Cách làm đề số 4 khảo sát đầu năm lớp 7 môn Văn dễ hiểu nhất

Môn Ngữ văn luôn giữ vai trò quan trọng trong hành trang học tập của học sinh trung học cơ sở, đặc biệt là trong những bài kiểm tra đầu năm – nơi đánh giá năng lực tư duy, cảm thụ và khả năng diễn đạt ngôn ngữ. Đề số 4 trong đề thi khảo sát đầu năm lớp 7 môn Văn được thiết kế nhằm kiểm tra toàn diện kiến thức và kỹ năng học sinh đã tích lũy. Việc nắm vững phương pháp làm bài không chỉ giúp các em tự tin khi bước vào phòng thi mà còn tạo nền tảng vững chắc cho cả năm học phía trước.

Đề 4

Câu 1 (2 điểm):

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:

“Cảnh khuya như vẽ,
Người dưng không vẽ được."

(Trích trong bài "Cảnh khuya" – Hồ Chí Minh)

a. Ý nghĩa của câu thơ "Cảnh khuya như vẽ"?

b. Từ "người dưng không vẽ được" có ý nghĩa gì trong bài thơ này?

c. Em cảm nhận thế nào về cảnh vật và tâm trạng của tác giả qua đoạn thơ này?

d. Em hiểu như thế nào về sự giản dị và sâu lắng trong bài thơ "Cảnh khuya"?

Câu 2 (3 điểm):

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

"Những ngọn núi hùng vĩ hiện lên trong ánh bình minh,
Dòng sông cuồn cuộn chảy như dòng đời không ngừng nghỉ."

Phát hiện và phân tích biện pháp tu từ trong đoạn trích này.

Câu 3 (5 điểm):

Hãy miêu tả một buổi chiều trong ngôi làng của em.

>>>Tham khảo thêm: Đề 5 và đáp án đề 5

Hướng dẫn làm đề 4

Câu 1 (2 điểm):

a. Ý nghĩa của câu thơ "Cảnh khuya như vẽ"?

Câu thơ thể hiện vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên trong đêm khuya. Cảnh vật hiện lên như một bức tranh sống động, huyền ảo và tinh tế khiến người đọc cảm thấy ngỡ ngàng trước vẻ đẹp ấy.

b. Từ "người dưng không vẽ được" có ý nghĩa gì trong bài thơ này?

"Người dưng" ở đây chỉ người ngoài, những người không cảm nhận được sâu sắc vẻ đẹp của thiên nhiên. Họ không thể "vẽ" hay diễn tả được hết vẻ đẹp ấy, bởi chỉ người có tâm hồn yêu thiên nhiên, có cảm xúc chân thành như Bác mới có thể cảm nhận trọn vẹn.

c. Em cảm nhận thế nào về cảnh vật và tâm trạng của tác giả qua đoạn thơ này?

Cảnh vật hiện lên rất nên thơ, yên bình và đẹp đẽ. Qua đó, em thấy được tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống của tác giả. Dù bận rộn với công việc cách mạng, Bác vẫn dành thời gian để ngắm cảnh, cảm nhận vẻ đẹp cuộc sống quanh mình.

d. Em hiểu như thế nào về sự giản dị và sâu lắng trong bài thơ "Cảnh khuya"? 

Bài thơ có lời lẽ giản dị, ngắn gọn nhưng lại mang ý nghĩa sâu xa. Qua những hình ảnh gần gũi, Bác Hồ thể hiện tâm hồn thanh cao, lối sống mộc mạc và tình yêu quê hương đất nước một cách nhẹ nhàng mà sâu lắng.

Câu 2 (3 điểm): Phân tích biện pháp tu từ: 

Trong đoạn trích có sử dụng biện pháp tu từ so sánh:

“Dòng sông cuồn cuộn chảy như dòng đời không ngừng nghỉ”.
→ So sánh dòng sông với dòng đời giúp người đọc hình dung được sự mạnh mẽ, không ngừng trôi chảy của thời gian và cuộc sống.

Tác dụng của biện pháp tu từ:

Biện pháp này làm cho hình ảnh trong đoạn văn trở nên sinh động hơn. Nó giúp người đọc liên tưởng giữa thiên nhiên và cuộc sống con người, qua đó cảm nhận được vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa sâu sắc của cảnh vật và ý nghĩa ẩn dụ về cuộc sống luôn tiến về phía trước.

Câu 3 (5 điểm): Hãy miêu tả một buổi chiều trong ngôi làng của em.

Buổi chiều quê em thật yên bình và thơ mộng. Khi mặt trời bắt đầu lặn xuống phía sau rặng tre làng, bầu trời như được nhuộm bởi một lớp màu cam rực rỡ. Những đám mây trôi lững lờ, ánh hoàng hôn dần buông xuống phủ lên mọi vật một màu vàng ấm áp.

Từng cơn gió nhẹ thổi qua khiến hàng tre trước ngõ xào xạc như lời ru của mẹ. Trên cánh đồng, bác nông dân đang thong thả dắt trâu về sau một ngày làm việc vất vả. Những đứa trẻ tung tăng chạy nhảy, chơi đùa khắp lối làng, tiếng cười giòn giã vang lên hòa cùng tiếng chim chiều gọi bạn.

Làng em lúc ấy thật êm đềm, mọi thứ như chậm lại. Khói bếp từ các mái nhà lợp rạ nhẹ bay lên trời, mùi cơm chiều thơm phức lan tỏa khiến lòng em thấy ấm áp lạ thường.

Em yêu lắm buổi chiều quê em – nơi lưu giữ những ký ức tuổi thơ bình dị, thân thương mà em sẽ nhớ mãi không quên.

Chinh phục đề số 4 môn Văn trong kỳ khảo sát đầu năm lớp 7 không quá khó nếu học sinh có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và biết cách triển khai bài viết một cách logic, sáng tạo. Hy vọng rằng, với những hướng dẫn cụ thể, rõ ràng trong bài viết này, các em sẽ rèn luyện được kỹ năng viết văn chắc chắn hơn, bày tỏ được suy nghĩ một cách mạch lạc và đạt được kết quả cao ngay từ những bài kiểm tra đầu tiên. Văn học không chỉ là môn học, đó còn là hành trình khám phá bản thân qua từng con chữ.