Soạn bài Ôn tập trang 30 lớp 9 – Chân trời sáng tạo (Tập 1)
Hướng dẫn soạn bài Ôn tập trang 30 lớp 9 – Chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Kết cấu của một bài thơ được thể hiện qua các yếu tố nào?
Trả lời: Kết cấu của một bài thơ được biểu hiện qua những yếu tố như: cách sắp xếp bố cục, cách tổ chức mạch cảm xúc, và cảm hứng chính của bài thơ…
Câu 2 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Hoàn thành bảng dưới đây (viết vào vở):
| Quê hương | Bếp lửa | Mùa xuân nho nhỏ | |
| Hình ảnh, từ ngữ tiêu biểu | – Từ ngữ:
+ “thâu góp gió” + “cá đầy ghe” + “vị xa xăm” + … – Hình ảnh: + Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. + Thời tiết trong lành, tươi sáng. + … |
– Từ ngữ:
+ “bếp lửa” + “ấp iu” + “nồng đượm” + … – Hình ảnh: + Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói. + Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa + … |
– Từ ngữ:
+ “hối hả” + “nốt trầm” + “xao xuyến” + … – Hình ảnh: + Đất nước bốn ngàn năm + Ta nhập vào hòa ca + … |
| Biện pháp tu từ chủ yếu | – Biện pháp tu từ “so sánh”
+ “Cánh buồm giương to (như) mảnh hồn làng” + “Chiếc thuyền nhẹ hăng (như) con tuấn mã” + … |
– Biện pháp tu từ “điệp ngữ”
+ “Một bếp lửa” trở thành điệp khúc mở đầu bài thơ với giọng điệu sâu lắng, khẳng định “bếp lửa” như một dấu ấn không bao giờ phai mờ trong tâm tưởng của nhà thơ. |
– Biện pháp tu từ “điệp ngữ”
+ Các điệp ngữ “mùa xuân”, “lộc”, “người” như trải rộng khung cảnh hiện thực gắn với cuộc sống lao động, chiến đấu của nhân dân. + Điệp ngữ “tất cả”, làm nổi bật không khí náo nức, khẩn trương của đất nước khi bước vào mùa xuân mới. |
| Cách gieo vần | + Đoạn 1,2: Gieo vần chân “ông” ở câu thơ 2,3; vần chân “ang” ở câu thơ 6,7;
+ Đoạn 3: Gieo vần chân “ắng” ở câu thơ 13,14; vần chân “ăm” ở câu thơ 15,16; |
+ Vần chân và vần liền – theo cặp câu.
+ “oi” – khói, mỏi … + “ọc” – học, nhọc … |
+ “oi” – khói, mỏi …
+ “ọc” – học, nhọc … |
| Chủ đề | Quê hương là những gì giản dị, mộc mạc, thân thuộc, và đầy ắp tình cảm. Quê hương là nơi gắn liền với ký ức tuổi thơ, nơi sinh ra, lớn lên và trưởng thành. | “Bếp lửa” – thể hiện lòng kính yêu và biết ơn bà của người cháu, đồng thời thể hiện tình cảm sâu sắc đối với gia đình và quê hương. | Bài thơ là tiếng lòng yêu mến và gắn bó với đất nước, thể hiện ước nguyện cống hiến cho đất nước và góp phần vào mùa xuân của dân tộc. |
| Cảm hứng chủ đạo | Tấm lòng yêu mến thiên nhiên và con người lao động. | Tình cảm sâu nặng của người cháu đối với bà, người đã hi sinh vì gia đình. | Sự rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước vào mùa xuân, cùng với niềm tin vào tương lai rạng ngời của dân tộc. |
Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Viết một câu có sử dụng biện pháp chơi chữ và nêu tác dụng của biện pháp này.
Trả lời: Câu có sử dụng biện pháp chơi chữ: “Con gà trống có tiếng gáy, biết đường thắp sáng đèn”.
=> Câu này có thể hiểu theo hai cách khác nhau:
- Cách hiểu thứ nhất: “Con gà trống” gáy vang để báo hiệu sáng sớm và đường có ánh sáng.
- Cách hiểu thứ hai: “Con gà” có khả năng tạo ra ánh sáng, như một cách chơi chữ để nhấn mạnh sự sáng tạo và ấn tượng của nó.
Như vậy, câu sử dụng biện pháp chơi chữ để tạo sự thú vị, bất ngờ và khiến người đọc phải suy nghĩ để hiểu rõ hơn về ý nghĩa.
