Nghị luận tranh giành và nhường nhịn lớp 9 hay, chi tiết

Bài văn mẫu nghị luận về tranh giành và nhường nhịn là tài liệu tham khảo hữu ích cho học sinh lớp 9. Thông qua việc phân tích, bài viết giúp hiểu rõ hơn về hai khía cạnh đối lập trong cuộc sống, tranh giành và nhường nhịn. Nội dung giúp học sinh rèn luyện khả năng lập luận, từ đó phát triển tư duy và kỹ năng viết văn hiệu quả.

Dàn ý Nghị luận tranh giành và nhường nhịn

I. Mở bài

• Giới thiệu vấn đề: Tranh giành và nhường nhịn – hai thái cực của hành vi con người trong xã hội.
• Nêu tầm quan trọng của việc lựa chọn giữa tranh giành và nhường nhịn trong xây dựng nhân cách.

II. Thân bài

a, Giải thích:

• Tranh giành: Là hành động chiếm đoạt, mưu cầu lợi ích cá nhân bằng cách làm hại hoặc chiếm đoạt của người khác, thể hiện lòng ích kỷ.
• Nhường nhịn: Là hành động hy sinh lợi ích cá nhân để chia sẻ, giúp đỡ người khác, biểu hiện của lòng bao dung và nhân ái.

b, Phân tích:

• Hậu quả của tranh giành: Dễ dẫn đến mâu thuẫn, xung đột, làm rạn nứt các mối quan hệ.
• Lợi ích của nhường nhịn: Giữ gìn tình cảm, tạo ra sự hài hòa, tôn trọng lẫn nhau, góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn.

c, Chứng minh:

• Dẫn chứng từ những câu chuyện, ví dụ thực tế về người nhường nhịn được yêu mến, tôn trọng.
• Ví dụ về những hậu quả của tranh giành làm phá hủy mối quan hệ và nhân cách.

d, Phản biện:

• Phê phán những người ích kỷ, chỉ biết tranh giành lợi ích cá nhân, không quan tâm đến cảm xúc của người khác.
• Nhấn mạnh tác động tiêu cực của lối sống tranh giành đến sự gắn kết xã hội.

III. Kết bài

• Khẳng định giá trị của nhường nhịn trong việc xây dựng nhân cách và các mối quan hệ tốt đẹp.
• Kêu gọi mỗi cá nhân sống nhường nhịn, biết chia sẻ để góp phần tạo nên một xã hội văn minh và hòa hợp.

Bài mẫu 1: Nghị luận tranh giành và nhường nhịn

Ông cha ta từ xưa đã dạy: “Một điều nhịn là chín điều lành”. Câu nói ấy không chỉ là lời khuyên mang tính răn dạy mà còn là sự kết đọng của kinh nghiệm cuộc sống, xuất phát từ thực tế nhiều biểu hiện của sự tranh giành trong xã hội. Tranh giành và nhường nhịn là hai thái cực đối lập, luôn tồn tại song song trong đời sống con người, và mỗi lựa chọn đều phản ánh phần nào bản chất của từng cá nhân.

Trước hết, để có cái nhìn toàn diện, chúng ta cần hiểu rõ tranh giành là gì và nhường nhịn là gì. Tranh giành là hành động chiếm đoạt, giành lấy những gì thuộc về người khác, không dựa trên nỗ lực hay đóng góp của bản thân. Nó biểu hiện cho lòng tham, sự ích kỷ và chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân. Trái lại, nhường nhịn là sự sẵn lòng chia sẻ, hy sinh những gì mình có cho người khác, đặt lợi ích của cộng đồng lên trên. Nhường nhịn không chỉ là hành động bề ngoài, mà còn là biểu hiện của tình yêu thương và lòng nhân ái sâu sắc, là một phẩm chất quý giá trong nhân cách con người.

Trong đời sống, từ những biểu hiện nhỏ nhặt đến những hành vi lớn lao đều phản ánh phần nào hai khái niệm này. Từ khi còn nhỏ, mỗi chúng ta đã đối diện với những lựa chọn giữa tranh giành và nhường nhịn. Một đứa trẻ tranh nhau một chiếc kẹo, một chỗ ngồi tốt trong lớp học, tưởng chừng như vô hại nhưng lại là mầm mống của lòng ích kỷ. Nếu không được giáo dục, tính xấu ấy sẽ phát triển thành thói quen, khiến đứa trẻ trở thành người chỉ biết đến bản thân khi trưởng thành.

