Văn mẫu cảm nhận về hình tượng thiên nhiên và con người Việt Bắc lớp 12
Tham khảo bài văn mẫu Cảm nhận về hình tượng thiên nhiên và con người Việt Bắc giúp học sinh lớp 12 hiểu sâu hơn về giá trị nghệ thuật và tình cảm trong tác phẩm của Tố Hữu. Việt Bắc là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học cách mạng, qua đó, học sinh có thể cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên tươi sáng và sự ân tình, thủy chung của con người trong cuộc kháng chiến đầy gian khổ.
Dàn ý cảm nhận về hình tượng thiên nhiên và con người Việt Bắc
I. Mở bài
- Giới thiệu về Tố Hữu: Nhà thơ trữ tình chính trị lớn của Việt Nam, phản ánh chân thực những chặng đường đấu tranh của dân tộc.
- Giới thiệu bài thơ “Việt Bắc”: Sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp thắng lợi, nói về tình cảm sâu nặng giữa cán bộ và nhân dân Việt Bắc.
II.Thân bài
a, Hình tượng thiên nhiên
– Thiên nhiên khắc nghiệt nhưng nên thơ:
- Núi non hiểm trở: “Mưa nguồn suối lũ”, “Đêm thăm thẳm sương dày”.
- Vẻ đẹp mộc mạc, giản dị: “trám bùi, măng mai”, “rừng nứa, bờ tre”.
- Thiên nhiên như bức tranh tứ bình qua bốn mùa: mùa xuân (hoa mơ trắng), mùa hạ (rừng phách vàng), mùa thu (trăng sáng), mùa đông (hoa chuối đỏ).
– Thiên nhiên đồng hành cùng kháng chiến:
- Thiên nhiên trở thành đồng chí: “Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây”.
- Là lá chắn bảo vệ: “Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”.
- Góp phần vào thắng lợi, là nơi nương tựa của nhân dân và bộ đội.
b, Hình tượng con người
– Con người ân tình, trung thành với cách mạng:
- Tình cảm lưu luyến trong chia tay: “mình về mình có nhớ”, “mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng”.
- Gắn bó trong gian khó: “chia củ sắn lùi”, “bát cơm sẻ nửa”, cùng vượt qua những khó khăn.
– Con người lao động bình dị:
- Vẻ đẹp mạnh mẽ: “dao gài thắt lưng”, làm chủ thiên nhiên, cuộc sống.
- Tài hoa, khéo léo: “đan nón chuốt từng sợi giang”, “cô em gái hái măng một mình”.
- Tâm hồn trong sáng, mộc mạc, chân thành, thể hiện qua tiếng hát giao duyên.
III. Kết bài
- Giá trị nghệ thuật: Thể thơ lục bát, xưng hô “mình – ta”, ngôn từ giản dị nhưng giàu sức gợi.
- Giá trị nội dung: Bài thơ là bản hùng ca về kháng chiến và tình ca về lòng thủy chung, ân nghĩa của nhân dân Việt Bắc.
Bài mẫu 1: Cảm nhận về hình tượng thiên nhiên và con người Việt Bắc
Việt Bắc của Tố Hữu được xem như một bản hùng ca đầy xúc động về cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong tác phẩm này, tác giả không chỉ kể lại những diễn biến gian khổ của cuộc kháng chiến mà còn khắc họa một bức tranh tuyệt đẹp về thiên nhiên và con người Việt Bắc – những con người giàu ân tình, thủy chung. Bằng giọng thơ đậm chất tình cảm và sâu lắng, Tố Hữu đã khéo léo lồng ghép sự anh hùng của dân tộc vào hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, rực rỡ của mảnh đất chiến khu này.
Đoạn thơ mở đầu bằng những câu hỏi đong đầy nỗi nhớ:
“Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người”
Lời thơ như một tiếng vọng từ trái tim, gợi lên hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp xen lẫn với những con người kiên cường, giàu tình cảm. Nhịp điệu thơ nhẹ nhàng, êm ái như đang đưa người đọc trở về với những kỷ niệm đầy xúc cảm của vùng đất Việt Bắc. Trong những dòng thơ đó, thiên nhiên và con người không tách rời mà hòa quyện, tạo nên bức tranh vừa thơ mộng vừa đầy sức sống.
