Soạn bài Hải khẩu linh từ
Hướng dẫn soạn bài Hải khẩu linh từ – Ngữ văn 12 tập 1 – Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc bài
Câu hỏi 1 (Trang 94 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Hãy chia sẻ cảm nhận về một số truyện dân gian có yếu tố kì ảo mà bạn từng đọc.
Trả lời:
Truyện “Con Rồng Cháu Tiên” là một truyền thuyết nổi tiếng trong văn học dân gian Việt Nam, kể về nguồn gốc và truyền thống của dân tộc. Câu chuyện bắt đầu với thần rồng Lạc Long Quân, vị thần biển cả, gặp gỡ Âu Cơ – một nàng tiên xinh đẹp đến từ xứ núi. Sau khi Âu Cơ sinh ra một bọc trăm trứng, từ đó nở ra trăm người con trai khỏe mạnh. Hai vợ chồng quyết định chia tay: Lạc Long Quân dẫn năm mươi người con xuống biển, còn Âu Cơ dẫn năm mươi người con lên núi. Con cháu của họ, thuộc dòng dõi Hồng Bàng và Âu Việt, từ đó ra đời và góp phần xây dựng, phát triển đất nước Việt Nam.
Câu hỏi 2 (Trang 94 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Kể tên một số truyện truyền kì có yếu tố kì ảo mà bạn biết. Bạn có ấn tượng với tác phẩm nào nhất? Vì sao?
Trả lời:
Một số truyện truyền kì có yếu tố kì ảo:
- Thánh Gióng
- Chử Đồng Tử
- Vũ Nương
- Chuyện người con gái Nam Xương
- Mị Châu – Trọng Thủy
Em ấn tượng nhất với câu chuyện: Mị Châu – Trọng Thủy. Vì: Trong truyện Mị Châu – Trọng Thủy, tinh thần yêu nước, lòng dũng cảm và sự hy sinh của người con gái được thể hiện một cách rất rõ ràng. Mị Châu, với tình yêu mãnh liệt đối với đất nước và dân tộc, đã sẵn sàng hy sinh tất cả để bảo vệ và giữ vững chủ quyền của quê hương. Do đó, truyện Mị Châu – Trọng Thủy không chỉ là câu chuyện về sự hy sinh và lòng dũng cảm của một người con gái, mà còn là biểu tượng của tinh thần chiến đấu và niềm tự hào dân tộc.
Sau khi đọc bài
Câu 1 (trang 105 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Lập bảng thống kê các sự kiện, nhân vật, chi tiết,… có tính chất linh thiêng, kì ảo xuất hiện trong văn bản.
Trả lời:
| Sự kiện/Nhân vật/Chi tiết | Tính chất linh thiêng, kì ảo | Ý nghĩa |
| Bích Châu | Có phép thuật, nhan sắc lộng lẫy | Sức mạnh của thế giới tâm linh => tăng tính kì ảo cho câu chuyện |
| Giấc mộng của vua Trần Duệ Tông | Mơ thấy Bích Châu báo mộng về việc vua Chiêm Thành xâm lược | Lời cảnh báo, báo mộng |
| Giấc mơ của người con trai | Mơ thấy mẹ mình | Giúp con trai nhận ra mẹ, tạo điều kiện đoàn tụ |
| Long Quân | Giúp vua Trần Duệ Tông đánh tan quân Chiêm Thành | Sức mạnh của thần linh, thể hiện sự phù hộ |
| Vua Trần Duệ Tông được Bích Châu cứu sống | Thể hiện sự che chở của thần linh | Sự bảo vệ của thần linh |
| Bích Châu được minh oan | Lòng tin vào công lý, chiến thắng của cái thiện | Công lý, chính nghĩa |
| Vua Trần Duệ Tông lập đền thờ Bích Châu | Lòng biết ơn, thể hiện sự tôn kính | Biểu tượng của lòng biết ơn và sự tôn kính |
Câu 2 (trang 105 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Thông qua lời can gián, suy nghĩ và hành động của nàng Bích Châu, bạn có nhận xét gì về phẩm chất, đức tính của mẫu hình người phụ nữ mà tác giả đã xây dựng trong truyện?
Trả lời:
Bích Châu là người phụ nữ với những nét đẹp sáng ngời cả về ngoại hình và phẩm hạnh. Bà là người phụ nữ lễ giáo và vô cùng phép tắc; là người vợ thủy chung, son sắt và giàu đức hy sinh. Tác giả đã xây dựng một hình mẫu phụ nữ chuẩn mực theo thước đo của thời xưa: Công, dung, ngôn, hạnh.
Câu 3 (trang 105 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Sự đan xen giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kì ảo trong câu chuyện đã đóng vai trò như thế nào trong việc thể hiện thông điệp của tác phẩm?
