Soạn bài Ôn tập trang 121 – Ngữ văn lớp 9 chân trời sáng tạo (Tập 1)
Hướng dẫn soạn bài Ôn tập trang 121 – Ngữ văn lớp 9 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu 1 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Kẻ bảng sau vào vở, liệt kê một số yếu tố kì ảo quan trọng và nêu tác dụng của nó trong các truyện Chuyện người con gái Nam Xương, Truyện lạ nhà thuyền chài, Dế chọi.close
Trả lời:
| Văn bản | Yếu tố kì ảo | Tác dụng |
| Chuyện người con gái Nam Xương | – Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa mai xanh
– Phan Lang gặp nạn được các tiên nữ đưa về chốn thủy cung. – Cuộc gặp gỡ và trò chuyện của Phan Lang và Vũ Nương dưới cung nước. – Phan Lang trở về trần thế, gặp và trò chuyện với Trương Sinh. – Trương Sinh lập đàn giải oan, Vũ Nương hiện về trong làn sương khói, nói lời tạ từ rồi biến mất.
|
– Làm nên đặc trưng của thể lại Truyện truyền kì
– Làm nên yếu tố bất ngờ, hấp dẫn cho người đọc. – Hoàn thiện nét đẹp vốn có của nhân vật Vũ Nương ngay cả khi nàng đã sang thế giới mới, một người phụ nữ nặng tình, nặng nghĩa, bao dung, nhân hậu và rất coi trọng danh dự. – Tạo nên kết thúc phần nào có hậu, thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân ta về lẽ công bằng. |
| Truyện lạ nhà thuyền chài | – Ngọa Vân biến thành một con cá để bảo vệ gia đình trong cơn bão biển khủng khiếp là một chi tiết kì ảo.
– Việc miêu tả Ngọa Vân là một người phụ nữ xinh đẹp và duyên dáng cũng là một chi tiết kì ảo, nhằm tạo nên hình ảnh quyến rũ và tuyệt trần của nhân vật. |
Chi tiết này nhấn mạnh tính hy sinh và lòng hiếu thảo của Ngọa Vân.
Các chi tiết kì ảo này giúp thể hiện tính cách mạnh mẽ, thông minh và sẵn lòng hy sinh của Ngọa Vân, cũng như tạo nên không khí kỳ bí và lãng mạn trong văn bản. |
| Dế chọi | – Tờ giấy của cô đồng
– Thành Danh tìm bắt được dế chọi – Con dế chọi dáng người nhỏ bé nhưng có sức mạnh phi thường, có khả năng thắng cả những con dế lớn hơn mình nhiều lần – Con dế nhảy múa mỗi khi nghe tiếng đàn cầm, đàn sắt ở trong cung – Con trai Thành Danh sống lại và kể chuyện hóa dế. |
Thông qua câu chuyện ngắn gọn với một số chi tiết li kì, biến ảo về việc gia đình Thành Danh tìm bắt, nuôi nấng dế chọi để cống nạp cho nhà vua, tác giả đã phê phán chế độ chính trị tàn bạo đương thời đã đè nén, áp bức, gây ra bao đau thương cho những người dân hiền lành lương thiện. |
Câu 2 (trang 121 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1): Tại sao yếu tố kỳ ảo luôn cần thiết trong các truyện truyền kỳ như “Chuyện người con gái Nam Xương,” “Truyện lạ nhà thuyền chài,” và “Dế chọi”?
Trả lời:
Yếu tố kỳ ảo là một thành phần thiết yếu trong các truyện truyền kỳ vì:
Yếu tố kỳ ảo mở ra một thế giới huyền bí và lạ lẫm, nơi trí tưởng tượng không bị ràng buộc bởi quy luật tự nhiên. Nó giúp tạo ra những trải nghiệm mới mẻ và khác biệt cho người đọc, khơi gợi sự tò mò và hứng thú. Các yếu tố kỳ ảo không chỉ làm phong phú thêm nội dung câu chuyện mà còn đưa người đọc vào những thế giới thần thoại, giúp mở rộng trí tưởng tượng và cảm nhận về những điều chưa được khám phá trong thực tại.
Sử dụng yếu tố kỳ ảo, các tác giả có thể khéo léo phản ánh và phê phán xã hội đương thời, đưa ra những quan điểm và thông điệp sâu sắc qua lăng kính của các câu chuyện kỳ ảo. Điều này giúp làm nổi bật những vấn đề xã hội, chính trị hoặc đạo đức mà tác giả muốn truyền tải, đồng thời tạo ra một không gian linh hoạt cho việc thể hiện các chủ đề phức tạp.
Yếu tố kỳ ảo cũng cho phép tác giả thể hiện các ước mơ, khát vọng và niềm tin của nhân dân, tạo nên những biểu tượng và hình ảnh dễ tiếp cận hơn với người đọc, đồng thời làm phong phú thêm các giá trị văn hóa và tư tưởng trong truyện.
Câu 3 (trang 121 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1): Những điểm khác biệt trong cách đọc hiểu một truyện có yếu tố kỳ ảo so với một truyện không có yếu tố này là gì?