Thơ Tố Hữu trong đoạn này được ví như một bức tranh tứ bình, vẽ nên cảnh sắc bốn mùa đặc trưng của Việt Bắc. Mỗi mùa mang một nét đẹp riêng biệt, nhưng tất cả đều toát lên sức sống mãnh liệt của thiên nhiên và sự cần cù, khéo léo của con người.
“Màu xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng”
Bức tranh mùa đông không còn lạnh lẽo, u ám như ta thường nghĩ, mà ngược lại, tràn đầy sự ấm áp và sức sống. Màu xanh đậm của rừng già tạo nền cho sắc đỏ rực rỡ của hoa chuối, khiến bức tranh trở nên tươi sáng, mạnh mẽ. Sự xuất hiện của người dân Việt Bắc trong hình ảnh dao gài thắt lưng – biểu tượng của lao động và sự sẵn sàng chiến đấu – càng tôn lên sự anh dũng, hiên ngang của họ giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ.
“Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang”
Mùa xuân trong thơ Tố Hữu là một không gian ngập tràn sự tinh khiết. Hoa mơ nở trắng khắp rừng như mang lại sức sống mới cho núi rừng. Hình ảnh người đan nón, với những thao tác tỉ mỉ và khéo léo, gợi lên vẻ đẹp của sự cần cù, chịu khó và sự tinh tế trong lao động của con người Việt Bắc. Cả thiên nhiên và con người như hòa quyện vào nhau, tạo nên bức tranh mùa xuân đẹp dịu dàng, thanh khiết.
>>> Xem thêm: Top những bài phân tích bài thơ Việt Bắc hay và sâu sắc nhất
“Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình”
Mùa hạ hiện lên qua âm thanh rộn ràng của tiếng ve và sắc vàng rực rỡ của rừng phách. Thiên nhiên không chỉ hiện hữu qua màu sắc mà còn qua âm thanh, làm cho bức tranh mùa hạ trở nên sinh động, tràn đầy sức sống. Giữa bức tranh thiên nhiên ấy, hình ảnh cô gái hái măng nổi bật lên với vẻ đẹp khỏe khoắn, đầy năng lượng. Sự tương phản giữa cô gái và thiên nhiên không làm cô đơn lẻ, ngược lại càng tôn lên vẻ đẹp hài hòa, nhịp nhàng giữa con người và thiên nhiên.
“Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”
Mùa thu mang đến sự thanh bình, yên ả với ánh trăng chiếu rọi khắp rừng núi. Ánh trăng không chỉ là biểu tượng của thiên nhiên tươi đẹp mà còn đại diện cho hòa bình – một giá trị mà người dân Việt Bắc luôn hướng tới sau những năm tháng chiến tranh khốc liệt. Tiếng hát giao duyên vang lên giữa không gian yên tĩnh, gợi nhớ về tình cảm ân tình, thủy chung của con người nơi đây.
Trong thơ Tố Hữu, con người Việt Bắc không chỉ được khắc họa qua lao động mà còn qua sự gắn bó bền chặt với quê hương, đất nước. Từ hình ảnh người đan nón, cô gái hái măng, đến những câu hát ân tình vang lên giữa đêm trăng, tất cả đều thể hiện sự tận tụy, lòng trung thành với cách mạng và tình yêu quê hương sâu sắc. Dù trong những điều kiện khắc nghiệt của cuộc sống chiến khu, con người Việt Bắc vẫn hiện lên với vẻ đẹp bình dị, mạnh mẽ và luôn tràn đầy niềm tin vào tương lai.
Thơ Tố Hữu không chỉ dừng lại ở việc mô tả cảnh sắc thiên nhiên hay con người mà còn mang trong mình cảm hứng chính trị mạnh mẽ. Nhưng đặc biệt ở chỗ, cảm hứng chính trị ấy được hòa quyện nhịp nhàng với chất trữ tình, khiến cho thơ của ông không khô khan, giáo điều. Thay vào đó, nó là những lời tâm tình, là sự chia sẻ chân thành, đầy cảm xúc về một thời kỳ kháng chiến đầy gian khó nhưng cũng đầy niềm tin và hy vọng. Điều này khiến cho thơ Tố Hữu dễ dàng chạm đến trái tim của người đọc, trở thành một tác phẩm nghệ thuật đầy sức thuyết phục.
