phương mà còn là một điểm đến thú vị cho những ai yêu thích lịch sử, văn hóa, và kiến trúc truyền thống Việt Nam….
Hướng dẫn cách viết
Đề bài (trang 133 sgk Ngữ văn 9 Tập 2): Nhân dịp tuần lễ văn hóa – du lịch do Sở Du lịch địa phương phát động, lớp em được giao nhiệm vụ thực hiện một trang thông tin giới thiệu về các địa điểm du lịch của quê hương. Em hãy viết một bài văn thuyết minh (khoảng 600 chữ) để giới thiệu một di tích lịch sử tại địa phương.
Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết
Để bài viết có tính hiệu quả, em cần làm rõ:
Đề bài yêu cầu những nội dung gì?
Mục đích viết bài và đối tượng người đọc là ai?
Để có tư liệu cho bài viết, em nên:
Tìm kiếm các tài liệu về di tích lịch sử tại địa phương qua Internet hoặc từ sách báo chuyên ngành, phim tài liệu, chương trình truyền hình về lịch sử và văn hóa địa phương,… Chọn lọc các thông tin làm nổi bật nét độc đáo, đặc sắc của di tích về mặt kiến trúc hay giá trị lịch sử, văn hóa.
Tìm sơ đồ, biểu đồ, hình ảnh minh họa,… liên quan đến di tích.
Kiểm tra tính chính xác của các thông tin bằng cách tham khảo nguồn tư liệu gốc hoặc các nguồn chính thống.
Nếu có thể, em nên đến tham quan di tích để có được những thông tin cập nhật và trực tiếp hơn về di tích đó.
Ghi rõ nguồn thông tin để dễ dàng tra cứu.
Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý
Dựa trên phiếu thu thập thông tin về danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử từ Bài 3, em hãy tìm các ý chính. Đối với bài viết này, cần làm nổi bật các thông tin quan trọng, thể hiện nét độc đáo và đặc sắc của di tích lịch sử để tạo ấn tượng trong nội dung thuyết minh.
Lập dàn ý dựa trên sơ đồ dàn ý đã học trong Bài 3.
Bước 3: Triển khai viết bài
Dựa trên dàn ý đã lập, bắt đầu viết bài văn theo ba phần: mở bài, thân bài và kết bài. Khi viết cần chú ý:
Đảm bảo nội dung bài viết có cấu trúc rõ ràng, giới thiệu chi tiết tên của di tích lịch sử và nhấn mạnh vào những nét đặc sắc của nó.
Sử dụng các mục tiêu đề rõ ràng để giúp người đọc dễ theo dõi các phần nội dung thuyết minh.
Miêu tả chi tiết các yếu tố nổi bật về kiến trúc, văn hóa và lịch sử của khu di tích, từ đó tạo điểm nhấn thu hút cho bài viết.
Kết hợp nhiều phương pháp viết khác nhau như miêu tả, kể chuyện, và biểu cảm để tạo nên sự sinh động và lôi cuốn cho bài viết.
Sử dụng các yếu tố phi ngôn ngữ như hình ảnh, biểu đồ hoặc sơ đồ để minh họa và làm rõ các thông tin chính của bài viết.
Bài viết tham khảo
Khi đề cập đến những di tích văn hóa lịch sử của Việt Nam, không thể không nhắc đến khu di tích Hoàng Thành Thăng Long – một biểu tượng lẫy lừng của thủ đô Hà Nội. Được xây dựng từ thời vua Lý Thái Tổ vào thế kỷ XI, Hoàng Thành Thăng Long không chỉ là một công trình kiến trúc đồ sộ mà còn mang trong mình giá trị lịch sử và nghệ thuật vô giá của dân tộc Việt Nam.
Hoàng Thành Thăng Long tọa lạc ngay tại trung tâm của Hà Nội, bao gồm các khu vực quan trọng như Cung điện Hoàng Đế, tường thành, cổng và các công trình phụ trợ khác. Di tích này được bao quanh bởi những khu vườn xanh mướt, tạo nên một không gian vừa trang nghiêm, vừa yên bình, giúp du khách cảm nhận rõ ràng hơn về vẻ đẹp của lịch sử và văn hóa. Từ cổng chính đến các khu vực trong thành, kiến trúc của Hoàng Thành Thăng Long thể hiện sự hòa quyện tinh tế giữa phong cách kiến trúc cổ điển và truyền thống, với những chi tiết được chạm khắc công phu, phản ánh sự tinh xảo và trình độ nghệ thuật cao của các triều đại phong kiến.
Một trong những điểm nổi bật của Hoàng Thành Thăng Long chính là hệ thống tường thành vững chắc, đã chứng kiến nhiều biến cố lịch sử và các cuộc chiến tranh qua nhiều triều đại. Những lớp gạch cổ và các công trình kiến trúc khác trong khuôn viên Hoàng Thành không chỉ là những chứng nhân lịch sử mà còn là minh chứng cho sự phát triển vượt bậc của nền văn minh và nghệ thuật xây dựng Việt Nam trong quá khứ. Các công trình như Cung điện Hoàng Đế, nơi từng là trung tâm quyền lực của triều đại Lý, Trần, và Hậu Lê, với các kiến trúc vững chãi và đường nét trang trí tinh xảo, tiếp tục thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu và du khách từ khắp nơi.
Dù đã trải qua nhiều giai đoạn tàn phá và cải tạo, từ các cuộc xâm lược đến những cuộc khôi phục, Hoàng Thành Thăng Long vẫn giữ được những dấu ấn lịch sử quý giá và sự uy nghi của một thời đại. Di tích này không chỉ là một địa điểm tham quan hấp dẫn mà còn là một phần không thể thiếu trong ký ức và lòng tự hào của người dân Hà Nội và cả nước. Các công trình còn sót lại tại Hoàng Thành Thăng Long là những bằng chứng sống động cho sự phát triển của nền văn hóa và nghệ thuật kiến trúc Việt Nam, đồng thời phản ánh sự thịnh vượng và quyền lực của các triều đại phong kiến.
Bước qua bao thăng trầm của lịch sử, Hoàng Thành Thăng Long vẫn đứng vững như một biểu tượng bất diệt của lịch sử và văn hóa người Việt. Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 2010, khu di tích này không chỉ là niềm tự hào của người dân Hà Nội mà còn là điểm đến không thể bỏ qua của những ai đam mê tìm hiểu và khám phá văn hóa Việt Nam. Với giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc, Hoàng Thành Thăng Long tiếp tục là một nơi tuyệt vời để tìm hiểu về quá khứ, cảm nhận sự vĩ đại của các triều đại xưa và trải nghiệm nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Bước 4: Rà soát và chỉnh sửa
Sử dụng bảng kiểm tra kỹ năng viết bài thuyết minh về một di tích lịch sử để rà soát lại bài viết.
Sửa chữa những lỗi chính tả, ngữ pháp, hoặc điều chỉnh phần nội dung chưa rõ ràng.
Chú trọng rút kinh nghiệm qua từng bài viết để nâng cao kỹ năng viết.
Với những hướng dẫn soạn bài Viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử – Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo (Tập 2) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
