SOẠN VĂN BÀI CỦNG CỐ, MỞ RỘNG TRANG 122 – SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC LỚP 11 TẬP 1
Hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 122 – Sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
- Chỉ ra các điểm tương đồng, khác biệt giữa truyện thơ và thơ trữ tình. Kể tên các bài thơ trữ tình giàu yếu tố tự sự mà bạn biết, ngoài các bài có trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11.
Điểm tương đồng
- Cả hai đều là những tác phẩm văn học được viết bằng thơ.
- Cả hai đều sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, nhịp điệu, giàu cảm xúc để thể hiện nội dung.
- Cả hai đều có thể thể hiện các đề tài, chủ đề khác nhau trong đời sống.
Điểm khác biệt
- Truyện thơ là thể loại văn học có cốt truyện, nhân vật, xung đột,… đầy đủ như một truyện ngắn hay tiểu thuyết.
- Thơ trữ tình là thể loại văn học chủ yếu thể hiện cảm xúc, tâm tư, tình cảm của tác giả.
Các bài thơ trữ tình giàu yếu tố tự sự
Ngoài các bài thơ trữ tình giàu yếu tố tự sự đã được học trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 11, còn có rất nhiều bài thơ trữ tình khác có sử dụng yếu tố tự sự. Một số bài thơ tiêu biểu có thể kể đến như:
- “Tây Tiến” của Quang Dũng
- “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận
- “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật
- “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải
- “Tiếng hát con tàu” của Chế Lan Viên
- “Đò Lèn” của Nguyễn Duy
- “Cây chuối” của Nguyễn Khoa Điềm
- “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm
- Tìm đọc thêm các truyện thơ dân gian nổi tiếng được in trong một số sách thuộc loại hợp tuyển, tổng tập (ví dụ: Tổng tập văn học Việt Nam, tập 40 và tập 41, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000). Ghi lại phần tóm tắt nội dung các truyện thơ dân gian đã đọc cùng một số câu, đoạn thơ bạn cho là đặc sắc.
Truyện thơ “Tống Trân Cúc Hoa”
Nội dung:
Truyện kể về chuyện tình của Tống Trân và Cúc Hoa, hai người con nhà nghèo nhưng có học thức và phẩm chất cao đẹp. Tống Trân là một chàng trai thông minh, hiếu học, còn Cúc Hoa là một cô gái xinh đẹp, nết na. Hai người yêu nhau tha thiết nhưng gia đình ngăn cấm vì khác biệt về giai cấp.
Tống Trân quyết định thi hương để được công danh, sau đó trở về nhà lấy Cúc Hoa. Tuy nhiên, khi Tống Trân đi thi, Cúc Hoa bị cha ép gả cho con trai của một nhà giàu có. Tống Trân trở về, biết chuyện, đã cải trang thành một người thợ mộc đến nhà Cúc Hoa. Hai người gặp nhau, nhận ra nhau và cùng nhau lén lút hẹn hò.
Một hôm, Tống Trân bị cha Cúc Hoa phát hiện, đuổi đi. Cúc Hoa vì quá nhớ Tống Trân, đã bỏ nhà đi tìm. Hai người gặp lại nhau, cùng nhau trốn khỏi nhà, lên núi ở ẩn. Họ sống hạnh phúc bên nhau cho đến cuối đời.
Câu, đoạn thơ đặc sắc:
“Tống Trân, Cúc Hoa, hai người cùng một làng,
Cùng học cùng chơi, từ thuở còn thơ.
Tống Trân thông minh, Cúc Hoa nết na,
Hai người yêu nhau, nhưng chẳng được vui vầy.”
- Lập dàn ý chi tiết cho bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội (tự chọn) theo những gợi ý ở phần Viết.
Mở bài
Giới thiệu và dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận.
Lưu ý: Học sinh tự lựa chọn các dẫn mở bài trực tiếp hoặc gián tiếp tùy thuộc vào năng lực của bản thân.
Thân bài
a. Giải thích
– Sự khác biệt: những cá tính, nét riêng, đặc trưng của một người, một sự vật nào đó mà khi chỉ cần nhắc về đặc điểm đó ta sẽ hình dung ra ngay người, vật ấy.