Đoạn thơ về Việt Bắc của Tố Hữu đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, tràn đầy sức sống và tình yêu quê hương đất nước. Qua đó, hình ảnh con người Việt Bắc – những con người bình dị nhưng mạnh mẽ, trung thành với cách mạng – hiện lên chân thực và xúc động. Thiên nhiên và con người Việt Bắc, dưới ngòi bút của Tố Hữu, không chỉ là những hình ảnh đẹp mà còn là biểu tượng của lòng ân tình, thủy chung và sự kiên cường trước mọi thử thách của cuộc sống.
Bài mẫu 2: Cảm nhận về hình tượng thiên nhiên và con người Việt Bắc
Hình tượng thiên nhiên và con người trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu mang đậm dấu ấn ân tình và lòng thủy chung, hai giá trị tinh thần cao đẹp của con người cách mạng Việt Nam. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ, những giá trị này không chỉ được khắc sâu trong tâm hồn người chiến sĩ mà còn tỏa sáng qua các tác phẩm văn học. Tố Hữu, với bài thơ Việt Bắc, đã góp phần làm nổi bật nét đẹp này, đặc biệt trong đoạn thơ tiêu biểu:
“Ta về mình có nhớ ta
…
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.”
Trong tác phẩm, Việt Bắc hiện lên như một vùng đất tràn đầy tình nghĩa, nơi hội tụ bao nỗi nhớ và tình cảm mặn nồng. Người ra đi nhớ về mười lăm năm gắn bó với vùng căn cứ địa cách mạng, nơi đã che chở, bảo vệ họ trong những ngày gian khó. Nỗi nhớ trong Việt Bắc không chỉ là nhớ cảnh, mà còn là nhớ người, tạo nên bức tranh vừa sống động vừa trữ tình. Từ hình ảnh chiến khu đến những kỷ niệm quen thuộc như “mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào”, tất cả đều in dấu trong tâm trí người ra đi, làm cho nỗi nhớ thêm sâu sắc và da diết.
Giữa bức tranh kỷ niệm ấy, nỗi nhớ của người ra đi không chỉ dừng lại ở những chi tiết hiện thực mà còn trở thành nỗi nhớ mang tính biểu tượng. Hai câu thơ mở đầu đoạn:
“Ta về mình có nhớ ta,
Ta về ta nhớ những hoa cùng người”
mang âm hưởng ngọt ngào, tựa như lời giãi bày tâm tình giữa đôi lứa. Cách sử dụng đại từ “ta” và “mình” thể hiện sự gắn kết mật thiết, thể hiện tình cảm bền chặt giữa người đi và người ở lại. Đặc biệt, hai lần “ta về” không chỉ là sự lặp lại về mặt ngữ pháp mà còn là sự cộng hưởng cảm xúc, nỗi nhớ về những kỷ niệm chung cùng thiên nhiên và con người Việt Bắc. Trong ký ức của người ra đi, hoa và người hòa quyện với nhau, trở thành biểu tượng của vẻ đẹp thiên nhiên và tình nghĩa con người nơi đây. Thiên nhiên Việt Bắc không chỉ là cảnh vật mà còn là nơi chứa đựng những giá trị tinh thần cao quý, nơi con người đã từng sống, chiến đấu và gắn bó với cách mạng.
