Soạn bài Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh

Hướng dẫn soạn bài Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Liệt kê các sự kiện được kể trong văn bản.

Trả lời

– Các sự kiện được kể trong văn bản:

+ Thúc Sinh trở về thăm nhà

+ Hoạn Thư và Thúc Sinh cùng nhau bày tiệc rượu hàn huyên.

+ Hoạn Thư gọi Thúy Kiều ra hầu rượu vợ chồng mình để hạ nhục Kiều và răn đe Thúc Sinh.

+ Thúc Sinh khi chứng kiến Thúy Kiều hầu rượu đã ngờ ngợ nhận ra đó là nàng, tâm trạng từ đó cũng thay đổi, trở lại tâm trạng buồn bã, gan héo ruột đầy.

Câu 2 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Phân tích diễn biến tâm trạng của Thúy Kiều được thể hiện trong đoạn trích (chú ý lời người kể chuyện và các đoạn độc thoại nội tâm của Thúy Kiều)

Trả lời

Khi bước ra hầu rượu, Thúy Kiều cảm thấy ngỡ ngàng, choáng váng. Nàng không thể tin được rằng mình lại phải hầu rượu cho Thúc Sinh và Hoạn Thư, những người mà nàng từng yêu thương và gắn bó.

Khi đã vỡ lẽ ra những hành động của Hoạn Thư, Thúy Kiều cảm thấy chán ghét, căm hận. Nàng căm ghét sự giả dối, tàn độc của Hoạn Thư. Nàng đã từng tin tưởng Hoạn Thư, nhưng bây giờ nàng đã hiểu ra rằng nàng đã bị lừa dối. Nàng tự trách mình đã quá ngây thơ, quá tin người. Tâm trạng của Thúy Kiều lúc này rối như tơ vò. Nàng muốn chống lại, nhưng nàng sợ Hoạn Thư sẽ làm hại mình. Nàng chỉ biết nhẫn nhịn, cam chịu. Kiều của bây giờ như đã chết trong lòng. Nàng tan nát, ngây dại, làm việc chỉ trong vô thức. Nàng gảy đàn như để giải tỏa nỗi đau trong lòng, nhưng bản đàn lại càng khiến nàng thêm đau xót. Khung cảnh tưởng chừng rất bình thường, nhưng lại có những mâu thuẫn sâu sắc. Người ngoài cười nụ, nhưng người trong khóc thầm. Thúy Kiều cảm thấy mình như một kẻ tội đồ, bị mọi người khinh bỉ.

Tâm trạng của Thúy Kiều theo thời gian càng trở nên nặng nề, đau đớn. Càng nghĩ càng cay đắng, nàng đã khóc, khóc than cho phận mình đầy oan trái, nghiệt ngã.

Diễn biến tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích đã thể hiện được sự phức tạp, đa chiều của nhân vật. Thúy Kiều là một người phụ nữ có tâm hồn nhạy cảm, giàu tình cảm. Nàng đã phải trải qua nhiều biến cố trong cuộc đời, nhưng nàng vẫn giữ được tấm lòng thủy chung, son sắt.

Câu 3 (trang 50, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Kẻ bảng dưới đây vào vở, chỉ ra một số chi tiết có tác dụng làm nổi bật sự khác biệt giữa hành động, vẻ bề ngoài với tâm trạng, cảm xúc bên trong của hai nhân vật Hoạn Thư và Thúc Sinh trước các tình huống khác nhau:

Tình huống Nhân vật Hành động/ vẻ bề ngoài Nội tâm
Thúy Kiều mời rượu Hoạn Thư – Vui vẻ, đon đả, nói cười

 

–  Hoạn Thư ra vẻ ân cần, hỏi han, an ủi Thúc Sinh khi chứng kiến chàng đổ lệ

– Mưu mô, dùng nhiều thủ đoạn để hại Kiều, bắt Thúy Kiều ra hầu rượu cho mình và Thúc Sinh

– Chứng kiến Thúc Sinh khóc, Hoạn Thư sinh lòng ghen, mượn cớ thét mắng, sai Thúy Kiều ra gảy đàn cho Thúc Sinh vui.

  Thúc Sinh – Bàng hoàng, ngỡ ngàng.

– Buồn bã, muộn phiền, khóc lóc với lý do mới mãn tang mẹ.

Khóc vì xót thương cho Thúy Kiều khi nhận ra Kiều và nghe khúc đàn Kiểu đánh.
Thúy Kiều hầu đàn Hoạn Thư Hoạn Thư ra vẻ ân cần, hỏi han, an ủi Thúc Sinh; sai người làm gảy khúc đàn khác cho tâm trạng chàng vui. – Chứng kiến Thúc Sinh khóc, Hoạn Thư sinh lòng ghen, mượn cớ thét mắng, sai khiến Thúy Kiều.

