SOẠN VĂN BÀI CỦNG CỐ, MỞ RỘNG TRANG 48 – SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC LỚP 11 TẬP 1
Hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 48- Sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
- Qua bài học này, theo bạn, điều gì làm nên sức hấp dẫn của một truyện ngắn hiện đại?
Điều làm nên sức hấp dẫn của một truyện ngắn hiện đại:
– Truyện ngắn có dung lượng nhỏ, ngắn gọn mà cô đúc nên có sức ám ảnh lớn. Nó tập trung vào một hoặc một vài biến cố trong một không gian, thời gian nhất định, tạo ra ấn tượng mạnh mẽ và sự liên tưởng cho người đọc.
– Đề tài, nội dung truyện ngắn có thể lấy ở nhiều mặt của cuộc sống, nhiều vấn đề có tính chất thời sự xã hội.
– Nhân vật trong truyện ngắn đa phần được khắc họa bằng nội tâm chứ ít khi thông qua sự đối thoại như văn bản kịch.
– Về điểm nhìn và phương thức kể chuyện.
– Về điểm nhìn và phương thức kể chuyện.
- Thảo luận nhóm: Suy nghĩ của bạn về hình tượng các nhân vật nữ: thị Nở (truyện ngắn Chí Phèo – Nam Cao) và người vợ nhặt (truyện ngắn Vợ nhặt – Kim Lân). Từ đó, hãy đánh giá giá trị nhân đạo của mỗi tác phẩm.
Hình tượng các nhân vật nữ trong hai truyện ngắn Chí Phèo và Vợ nhặt
Thị Nở và người vợ nhặt đều là những nhân vật nữ xuất hiện trong hai truyện ngắn nổi tiếng của nền văn học Việt Nam hiện đại, đó là Chí Phèo của Nam Cao và Vợ nhặt của Kim Lân. Cả hai nhân vật đều có những nét tương đồng và khác biệt, góp phần tạo nên giá trị nhân đạo sâu sắc cho mỗi tác phẩm.
Tương đồng
- Đều là những người phụ nữ nghèo khổ, lam lũ, chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội.
- Cả hai đều có hoàn cảnh éo le, bi kịch.
- Cả hai đều là những người có tấm lòng lương thiện, đáng thương.
Khác biệt
- Thị Nở là một người phụ nữ xấu xí, dở hơi, thô lỗ, nhưng lại có tấm lòng nhân hậu, vị tha.
- Người vợ nhặt là một người phụ nữ rách rưới, xấu xí, nhưng lại có trái tim giàu yêu thương, khao khát hạnh phúc.
Thị Nở
Thị Nở là một nhân vật phụ trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao. Thị được giới thiệu là một người phụ nữ xấu xí, dở hơi, thô lỗ, nhưng lại có tấm lòng nhân hậu, vị tha. Thị là người đã đánh thức phần lương thiện trong con người Chí Phèo, giúp Chí trở lại với cuộc đời lương thiện.
Thị Nở xuất hiện trong truyện ngắn với vẻ ngoài xấu xí, dở hơi, thô lỗ: “Lúc ấy, hắn trông thấy một người đàn bà ngồi trên cái thềm đất cạnh giếng nước. Thị tầm thước, người cao chừng một thước sáu, hai vú như hai cái giỏ đựng trầu, cái bụng phành phạch, hai cái mông thật to, dày, trông như hai cái bao tải thiếc đựng thóc bị gió thổi làm rách toạc”. Thị còn là một người dở hơi, thô lỗ: “Thị vừa đi vừa chửi. Thị vừa chửi vừa nhai trầu và ngửa cổ sỉa nước miếng.”
Thế nhưng, đằng sau vẻ ngoài xấu xí, dở hơi, thô lỗ ấy là một tấm lòng nhân hậu, vị tha. Thị đã có một đêm ân ái với Chí Phèo, dù biết hắn là một kẻ lưu manh, bị cả làng xa lánh. Thị cũng đã nấu cháo hành cho Chí Phèo, là thức ăn đầu tiên Chí được ăn sau một thời gian dài. Hành động ấy của Thị đã đánh thức phần lương thiện trong con người Chí Phèo, giúp Chí trở lại với cuộc đời lương thiện.
Thị Nở là một nhân vật phụ, nhưng lại có vai trò quan trọng trong việc thể hiện giá trị nhân đạo của truyện ngắn Chí Phèo. Thị là biểu tượng cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam, dù ở trong hoàn cảnh nào vẫn giữ được tấm lòng nhân hậu, vị tha.
Người vợ nhặt
Người vợ nhặt là nhân vật chính trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân. Nhân vật này được giới thiệu là một người phụ nữ rách rưới, xấu xí, nhưng lại có trái tim giàu yêu thương, khao khát hạnh phúc.
Người vợ nhặt xuất hiện trong truyện ngắn trong hoàn cảnh éo le, bi kịch: nạn đói năm Ất Dậu khiến biết bao người chết đói, người sống thì trở nên rách rưới, xấu xí. Thị là một trong những nạn nhân của nạn đói, cô không có gia đình, không có nhà cửa, không có cả quần áo để mặc.
