Soạn bài Tiền bạc và tình ái - Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1)

Hướng dẫn soạn bài Tiền bạc và tình ái – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Lão hà tiện (1668) là một tác phẩm hài kịch nổi tiếng của Mô-li-e, trong đó nhân vật Ác-pa-gông thể hiện rõ tính cách keo kiệt của mình. Ông ta không chỉ tích trữ tiền bạc mà còn cho vay nặng lãi và dè sẻn trong mọi chi tiêu. Ác-pa-gông ép con trai Clê-ăng phải kết hôn với một bà góa giàu có, mặc dù Clê-ăng đang yêu một cô gái nghèo tên Ma-ri-an. Đồng thời, ông cũng ép con gái Ê-li-dơ gả cho một người đàn ông giàu có là Ăng-xen-mơ, dù Ê-li-dơ đã có ý trung nhân là anh chàng quản gia Va-lê-rơ. Ác-pa-gông còn dự định kết hôn với Ma-ri-an, cô gái trẻ đẹp mà ông cũng đang theo đuổi. Để ép Ác-pa-gông đồng ý cho hai cặp đôi trẻ yêu nhau, người hầu của Clê-ăng đã đánh cắp số tiền của lão và sử dụng nó như một phương tiện để đạt được mục đích.

Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 136 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Thói keo kiệt là một trong những đối tượng của tiếng cười trào phúng trong văn chương. Bạn hãy lấy ví dụ minh họa.

Trả lời:

Thói keo kiệt thường là một chủ đề chính trong các tác phẩm hài hước, và được dùng để tạo ra những tình huống gây cười hoặc chỉ trích. Một ví dụ điển hình về thói keo kiệt trong văn chương là nhân vật Ác-pa-gông trong vở kịch “Lão hà tiện” của Mô-li-e. Ác-pa-gông là hình mẫu của người keo kiệt, người luôn tìm cách tiết kiệm từng đồng và áp đặt sự keo kiệt của mình lên cả gia đình và người khác. Ông ép con trai kết hôn với một bà góa giàu có, dù con trai yêu một cô gái nghèo, và gả con gái cho một người đàn ông giàu có, mặc dù nàng đã yêu một người khác. Thái độ keo kiệt của Ác-pa-gông không chỉ làm cho các tình huống trở nên hài hước mà còn thể hiện sự châm biếm sâu sắc về những vấn đề xã hội liên quan đến tham lam và thiếu lương tâm.

Đọc văn bản

Dự đoán: Đây là đoạn độc thoại của Ác-pa-gông khi ông phát hiện ra số tiền trong tráp bị mất. Lão sẽ không chỉ than thở một mình mà có thể kêu ca với người khác về tình trạng của mình.

Tưởng tượng: Hãy hình dung cách mà Ác-pa-gông thể hiện cảm xúc trong đoạn độc thoại này.

Giọng điệu:

• Tức giận và thất vọng: Ác-pa-gông sẽ nói với giọng cao hơn và nhanh hơn, phản ánh sự tức giận và thất vọng của ông.
• Lời nói nặng nề: Ông có thể phát âm từ từ và rõ ràng, nhấn mạnh sự thất vọng và sự mất mát của mình.

Hành động và cử chỉ:

• Vò đầu bứt tai: Ác-pa-gông có thể liên tục vò đầu hoặc bứt tai để thể hiện sự lo lắng và bực bội.
• Vẫy tay và đập bàn: Ông có thể vẫy tay hoặc đập bàn để thể hiện sự giận dữ và bất mãn với tình hình hiện tại.
• Nhăn mặt và nhấn mạnh từng từ: Khi nói, Ác-pa-gông có thể nhăn mặt, nhấn mạnh từng từ và thể hiện sự căng thẳng rõ ràng.

Dự đoán: Ác-pa-gông và Va-le-rơ có đang nói về cùng một sự việc không?
Ác-pa-gông và Va-le-rơ đang nói về những vấn đề khác nhau.

Suy luận: Đối với mỗi nhân vật, “kho vàng” và “tình yêu” có ý nghĩa như thế nào?

• Ác-pa-gông: “Kho vàng” tượng trưng cho tiền bạc.
• Va-le-rơ: “Tình yêu” được xem như là “kho vàng”.

Theo dõi: Quan sát sự gia tăng xung đột giữa các nhân vật.

