Văn mẫu chọn lọc phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà lớp 12
Bài văn mẫu Phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà dành cho học sinh lớp 12 sẽ giúp hiểu sâu hơn về sự hùng vĩ và hiểm trở của dòng sông Đà trong Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân. Tác phẩm không chỉ thể hiện sức mạnh thiên nhiên Tây Bắc mà còn là minh chứng cho tài năng miêu tả của nhà văn, góp phần giúp học sinh phân tích tốt hơn trong bài thi môn Ngữ Văn.
Dàn ý phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà
Dàn ý phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà
I. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm “Người lái đò sông Đà”.
- Dẫn dắt vào vấn đề: phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà.
II. Thân bài
- Hướng chảy cá tính của sông Đà: Dòng sông độc đáo với hướng chảy ngược dòng “độc bắc lưu”, thể hiện sự mạnh mẽ, táo bạo.
- Bờ sông hiểm trở: Những vách đá dựng đứng, lòng sông hẹp như “một cái yết hầu”, ánh sáng chỉ chiếu vào khi mặt trời đứng bóng, tạo nên sự lạnh lẽo và u tối.
- Sự hỗn loạn ở ghềnh Hát Loóng: Nước, đá, sóng và gió cuộn trào, đan xen đầy nguy hiểm. Sông Đà như một kẻ đòi nợ không ngừng đe dọa những người lái đò thiếu cảnh giác.
- Cái hút nước ở Tà Mường Vát: Những xoáy nước sâu như giếng bê tông, với âm thanh “thở và kêu như cửa cống bị sặc”, tạo cảm giác khắc nghiệt và nguy hiểm không ngừng rình rập.
- Trận địa thác đá: Tiếng thác vang vọng, khi “oán trách”, khi “van xin”, khi lại “chế nhạo”, được so sánh với “ngàn con trâu mộng lồng lộn”, tạo không khí căng thẳng. Đá “mai phục”, “vồ lấy thuyền”, đầy mưu mẹo và nguy hiểm. Sóng đánh mạnh, liên tục quật vào thuyền như đang chiến đấu.
- Trùng vi thạch trận: Dòng sông như một mê trận đá, với ba vòng cửa sinh, cửa tử. Sông Đà hiện lên như một con thủy quái nham hiểm, biến hóa không lường.
=> Sông Đà là hiện thân của một kẻ thù thiên nhiên khắc nghiệt, một “dòng thác hùm beo”, đối thủ số một của con người trong hành trình vượt sông.
III. Kết bài
- Tóm lại, vẻ đẹp hung bạo của sông Đà không chỉ thể hiện sự khắc nghiệt của thiên nhiên Tây Bắc mà còn là biểu tượng cho sức mạnh kiên cường và khả năng chinh phục của con người.
Phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà, nét dữ dội và sức mạnh thiên nhiên
Bài mẫu 1: Phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà
Nguyễn Tuân là một nhà văn tài năng, với phong cách miêu tả thiên nhiên đặc trưng và sâu sắc, ông đã biến dòng sông Đà không chỉ là một con sông vô tri mà trở thành một nhân vật sống động có linh hồn, có tính cách. Trong tác phẩm của mình, dòng sông Đà được Nguyễn Tuân khắc họa như một biểu tượng của sự hùng vĩ, hiểm trở của vùng núi Tây Bắc. Với ông, sông Đà không chỉ đơn giản là một dòng nước, mà còn mang trong mình một “chất vàng” của màu sắc núi sông, một nét tinh túy, biểu tượng của thiên nhiên Tây Bắc đầy bí ẩn. Bằng sự tỉ mỉ, công phu và lòng đam mê với thiên nhiên, Nguyễn Tuân đã dày công khám phá, miêu tả dòng sông Đà dưới hai góc nhìn đối lập: sự dữ dội và vẻ đẹp trữ tình. Trong những trang văn của ông, sông Đà không ngừng biến chuyển từ hình ảnh hung bạo, hiểm nguy đến nét đẹp đầy thơ mộng, làm say đắm lòng người.
