Soạn bài Tảo phát Bạch Đế thành
Hướng dẫn soạn bài Tảo phát Bạch Đế thành – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1 (trang 22, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Nhận xét về bức tranh thiên nhiên trên đường từ Bạch Đế đến Giang Lăng được miêu tả trong bài thơ (thiên nhiên được quan sát, miêu tả qua cái nhìn của ai, trong hoàn cảnh nào, vẻ đẹp riêng của thiên nhiên nơi đây…)
Trả lời
Bức tranh thiên nhiên dưới con mắt của người chuẩn bị rời đi, không hề mang nét đượm buồn của sự chia ly, rời xa mà ngược lại thật hùng vĩ, tươi mới. Có lẽ bởi Lý Bạch luôn quan niệm rằng chia ly không có nghĩa là kết thúc mà khởi đầu cho hành trình mới. Trong khung cảnh ấy, con người và cảnh vật như hòa vào nhau, sinh động và hùng vĩ.
“Sắc mây rực rỡ, tiếng vượn kêu đôi bờ không dứt, thuyền thời nhẹ lướt vạn trùng san”.
Mở đầu bài thơ, Lý Bạch đã phác họa bức tranh thiên nhiên tươi đẹp với những hình ảnh đầy sức sống. Sắc mây rực rỡ như dát vàng, dát bạc, ánh lên trong ánh nắng ban mai. Tiếng vượn kêu vang vọng khắp núi rừng, tạo nên một âm thanh rộn ràng, tươi vui. Con thuyền nhẹ nhàng lướt trên mặt sông mênh mông, vạn trùng san.
Bức tranh thiên nhiên ấy không chỉ đẹp ở cảnh sắc mà còn đẹp ở sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Con thuyền đang lướt trên sông, con người đang hòa mình vào thiên nhiên, cùng nhau tận hưởng vẻ đẹp của buổi sáng sớm.
“Ngàn dặm Giang Lăng một ngày về,
Thuyền thời nhẹ lướt vạn trùng san”.
Hai câu thơ cuối bài khép lại bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp. Con thuyền nhẹ nhàng lướt trên sông, vượt qua ngàn dặm đường, hướng về Giang Lăng. Bức tranh thiên nhiên ấy mang đến cho người đọc cảm giác tươi mới, tràn đầy sức sống, đồng thời cũng thể hiện niềm tin, khát vọng của Lý Bạch về một tương lai tươi sáng.
Mặc dù Lý Bạch không nhắc gì đến thác nước và núi non xung quanh, nhưng qua nét vẽ tài hoa của tác giả ta vẫn có thể cảm nhận được bức tranh thiên nhiên lúc đó. Muốn vượt ngàn dặm trong một ngày, thì con thuyền phải đi rất nhanh và không dừng lại. Trong khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, con thuyền như một điểm nhấn nhỏ bé, nhưng lại thể hiện được khát vọng mạnh mẽ của con người.
Câu 2 (trang 22, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Phân tích một số hình ảnh, từ ngữ có tác dụng thể hiện vẻ đẹp riêng của phong cảnh thiên nhiên và tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình trước phong cảnh ấy.
Trả lời
Một số hình ảnh, từ ngữ có tác dụng thể hiện vẻ đẹp riêng của phong cảnh thiên nhiên và tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình trước phong cảnh ấy trong bài thơ “Tảo phát Bạch Đế thành” của Lý Bạch:
- “Bạch Đế xuôi thuyền mây chói chang” → Dù diễn tả khung cảnh chia ly từ biệt những khung cảnh mở ra lại không hề buồn thương mà lại rực rỡ của sắc mây. Màu sắc của mây được tác giả miêu tả bằng từ “chói chang” vừa thể hiện sự rực rỡ, chói sáng của mây, vừa thể hiện tâm trạng hào sảng, lạc quan của tác giả trước cảnh thiên nhiên tươi đẹp.
- “Vượn kêu không dứt”, “Rừng núi muôn trùng” → Khung cảnh lại sinh động hơn khi có sự xuất hiện của thiên nhiên con vật. Tiếng vượn kêu vang vọng khắp núi rừng, tạo nên một âm thanh rộn ràng, tươi vui. Rừng núi muôn trùng trùng điệp, hùng vĩ, khiến cho khung cảnh thêm phần tráng lệ, kì vĩ.
- “Thuyền thời nhẹ lướt vạn trùng san” → Con thuyền nhẹ nhàng lướt trên mặt nước, nó rẽ nước, vượt qua núi non hùng vĩ để về với Giang Lăng. Con thuyền nhẹ nhàng đi trên mặt nước như không có bất kì cái gì cản trở và vướng bận được nó. Đó cũng là nét đặc trưng trong miêu tả thiên nhiên, non nước hữu tình của Lý Bạch. Thiên nhiên khoáng đạt trùng điệp, cảnh vật và con người thì tự tại như chính con người của ông.
Câu 3 (trang 22, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo của bài thơ.
Trả lời
– Chủ đề của bài thơ: Bài thơ là bức tranh thiên nhiên bao la hùng vĩ trên đường từ Bạch Đế đến Giang Lăng.
– Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Xuyên suốt bài thơ không phải là cảm xúc lưu luyến mà thổn thức, hy vọng của nhà thơ vào hành trình mới đang bắt đầu.
Với những hướng dẫn soạn bài Tảo phát Bạch Đế thành – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
