Soạn bài Viết: Phân tích một tác phẩm truyện – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều
Hướng dẫn soạn bài Viết: Phân tích một tác phẩm truyện – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về bài học này.
Định hướng (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
1.1. Phân tích một tác phẩm truyện là kiểu bài nghị luận văn học mà trong đó, người viết dùng lí lẽ và bằng chứng để làm rõ một số đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Bài viết phải nêu được chủ đề; dẫn ra và phân tích được tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật được dùng trong tác phẩm; từ đó, nêu lên nhận xét, đánh giá về những nét đặc sắc này.
1.2. Để viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện, cần chú ý:
– Việc phân tích và nhận xét, đánh giá về truyện phải bám sát nội dung, hình thức của tác phẩm.
– Trước khi viết, cần tìm ý và lập dàn ý. Căn cứ vào đề bài để xác định cách tìm ý cho phù hợp (đặt câu hỏi hoặc suy luận)
– Các nhận xét, đánh giá trong bài văn về tác phẩm truyện, đặc biệt là các nét đặc sắc nghệ thuật, phải rõ ràng, đúng đắn, có lí lẽ và bằng chứng thuyết phục. Nên kết hợp nêu các yếu tố cần phân tích với việc phát biểu những nhận xét, cảm nghĩ của bản thân về yếu tố ấy.
– Bài văn phân tích tác phẩm truyện cần có bố cục mạch lạc, lời văn chuẩn xác, gợi cảm.
Dàn ý
- Mở bài: giới thiệu nhan đề, tác giả, thể loại và nhận xét chung về tác phẩm
- Thân bài
Nêu chủ đề và phân tích các biểu hiện làm rõ chủ đề của tác phẩm:
– Phân tích nhan đề và đặc sắc của cốt truyện trong việc làm sáng tỏ chủ đề
– Phân tích các nhân vật nhằm làm rõ chủ đề của truyện
+ Nhân vật lão Hạc (các chi tiết về hoàn cảnh, hành động, việc làm, cử chỉ, lời nói…) trong mối quan hệ với các nhân vật khác: con trai, ông giáo, “cậu Vàng”,…
+ Nhân vật ông giáo (Ông giáo là người thế nào, những chi tiết nào thể hiện điều đó?…)
– Phân tích tác dụng của các nét đặc sắc nghệ thuật trong truyện: nghệ thuật khắc họa đặc điểm tính cách nhân vật, bút pháp miêu tả (ngoại hình và nội tâm), lựa chọn chi tiết giàu ý nghĩa, lời văn giản dị, tự nhiên,…
- Kết bài: Nhận xét khái quát về giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện. Nêu tác động của truyện đối với cá nhân người viết bài.
Thực hành (trang 27, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đề bài: Phân tích truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao.
Bài văn mẫu :
Truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của nền văn học Việt Nam hiện đại. Truyện đã thể hiện một cách chân thực, cảm động số phận đau thương và phẩm chất cao quý của người nông dân cùng khổ trong cuộc đời cũ.
Hoàn cảnh sống của lão Hạc
Lão Hạc là một người nông dân nghèo, sống cùng con trai và một con chó vàng. Vợ lão mất sớm, con trai vì không đủ tiền cưới vợ nên phải đi làm đồn điền cao su ở Nam Kỳ. Lão Hạc sống cô đơn, buồn tủi, chỉ có con chó vàng làm bạn.
Số phận đau thương của lão Hạc
Lão Hạc phải bán con chó vàng để lấy tiền lo cho con. Lão đau đớn, xót xa khi phải bán đi người bạn thân thiết của mình. Lão cũng phải bán đi mảnh vườn để lấy tiền lo cho tuổi già. Lão sống trong cảnh nghèo đói, túng quẫn, phải ăn củ chuối, sung luộc qua ngày. Lão Hạc bị ốm, không ai biết đến.
Phẩm chất cao quý của lão Hạc
Lão Hạc là một người nông dân chất phác, hiền lành, nhân hậu. Lão yêu thương con hết mực, sẵn sàng hy sinh tất cả vì con. Lão cũng là một người có lòng tự trọng cao cả. Lão không muốn làm phiền đến hàng xóm, nên lão chọn cái chết để giải thoát cho mình.
Cái chết của lão Hạc
Lão Hạc đã tự kết liễu cuộc đời mình bằng bả chó. Cái chết của lão là một bi kịch đau lòng. Nó cho thấy sự bế tắc của người nông dân trong xã hội cũ.
Ý nghĩa của truyện ngắn “Lão Hạc”
Truyện ngắn “Lão Hạc” đã thể hiện một cách sâu sắc số phận đau thương và phẩm chất cao quý của người nông dân cùng khổ trong cuộc đời cũ. Truyện cũng là một lời tố cáo xã hội thực dân phong kiến tàn ác đã đẩy người nông dân đến bước đường cùng.
Nghệ thuật xây dựng nhân vật của Nam Cao
Nam Cao đã xây dựng nhân vật lão Hạc một cách chân thực, sinh động. Lão Hạc là một nhân vật điển hình cho người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.
Trước hết, Nam Cao đã khắc họa thành công ngoại hình của lão Hạc. Lão Hạc là một người nông dân chân chất, mộc mạc, với dáng vẻ gầy gò, ốm yếu.
Về tính cách, lão Hạc là một người nông dân chất phác, hiền lành, nhân hậu. Lão yêu thương con hết mực, sẵn sàng hy sinh tất cả vì con. Lão cũng là một người có lòng tự trọng cao cả.
Nam Cao đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, phù hợp với tính cách của nhân vật. Đồng thời, nhà văn cũng sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như miêu tả, đối thoại, độc thoại nội tâm để khắc họa nhân vật một cách chân thực, sinh động.
Kết luận
Truyện ngắn “Lão Hạc” là một tác phẩm xuất sắc của Nam Cao. Truyện đã để lại trong lòng người đọc những ấn tượng sâu sắc về số phận đau thương và phẩm chất cao quý của người nông dân cùng khổ trong cuộc đời cũ.
Với những hướng dẫn soạn bài Viết: Phân tích một tác phẩm truyện – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