Tuy nhiên, nếu được uốn nắn đúng cách, đứa trẻ có thể học cách biết nhường nhịn, biết chia sẻ. Chẳng hạn, cô Tấm trong truyện cổ tích Việt Nam đã biết nhường bớt phần cơm của mình cho cá bống, hành động ấy nhỏ bé nhưng chứa đựng tình yêu thương vô bờ bến. Điều này không chỉ là biểu hiện của lòng nhân ái mà còn là tấm gương cho chúng ta hôm nay. Những tấm lòng vàng, những người biết nhường cơm sẻ áo trong xã hội hiện đại là minh chứng rõ nét cho việc lòng nhường nhịn và tình yêu thương vẫn luôn tồn tại.

Sự tranh giành và nhường nhịn không chỉ ảnh hưởng đến tính cách mỗi người mà còn có tác động to lớn đến các mối quan hệ trong xã hội. Tranh giành khiến con người trở nên ích kỷ, xa cách, tạo ra những mâu thuẫn không đáng có. Ngược lại, nhường nhịn lại là cầu nối gắn kết con người với nhau, làm xã hội trở nên ấm áp hơn. Một người biết nhường nhịn không chỉ tự hoàn thiện bản thân mà còn tạo ra môi trường sống tốt đẹp, lan tỏa những giá trị nhân văn.

Hãy tưởng tượng một xã hội nơi mọi người chỉ biết tranh giành, không chia sẻ hay giúp đỡ lẫn nhau, khi ấy xã hội sẽ trở nên lạnh lùng, khép kín và thiếu vắng tình người. Ngược lại, khi nhường nhịn trở thành lối sống phổ biến, chúng ta sẽ có một cộng đồng gắn kết, nơi mọi người cùng giúp nhau vượt qua khó khăn. Giống như một ngọn lửa, khi được chia sẻ, nó không tắt đi mà còn lan tỏa ra nhiều hướng, tạo ra hơi ấm cho tất cả.

Tuy nhiên, trong thực tế cuộc sống, không phải ai cũng biết nhường nhịn. Có những người chỉ biết nghĩ đến bản thân, đặt lợi ích cá nhân lên hàng đầu, sẵn sàng giành giật mọi thứ mà không màng đến hậu quả. Những người như vậy cần phải nhìn lại chính mình và điều chỉnh cách sống để không tự cô lập mình khỏi xã hội.

Sự nhường nhịn không chỉ là một phẩm chất cần có, mà còn cần được rèn luyện và giáo dục ngay từ khi còn nhỏ. Cha mẹ, thầy cô, và người lớn cần làm gương cho thế hệ trẻ, dạy bảo họ về ý nghĩa của sự nhường nhịn, chia sẻ và tình yêu thương. Nếu mỗi cá nhân đều có ý thức giáo dục bản thân và những người xung quanh về lối sống này, chúng ta sẽ dần tạo nên một xã hội tốt đẹp hơn, nơi con người biết sống vì nhau.

Sống nhường nhịn không chỉ là một cách sống đẹp mà còn là cách chúng ta thể hiện lòng nhân ái và trách nhiệm với cộng đồng. Tránh xa sự tranh giành, biết nhường nhịn và chia sẻ, đó chính là lẽ sống của những con người văn minh, tiến bộ. Sự nhường nhịn không làm ta thiệt thòi, mà ngược lại, giúp ta tìm thấy niềm hạnh phúc chân chính, hạnh phúc không chỉ từ việc nhận, mà còn từ việc trao tặng.

Bài mẫu 2: Nghị luận tranh giành và nhường nhịn

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, con người luôn đối diện với những thách thức và áp lực từ mọi mặt. Sự thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến tính cách của mỗi người, làm cho các giá trị đạo đức và hành vi ứng xử trở nên phong phú, đa chiều hơn. Trong số đó, hai đặc tính đối lập nhưng không thể tách rời là “tranh giành” và “nhường nhịn”. Trong khi nhường nhịn thể hiện đức tính vị tha, khoan dung và biết nghĩ đến người khác, tranh giành lại là biểu hiện của lòng đố kỵ, ích kỷ và thiếu sự tôn trọng.

Trước khi phân tích sâu hơn, chúng ta cần hiểu rõ hai khái niệm này. Tranh giành là hành động cố gắng chiếm lấy hoặc đạt được điều gì đó cho riêng mình mà không quan tâm đến lợi ích hoặc cảm xúc của người khác. Người tranh giành thường đặt lợi ích cá nhân lên trên tất cả, thậm chí sẵn sàng bỏ qua các quy tắc xã hội để đạt được mục đích. Ngược lại, nhường nhịn là hành động nhường phần lợi ích cho người khác, chịu thiệt thòi về mình để duy trì hòa khí và mối quan hệ tốt đẹp. Nhường nhịn không chỉ là một đức tính tốt đẹp, mà còn là biểu hiện của sự hiểu biết, lòng khoan dung và sự tử tế trong cách đối nhân xử thế.