– Hả hê khi chứng kiến cảnh Thúy Kiều buồn bã, đau thương gảy khúc đoạn trường.

  Thúc Sinh Thảm thiết, bồi hồi, gượng nói gượng cười cho qua chuyện Buồn bã, xót xa, càng nghĩ càng cay đắng nhưng vẫn “gạt thầm giọt thương” để cho qua chuyện, để Hoạn Thư không làm khó Thúy Kiều nữa.

Câu 4 (trang 51, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Cảnh ngộ, tâm trạng của nhân vật Thúy Kiều qua hai dòng thơ độc thoại nội tâm Lỡ làng chút phận thuyền quyên/ Bể sâu sóng cả có tuyền được vay? và cảnh ngộ, tâm trạng của chủ thể trữ tình trong các câu ca dao dưới đây có điểm gì gần gũi với nhau? Theo bạn, vì sao có sự gần gũi như vậy?

– Thân em như trái bần trôi

Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu?

– Lênh đênh một chiếc thuyền tình 

Mười hai bến nước biết gửi mình về đâu?

Trả lời

Hai dòng thơ độc thoại nội tâm của Thúy Kiều đã thể hiện rõ ràng cảnh ngộ và tâm trạng của nàng lúc này.

  • Cảnh ngộ: Thúy Kiều đang bị Hoạn Thư gọi ra hầu rượu Thúc Sinh. Đây là một cảnh ngộ đầy tủi nhục, nhục nhã đối với một người con gái tài sắc vẹn toàn như Thúy Kiều. Nàng đã từng là tiểu thư khuê các, được nuông chiều, chở che, vậy mà giờ đây lại phải làm kẻ hầu hạ cho vợ chồng người mình yêu.
  • Tâm trạng: Thúy Kiều cảm thấy vô cùng đau khổ, bất hạnh. Nàng tự trách mình đã quá tin người, quá ngây thơ, để rồi phải chịu cảnh này. Nàng cũng cảm thấy lo lắng, bất an cho tương lai của mình. Nàng không biết sẽ phải sống ra sao, sẽ phải làm gì để thoát khỏi cảnh này.

Cảnh ngộ, tâm trạng của chủ thể trữ tình trong các câu ca dao

Các câu ca dao cũng thể hiện cảnh ngộ và tâm trạng của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

  • Cảnh ngộ: Họ là những người phụ nữ bị vùi dập, chà đạp bởi những hủ tục phong kiến. Họ bị coi như những món hàng, bị mua bán, trao đổi. Họ không có quyền tự quyết định cuộc đời mình, phải chịu sự chi phối của người khác.
  • Tâm trạng: Họ cảm thấy vô cùng đau khổ, bất hạnh. Họ khao khát được sống một cuộc đời tự do, hạnh phúc, nhưng lại không thể thực hiện được điều đó. Họ chỉ biết cam chịu, nhẫn nhịn, chấp nhận số phận của mình.

Sự gần gũi giữa cảnh ngộ và tâm trạng của Thúy Kiều và chủ thể trữ tình trong ca dao

Cả Thúy Kiều và chủ thể trữ tình trong ca dao đều là những người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Họ đều có chung cảnh ngộ bị vùi dập, chà đạp, và chung tâm trạng đau khổ, bất hạnh.

Cụ thể, sự gần gũi ấy được thể hiện ở những điểm sau:

  • Cả Thúy Kiều và chủ thể trữ tình đều là những người phụ nữ tài sắc vẹn toàn, nhưng lại phải chịu nhiều bất hạnh trong cuộc đời.
  • Cả hai đều có tâm hồn nhạy cảm, giàu tình cảm, khao khát được yêu thương, được sống trong một thế giới bình yên, hạnh phúc.
  • Cả hai đều cảm thấy mình lạc lối trong cuộc sống, không biết sẽ phải làm gì, sẽ phải đi đâu để thoát khỏi những đau khổ, bất hạnh.

Nguyên nhân của sự gần gũi này

Sự gần gũi giữa cảnh ngộ và tâm trạng của Thúy Kiều và chủ thể trữ tình trong ca dao là do cả hai đều là sản phẩm của xã hội phong kiến. Trong xã hội phong kiến, người phụ nữ bị coi như những món hàng, không có quyền tự quyết định cuộc đời mình. Họ phải chịu sự chi phối của người khác, bị vùi dập, chà đạp, và phải chịu nhiều bất hạnh trong cuộc đời.

Sự gần gũi này đã góp phần thể hiện nỗi đau của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đồng thời, nó cũng thể hiện khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của những người phụ nữ ấy.

Với những hướng dẫn soạn bài Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.