Soạn bài Một thể thơ độc đáo của người Việt
Hướng dẫn soạn bài Một thể thơ độc đáo của người Việt – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Câu hỏi 1: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 52)
Theo thông tin trong văn bản, thơ song thất lục bát ra đời khi nào?
Gợi ý trả lời:
Thể thơ song thất lục bát được sáng tạo vào khoảng thế kỉ XV – XVI. Hai tác phẩm tiêu biểu đầu tiên của thể thơ này là Chi Nam ngọc âm giải nghĩa (khoảng thế kỉ XV) và Đại nghĩ bát giáp thưởng đào giải văn (năm 1505).
Câu hỏi 2 (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 52)
Đặc điểm hình thức nào giúp thơ song thất lục bát giàu nhạc tính?
Gợi ý trả lời:
Những đặc điểm hình thức sau đây góp phần làm cho thơ song thất lục bát trở nên giàu nhạc tính:
- Sự xen kẽ giữa các câu thơ dài và ngắn tạo ra nhịp điệu phong phú.
- Tần suất gieo vần cao, với trung bình mỗi bốn tiếng có một tiếng gieo vần, tạo nên âm hưởng nhạc điệu đặc sắc.
- Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các câu thơ trong cấu trúc song thất lục bát, tạo nên sự hài hòa trong âm điệu.
Câu hỏi 3: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 52)
Văn bản đề cập những điểm tương đồng và khác biệt nào giữa thơ song thất lục bát và thơ lục bát?
Gợi ý trả lời:
Dưới đây là bảng tóm tắt về những điểm tương đồng và khác biệt giữa thơ song thất lục bát và thơ lục bát:
| Điểm giống nhau | Điểm khác nhau |
| Thơ song thất lục bát | Thơ lục bát |
| – Quy tắc thanh điệu và gieo vần tương đồng: | – Không có cặp câu lục. |
| + Thanh điệu cố định: câu lục có thanh điệu bằng – trắc – bằng (tiếng 2, 4, 6); câu bát có thanh điệu bằng – trắc – bằng – bằng (tiếng 2, 4, 6, 8). | – Về thanh điệu: không có quy chuẩn nghiêm ngặt cho các tiếng ở vị trí lẻ như trong thơ song thất lục bát. |
| + Vần chân được gieo ở cả hai câu, vần lưng ở tiếng 6 hoặc 4 của câu bát. | – Về vần: mỗi câu thất có cả vần chân và vần lưng, với tổng cộng bảy tiếng gieo vần trong 28 tiếng. |
| – Trong thơ lục bát, một bài thơ 28 tiếng chỉ có sáu tiếng được gieo vần. |
Thơ song thất lục bát mở rộng hơn với việc thêm cặp câu lục, trong khi thơ lục bát chỉ bao gồm các câu lục và bát cơ bản.
Câu hỏi 4: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 52)
Theo văn bản, vì sao thể thơ song thất lục bát vẫn được sử dụng để sáng tác trong thời kì hiện đại?
Gợi ý trả lời:
Thể thơ song thất lục bát vẫn được ưa chuộng trong thời hiện đại vì:
- Với đặc trưng nhịp điệu phong phú và khả năng diễn tả cảm xúc sâu sắc, thể thơ này giúp các nhà thơ truyền đạt cảm xúc một cách lãng mạn và tinh tế, làm tăng sự kết nối với người đọc.
- Thể thơ song thất lục bát mang lại cảm giác gần gũi và thân thiết, làm nổi bật những tình cảm chân thành và ấm áp.
Câu hỏi 5: (SGK Ngữ văn 9 Tập 1 – Trang 52)
Trình bày suy nghĩ của em về nhận định của tác giả đối với thể thơ song thất lục bát: “Đó thực sự là một thể thơ đặc sắc mà người Việt đã sáng tạo nên để có thể gửi gắm vào trong đó tâm hồn sâu lắng của mình”.
Gợi ý trả lời:
Nhận định của tác giả về thể thơ song thất lục bát là rất chính xác. Thể thơ này thực sự là một sản phẩm văn học đặc sắc mà người Việt đã sáng tạo, phản ánh sâu sắc tâm hồn và cảm xúc của mình. Với cấu trúc phong phú và tính nhạc điệu độc đáo, song thất lục bát không chỉ tạo ra những câu thơ dễ nhớ, dễ cảm nhận mà còn giúp diễn đạt những ý tưởng, tâm trạng một cách tinh tế và sâu lắng. Từ những bài thơ lãng mạn, trữ tình đến những tác phẩm thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, thể thơ này luôn giữ được sức hút đặc biệt nhờ khả năng truyền tải cảm xúc một cách chân thật và gần gũi. Chính vì vậy, nó xứng đáng được xem là một hình thức nghệ thuật quý báu trong kho tàng văn học dân tộc.
Với những hướng dẫn soạn bài Một thể thơ độc đáo của người Việt – Sách Kết nối tri thức lớp 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