Nhường nhịn không chỉ mang lại lợi ích cá nhân mà còn giúp xây dựng một môi trường sống hài hòa và lành mạnh hơn. Trong các mối quan hệ gia đình, bạn bè hay xã hội, sự nhường nhịn giúp gắn kết tình cảm, tạo nên sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau. Một câu chuyện ngụ ngôn mà chúng ta ai cũng từng nghe qua là câu chuyện về “Dê trắng và Dê đen”. Hai con dê cố gắng tranh nhau qua một cây cầu nhỏ hẹp, và vì không ai chịu nhường ai, cả hai đều rơi xuống sông. Câu chuyện này là bài học cho chúng ta thấy rằng, nếu không biết nhường nhịn lẫn nhau, cả hai bên sẽ đều gánh chịu hậu quả xấu.

Trong thực tế cuộc sống, có vô số tình huống xảy ra hàng ngày minh chứng cho tầm quan trọng của sự nhường nhịn. Ví dụ, khi chúng ta đứng xếp hàng trong siêu thị, nếu một người chen ngang hàng mà không quan tâm đến những người đã đợi từ trước, chắc chắn sẽ gây ra bức xúc và có thể dẫn đến tranh cãi, thậm chí là bạo lực. Tuy nhiên, nếu mọi người đều tuân thủ quy tắc, tôn trọng lẫn nhau và biết nhường nhịn, những tình huống đáng tiếc sẽ không xảy ra, và mọi thứ sẽ diễn ra trật tự, êm đẹp hơn.

Mặc dù tranh giành có vẻ như giúp con người đạt được điều mình mong muốn nhanh hơn, nhưng nó không mang lại giá trị bền vững. Tranh giành không chỉ làm xấu đi mối quan hệ giữa con người, mà còn thể hiện sự ích kỷ và thiếu tôn trọng người khác. Hậu quả của việc tranh giành có thể dẫn đến những xung đột không đáng có, làm tổn thương đến tình cảm và gây ra sự xa cách trong mối quan hệ. Một người luôn có xu hướng tranh giành sẽ không được mọi người yêu mến, dễ gặp khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ bền vững và tin tưởng.

Hãy nhìn vào những ví dụ trong cuộc sống hàng ngày, từ công việc đến gia đình. Nếu ai cũng chỉ biết nghĩ đến lợi ích của bản thân mà không quan tâm đến cảm nhận và nhu cầu của người khác, sẽ không có sự hài hòa trong cộng đồng. Cuộc sống trở nên căng thẳng và các mâu thuẫn có thể bùng phát bất cứ lúc nào. Tranh giành có thể mang lại lợi ích nhất thời, nhưng hậu quả dài lâu thường là sự cô độc, mất lòng tin từ người khác.

Một quan điểm sai lầm mà nhiều người thường nghĩ tới là nhường nhịn đồng nghĩa với hèn nhát hay yếu đuối. Thực tế lại hoàn toàn ngược lại, sự nhường nhịn là biểu hiện của sự thông minh trong cách ứng xử và khéo léo trong giao tiếp. Người biết nhường nhịn không phải là người yếu thế, mà là người biết kiềm chế bản thân, đặt hòa khí và lợi ích chung lên trên cá nhân. Trong các mối quan hệ gia đình, sự nhường nhịn giữa các thành viên giúp tạo nên không khí ấm cúng, hạnh phúc và bình yên. Ngoài xã hội, câu nói “Một câu nhịn, chín sự lành” là minh chứng cho thấy, khi chúng ta biết nhẫn nhịn, xung đột sẽ được hóa giải, tạo ra môi trường sống và làm việc hòa hợp, tốt đẹp hơn.

Tranh giành và nhường nhịn là hai mặt của cuộc sống con người, luôn tồn tại song hành. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải biết lựa chọn cách hành xử đúng đắn. Nhường nhịn không chỉ giúp chúng ta duy trì các mối quan hệ bền chặt, mà còn mang lại cho chúng ta sự tôn trọng và yêu quý từ người khác. Tranh giành có thể mang lại lợi ích ngắn hạn, nhưng về lâu dài, sự hài hòa và thấu hiểu lẫn nhau mới là nền tảng vững chắc cho một cuộc sống hạnh phúc và bình an.

Bài văn mẫu nghị luận về tranh giành và nhường nhịn không chỉ cung cấp kiến thức mà còn giúp học sinh lớp 9 phát triển kỹ năng phân tích và lập luận. Tham khảo tài liệu này sẽ giúp đạt kết quả tốt trong các bài kiểm tra và thi cử quan trọng.