Ngay từ đầu, dòng sông Đà đã hiện lên với vẻ dữ dội, nguy hiểm. Nguyễn Tuân miêu tả một dòng sông không ngừng thách thức con người với sự ngang tàng, táo bạo của nó. Ông mở đầu bằng câu thơ của Nguyễn Quang Bích: “Chúng thủy giai đông tẩu – Đà giang độc bắc lưu,” nhấn mạnh tính khác biệt và sự ngông cuồng của sông Đà khi nó không đi theo quy luật chung của các dòng sông khác. Trong khi phần lớn các con sông chảy về hướng đông, hướng ra biển cả, thì sông Đà lại “độc bắc lưu”, một mình đi ngược hướng về phía bắc. Điều này không chỉ làm nổi bật sự độc đáo của sông Đà, mà còn thể hiện sự mạnh mẽ và cá tính của dòng sông trong mắt Nguyễn Tuân.
Cảm nhận bài Người lái đò sông Đà, vẻ đẹp hung bạo của dòng sông qua bút pháp Nguyễn Tuân
Hình ảnh sông Đà hung bạo càng trở nên rõ nét hơn qua những miêu tả chi tiết về cảnh vật hai bên bờ sông. Những vách đá dựng đứng, chắn ngang lòng sông như “một cái yết hầu” là minh chứng cho sự hiểm trở, đáng sợ của dòng nước này. Nguyễn Tuân không chỉ dừng lại ở việc miêu tả cảnh quan, mà còn khiến người đọc cảm nhận được cái lạnh lẽo và sự tăm tối mà những vách đá tạo ra. Vách đá cao đến nỗi chỉ khi mặt trời lên đến đỉnh đầu mới có thể chiếu được một chút ánh sáng vào lòng sông. Cảnh tượng ấy khiến người ngồi trên thuyền cảm giác như mình đang đứng ở “một cái ngõ” chờ đợi ánh sáng từ một “khung cửa sổ” đã tắt đèn trong thành phố. Sự so sánh bất ngờ này không chỉ thể hiện tài năng độc đáo của Nguyễn Tuân trong việc sử dụng hình ảnh mà còn làm nổi bật sự hoang sơ, bí ẩn của thiên nhiên Tây Bắc.
Một trong những điểm nhấn đáng chú ý trong bức tranh hung bạo của sông Đà là những “cái hút nước” ghê rợn. Nguyễn Tuân đã dùng ngòi bút tinh tế để mô tả sự nguy hiểm của những xoáy nước như những cái giếng sâu, sẵn sàng nuốt chửng bất cứ con thuyền nào đi ngang qua. Tác giả so sánh cái hút nước với “cái giếng bê tông thả xuống sông để làm móng cầu”, một hình ảnh không chỉ độc đáo mà còn gợi lên độ sâu khủng khiếp của nó. Tiếng nước “thở và kêu như cửa cống bị sặc” là những âm thanh đầy sống động, khiến người đọc cảm nhận được sự dữ dội của dòng sông. Nguyễn Tuân đã nhân hóa dòng nước như một kẻ thù hung ác, luôn rình rập để hạ gục những người lái đò không cẩn thận. Hình ảnh những cánh quạ đàn “quạt thật mạnh, thật điên cuồng” trên mặt nước như biểu tượng cho sự tàn bạo, không khoan nhượng của thiên nhiên sông Đà.
Không chỉ dừng lại ở những miêu tả về sức mạnh của nước, Nguyễn Tuân còn khắc họa sự hiểm nguy của thác nước và những bãi đá ngầm mà dòng sông đã mai phục từ ngàn đời. Những hòn đá dọc lòng sông giống như những “quân lính” trong một trận đồ thạch trận, luôn sẵn sàng bật dậy để “vồ lấy” bất kỳ con thuyền nào dám thách thức. Tác giả sử dụng hàng loạt các tính từ nhân hóa như “ngỗ ngược”, “nhăn nhúm”, “méo mó” để miêu tả hình thù của đá, khiến nó trở nên sống động và đáng sợ. Hình ảnh những bãi đá mai phục dưới lòng sông, chờ đợi những chiếc thuyền vô tình đi ngang, làm nổi bật sự nguy hiểm tiềm ẩn mà dòng sông Đà mang lại cho những người lái đò. Tuy nhiên, thông qua những khó khăn ấy, sự tài hoa và dũng cảm của người lái đò cũng được tôn vinh, như một biểu tượng cho sức mạnh và sự kiên cường của con người trước thiên nhiên dữ dội.