– Mỗi người, mỗi vật đều có những nét đặc trưng riêng, sự khác biệt riêng, chúng ta cần biết tôn trọng những đặc điểm đó.
b. Thân bài
– Người biết tôn trọng sự khác biệt là người biết lắng nghe những quan điểm, chia sẻ, góc nhìn của người khác một cách trân trọng và tỉ mỉ. Chúng ta có thể đồng ý hoặc không đồng ý với quan điểm của người khác nhưng không tìm cách vùi dập hoặc coi thường suy nghĩ của họ.
– Từ những quan điểm, góc nhìn của người khác, chúng ta biết chọn lọc và rút ra ý nghĩa từ quan điểm đó làm bài học cho chính bản thân mình, việc rút ra bài học từ quan điểm của người khác giúp chúng ta có bài học và hoàn thiện bản thân mình hơn.
c. Chứng minh
Học sinh tự lấy dẫn chứng về những người biết tôn trọng người khác, tôn trọng sự khác biệt của người khác để minh họa cho bài làm văn của mình.
d. Phản đề
Bên cạnh đó vẫn còn có nhiều người không biết tôn trọng quan điểm của người khác, sự khác biệt của người khác, luôn cho mình là nhất, quan điểm của mình là đúng và người khác là sai,… chúng ta không nên học theo những người này bởi đây là lối suy nghĩ chưa đúng đắn.
e. Liên hệ bản thân
Mỗi chúng ta có những sự khác biệt và người khác cũng vậy. Hãy biết tôn trọng người khác, tôn trọng chính mình để xây dựng một xã hội bình đẳng, bác ái, con người hòa đồng với nhau hơn.
Kết bài
Khái quát lại vấn đề cần nghị luận: quan điểm cần phải biết tôn trọng sự khác biệt.
- Nếu được giao nhiệm vụ điều hành cuộc thảo luận trên lớp về một vấn đề đời sống, bạn sẽ nêu yêu cầu gì đối với những người tham gia để đảm bảo cho cuộc thảo luận đạt kết quả mong muốn?
Nếu được giao nhiệm vụ điều hành cuộc thảo luận trên lớp về một vấn đề đời sống, tôi sẽ nêu yêu cầu đối với những người tham gia như sau:
- Tìm hiểu kỹ về vấn đề thảo luận
Trước khi tham gia thảo luận, mỗi người cần tìm hiểu kỹ về vấn đề thảo luận, bao gồm các thông tin cơ bản, các quan điểm, ý kiến khác nhau về vấn đề đó. Điều này sẽ giúp cho cuộc thảo luận diễn ra hiệu quả hơn, tránh việc mọi người chỉ đưa ra những ý kiến chung chung, không có cơ sở.
- Tôn trọng ý kiến của người khác
Trong quá trình thảo luận, mỗi người cần tôn trọng ý kiến của người khác, dù đó là ý kiến khác với ý kiến của mình. Mỗi người đều có quyền bày tỏ ý kiến của mình, và không ai có quyền áp đặt ý kiến của mình lên người khác.
- Cởi mở, lắng nghe và sẵn sàng tiếp thu ý kiến mới
Mỗi người cần cởi mở, lắng nghe và sẵn sàng tiếp thu ý kiến mới, ngay cả khi đó là ý kiến trái ngược với ý kiến của mình. Điều này sẽ giúp cho cuộc thảo luận diễn ra sôi nổi, bổ ích và giúp mọi người có thêm hiểu biết về vấn đề đang thảo luận.
- Có tinh thần xây dựng
Mỗi người cần có tinh thần xây dựng, tập trung vào việc tìm ra giải pháp cho vấn đề đang thảo luận, chứ không phải là cố gắng chứng minh cho ý kiến của mình là đúng.
- Tuân thủ quy định của cuộc thảo luận
Tất cả mọi người cần tuân thủ quy định của cuộc thảo luận, bao gồm thời gian phát biểu, cách thức phát biểu,… Điều này sẽ giúp cho cuộc thảo luận diễn ra trật tự, hiệu quả và không làm mất thời gian của mọi người.
Với những hướng dẫn soạn bài Củng cố, mở rộng trang 122 – Sách kết nối tri thức lớp 11 tập 1 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