Câu 4 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Chỉ ra những yếu tố làm nên sự hòa quyện về âm thanh trong hai câu thơ dưới đây:
Em ơi, Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn
(Tố Hữu, em ơi… Ba Lan…)
Trả lời: Những yếu tố tạo nên sự hòa quyện về âm thanh bao gồm:
Vần điệp:
- Vần “an” xuất hiện trong các từ “tan”, “tràn”, “Ba Lan”.
- Vần “ương” xuất hiện trong các từ “dương”, “sương”, “đường”.
- Vần “ăng” trong “trắng” và “nắng”.
Câu 5 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Trải nghiệm đáng nhớ nhất của em khi viết một bài thơ tám chữ là gì?
Trả lời: Trải nghiệm đáng nhớ nhất khi viết một bài thơ tám chữ là:
Khám phá và áp dụng nhiều phương pháp gieo vần cũng như cách ngắt nhịp để tạo ra sự cân đối và âm điệu cho bài thơ.
Được tự do sáng tạo và thể hiện ý tưởng, cảm xúc cá nhân một cách tự nhiên và đầy cảm hứng.
Câu 6 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Đoạn văn chia sẻ cảm nhận về một bài thơ tám chữ có đặc điểm gì về nội dung và hình thức?
Trả lời:
Đoạn văn chia sẻ cảm nhận về một bài thơ tám chữ có những đặc điểm nổi bật về nội dung và hình thức như sau:
Nội dung:
Cấu trúc ba phần:
- Mở đoạn: Giới thiệu nhan đề và tác giả của bài thơ cùng cảm nhận chung về bài thơ qua một câu chủ đề.
- Thân đoạn: Phân tích cảm xúc, suy nghĩ cá nhân về các đặc điểm nổi bật trong nội dung và hình thức của bài thơ; làm rõ những hình ảnh và từ ngữ đặc sắc được trích dẫn từ bài thơ.
- Kết đoạn: Tóm tắt lại cảm nhận và nhấn mạnh ý nghĩa của bài thơ đối với bản thân người viết.
Hình thức: Bài thơ được viết theo thể thơ tám chữ, với mỗi câu thơ có bảy từ, tạo nên nhịp điệu cân đối và rõ ràng.
Câu 7 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Thiết kế một tấm thẻ, trình bày những điều nên làm và nên tránh khi thảo luận nhóm về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống để gửi đến các bạn cùng nhóm.
Trả lời:
Những điều nên làm và nên tránh khi thảo luận nhóm về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống:
Nên làm:
- Chọn vấn đề liên quan và thiết thực với cuộc sống hàng ngày của mọi người.
- Tham gia đóng góp ý kiến và quan điểm cá nhân một cách xây dựng.
- Sử dụng các công cụ hỗ trợ như hình ảnh, video hoặc tài liệu để minh họa và làm rõ ý tưởng.
- Đưa ra các luận điểm và bằng chứng cụ thể để làm rõ quan điểm của mình.
- Lắng nghe và tiếp thu ý kiến của các thành viên khác trong nhóm.
- Tạo không khí thảo luận cởi mở và thân thiện để mọi người cảm thấy thoải mái khi chia sẻ ý kiến.
Nên tránh:
- Xung đột ý kiến hoặc tranh cãi không cần thiết giữa các thành viên.
- Nói chen vào khi người khác đang trình bày ý kiến của mình.
- Chọn những vấn đề quá phức tạp hoặc không thực sự liên quan.
- Bỏ qua ý kiến của các thành viên khác hoặc không xem xét ý kiến trái chiều.
Câu 8 (trang 30 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Chúng ta có thể làm gì để thể hiện tình yêu quê hương?
Trả lời:
Để thể hiện tình yêu quê hương, em sẽ:
Nỗ lực học tập và rèn luyện bản thân để trở thành một công dân có ích cho xã hội.
Bảo tồn và phát huy các truyền thống văn hóa đặc sắc của quê hương và đất nước.
Giữ gìn vệ sinh môi trường, làm sạch khu vực xung quanh để góp phần bảo vệ quê hương.
Tích cực tuyên truyền và khuyến khích cộng đồng cùng tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển văn hóa.
Tham gia các hoạt động tình nguyện và hỗ trợ các dự án phát triển địa phương để giúp quê hương ngày càng phát triển.
Với những hướng dẫn soạn bài Ôn tập trang 30 lớp 9 – Chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
