Đề thi khảo sát đầu năm lớp 8 môn Văn luôn là một thử thách không nhỏ đối với học sinh. Việc chuẩn bị tốt không chỉ giúp học sinh củng cố lại kiến thức đã học mà còn giúp các em tự tin hơn khi đối mặt với bài thi. Để làm được điều này, việc hiểu rõ cách giải đề là rất quan trọng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách giải đề thi khảo sát đầu năm môn Văn lớp 8, giúp các em có thể làm bài một cách hiệu quả và đạt kết quả cao.
ĐỀ SỐ 1
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
"Tôi quay lại nhìn mẹ. Mẹ vẫn đứng lặng im nhìn theo tôi, ánh mắt dịu hiền và đượm buồn. Tôi bước đi chậm chạp, lòng bỗng thấy nặng trĩu. Trước mắt tôi, cánh cổng trường mở rộng, đón những đứa trẻ hồn nhiên và háo hức. Tôi ngập ngừng. Mẹ tiến lại gần, cúi xuống buộc lại dây giày cho tôi. Tôi nhìn mẹ, muốn nói gì đó mà không thể thốt nên lời. Mẹ khẽ xoa đầu tôi, mỉm cười dịu dàng rồi bảo:
– Con vào đi, học ngoan nhé.
Tôi bước vào, quay đầu nhìn lại. Mẹ vẫn đứng đó. Một hình ảnh khiến tôi chẳng thể nào quên được – người mẹ với đôi mắt dõi theo từng bước đi của con, với tình yêu thương lặng thầm mà vô bờ bến."
(Trích "Cổng trường mở ra" – Lý Lan)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Nhân vật “tôi” trong đoạn trích là ai?
Câu 3. Qua hình ảnh người mẹ, em cảm nhận được điều gì về tình mẫu tử?
Câu 4. Tìm và phân tích hiệu quả của một biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 5. Em học được gì từ những tình cảm trong đoạn văn trên?
PHẦN II. VIẾT (6 điểm)
Câu 1 (2 điểm): Viết một đoạn văn khoảng 8–10 câu nêu cảm nghĩ của em về tình mẹ.
Câu 2 (4 điểm): Kể lại một kỉ niệm đáng nhớ giữa em và mẹ khiến em xúc động nhất.
>>>Tham khảo thêm: Đề số 2 đề thi khảo sát đầu năm lớp 8 môn văn
Hướng dẫn giải đề số 1
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích là miêu tả và biểu cảm. Đoạn trích miêu tả hình ảnh người mẹ và tình cảm của nhân vật "tôi" khi đối diện với mẹ trước khi vào trường, từ đó thể hiện cảm xúc và tình cảm sâu lắng của nhân vật.
Câu 2. Nhân vật "tôi" trong đoạn trích là ai?
Nhân vật "tôi" trong đoạn trích là người con, có thể là học sinh đang chuẩn bị bước vào trường. Tuy không được nêu rõ tên, nhân vật này có mối quan hệ tình cảm gắn bó với mẹ và đang cảm nhận sự chia ly trong khoảnh khắc đầu tiên đến trường.
Câu 3. Qua hình ảnh người mẹ, em cảm nhận được điều gì về tình mẫu tử?
Qua hình ảnh người mẹ, em cảm nhận được tình yêu thương vô bờ bến và sự hy sinh thầm lặng của người mẹ dành cho con. Dù mẹ không nói nhiều, nhưng qua ánh mắt, hành động chăm sóc con, em cảm nhận được sự quan tâm sâu sắc, sự lo lắng khi con bước vào một giai đoạn mới của cuộc đời. Điều này thể hiện tình mẫu tử là tình cảm ấm áp, bao la và luôn dõi theo từng bước đi của con.
Câu 4. Tìm và phân tích hiệu quả của một biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn trích.
Biện pháp nghệ thuật: Nhân hóa và so sánh.