Thế nhưng, dù trong hoàn cảnh khó khăn ấy, thị vẫn giữ được trái tim giàu yêu thương, khao khát hạnh phúc. Thị đã đồng ý theo không Tràng, một người đàn ông xa lạ, chỉ vì một bát bánh đúc. Hành động ấy của thị thể hiện khát vọng hạnh phúc, khát vọng được sống của những người dân nghèo khổ trong xã hội cũ.
Tình yêu của Tràng và thị là một tình yêu giản dị, chân thành, nhưng cũng đầy bi kịch. Tình yêu ấy đã giúp Tràng và thị vượt qua hoàn cảnh đói khổ, tìm thấy niềm tin vào cuộc đời.
Người vợ nhặt là một nhân vật tiêu biểu cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam, dù trong hoàn cảnh nào vẫn giữ được trái tim giàu yêu thương, khao khát hạnh phúc. Nhân vật này góp phần thể hiện giá trị nhân đạo của truyện
- Tìm đọc thêm một số truyện ngắn của Nam Cao (Lão Hạc, Đời thừa, Bài học quét nhà, Cái chết của con mực,…) và Kim Lân (Con chó xấu xí, Làng,…); từ đó, phân tích những nét nổi bật trong cách kể chuyện của từng tác giả.
Cách kể chuyện của Nam Cao
Nam Cao là một trong những nhà văn hiện thực xuất sắc nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Ông được mệnh danh là “nhà văn của những người cùng khổ” bởi những tác phẩm của ông luôn đề cao giá trị nhân đạo, lên án tố cáo xã hội bất công, tàn bạo đã đẩy những người nông dân lương thiện vào con đường tha hóa, lưu manh.
Trong cách kể chuyện của Nam Cao, có thể thấy những nét nổi bật sau:
- Sự am hiểu sâu sắc về đời sống nông thôn
Nam Cao sinh ra và lớn lên ở làng Đại Hoàng, tỉnh Hà Nam. Ông có cơ hội tiếp xúc và am hiểu sâu sắc về đời sống nông thôn Việt Nam. Chính những trải nghiệm thực tế ấy đã giúp Nam Cao khắc họa chân thực, sinh động hình ảnh người nông dân trong các tác phẩm của mình.
- Sự thấu hiểu sâu sắc tâm lý nhân vật
Nam Cao là một nhà văn có khả năng thấu hiểu sâu sắc tâm lý nhân vật. Ông có thể đặt mình vào vị trí của nhân vật để cảm nhận và thể hiện những suy nghĩ, cảm xúc của họ một cách chân thực, tinh tế. Điều này được thể hiện rõ qua cách kể chuyện chậm rãi, tỉ mỉ, đi sâu vào từng chi tiết tâm lí của nhân vật.
- Sự sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc
Nam Cao sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống hàng ngày của người dân nông thôn. Ngôn ngữ của ông vừa chân thực, vừa giàu chất thơ, góp phần thể hiện thành công tâm hồn, tính cách của nhân vật.
Cách kể chuyện của Kim Lân
Kim Lân là một nhà văn chuyên viết về đề tài nông thôn. Ông có sở trường về truyện ngắn, đặc biệt là những truyện ngắn viết về cuộc sống của người nông dân trong nạn đói năm Ất Dậu.
Trong cách kể chuyện của Kim Lân, có thể thấy những nét nổi bật sau:
- Sự am hiểu sâu sắc về cuộc sống nông thôn
Kim Lân sinh ra và lớn lên ở làng quê nghèo. Ông đã có nhiều năm gắn bó với cuộc sống của người nông dân, thấu hiểu những nỗi khổ, niềm vui của họ. Chính những trải nghiệm thực tế ấy đã giúp Kim Lân viết nên những truyện ngắn chân thực, cảm động về cuộc sống của người nông dân.
- Sự giản dị, mộc mạc trong cách kể chuyện
Kim Lân có lối kể chuyện giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống hàng ngày của người dân nông thôn. Cách kể chuyện của ông không cầu kì, hoa mỹ, nhưng lại rất tinh tế, giàu cảm xúc.
- Sự chú trọng đến việc xây dựng tình huống truyện
Kim Lân rất chú trọng đến việc xây dựng tình huống truyện. Các tình huống truyện của ông thường bất ngờ, thú vị, góp phần thu hút người đọc.
So sánh cách kể chuyện của Nam Cao và Kim Lân
Cách kể chuyện của Nam Cao và Kim Lân có nhiều điểm tương đồng, nhưng cũng có những điểm khác biệt.
- Tương đồng
Cả Nam Cao và Kim Lân đều là những nhà văn chuyên viết về đề tài nông thôn. Họ đều có vốn sống phong phú, am hiểu sâu sắc về đời sống nông thôn, và đều có khả năng thấu hiểu sâu sắc tâm lý nhân vật.
- Khác biệt
Nam Cao có lối kể chuyện chậm rãi, tỉ mỉ, đi sâu vào từng chi tiết tâm lí của nhân vật. Ngôn ngữ của ông vừa chân thực, vừa giàu chất thơ. Kim Lân có lối kể chuyện giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời sống hàng ngày của người dân nông thôn. Cách kể chuyện của ông không cầu kì, hoa mỹ, nhưng lại rất tinh tế, giàu cảm xúc.
Với những hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 48 – Sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