Trả lời:
Sự khác biệt trong cách đọc hiểu một truyện có yếu tố kỳ ảo so với một truyện không có yếu tố này chủ yếu thể hiện ở:
Đối với truyện có yếu tố kỳ ảo, người đọc cần phải mở rộng khả năng tưởng tượng và chấp nhận những tình tiết không tuân theo quy luật tự nhiên. Điều này yêu cầu người đọc có sự linh hoạt trong tư duy để hiểu và cảm nhận những yếu tố siêu nhiên, phép thuật hoặc hiện tượng huyền bí, đồng thời cảm nhận thế giới đặc biệt và các nhân vật kỳ lạ được tạo ra trong câu chuyện.
Ngược lại, với truyện không có yếu tố kỳ ảo, người đọc tập trung vào những tình tiết có thể xảy ra trong cuộc sống thực, liên quan đến các mối quan hệ và sự kiện hàng ngày. Truyện này thường phản ánh cuộc sống, các vấn đề xã hội hoặc các mối quan hệ nhân văn một cách trực tiếp và dễ hiểu hơn. Người đọc có thể dễ dàng liên hệ và đồng cảm với các tình huống và nhân vật trong câu chuyện, đồng thời rút ra những bài học và thông điệp từ thực tiễn cuộc sống.
Câu 4 (trang 121 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1): Phân biệt cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. Đưa ra ví dụ minh họa.
Trả lời:
Lời dẫn trực tiếp
- Khái niệm: Là việc trích dẫn nguyên văn lời nói hoặc suy nghĩ của một nhân vật hay người nào đó, thường được đặt trong dấu ngoặc kép.
- Tác dụng: Cho phép người đọc tiếp cận chính xác lời nói hoặc suy nghĩ của nhân vật, giữ nguyên ngữ điệu và cảm xúc.
- Ví dụ: Cô giáo nói: “Hãy làm bài tập trước khi đến lớp.”
Lời dẫn gián tiếp
- Khái niệm: Là việc thuật lại nội dung lời nói hoặc ý nghĩ của người hoặc nhân vật khác, nhưng không giữ nguyên văn. Thay vào đó, lời dẫn gián tiếp được điều chỉnh để phù hợp với ngữ cảnh của đoạn văn và không đặt trong dấu ngoặc kép.
- Tác dụng: Giúp truyền tải ý nghĩa của lời nói hoặc suy nghĩ một cách linh hoạt hơn, dễ dàng tích hợp vào mạch văn của câu chuyện.
- Ví dụ: Cô giáo yêu cầu học sinh làm bài tập trước khi đến lớp.
Câu 5 (trang 121 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1): Theo em, điều gì là quan trọng nhất để thành công khi viết một truyện kể sáng tạo dựa trên một truyện đã đọc?
Trả lời:
Theo em, điều quyết định thành công trong việc viết một truyện kể sáng tạo dựa trên một truyện đã đọc là khả năng xây dựng và phát triển cốt truyện. Cốt truyện không chỉ giữ vai trò trung tâm trong việc kết nối các yếu tố của câu chuyện mà còn phải có sự đổi mới và sáng tạo để tạo ra một phiên bản độc đáo và hấp dẫn hơn so với truyện gốc.
Câu 6 (trang 121 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1): Khi kể lại một câu chuyện mô phỏng một truyện đã đọc, cần lưu ý những điểm nào?
Trả lời:
Khi kể lại một câu chuyện mô phỏng một truyện đã đọc, cần ghi nhớ các điểm sau:
- Bối cảnh: Xác định và mô tả rõ ràng không gian và thời gian của câu chuyện để người đọc có thể hình dung được bối cảnh.
- Nhân vật: Giữ nguyên hoặc thay đổi nhân vật một cách hợp lý, đảm bảo rằng các đặc điểm và hành động của nhân vật phù hợp với nội dung và mục đích của câu chuyện mới.
- Cốt truyện: Xây dựng và phát triển cốt truyện mới, đảm bảo các sự kiện và tình tiết có sự liên kết logic và tạo ra sự hấp dẫn, mới mẻ so với truyện gốc.
Câu 7 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 1): Viết một đoạn văn ghi lại bài học em rút ra được từ một trong những văn bản đã học.
Từ văn bản “Chuyện người con gái Nam Xương,” em rút ra bài học sâu sắc về giá trị của lòng kiên trì và sự tin tưởng vào chính mình. Qua câu chuyện, em nhận thấy rằng kiên trì và niềm tin là những yếu tố không thể thiếu giúp con người vượt qua khó khăn và thử thách trong cuộc sống. Khi gặp phải những thử thách, sự kiên trì giúp ta tiếp tục cố gắng và không bỏ cuộc, trong khi lòng tin vào chính mình và người khác tạo ra động lực và sức mạnh để tiếp tục tiến bước. Câu chuyện nhấn mạnh rằng, nếu chúng ta có lòng tin vững chắc và không ngừng nỗ lực, chúng ta có thể vượt qua mọi khó khăn và giữ gìn những giá trị quý giá trong cuộc sống. Chính sự kiên trì và lòng tin là chìa khóa để đạt được thành công và hạnh phúc bền lâu.
Với những hướng dẫn soạn bài Ôn tập trang 121 – Ngữ văn lớp 9 chân trời sáng tạo (Tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
