Soạn bài Sông đáy – Ngữ văn 9 – Chân trời sáng tạo – Tập 2

Hướng dẫn Soạn bài Sông đáy – Ngữ văn 9 – Chân trời sáng tạo – Tập 2 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Trả lời phần hướng dẫn đọc

Câu 1. Nội dung bao quát của bài thơ là gì?

Bài thơ “Sông Đáy” miêu tả tình cảm sâu nặng của tác giả với dòng sông Đáy quê hương, đồng thời thể hiện nỗi nhớ nhung, yêu thương đối với người mẹ đã gắn bó với sông Đáy và kỷ niệm tuổi thơ của tác giả. Qua đó, tác giả bày tỏ niềm trân quý những giá trị tinh thần, ký ức về quê hương và gia đình.

Câu 2. Nêu một số đặc điểm hình thức của bài thơ (thể thơ, từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, vần, nhịp,…) và cho biết tác dụng của hình thức ấy trong việc biểu đạt nội dung.

• Thể thơ: Tự do, không giới hạn số câu, chữ, nhịp điệu linh hoạt, phù hợp với việc thể hiện dòng cảm xúc tự nhiên của tác giả.
• Từ ngữ: Giản dị, gần gũi, mang tính hình tượng cao, tạo cảm giác thân thuộc với người đọc.
• Hình ảnh: Hình ảnh dòng sông Đáy và người mẹ đan xen với nhau, biểu tượng cho quê hương và tình mẫu tử.
• Biện pháp tu từ: Ẩn dụ (dòng sông và người mẹ), so sánh (như mẹ tôi gánh nặng…), nhân hóa (dòng sông dâng lên nhìn thấy trời).
• Vần, nhịp: Nhịp thơ tự do, linh hoạt, có sự ngắt nhịp đột ngột để nhấn mạnh cảm xúc.
• Tác dụng: Những đặc điểm hình thức này giúp bài thơ truyền tải được sự mênh mang của nỗi nhớ, tình yêu thương chân thành và nỗi buồn sâu lắng trong lòng tác giả.

Câu 3. Phân tích hình ảnh con Sông Đáy được gợi tả trong bài thơ.

Hình ảnh Sông Đáy được gợi tả với những chi tiết đậm chất quê hương, gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ và người mẹ của tác giả. Sông Đáy không chỉ là một con sông tự nhiên mà còn mang ý nghĩa biểu tượng cho tình cảm gia đình, là nơi lưu giữ ký ức về mẹ và những ngày tháng đã qua. Dòng sông là chứng nhân của những kỷ niệm và cảm xúc của tác giả, tạo nên sự liên kết giữa hiện tại và quá khứ.

Câu 4. Phân tích tình cảm, cảm xúc của người viết khi viết về Sông Đáy. Bài thơ cho thấy mối liên hệ nào giữa Sông Đáy với mẹ và kí ức của người viết?

Tác giả thể hiện nỗi nhớ thương sâu sắc và tình cảm trân quý đối với Sông Đáy, nơi gắn bó với tuổi thơ và hình ảnh người mẹ. Qua những hình ảnh đầy cảm xúc, tác giả nhớ về mẹ – người đã tần tảo nuôi dưỡng mình, và dòng sông – nơi chứa đựng bao kỷ niệm. Sông Đáy và mẹ không chỉ là những thực thể riêng rẽ mà đã hòa quyện với nhau trong ký ức của tác giả, trở thành biểu tượng của tình yêu thương, sự hy sinh và niềm an ủi trong cuộc sống.

Câu 5. Xác định chủ đề của văn bản và nêu một số căn cứ để xác định chủ đề.

Chủ đề của văn bản là tình yêu quê hương, gia đình và ký ức tuổi thơ. Căn cứ xác định chủ đề:

• Hình ảnh dòng sông Đáy và người mẹ xuyên suốt bài thơ, gợi lên tình cảm gắn bó sâu sắc với quê hương.
• Tác giả dùng những kỷ niệm tuổi thơ, hình ảnh người mẹ để thể hiện nỗi nhớ quê và lòng biết ơn.
• Bài thơ tập trung diễn tả cảm xúc trân quý những giá trị tinh thần và ký ức tuổi thơ.

Câu 6. Theo em, qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?

Qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp về tầm quan trọng của quê hương, gia đình và ký ức tuổi thơ. Đó là những giá trị tinh thần vô giá, là nguồn an ủi, động viên lớn lao trong cuộc sống, giúp con người vượt qua những khó khăn, thử thách.

Câu 7. Từ sự gợi nhắc của hình ảnh Sông Đáy qua văn bản, hãy chia sẻ về hình ảnh một con sông (trong thực tế hoặc trong văn học) đã để lại cho em những ấn tượng khó quên.

Hình ảnh Sông Hương ở Huế là một trong những hình ảnh để lại ấn tượng sâu sắc đối với em. Sông Hương được biết đến qua những tác phẩm văn học như “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Sông Hương không chỉ đẹp bởi vẻ mộng mơ, dịu dàng mà còn là biểu tượng của văn hóa, lịch sử Huế. Hình ảnh dòng sông này gắn liền với những di sản cố đô, những câu chuyện lịch sử và những truyền thống văn hóa độc đáo, mang đến cho em cảm giác bình yên, sâu lắng mỗi khi nhớ về.

Với những hướng dẫn soạn bài Sông đáy – Ngữ văn 9 – Chân trời sáng tạo – Tập 2 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng