Mỗi kỳ thi học sinh giỏi văn 9 cấp thành phố đều là một cơ hội để học sinh thể hiện năng lực sáng tạo và khả năng tư duy sâu sắc. Đề số 3 trong những kỳ thi này thường đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức văn học và kỹ năng phân tích tinh tế. Để làm tốt bài thi, ngoài việc hiểu rõ yêu cầu của đề, học sinh cần phải biết cách triển khai ý tưởng một cách mạch lạc, sắc sảo. Bài viết này sẽ cung cấp những gợi ý giúp học sinh chuẩn bị tốt cho đề thi số 3 môn văn.

Đề số 3

Câu 1 (8 điểm):

Trong bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt, có đoạn:

“Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa…”

Cảm nhận của em về hình ảnh bếp lửa và tình cảm bà cháu trong đoạn thơ trên.

Câu 2 (12 điểm):

Hãy viết bài văn nghị luận xã hội về sự quan trọng của việc học trong thời đại hiện nay.

>>>Xem thêm: Hướng dẫn cách làm đề số 4

Gợi ý làm đề số 3

Câu 1 (8 điểm):

Cảm nhận về hình ảnh bếp lửa và tình cảm bà cháu trong đoạn thơ của Bằng Việt

Mở bài

• Giới thiệu tác giả Bằng Việt và bài thơ "Bếp lửa".
• Giới thiệu khái quát về hình ảnh "bếp lửa" và mối quan hệ bà cháu trong bài thơ.
• Đặt vấn đề: Phân tích hình ảnh bếp lửa và tình cảm bà cháu qua đoạn thơ.

Thân bài

Hình ảnh bếp lửa:

• Bếp lửa là hình ảnh trung tâm của đoạn thơ, là biểu tượng của sự ấm áp, của tình yêu thương vô bờ bến.
• Câu thơ "Một bếp lửa chờn vờn sương sớm" gợi lên sự mờ ảo, lung linh của một buổi sáng sớm, sự khởi đầu mới của một ngày, mang lại cảm giác gần gũi, thân thuộc.
• Bếp lửa không chỉ là vật dụng sinh hoạt mà còn là một yếu tố gắn bó chặt chẽ với kỷ niệm, là biểu tượng của sự che chở, bảo vệ của bà đối với cháu.

Tình cảm bà cháu:

• Câu thơ "Một bếp lửa ấp iu nồng đượm" cho thấy tình bà cháu được thể hiện qua cảm giác ấm áp, tình thương vô điều kiện.
• Tình thương của bà dành cho cháu là tình cảm sâu sắc, luôn kiên trì, bao bọc qua năm tháng.
• "Cháu thương bà biết mấy nắng mưa" thể hiện sự trân trọng, lòng biết ơn của cháu đối với bà khi bà đã chịu nhiều gian khổ để nuôi dưỡng, chăm sóc cháu trong suốt những năm tháng tuổi thơ.

Kết bài:

• Khẳng định hình ảnh bếp lửa là hình ảnh tượng trưng cho tình yêu thương, sự hy sinh và sự bền bỉ của bà đối với cháu.
• Tình cảm bà cháu trong đoạn thơ là tình cảm thiêng liêng, là nguồn động lực mạnh mẽ để cháu trưởng thành.
• Từ đoạn thơ, học sinh có thể cảm nhận được những giá trị nhân văn sâu sắc trong mối quan hệ gia đình, đặc biệt là tình bà cháu.

Câu 2 (12 điểm):

Nghị luận xã hội về sự quan trọng của việc học trong thời đại hiện nay

Dàn ý chi tiết:

Mở bài:

• Giới thiệu về vai trò của việc học trong xã hội hiện đại.
• Đặt vấn đề: Việc học có vai trò quan trọng trong cuộc sống, không chỉ giúp con người phát triển mà còn giúp xây dựng một xã hội tiến bộ.

Thân bài: 

Giải thích về việc học:

• Việc học không chỉ là việc tiếp thu kiến thức từ sách vở, mà còn là quá trình học hỏi, rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng mềm, và phát triển bản thân.
• Việc học có thể diễn ra trong môi trường chính thức (trường học) và không chính thức (tự học, học qua trải nghiệm).

 Tại sao việc học lại quan trọng trong thời đại hiện nay?

• Công nghệ phát triển mạnh mẽ: Việc học giúp con người tiếp thu các kiến thức, kỹ năng cần thiết để theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, từ đó tạo ra cơ hội nghề nghiệp.
• Sự cạnh tranh khốc liệt trong xã hội: Mỗi người cần có nền tảng vững chắc về kiến thức và kỹ năng để không bị lạc hậu, bị bỏ lại phía sau.
• Giúp cải thiện cuộc sống cá nhân: Việc học không chỉ giúp nâng cao thu nhập, mà còn giúp con người hoàn thiện bản thân, mở rộng tư duy và trí thức.
• Đóng góp vào sự phát triển của xã hội: Những người có học vấn cao sẽ đóng góp vào sự tiến bộ của xã hội, xây dựng nền văn minh nhân loại và phát triển đất nước.

Tác dụng của việc học trong việc giải quyết các vấn đề xã hội:

• Học giúp con người hình thành tư duy phản biện, từ đó đưa ra các giải pháp sáng tạo để giải quyết vấn đề.
• Việc học có thể giúp tạo dựng một xã hội công bằng hơn, nơi mọi người đều có cơ hội học hỏi và phát triển.

Kết bài:

• Khẳng định lại sự quan trọng của việc học trong thời đại ngày nay.
• Kêu gọi mỗi người cần nhận thức được giá trị của việc học và phải luôn nỗ lực học hỏi để phát triển bản thân và đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội.

Qua những gợi ý trên, có thể thấy rằng việc giải quyết đề số 3 trong kỳ thi học sinh giỏi môn Văn 9 cấp thành phố không chỉ yêu cầu kiến thức chắc chắn mà còn cần khả năng thể hiện cảm xúc và suy nghĩ một cách sáng tạo. Bằng việc luyện tập thường xuyên và chú ý đến từng chi tiết trong đề, học sinh sẽ có thể làm chủ được bài thi, tự tin hoàn thành với kết quả tốt. Hy vọng rằng những gợi ý này sẽ là chìa khóa giúp các bạn chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi sắp tới.