Trong đoạn trích, tác giả sử dụng biện pháp nhân hóa khi miêu tả hình ảnh người mẹ với đôi mắt "dõi theo từng bước đi của con", mang lại hình ảnh mẹ như một người luôn chăm sóc, lo lắng cho con.
So sánh được thể hiện qua hình ảnh "người mẹ với đôi mắt dịu hiền và đượm buồn" để nhấn mạnh cảm xúc yêu thương, lo lắng của mẹ đối với con. Biện pháp này tạo ra một hình ảnh rất sống động và cảm động, khiến người đọc dễ dàng cảm nhận được tình mẫu tử.
Câu 5. Em học được gì từ những tình cảm trong đoạn văn trên?
Em học được rằng tình yêu thương của mẹ là vô điều kiện và bao la, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, mẹ luôn ở bên cạnh và chăm sóc con. Tình mẫu tử là một tình cảm mạnh mẽ, gắn kết và có sức mạnh vô hình bảo vệ con cái. Đoạn trích cũng khiến em hiểu rằng, dù chúng ta có đi xa, mẹ vẫn luôn theo dõi, lo lắng cho từng bước đi của con.
PHẦN II. VIẾT (6 điểm)
Câu 1. (2 điểm): Viết một đoạn văn khoảng 8–10 câu nêu cảm nghĩ của em về tình mẹ.
Dàn ý:
Mở đoạn:
- Giới thiệu khái quát về tình mẹ: Tình mẹ là một tình cảm thiêng liêng, vô giá, không gì có thể thay thế được.
Thân đoạn:
- Tình mẹ là sự hy sinh vô điều kiện. Mẹ luôn quan tâm, chăm sóc và lo lắng cho con cái, từ những điều nhỏ nhặt nhất trong cuộc sống.
- Tình mẹ là sự bảo vệ, luôn theo dõi và dõi theo từng bước đi của con dù con đã trưởng thành.
- Cảm giác ấm áp khi có mẹ bên cạnh, sự yên bình và an tâm mỗi khi ở gần mẹ.
- Tình mẹ là nền tảng vững chắc để con tự tin bước vào cuộc sống.
Kết đoạn:
- Tình mẹ là điều tuyệt vời nhất trong cuộc đời mỗi người. Dù chúng ta có đi đâu, làm gì, tình mẹ vẫn là chỗ dựa vững vàng.
Câu 2. (4 điểm): Kể lại một kỉ niệm đáng nhớ giữa em và mẹ khiến em xúc động nhất.
Dàn ý:
Mở đoạn:
- Giới thiệu ngắn gọn về kỉ niệm đáng nhớ giữa em và mẹ.
- Xác định thời gian và hoàn cảnh khi xảy ra kỉ niệm.
Thân đoạn:
- Miêu tả chi tiết kỉ niệm: Em có thể kể về một lần mẹ chăm sóc em khi em bị ốm, một lần mẹ động viên em trong một thử thách khó khăn hay một khoảnh khắc mẹ dành thời gian bên em.
- Cảm xúc của em khi chứng kiến sự quan tâm của mẹ và em nhận ra sự hy sinh, tình yêu mẹ dành cho mình.
- Tình cảm em dành cho mẹ trong khoảnh khắc đó.
Kết đoạn:
- Kết thúc bằng một suy nghĩ sâu sắc về tình mẹ, khẳng định mẹ luôn là người quan trọng nhất trong cuộc đời em.
Kết luận
Qua việc hướng dẫn giải đề thi khảo sát đầu năm môn Văn lớp 8, hy vọng các em học sinh sẽ nắm vững các kiến thức cần thiết và rèn luyện kỹ năng giải đề một cách thành thạo. Bên cạnh đó, việc thường xuyên ôn tập và làm quen với các dạng bài trong đề thi sẽ giúp các em tự tin hơn trong kỳ thi sắp tới. Hãy luôn nhớ rằng sự chuẩn bị kỹ càng chính là chìa khóa giúp bạn đạt được thành công trong học tập.