Trong đoạn thơ, cảnh vật và con người hiện lên qua bốn mùa, mỗi mùa mang một nét đặc trưng riêng biệt, nhưng đều có sự hòa quyện giữa cảnh và người. Cách Tố Hữu miêu tả thiên nhiên qua từng câu thơ đều đầy tính nghệ thuật, tạo nên một bức tranh sống động và tràn đầy cảm xúc. Mùa đông Việt Bắc hiện lên qua hình ảnh:
“Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi”
giữa bạt ngàn rừng xanh, màu đỏ của hoa chuối như thắp lên ngọn lửa ấm áp giữa mùa đông lạnh lẽo. Hình ảnh này không chỉ gợi lên cái đẹp mà còn xóa tan cái lạnh buốt của mùa đông, mang lại cảm giác gần gũi và ấm cúng. Khi xuân đến, sắc màu chuyển sang trắng tinh khôi:
“Ngày xuân mơ nở trắng rừng”
màu trắng của hoa mơ gợi nhớ đến khoảnh khắc Bác Hồ về nước, hòa trong niềm vui và hy vọng mới. Mùa hè lại được tô điểm bằng màu vàng rực rỡ của rừng phách:
“Ve kêu rừng phách đổ vàng”
Câu thơ này không chỉ miêu tả sự biến đổi của màu sắc thiên nhiên mà còn mang lại âm hưởng sôi động của tiếng ve, biểu tượng cho sự rực rỡ và sức sống mùa hè. Cuối cùng, mùa thu với ánh trăng dịu dàng, thanh bình:
“Rừng thu trăng rọi hòa bình”
gợi lên không gian yên ả, êm đềm, như một niềm ước vọng về hòa bình giữa những ngày chiến tranh gian khó.
Không chỉ thiên nhiên, con người Việt Bắc cũng hiện lên một cách sinh động qua từng câu thơ. Họ là những con người bình dị, chân chất, luôn sát cánh cùng cách mạng. Tố Hữu khéo léo vẽ lên hình ảnh người dân lao động với những công việc hàng ngày, từ “người đan nón” đến “cô em gái hái măng một mình”, tất cả đều mang trong mình sự cần mẫn, giản dị nhưng đầy sức sống. Hình ảnh con người hòa quyện với thiên nhiên, tạo nên một bức tranh đậm chất dân tộc, vừa thân thuộc vừa thiêng liêng.
Cách nhìn của Tố Hữu về con người và vùng đất Việt Bắc thể hiện sự tôn trọng và trân trọng. Khác với những quan niệm sai lệch trước đây về miền núi và con người miền núi, nhà thơ đã có cái nhìn đầy nhân văn, yêu thương. Việt Bắc không còn là nơi “ma thiêng nước độc” như từng được mô tả, mà là nơi nuôi dưỡng những giá trị tinh thần cao đẹp, là quê hương cách mạng, nơi gắn bó và che chở cho người kháng chiến.
Tình cảm gắn bó sâu sắc giữa con người và thiên nhiên Việt Bắc không chỉ là chủ đề chính của đoạn thơ mà còn là điểm nhấn của cả bài thơ Việt Bắc. Tiếng hát ân tình thủy chung vang lên ở cuối đoạn như một sự khép lại đầy cảm xúc, nhắc nhở về tình nghĩa sâu nặng giữa người chiến sĩ miền xuôi và đồng bào Việt Bắc. Tiếng hát ấy không chỉ là hồi ức về quá khứ mà còn là lời nhắn nhủ cho tương lai, rằng dù có xa nhau nhưng tình nghĩa vẫn mãi bền chặt, không thể phai mờ.
Như vậy, hình tượng thiên nhiên và con người trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu không chỉ là sự miêu tả về cảnh và người, mà còn là sự gửi gắm tình cảm, lòng biết ơn và sự trân trọng. Qua những hình ảnh giản dị mà sâu sắc, Tố Hữu đã vẽ nên một bức tranh Việt Bắc đầy cảm xúc, thấm đượm tình người, tình đất nước.
>>> Xem thêm: Phân tích khung cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc
Việc cảm nhận về hình tượng thiên nhiên và con người Việt Bắc không chỉ giúp học sinh lớp 12 nắm vững kiến thức văn học mà còn nâng cao khả năng tư duy và cảm nhận về những giá trị nhân văn trong tác phẩm. Tác phẩm của Tố Hữu là một hành trình đi sâu vào tình nghĩa và lòng thủy chung, gắn bó giữa con người và mảnh đất cách mạng thân thương.