Soạn bài Viết truyện ngắn sáng tạo (truyện có yếu tố trinh thám) - Kết nối tri thức Lớp 9

Hướng dẫn soạn bài Viết truyện ngắn sáng tạo (truyện có yếu tố trinh thám) Ngữ văn 9 tập 2 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.

Yêu cầu viết:

• Sử dụng ngôi kể phù hợp: Lựa chọn ngôi kể thứ nhất nếu muốn tạo sự gần gũi, chân thật; hoặc ngôi thứ ba để tạo cái nhìn toàn diện hơn về câu chuyện.
• Giới thiệu bối cảnh: Bắt đầu câu chuyện bằng cách mô tả thời gian, không gian và giới thiệu các nhân vật chính. Điều này giúp người đọc dễ dàng hình dung về tình huống và không gian câu chuyện diễn ra.
• Xây dựng nhân vật: Tạo dựng nhân vật với những chi tiết về lai lịch, ngoại hình, hành động, lời nói và suy nghĩ. Các yếu tố này giúp nhân vật trở nên sống động và tạo sự kết nối với người đọc.
• Sắp xếp chuỗi sự kiện: Cần trình bày các sự kiện theo một trình tự logic và hợp lý. Điều này giúp câu chuyện diễn ra mạch lạc, dễ theo dõi và hấp dẫn.
• Sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm: Kết hợp miêu tả cảnh vật, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật để tăng cường sự sinh động cho câu chuyện. Sự biểu cảm giúp người đọc cảm nhận được tâm trạng và tình cảm của các nhân vật, từ đó tạo nên một trải nghiệm đọc sâu sắc hơn.

Phân tích bài viết tham khảo

Văn bản: Con mèo Đại Úy (trang 30-33 sgk sgk Ngữ văn 9 Tập 2)

Thực hành viết theo các bước

1. Trước khi viết

a. Tìm ý tưởng cho truyện

Để tìm ý tưởng cho câu chuyện của mình, em có thể tham khảo một số cách sau đây:

• Chuyển thể từ truyện tranh yêu thích: Nếu em có một bộ truyện tranh yêu thích, hãy thử nghĩ về việc chuyển thể nó thành một truyện ngắn. Ví dụ, em có thể dựa trên một tập truyện tranh nổi tiếng như “Thám tử lừng danh Conan” và chuyển thể câu chuyện từ một phần trong tập 82 thành một truyện ngắn mới, như câu chuyện “Con mèo Đại Úy”.
• Tạo phiên bản mới từ truyện đã có: Em có thể lấy cảm hứng từ một truyện chữ mà em đã đọc và yêu thích, sau đó thay đổi nhân vật, sự kiện, chi tiết, hay ngôi kể để tạo ra một phiên bản mới, mang đậm dấu ấn cá nhân của mình.

Sáng tác truyện mới:

• Nếu em muốn sáng tạo một câu chuyện hoàn toàn mới, hãy bắt đầu bằng việc lựa chọn một đề tài mà em cảm thấy gần gũi và thú vị. Một số đề tài phổ biến mà em có thể chọn là: tình bạn, tình cảm gia đình, tình thầy trò, lòng nhân hậu,… Những đề tài này không chỉ dễ phát triển mà còn có thể tạo ra những câu chuyện đầy cảm xúc và sâu sắc.

b. Xây dựng khung truyện

*Khi dựa vào một truyện đã đọc:

• Đọc kĩ truyện và tóm tắt sự kiện chính: Trước hết, em cần đọc kỹ tác phẩm gốc, sau đó tóm tắt lại chuỗi sự kiện quan trọng và xác định chủ đề chính của câu chuyện. Điều này giúp em hiểu rõ cốt truyện và ý nghĩa mà tác giả muốn truyền tải.
• Dự kiến cách sáng tạo: Tiếp theo, em có thể nghĩ đến những cách để điều chỉnh và sáng tạo trên nền tảng câu chuyện gốc. Em có thể thêm hoặc bớt sự kiện, thay đổi cái kết, hoặc viết lại từ góc nhìn khác. Ngoài ra, em có thể bổ sung các yếu tố miêu tả và biểu cảm để tăng tính sinh động và chiều sâu cho câu chuyện.

*Khi tự sáng tác một truyện mới:
Để tạo ra một câu chuyện hoàn toàn mới, em cần xây dựng các yếu tố cơ bản của truyện như người kể chuyện, bối cảnh, nhân vật và cốt truyện. Dưới đây là một số câu hỏi giúp em định hình khung truyện:

• Ai là người kể chuyện?

