Soạn bài Ôn tập 9

Hướng dẫn soạn bài Ôn tập 9 – Sách Chân trời sáng tạo trang 103 Ngữ văn 11 tập 2 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1 (trang 104, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Xác định đề tài, câu chuyện, sự kiện, nhân vật trong các văn bản truyện – truyện kí, đã học bằng cách hoàn thành bảng sau (làm vào vở):

Câu 2 (trang 104, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Yếu tố hư cấu có tác dụng như thế nào đối với việc khắc họa nhân vật trong các văn bản: Ngôi nhà tranh của cụ Phan Bội Châu ở Bến Ngự (Nguyễn Vỹ), Tôi đã học tập như thế nào? (M.Go-rơ-ki), Xà bông “Con Vịt” (Trần Bảo Định)

Trả lời

Yếu tố hư cấu là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên thành công của một tác phẩm văn học. Trong việc khắc họa nhân vật, yếu tố hư cấu có tác dụng rất lớn.

Thứ nhất, yếu tố hư cấu tạo ra những thử thách, trải nghiệm để nhân vật bộc lộ tính cách, con người thật của mình. Những thử thách, trải nghiệm này có thể là những sự kiện, nhân vật hoặc địa điểm, tình huống không có trong thực tế, nhưng chúng là những điều có thể xảy ra trong cuộc sống. Khi đối mặt với những thử thách, trải nghiệm này, nhân vật sẽ bộc lộ những phẩm chất, tính cách tốt đẹp hoặc xấu xa của mình. Ví dụ, trong truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” của nhà văn O. Henry, nhân vật Giôn Xanh đã bộc lộ tình yêu thương, lòng nhân hậu của mình khi quyết định hy sinh chiếc lá cuối cùng trên cây để cứu sống người bạn thân của mình.

Thứ hai, yếu tố hư cấu còn có thể được sử dụng để thể hiện các khía cạnh tâm lý của nhân vật. Những yếu tố hư cấu này có thể là những giấc mơ, những tưởng tượng, những suy nghĩ nội tâm của nhân vật. Thông qua những yếu tố này, người đọc có thể hiểu rõ hơn về thế giới nội tâm của nhân vật, về những suy nghĩ, cảm xúc, khát vọng của họ. Ví dụ, trong truyện ngắn “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao, những giấc mơ của Chí Phèo đã thể hiện khát vọng được sống một cuộc sống bình dị, lương thiện của nhân vật.

Câu 3 (trang 104, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Trong phần đầu tác phẩm Tôi đã học tập như thế nào?, cuộc trò chuyện giữa Đức Giams mục Cri-xan-phơ và Pê-xcốp nhiều lần được thuật lại chỉ bằng một lời thoại dưới dạng những câu hỏi tiếp nối nhau:

– Con lên mấy? Có thế thôi à? Sao dài người thế, chú bé? Hay bêu mưa lắm, phải không?;

– Con học theo thánh thi à? Ai dạy? Ông có hiền không? Ác à? Lẽ nào? Nhưng con nghịch lắm phải không?

Khi đọc các lời thoại trên, bạn có thể nghe được giọng nói của những ai? Do đâu mà các lời thoại tạo được hiệu quả như vậy?

Trả lời

Khi đọc các lời thoại trên, tôi có thể nghe được giọng nói của Đức Giám mục Cri-xan-phơ. Các lời thoại này được thể hiện dưới dạng những câu hỏi tiếp nối nhau, thể hiện sự quan tâm, tò mò của Đức Giám mục đối với Pê-xcốp. Các câu hỏi này cũng thể hiện sự nhiệt tình, chân thành của Đức Giám mục, thể hiện mong muốn được tìm hiểu thêm về Pê-xcốp.

Các lời thoại tạo được hiệu quả như vậy bởi sự liên kết ý nghĩa giữa câu hỏi trước với câu hỏi sau. Các câu hỏi tiếp nối nhau tạo ra một hiệu ứng tương tác giữa hai nhân vật, tạo ra sự sống động và thu hút người đọc. Các câu hỏi đơn giản, chân thành, được truyền tải bằng một ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu, tạo ra hiệu quả gần gũi và thân thiện, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm và cảm nhận được tâm trạng, tính cách của hai nhân vật.

Cụ thể, trong lời thoại thứ nhất, Đức Giám mục hỏi Pê-xcốp về lớp học của cậu. Câu hỏi này thể hiện sự quan tâm của Đức Giám mục đối với Pê-xcốp, cũng như mong muốn được biết thêm về cậu. Câu hỏi thứ hai thể hiện sự ngạc nhiên của Đức Giám mục trước chiều cao của Pê-xcốp. Câu hỏi thứ ba thể hiện sự tò mò của Đức Giám mục về việc Pê-xcốp có hay đi chơi mưa hay không.