Xung đột về tiền bạc:

• Ác-pa-gông là người rất tham lam và chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân, thường xuyên thể hiện sự tham lam và ít khi để ý đến vấn đề khác.
• Va-le-rơ, ngược lại, là người chân thành và không quan tâm đến việc nhận hối lộ, luôn giữ vững nguyên tắc đạo đức của mình.

Xung đột về tính cách:

• Ác-pa-gông mang tính cách keo kiệt, không trung thực, và thường xuyên đặt lợi ích cá nhân lên trên hết.
• Va-le-rơ là người thành thật, không bị ảnh hưởng bởi tiền bạc, và luôn giữ được nguyên tắc của mình trong mọi tình huống.

Sau khi đọc

Nội dung chính: Văn bản “Tiền bạc và tình ái” trích từ phần cuối của vở hài kịch “Lão hà tiện”; tình tiết kịch tập trung vào việc mất tráp tiền, sự tra hỏi và mặc cả giữa tiền bạc và tình yêu.

Câu 1 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Tóm tắt các sự kiện chính và hành động của các nhân vật. Xác định tình huống hài kịch của văn bản.

Trả lời:

Sự kiện 1: Ác-pa-gông, nổi bật với tính keo kiệt của mình, trở nên hoảng loạn khi phát hiện tráp tiền của mình bị mất và bắt đầu than vãn.

Sự kiện 2: Va-le-rơ, người yêu của con gái Ác-pa-gông, đàm phán để lấy lại tráp tiền, chỉ đồng ý trả lại nếu Ác-pa-gông đồng ý cho con gái mình lấy anh.

Tình huống hài kịch: Tính hà tiện của Ác-pa-gông khiến ông ta nhầm lẫn tất cả các cuộc trò chuyện xung quanh với việc mất tiền của mình, tạo ra tình huống hài hước khi ông phản ứng thái quá và lo lắng không cần thiết.

Câu 2 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Màn độc thoại của Ác-pa-gông về việc mất tiền (Hồi IV lớp 7) là phần cao trào của vở kịch, bộc lộ rõ nhất tính cách của nhân vật. Liệt kê lời của Ác-pa-gông với mình và với các đối tượng khác (ghi vào vở). Nhận xét về ngôn ngữ giao tiếp của kịch.

Trả lời:

Tự nói với mình:
“À! Tôi đây mà. Đầu óc tôi loạn rồi, tôi không còn biết tôi ở đâu, tôi là ai và tôi đang làm gì.”

Với đồng tiền:
“Than ôi! Khốn khổ tiền của tôi ơi, khốn khổ tiền của tôi ơi, bạn yêu quý ơi, chúng đã cướp mất mày của tao rồi! Mất mày là tao mất chốn nương tựa, niềm an ủi, thế là đời tao hết rồi, tao chẳng còn sống ở thế gian làm gì nữa!”

Với tên trộm:
“Nó là đứa nào! Nó ra sao rồi? Nên chạy ngả nào? Nó có ở kia không? Nó có ở đây không? Ai đó? Đứng lại!”

Với khán giả:
“Này! Đằng kia đang nói chuyện về cái gì thế? Về cái đứa đã ăn trộm của tôi à? Ở trên kia, cái gì mà ồn ào thế? Kẻ trộm của tôi ở trên đó à?”

Nhận xét: Ngôn ngữ trong vở kịch có vẻ gần gũi với đời sống và mang tính gây cười cao, phản ánh rõ nét sự hoảng loạn và sự thất vọng của nhân vật Ác-pa-gông.

Câu 3 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Xác định cảm xúc của Ác-pa-gông khi kêu mất tiền, phân tích một số chi tiết (từ ngữ, hình ảnh, ngữ điệu) để làm rõ các cảm xúc này.

Trả lời: Trong kịch “Lão hà tiện” của Mô-li-e, cảm xúc của Ác-pa-gông khi kêu mất tiền thể hiện qua nhiều giai đoạn:

• Bất ngờ: Ác-pa-gông bất ngờ và khó tin khi phát hiện mất tiền, cảm giác này được thể hiện qua sự lo lắng và không biết phải làm gì.
• Tức giận: Ác-pa-gông tức giận khi nhận ra sự mất mát, điều này được thể hiện qua các lời than vãn và phản ứng mạnh mẽ.
• Tuyệt vọng: Ác-pa-gông cảm thấy tuyệt vọng vì không biết làm thế nào để khắc phục tình hình. Các từ ngữ như “khốn khổ”, “đời tao hết” thể hiện rõ sự tuyệt vọng của ông.