Em có thể lựa chọn kể chuyện từ ngôi thứ nhất (theo lời một nhân vật trong câu chuyện) hoặc ngôi thứ ba (người kể không tham gia vào câu chuyện, chỉ quan sát và thuật lại). Lựa chọn ngôi kể phù hợp sẽ giúp câu chuyện trở nên chân thực và lôi cuốn hơn.

• Câu chuyện diễn ra ở đâu và vào thời điểm nào?

Em cần xác định rõ bối cảnh không gian và thời gian của câu chuyện. Hãy sử dụng các chi tiết về hình ảnh, âm thanh, mùi vị, cảm giác,… để miêu tả không gian và thời gian, giúp câu chuyện trở nên sống động và cuốn hút hơn.

• Những nhân vật nào có mặt trong câu chuyện?

Em nên xác định vai trò của từng nhân vật trong truyện, đồng thời phác thảo ngoại hình và tính cách của họ. Việc lập bảng phác thảo sẽ giúp em tổ chức nhân vật một cách rõ ràng và chi tiết hơn. Dưới đây là một mẫu bảng mà em có thể sử dụng:

Nhân vật	Vai trò	Ngoại hình	Tính cách
Nhân vật A	Vai chính	Chi tiết	Chi tiết
Nhân vật B	Phụ chính	Chi tiết	Chi tiết
…	…	…	…

• Câu chuyện diễn ra như thế nào?

Các sự kiện chính trong truyện cần được sắp xếp theo một trật tự hợp lý, từ mở đầu, diễn biến đến kết thúc. Em nên chia sẻ ý tưởng cốt truyện với bạn bè hoặc người thân để nhận được phản hồi và điều chỉnh nếu cần thiết. Việc này giúp đảm bảo rằng câu chuyện của em sẽ hấp dẫn và hợp lý hơn khi được hoàn thiện.

c. Lập dàn ý

Để viết một câu chuyện mạch lạc và cuốn hút, em cần sắp xếp các ý tưởng đã có thành một dàn ý chi tiết. Dàn ý này có thể được chia thành ba phần chính: mở đầu, diễn biến và kết thúc.

2. Viết

Khi sáng tạo một câu chuyện, em nên chú ý đến những điểm sau:

• Xây dựng hội thoại: Hội thoại không chỉ giúp khắc họa tính cách và mối quan hệ giữa các nhân vật mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy diễn biến của câu chuyện. Hãy sử dụng hội thoại một cách tự nhiên và phù hợp với bối cảnh, nhân vật.
• Sử dụng miêu tả và biểu cảm: Để làm cho câu chuyện trở nên sống động và hấp dẫn, em cần kết hợp linh hoạt các yếu tố miêu tả và biểu cảm. Miêu tả chi tiết về không gian, thời gian, nhân vật, và cảm xúc sẽ giúp người đọc dễ dàng hình dung và kết nối với câu chuyện.

Bài mẫu tham khảo:

Trong họ hàng nhà gió, tôi chỉ là một đứa trẻ tinh nghịch, thích bay nhảy và khám phá. Thường ngày, tôi chỉ quanh quẩn trong rừng sâu, bên những dòng suối mát lành hay trên những ngọn đồi cao vút. Nhưng hôm nay, tôi muốn thay đổi, muốn đến những nơi gần gũi với con người hơn. Và từ sáng sớm, tôi đã háo hức chuẩn bị cho chuyến đi này.

Bay lượn giữa bầu trời thành phố, tôi thấy không khí buổi sáng thật trong lành và mát mẻ. Trước mắt tôi là những tòa nhà cao chọc trời, nối tiếp nhau như không có điểm dừng. Tôi thắc mắc sao con người có thể xây dựng được những công trình kỳ vĩ như vậy. Khi nhìn mình phản chiếu trong những tấm kính sáng bóng trên tòa nhà, tôi không khỏi trầm trồ: “Thật kỳ diệu, làm sao họ có thể tạo ra được những tấm kính đẹp đẽ đến thế!” Tôi bay thấp xuống, len lỏi qua những hàng cây xanh rì. Cảm giác mơn man khi lướt qua những tán lá xanh mướt thật dễ chịu, và hương hoa bưởi thoang thoảng càng làm tôi thêm phần say mê. Tiếp tục cuộc hành trình, tôi bắt đầu thấy phố phường trở nên tấp nập hơn, đúng vào giờ con người đi làm, đi học. Những đứa trẻ đeo cặp sách, có đứa được bố mẹ chở, có đứa vừa đi vừa cầm miếng bánh mì gặm dở. Người lớn cũng tất bật không kém, ai cũng vội vàng để kịp giờ. Âm thanh rộn ràng của tiếng còi xe, tiếng nói cười, tiếng mua bán… tất cả hòa quyện thành một bản nhạc sôi động của thành phố. Bay thêm chút nữa, tôi bắt gặp những màn hình lớn chiếu hình ảnh sống động, những máy bán hàng tự động hiện đại. Cuộc sống nơi đây thật phong phú và đầy màu sắc.

