Soạn bài Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường? - Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều

Hướng dẫn soạn bài Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường? – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1 (trang 81, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Mục đích chính của văn bản trên là gì?

1. Giải thích hiện tượng chim bồ câu có khả năng nhớ đường trở về tổ cực kì tốt
2. Giới thiệu về hiện tượng chim bồ câu ngày xưa có trí thông minh tuyệt vời
3. Thuyết minh cách thức đưa thư ngày xưa bằng việc sử dụng chim bồ câu
4. Giới thiệu về kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học ở Đại học Ốc-xpho về chim bồ câu

Trả lời

Văn bản “Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường?” cung cấp những thông tin giải thích về hiện tượng chim bồ câu có khả năng nhớ đường trở về tổ cực kì tốt. Văn bản đã chỉ ra rằng chim bồ câu có khả năng định vị bằng từ trường của Trái đất, khả năng nhận biết các đặc điểm địa hình và khả năng cảm nhận hướng gió. Những khả năng này giúp chim bồ câu có thể tìm đường trở về tổ của mình ngay cả khi đã bay đi xa.

Vậy nên, đáp án chính xác là A.

Câu 2 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Câu văn nào sau đây nêu lên vấn đề chính được giải thích trong văn bản?

1. Chim bồ câu có khả năng nhớ đường trở về tổ cực kì tốt…
2. Ban ngày, bồ câu chủ yếu xác định phương hướng nhờ vị trí của Mặt Trời.
3. … dù bị đưa tới một nơi rất xa xôi, chúng vẫn có thể tự tìm đường về nhà.
4. Vì sao bồ câu lại sở hữu khả năng tuyệt diệu này?

Trả lời

Câu văn nêu lên vấn đề chính được giải thích trong văn bản là câu C. Câu văn này nêu rõ vấn đề mà văn bản muốn giải thích, đó là hiện tượng chim bồ câu có khả năng nhớ đường trở về tổ cực kì tốt.

Các câu văn còn lại chỉ là những thông tin chi tiết bổ sung cho vấn đề chính. Câu A là một thông tin tổng quát về khả năng của chim bồ câu. Câu B là một thông tin chi tiết về cách xác định phương hướng của chim bồ câu ban ngày. Câu D là một câu hỏi dẫn dắt vào vấn đề chính.

Câu 3 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Câu văn nào giải thích khái quát về trí nhớ tuyệt vời của bồ câu?

1. Ban ngày, bồ câu chủ yếu xác định phương hướng nhờ vị trí của Mặt Trời.
2. Mấu chốt của khả năng tìm được đường về nhà là trong não bộ của bồ câu có một hệ thống chỉ đường tinh vi.
3. Nhưng vào ngày trời râm không có Mặt Trời hoặc buổi tối, chúng chủ yếu định hướng bằng từ trường Trái Đất.
4. Các nhà khoa học ở Đại học Ốc-xpho phát hiện ra rằng thông qua đường bay, bồ câu có thể nhớ được các kiến trúc tiêu biểu để tìm được đường về.

Trả lời

Câu văn giải thích khái quát về trí nhớ tuyệt vời của bồ câu là câu B. Câu văn này nêu rõ rằng khả năng tìm được đường về nhà của bồ câu là nhờ vào hệ thống chỉ đường tinh vi trong não bộ của chúng. Hệ thống này bao gồm các giác quan như thị giác, khứu giác, vị giác, xúc giác và thính giác, giúp bồ câu có thể ghi nhớ chi tiết về môi trường xung quanh, bao gồm các đặc điểm địa hình, vị trí của Mặt Trời, từ trường Trái đất và cả mùi hương của tổ.

Các câu văn còn lại chỉ là những thông tin chi tiết bổ sung cho vấn đề chính. Câu A giải thích cách xác định phương hướng của chim bồ câu ban ngày. Câu C giải thích cách xác định phương hướng của chim bồ câu vào ban đêm. Câu D giải thích cách bồ câu nhận biết các kiến trúc tiêu biểu để tìm đường về.

Câu 4 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Đoạn văn “Ban ngày, bồ câu chủ yếu […] về tổ ở một cự li xa.” được trình bày theo cách nào?

Trả lời

Đoạn văn “Ban ngày, bồ câu chủ yếu […] về tổ ở một cự li xa.” được trình bày theo cách liệt kê. Đoạn văn liệt kê ba cách thức mà chim bồ câu sử dụng để xác định phương hướng ban ngày, đó là:

• Vị trí của Mặt Trời: Chim bồ câu có thể xác định vị trí của Mặt Trời trên bầu trời và sử dụng vị trí này để xác định phương hướng.
• Các đặc điểm địa hình: Chim bồ câu có thể ghi nhớ các đặc điểm địa hình như núi, sông, biển,… và sử dụng các đặc điểm này để xác định phương hướng.
• Hướng gió: Chim bồ câu có thể cảm nhận hướng gió và sử dụng hướng gió này để xác định phương hướng.

Câu 5 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nhận xét nào khái quát được cách tìm đường về nhà của chim bồ câu?

1. Bồ câu có thể nhớ được các kiến trúc tiêu biểu để tìm được đường về.
2. Bồ câu có thể dựa vào nhiều cách để tìm được đường về nhà.
3. Bồ câu chủ yếu xác định phương hướng nhờ vị trí của Mặt Trời.
4. Bồ câu chủ yếu định hướng bằng từ trường Trái Đất để trở về nhà.