Tóm lại, sông Đà dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân hiện lên với hai tính cách đối lập: vừa dữ dội, hung bạo, vừa thơ mộng, trữ tình. Qua tác phẩm này, Nguyễn Tuân không chỉ ca ngợi vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên Tây Bắc mà còn thể hiện sự kính phục đối với những con người dũng cảm, tài hoa, biết chinh phục và làm chủ thiên nhiên. Dòng sông Đà, trong cách nhìn của Nguyễn Tuân, không chỉ là một dòng chảy mà còn là biểu tượng của cả một vùng đất đầy thử thách, nơi con người và thiên nhiên cùng hòa quyện, đấu tranh và tỏa sáng.
Hình ảnh sông Đà hung bạo, phân tích vẻ đẹp dữ dội trong Người lái đò sông Đà
Bài mẫu 2: Phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà
Nguyễn Tuân trong tùy bút Sông Đà đã vẽ lên một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ và thơ mộng của miền núi rừng Tây Bắc – nơi vừa hoang dã vừa đầy sức sống. Dưới ngòi bút tinh tế của ông, vùng đất này không chỉ hiện lên với vẻ đẹp hoang sơ của núi non, rừng thẳm, mà còn với sự trù phú, tươi đẹp của những thung lũng lúa chín vàng, những loài hoa rực rỡ tỏa hương sắc. Tuy nhiên, nổi bật hơn cả trong tác phẩm là hình ảnh sông Đà – con sông hùng vĩ và hiểm trở, vừa dữ dội vừa thơ mộng, đã trở thành linh hồn của tùy bút Người lái đò sông Đà.
Sông Đà dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân không chỉ là một dòng sông vô tri vô giác, mà đã trở thành một “nhân vật” sống động, có tâm trạng và tính cách riêng. Qua cách miêu tả tài tình của ông, sông Đà hiện lên với hai đặc điểm đối lập: sự hung bạo và sự trữ tình. Những điều này được tác giả khai thác và triển khai suốt chiều dài tác phẩm, tạo nên những ấn tượng khó phai trong lòng người đọc.
Sự hung bạo của sông Đà không chỉ thể hiện qua những ghềnh thác dữ dội, mà còn qua quang cảnh hoang sơ, hiểm trở của dòng sông. Nguyễn Tuân đã thành công trong việc khắc họa một không gian thiên nhiên hùng vĩ bằng những bức “cận cảnh” đầy kịch tính. Ông miêu tả những vách đá dựng đứng bên bờ sông, nơi ánh nắng chỉ rọi xuống khi mặt trời ở đúng đỉnh đầu. Điều này gợi lên một cảm giác về sự cô lập, khắc nghiệt của thiên nhiên, và từ đó, con sông Đà càng trở nên hung dữ, nguy hiểm.
Không chỉ có vách đá, dòng sông còn bị thu hẹp lại bởi những đoạn đá thành chẹt lòng sông, hẹp đến mức người ta có thể tưởng tượng ra cảnh những con nai, con hổ nhảy từ bờ này sang bờ kia. Sự hiểm trở của sông Đà không chỉ được khắc họa qua độ cao của vách đá mà còn qua cảm giác lạnh lẽo, bí ẩn mà nó mang lại. Qua cách miêu tả độc đáo, Nguyễn Tuân đã làm cho người đọc không chỉ thấy mà còn cảm nhận được cái lạnh lẽo, thâm u của thiên nhiên.
>>> Tham khảo thêm: Phân tích hình tượng sóng và em trong bài thơ Sóng
Nguyễn Tuân Người lái đò sông Đà, phân tích vẻ đẹp mạnh mẽ và hoang dại của sông Đà
Sông Đà còn trở nên dữ dội hơn khi tác giả miêu tả những ghềnh nước cuồn cuộn, nơi gió, sóng và đá hợp lực lại tạo thành một cơn cuồng phong luôn đe dọa bất cứ ai đi qua. Những câu văn ngắn gọn, dồn dập, giàu hình ảnh đã thể hiện nhịp điệu khẩn trương, dữ dội của dòng sông. Tác giả như muốn lôi cuốn người đọc vào trận chiến giữa con người và thiên nhiên khắc nghiệt.