Trả lời:
Sự đan xen giữa yếu tố lịch sử và yếu tố kì ảo trong câu chuyện đã đóng vai trò rất quan trọng trong việc thể hiện thông điệp của tác phẩm. Nhờ có sự đan xen đó, câu chuyện trở nên hấp dẫn và lôi cuốn đối với người đọc, khiến những thông tin lịch sử không còn khô khan mà trở nên ly kỳ, sống động. Sự kết hợp này không chỉ làm nổi bật những giá trị truyền thống mà còn giúp khán giả dễ dàng tiếp nhận và ghi nhớ các sự kiện lịch sử qua lăng kính thần thoại và truyền thuyết.
Câu 4 (trang 105 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Trong số các chi tiết, sự việc kì ảo trong Đền thiêng cửa bể, theo bạn, chi tiết hoặc sự việc nào hấp dẫn hơn cả? Vì sao?
Trả lời:
Theo em/tôi, chi tiết kì ảo gây hấp dẫn cho người đọc chính là sự xuất hiện của con rùa vàng. Sự xuất hiện này không chỉ tạo nên tính bất ngờ cho câu chuyện mà còn mang tính biểu tượng sâu sắc, bởi rùa là một trong tứ linh trong đời sống tâm linh của người Việt. Hình ảnh rùa vàng vừa thể hiện sự linh thiêng, vừa đại diện cho sự bảo trợ của thế lực thần thánh, làm cho câu chuyện thêm phần ly kỳ và đầy ý nghĩa.
Câu 5 (trang 105 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Nêu suy nghĩ của bạn về quan điểm hiện thực của tác giả thể hiện qua:
- Việc miêu tả “bộ máy nhà nước” của Quảng Lợi vương
- Nội dung hai bức thư trao đổi của vua Lê Thánh Tông và Quảng Lợi vương.
Trả lời:
- Qua việc miêu tả “bộ máy nhà nước” của Quảng Lợi Vương, tác giả đã thể hiện một cái nhìn rất khách quan về vấn đề này. Bộ máy nhà nước vẫn còn sơ khai, với vua là người nắm giữ mọi quyền hành và chưa có sự phân quyền cấp rõ ràng. Điều này cho thấy tác giả là người có kiến thức và đã tìm hiểu chuyên sâu về lịch sử nước nhà, từ đó mới có thể đưa ra được những nhận định xác đáng về cơ cấu quyền lực thời kỳ đó.
- Qua nội dung của hai bức thư trao đổi giữa vua Lê Thánh Tông và Quảng Lợi Vương, tác giả đã cho thấy mình có góc nhìn đa chiều về một vấn đề, cung cấp cho người đọc rất nhiều kiến thức lịch sử. Đồng thời, tác giả cũng đề cao tinh thần độc lập của một quốc gia và dân tộc, khẳng định giá trị của sự tự chủ và lòng yêu nước qua cách xử lý tình huống trong những bức thư này.
Câu 6 (trang 105 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Trình bày nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ đối thoại trong văn bản.
Trả lời:
Việc khéo léo áp dụng ngôn ngữ đối thoại trong văn bản Hải Khẩu Linh Từ không chỉ làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm mà còn đóng góp vào sự phong phú về ý tưởng và nghệ thuật. Ngôn ngữ đối thoại giúp tạo ra sự gần gũi, sinh động, đồng thời thể hiện rõ tính cách và tư duy của các nhân vật, từ đó làm nổi bật chủ đề và thông điệp của câu chuyện. Sự kết hợp này đã tạo nên một công trình văn học đáng giá, đầy tính chất nghệ thuật, mang lại những giá trị sâu sắc và bền vững cho tác phẩm.
Câu 7 (trang 105 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Bình luận về chi tiết nàng Bích Châu hiển linh giúp vua thắng trận và việc nàng được lập đền thờ.
Trả lời:
Đề cao niềm tin vào tâm linh của người dân Việt Nam và đồng thời cũng đề cao tinh thần bày tỏ lòng biết ơn của nhân dân đối với những người có công lao với đất nước là một chi tiết quan trọng và điểm sáng trong tác phẩm. Chi tiết này không chỉ giúp làm nổi bật chủ đề mà còn thể hiện rõ quan niệm của tác giả về cuộc sống, về sự tri ân và tôn kính đối với những giá trị truyền thống. Thông qua việc tôn vinh lòng biết ơn và niềm tin tâm linh, tác phẩm khẳng định mối liên kết sâu sắc giữa con người với lịch sử và văn hóa dân tộc.
Với những hướng dẫn soạn bài Hải khẩu linh từ – Ngữ văn 12 tập 1 – Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