Thế rồi, khung cảnh thành phố dần lùi xa, trước mắt tôi là một bức tranh thanh bình của vùng quê. Những ngọn đồi xanh ngắt nối tiếp nhau, rặng tre đu đưa theo gió, bờ sông phẳng lặng, và những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi hiện ra. Khung cảnh nơi đây thật yên ả, khác hẳn với sự náo nhiệt của thành thị. Chiều về, lũ trẻ í ới rủ nhau lên đồi thả diều, tiếng cười vang vọng cả không gian. Một số đứa nghịch ngợm còn chạy ra suối, vừa té nước vừa cười đùa thỏa thích. Xa xa, những người nông dân lấm lem bùn đất đang trở về sau một ngày làm việc, nhưng trên môi họ vẫn nở nụ cười vui vẻ. Mùi khoai nướng thơm lừng tỏa ra từ đâu đó, nơi đây kết thúc một ngày thật bình yên. Khi màn đêm buông xuống, ánh đèn từ những ngôi nhà nhỏ tỏa ra dịu nhẹ, khác hẳn với sự lấp lánh của ánh đèn nơi phố thị.

Sau một ngày dài bay qua từ thành thị đến nông thôn, tôi nhận ra rằng, dù ở đâu, con người cũng phải thích nghi với nhịp sống của mình. Ở nơi phố xá nhộn nhịp, họ vội vàng để bắt kịp với cuộc sống; còn ở thôn quê yên bình, họ chậm rãi và thong thả hơn. Nhưng dù sống ở đâu, mỗi người đều tìm cách tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn nhất. Không cần so sánh xem nơi nào tốt hơn, vì mỗi nơi đều có những giá trị riêng. Điều quan trọng là hãy sống thật tốt, biến nơi mình sống trở thành nơi đáng sống nhất.

3. Chỉnh sửa

Khi chỉnh sửa câu chuyện đã viết, bạn nên thực hiện các bước sau để đảm bảo truyện hoàn thiện và hấp dẫn:

• Kiểm tra bối cảnh câu chuyện: Đọc lại truyện và đánh giá xem không gian, thời gian của câu chuyện đã được miêu tả rõ ràng, cụ thể chưa. Nếu cần, bổ sung thêm chi tiết để bối cảnh trở nên sống động và dễ hình dung hơn cho người đọc.
• Tăng cường chi tiết nhân vật: Nếu nhận thấy nhân vật trong truyện còn mờ nhạt, hãy bổ sung các chi tiết miêu tả về ngoại hình, hành động, cảm xúc, suy nghĩ và lời thoại. Điều này giúp nhân vật trở nên sinh động, có chiều sâu và dễ tạo sự kết nối với người đọc.
• Đánh số và sắp xếp sự kiện: Xem lại các sự kiện trong truyện, đánh số thứ tự và kiểm tra xem trình tự các sự kiện đã hợp lý chưa. Nếu thấy sự kiện nào cần điều chỉnh, hãy sắp xếp lại để câu chuyện phát triển một cách logic và mạch lạc. Có thể bổ sung từ ngữ hoặc cụm từ để tăng cường mối liên kết giữa các sự kiện.
• Sáng tạo và kiểm tra sự hợp lý: Nếu truyện được viết dựa trên một câu chuyện đã có sẵn, hãy kiểm tra kỹ các yếu tố sáng tạo của bạn. Đảm bảo rằng những chi tiết, sự kiện mà bạn đã thêm vào phù hợp với mạch truyện và không gây ra bất kỳ sự nhầm lẫn nào cho người đọc. Nếu cần, hãy chỉnh sửa lại để câu chuyện trở nên hợp lý và hấp dẫn hơn.

Hướng dẫn soạn bài Viết truyện ngắn sáng tạo (truyện có yếu tố trinh thám) Ngữ văn 9 tập 2 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.