Đặc biệt, hình ảnh những cái hút nước trên sông được tác giả miêu tả vô cùng sinh động và đầy sức ám ảnh. Nguyễn Tuân so sánh chúng như những cái giếng bê tông khổng lồ thả xuống sông, hút nước mạnh đến mức phát ra những âm thanh ghê rợn, như tiếng nước thở hổn hển. Sự kết hợp giữa yếu tố tả và kể đã làm cho cảnh hút nước trở nên sống động, đồng thời kích thích trí tưởng tượng của người đọc. Cảnh tượng ấy như một lời nhắc nhở về sự nguy hiểm tiềm tàng của dòng sông, nơi mà chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc.
Không dừng lại ở đó, Nguyễn Tuân còn khắc họa hình ảnh sông Đà như một con thủy quái khổng lồ, với những ghềnh thác bày sẵn thế trận, sẵn sàng tiêu diệt bất cứ ai đi qua. Tác giả so sánh tiếng thác gầm rú như tiếng một ngàn con trâu mộng điên cuồng lao vào giữa rừng, tạo nên một cảnh tượng hỗn loạn và dữ dội. Đá và thác nước trên sông Đà như những sinh vật sống, luôn rình rập, chực chờ để tấn công con người. Qua lối nhân cách hóa táo bạo, Nguyễn Tuân đã thổi hồn vào những vật vô tri, khiến người đọc cảm nhận được sự hung hãn, bạo lực của dòng sông.
Tuy nhiên, sông Đà không chỉ có sự hung bạo, mà còn chứa đựng một vẻ đẹp trữ tình, thơ mộng. Dưới ánh nhìn của Nguyễn Tuân, con sông đôi khi lại hiện lên như một bức tranh thủy mặc, với những làn nước êm đềm, trong xanh, phản chiếu bầu trời rộng lớn. Vẻ đẹp ấy chính là phần mềm mại, dịu dàng của thiên nhiên, một sự đối lập hoàn hảo với sự dữ dội và hiểm trở của dòng sông. Đây chính là điểm tinh tế mà tác giả muốn gửi gắm: thiên nhiên, dù có hung bạo đến đâu, vẫn luôn có những khoảnh khắc êm đềm, dịu dàng, khiến con người say mê và bị cuốn hút.
Nguyễn Tuân, bằng tình yêu thiên nhiên và sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa, lịch sử, đã biến con sông Đà trở thành một biểu tượng của sức mạnh thiên nhiên và con người. Ông không chỉ miêu tả sông Đà như một cảnh vật, mà còn xem nó như một thực thể sống, có hồn, có tính cách. Chính sự kết hợp giữa yếu tố hung bạo và trữ tình đã làm nên sự độc đáo của tùy bút Người lái đò sông Đà.
Tóm lại, với tài năng của một nghệ sĩ ngôn từ đích thực, Nguyễn Tuân đã khắc họa sông Đà không chỉ là một dòng sông của thiên nhiên hoang dã, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật vô giá, góp phần tôn vinh vẻ đẹp của đất nước. Qua tác phẩm này, Nguyễn Tuân đã truyền tải thông điệp về sức mạnh tiềm ẩn của thiên nhiên và sự cần thiết của việc con người chinh phục và khai thác nó một cách khôn ngoan. Sông Đà, với tất cả sự dữ dội và trữ tình của mình, sẽ mãi là hình ảnh biểu tượng trong lòng độc giả.
Phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà trong tác phẩm của Nguyễn Tuân giúp học sinh lớp 12 cảm nhận sâu sắc hơn về thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ. Qua đó, việc hiểu rõ tác phẩm sẽ giúp nâng cao kỹ năng viết và phân tích văn học, đồng thời củng cố kiến thức cần thiết để đạt kết quả cao trong các kỳ thi Ngữ Văn quan trọng.