Tất cả các câu hỏi này đều được Đức Giám mục đặt ra một cách tự nhiên, chân thành, thể hiện sự gần gũi, thân thiện của ông với Pê-xcốp. Điều này giúp người đọc cảm thấy như đang chứng kiến một cuộc trò chuyện thực sự giữa hai nhân vật.

Câu 4 (trang 104, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Với những trải nghiệm trong quá trình đọc sách và học tập của mình, bạn có tin rằng: “mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên” độc giả đang “tách khỏi con thú để lên tới gần con người, tới gần quan niệm về cuộc sống tốt đẹp nhất và về sự thèm khát cuộc sống ấy” không? Vì sao?

Trả lời

tôi tin rằng câu nói “mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên” độc giả đang “tách khỏi con thú để lên tới gần con người, tới gần quan niệm về cuộc sống tốt đẹp nhất và về sự thèm khát cuộc sống ấy” là hoàn toàn đúng đắn.

Trước hết, sách là kho tàng tri thức của nhân loại, là kết tinh của trí tuệ, tâm hồn của các bậc vĩ nhân, trí thức, nhà văn, nhà thơ,… Khi đọc sách, chúng ta được tiếp cận với những kiến thức, tư tưởng mới mẻ, mở mang tầm hiểu biết, nâng cao nhận thức về thế giới xung quanh. Sách giúp chúng ta hiểu được bản thân, hiểu được những người xung quanh, hiểu được cuộc sống và xã hội.

Thứ hai, sách giúp chúng ta hình thành nhân cách, phẩm chất tốt đẹp. Thông qua những nhân vật, những câu chuyện trong sách, chúng ta có thể học hỏi được những đức tính tốt đẹp như lòng nhân ái, vị tha, dũng cảm, kiên cường,… Sách giúp chúng ta biết yêu thương, chia sẻ, biết trân trọng cuộc sống và biết sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.

Thứ ba, sách giúp chúng ta nuôi dưỡng ước mơ, khát vọng. Sách đưa chúng ta đến những chân trời mới, những thế giới kỳ diệu, giúp chúng ta mơ ước về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Sách giúp chúng ta có thêm động lực để phấn đấu, vươn lên trong cuộc sống.

Như vậy, sách có vai trò rất quan trọng trong việc giúp con người tiến bộ, hoàn thiện bản thân. Mỗi cuốn sách là một bậc thang nhỏ giúp chúng ta nâng cao nhận thức, hình thành nhân cách tốt đẹp và nuôi dưỡng ước mơ, khát vọng.

Trong quá trình đọc sách và học tập của mình, tôi đã có những trải nghiệm thực tế chứng minh cho điều này. Khi đọc những cuốn sách về lịch sử, tôi đã hiểu được quá khứ hào hùng của dân tộc, hiểu được những giá trị truyền thống quý báu của dân tộc ta. Khi đọc những cuốn sách về khoa học, tôi đã mở mang tầm hiểu biết về thế giới tự nhiên, về những phát minh, sáng chế của nhân loại. Khi đọc những cuốn sách về văn học, tôi đã được tiếp xúc với những tác phẩm nghệ thuật tinh hoa của nhân loại, được học hỏi những bài học về cuộc sống, về tình yêu, về nhân ái,…

Câu 5 (trang 104, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Muốn cho một cuộc thảo luận, tranh luận về một vấn đề đời sống có hiệu quả, những người tham dự cần lưu ý những điều gì?

Trả lời

Để một cuộc thảo luận, tranh luận về một vấn đề đời sống có hiệu quả, những người tham dự cần lưu ý những điều sau:

• Chuẩn bị kỹ lưỡng: Trước khi tham gia một cuộc thảo luận, tranh luận, mỗi người cần chuẩn bị kỹ lưỡng về vấn đề sẽ thảo luận, tranh luận. Điều này giúp mỗi người có thể hiểu rõ vấn đề, nắm được thông tin cần thiết và đưa ra những ý kiến, quan điểm của mình một cách thuyết phục.
• Tôn trọng lẫn nhau: Trong quá trình thảo luận, tranh luận, cần tôn trọng lẫn nhau, không nên xúc phạm hay tấn công cá nhân người khác. Điều này sẽ giúp cuộc thảo luận diễn ra một cách cởi mở, thân thiện và hiệu quả hơn.
• Lắng nghe tích cực: Lắng nghe tích cực là một kỹ năng quan trọng trong mọi cuộc thảo luận, tranh luận. Khi lắng nghe tích cực, chúng ta sẽ tập trung lắng nghe ý kiến, quan điểm của người khác, cố gắng hiểu được những gì họ đang nói và phản hồi một cách hợp lý.
• Trình bày ý kiến rõ ràng, mạch lạc: Khi trình bày ý kiến, quan điểm của mình, cần trình bày một cách rõ ràng, mạch lạc, sử dụng ngôn ngữ phù hợp và có dẫn chứng cụ thể. Điều này sẽ giúp người khác dễ dàng hiểu và tiếp thu ý kiến của bạn.
• Chấp nhận những ý kiến khác biệt: Trong một cuộc thảo luận, tranh luận, sẽ có những ý kiến khác biệt. Điều quan trọng là chúng ta cần tôn trọng những ý kiến khác biệt đó và cố gắng tìm ra điểm chung để thống nhất.
• Kết thúc cuộc thảo luận một cách tích cực: Kết thúc cuộc thảo luận một cách tích cực sẽ giúp mọi người có thể ghi nhớ những gì đã thảo luận và có thể tiếp tục thảo luận trong tương lai.