Câu 4 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Xác định cách phân tuyến nhân vật trong văn bản “Tiền bạc và tình ái” và xung đột của màn kịch.

Trả lời:

Ác-pa-gông (Scrooge):

• Tính cách: Ác-pa-gông là người đàn ông rất keo kiệt, chỉ quan tâm đến tiền bạc và thường từ chối giúp đỡ người khác.
• Xung đột: Ác-pa-gông hoảng loạn và mất kiểm soát khi phát hiện tráp tiền của mình bị mất, điều này làm nổi bật tính tham lam và sự lo lắng thái quá của ông.

Va-le-rơ (Valère):

• Tính cách: Va-le-rơ là người yêu của con gái Ác-pa-gông và đang tìm cách giải quyết mối quan hệ tình cảm của mình với gia đình Ác-pa-gông.
• Xung đột: Va-le-rơ phải đối mặt với sự nghi ngờ của Ác-pa-gông về việc mất tiền, đồng thời anh cũng đang đấu tranh để bảo vệ tình yêu của mình và đạt được mục tiêu cá nhân.

Như vậy, xung đột trong màn kịch tập trung vào sự đối lập giữa tính tham lam của Ác-pa-gông và tình cảm chân thành của Va-le-rơ, điều này tạo ra những tình huống hài hước và kịch tính trong vở kịch.

Câu 5 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Nêu một số thủ pháp trào phúng trong màn tra hỏi (Hồi V lớp 3).

Trả lời:

Lão Khiết và việc chia tiền: Lão Khiết bị lừa nhận tờ tiền giả nhưng thay vì tức giận, ông lại tỏ ra hài lòng vì được chia tiền. Đây là một ví dụ điển hình của sự mâu thuẫn giữa việc bị lừa và sự vui vẻ của ông.

Nghệ thuật trào phúng:
Giọng điệu: Mỉa mai và cường điệu, thể hiện sự châm biếm qua cách đối lập giữa việc bị lừa và niềm vui của lão.
Mô tả nhân vật: Sắc sảo, nhấn mạnh những đặc điểm nổi bật của từng nhân vật, làm nổi bật sự hài hước.

Ác-pa-gông và tráp tiền bị mất cắp: Ác-pa-gông khi phát hiện tráp tiền bị đánh cắp đã kêu than và phản ứng thái quá, cho rằng mọi người xung quanh đều liên quan đến vụ trộm.

Nghệ thuật trào phúng:
Giọng điệu: Đau khổ, trách móc và than vãn, thể hiện sự phi lý trong phản ứng của nhân vật.
Hành động và cử chỉ: Tạo cảm giác rằng Ác-pa-gông xem mọi người như những kẻ tham gia vào vụ trộm, làm tăng tính hài hước của tình huống.

Xung đột giữa Ác-pa-gông và Va-le-rơ: Ác-pa-gông chỉ quan tâm đến việc mất tráp tiền, trong khi Va-le-rơ lại tập trung vào tình yêu dành cho con gái Ác-pa-gông.

Phân tuyến nhân vật:
Đối với Ác-pa-gông, kho vàng chính là tiền bạc.
Đối với Va-le-rơ, tình yêu là kho vàng quý giá nhất, tạo ra một sự đối lập rõ rệt và hài hước trong quan điểm của hai nhân vật.

Câu 6 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1): Phần cuối của hài kịch Mô-li-e nói chung và “Lão hà tiện” nói riêng thường xuất hiện yếu tố bất ngờ, có xu hướng giảm nhẹ mâu thuẫn và kết thúc vui vẻ. Bạn có suy nghĩ gì về cách kết thúc này?

Trả lời: Kết thúc hài kịch thường chứa đựng yếu tố bất ngờ và có xu hướng giảm nhẹ mâu thuẫn, tạo nên một kết thúc vui vẻ. Cách kết thúc này không chỉ mang lại sự hài lòng cho khán giả mà còn làm tăng tính giải trí của vở kịch. Nó giúp khép lại câu chuyện một cách trọn vẹn và tạo cảm giác nhẹ nhàng, tích cực. Bằng cách giảm nhẹ mâu thuẫn và đưa ra kết thúc bất ngờ, các nhà viết kịch có thể làm nổi bật thông điệp và tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng người xem.

Với những hướng dẫn soạn bài Tiền bạc và tình ái – Ngữ văn lớp 12 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.