Câu 6 (trang 104, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):

Viết đoạn văn ghi lại một hồi ức đáng nhớ hoặc nêu ý kiến về tầm quan trọng của kí ức trong đời sống tinh thần của con người. Sau đó, kiểm tra đoạn văn (của mình và bạn cùng nhóm), chỉ ra các câu sai và nêu cách sửa (nếu có)

Trả lời

Đoạn văn ghi lại một hồi ức đáng nhớ

Tôi còn nhớ như in cái ngày đầu tiên đi học. Hôm ấy, tôi thức dậy từ rất sớm, mặc quần áo mới, chải tóc gọn gàng rồi cùng mẹ đi bộ đến trường. Trên đường đi, tôi thấy lòng mình vừa hồi hộp vừa háo hức. Tôi không biết trường học sẽ như thế nào, bạn bè sẽ như thế nào, và tôi sẽ học những gì.

Khi đến trường, tôi thấy rất nhiều bạn nhỏ đang tập trung trước cổng. Chúng tôi được các cô giáo dẫn vào lớp học. Lớp học rộng rãi, thoáng mát, với những chiếc bàn ghế mới tinh. Cô giáo chủ nhiệm của chúng tôi là cô Thu, một cô giáo trẻ trung, xinh đẹp. Cô đã chào đón chúng tôi rất thân thiện và ân cần.

Cô Thu giới thiệu cho chúng tôi về trường học, về lớp học và về các bạn trong lớp. Cô cũng hướng dẫn chúng tôi cách học tập và sinh hoạt ở trường. Tôi cảm thấy rất vui và tự tin khi được học tập trong một môi trường như vậy.

Trong suốt buổi học đầu tiên, tôi đã được học rất nhiều điều mới mẻ. Tôi được học về bảng chữ cái, về những con số đầu tiên, và về những quy tắc ứng xử trong lớp học. Tôi cảm thấy rất hào hứng và muốn học hỏi thêm nhiều điều nữa.

Kết thúc buổi học đầu tiên, tôi cảm thấy rất vui và tự hào. Tôi đã được làm quen với các bạn mới, được học tập trong một môi trường mới, và được tiếp thu những kiến thức mới. Tôi biết rằng đây sẽ là một năm học đáng nhớ trong cuộc đời của tôi.

Đoạn văn nêu ý kiến về tầm quan trọng của ký ức trong đời sống tinh thần của con người:

Ký ức là những gì đã xảy ra trong quá khứ, được lưu giữ trong tâm trí của con người. Ký ức có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống tinh thần của con người.

Ký ức giúp con người hiểu rõ bản thân và những người xung quanh. Nó giúp con người ghi nhớ những khoảnh khắc vui buồn, hạnh phúc, khổ đau,… trong cuộc đời. Từ đó, con người có thể hiểu rõ hơn về bản thân, về những gì mình đã trải qua, và về những gì mình đã học được.

Ký ức giúp con người gắn kết với nhau. Những kỷ niệm đẹp đẽ cùng nhau sẽ giúp con người thêm yêu thương và gắn bó với nhau. Ký ức cũng giúp con người vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

Ký ức là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người. Nó giúp con người hiểu rõ bản thân, gắn kết với nhau và vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Kiểm tra đoạn văn của bạn cùng nhóm

Khi kiểm tra đoạn văn của bạn cùng nhóm, cần lưu ý những điều sau:

• Kiểm tra tính chính xác về mặt nội dung: Đoạn văn có đúng ý kiến của bạn cùng nhóm hay không? Có sai sót về kiến thức nào không?
• Kiểm tra tính mạch lạc, trôi chảy của đoạn văn: Đoạn văn có diễn đạt rõ ràng, dễ hiểu hay không? Có bị ngắt quãng hay không?
• Kiểm tra tính sáng tạo của đoạn văn: Đoạn văn có sử dụng những hình ảnh, ngôn ngữ hay không? Có tạo được ấn tượng cho người đọc hay không?

Với những hướng dẫn soạn bài Ôn tập 9 – Sách Chân trời sáng tạo trang 103 Ngữ văn 11 tập 2 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.