Trả lời

Nhận xét B là khái quát nhất về cách tìm đường về nhà của chim bồ câu. Chim bồ câu có thể dựa vào nhiều cách để tìm đường về nhà, bao gồm:

• Vị trí của Mặt Trời: Chim bồ câu có thể xác định vị trí của Mặt Trời trên bầu trời và sử dụng vị trí này để xác định phương hướng.
• Các đặc điểm địa hình: Chim bồ câu có thể ghi nhớ các đặc điểm địa hình như núi, sông, biển,… và sử dụng các đặc điểm này để xác định phương hướng.
• Hướng gió: Chim bồ câu có thể cảm nhận hướng gió và sử dụng hướng gió này để xác định phương hướng.
• Mùi hương của tổ: Chim bồ câu có thể nhận biết mùi hương của tổ và sử dụng mùi hương này để tìm đường về.

Các nhận xét còn lại chỉ là những thông tin chi tiết bổ sung cho nhận xét B. Nhận xét A chỉ đúng trong một số trường hợp cụ thể, khi bồ câu được thả ra khỏi một nơi có các kiến trúc tiêu biểu. Nhận xét C chỉ đúng trong một số trường hợp cụ thể, khi trời râm hoặc buổi tối. Nhận xét D chỉ đúng trong một số trường hợp cụ thể, khi chim bồ câu bị đưa đi xa khỏi tổ.

Câu 6 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Vì sao văn bản trên được coi là văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên?

Trả lời

Văn bản “Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường?” được coi là văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên vì văn bản này cung cấp những thông tin giải thích về một hiện tượng tự nhiên, đó là hiện tượng chim bồ câu có khả năng nhớ đường trở về tổ cực kì tốt.

Văn bản đã giải thích hiện tượng này dựa trên những nguyên lý khoa học, bao gồm:

• Vị trí của Mặt Trời: Chim bồ câu có thể xác định vị trí của Mặt Trời trên bầu trời và sử dụng vị trí này để xác định phương hướng.
• Các đặc điểm địa hình: Chim bồ câu có thể ghi nhớ các đặc điểm địa hình như núi, sông, biển,… và sử dụng các đặc điểm này để xác định phương hướng.
• Hướng gió: Chim bồ câu có thể cảm nhận hướng gió và sử dụng hướng gió này để xác định phương hướng.
• Mùi hương của tổ: Chim bồ câu có thể nhận biết mùi hương của tổ và sử dụng mùi hương này để tìm đường về.

Văn bản đã sử dụng những ngôn từ và hình ảnh giản dị, dễ hiểu để giúp người đọc có thể nắm bắt được những thông tin quan trọng về hiện tượng này. Ngoài ra, văn bản cũng đã sử dụng những dẫn chứng cụ thể, như kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học, để làm tăng tính thuyết phục cho những giải thích của mình.

Câu 7 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hiện tượng mà văn bản nói tới có gì đặc sắc cần giải thích?

Trả lời 

Hiện tượng mà văn bản “Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường?” nói tới là hiện tượng chim bồ câu có khả năng nhớ đường trở về tổ cực kì tốt, ngay cả khi đã bay đi xa. Đây là một hiện tượng tự nhiên đặc sắc vì nó thể hiện khả năng định hướng tuyệt vời của loài chim bồ câu.

Khả năng định hướng của chim bồ câu đã được con người biết đến từ lâu đời. Từ xa xưa, chim bồ câu đã được sử dụng làm phương tiện liên lạc, vận chuyển thư tín. Nhờ khả năng định hướng chính xác, chim bồ câu có thể đưa thư từ đến tận nơi cần đến, ngay cả khi phải bay qua những vùng đất xa lạ.

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể hiểu hết được cơ chế định hướng của chim bồ câu. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng chim bồ câu có thể sử dụng nhiều cách để định hướng, bao gồm:

• Vị trí của Mặt Trời: Chim bồ câu có thể xác định vị trí của Mặt Trời trên bầu trời và sử dụng vị trí này để xác định phương hướng.
• Các đặc điểm địa hình: Chim bồ câu có thể ghi nhớ các đặc điểm địa hình như núi, sông, biển,… và sử dụng các đặc điểm này để xác định phương hướng.
• Hướng gió: Chim bồ câu có thể cảm nhận hướng gió và sử dụng hướng gió này để xác định phương hướng.
• Mùi hương của tổ: Chim bồ câu có thể nhận biết mùi hương của tổ và sử dụng mùi hương này để tìm đường về.

Khả năng định hướng của chim bồ câu là một hiện tượng tự nhiên đặc sắc, thể hiện sự thích nghi tuyệt vời của loài chim này với môi trường sống. Hiện tượng này đã được con người ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, mang lại những lợi ích to lớn cho đời sống.

Câu 8 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần là gì?

Trả lời

Bố cục của văn bản “Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường?” gồm 3 phần như sau:

Phần 1 (từ đầu đến …khả năng tuyệt diệu này?): Giới thiệu khái quát về khả năng của loài bồ câu.

Phần 2 (tiếp đến …một cự li xa): Giải thích các cách xác định phương hướng của chim bồ câu ban ngày và ban đêm.

Phần 3 (phần còn lại): Phát hiện mới lạ của các nhà khoa học Ốc-xpho về bồ câu.

Câu 9 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Em biết thêm được điều gì từ văn bản giải thích nêu trên?

Trả lời

Từ văn bản giải thích “Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường?”, em biết thêm được những điều sau:

• Chim bồ câu có khả năng định hướng tuyệt vời, thậm chí có thể bay đi xa hàng ngàn cây số mà vẫn có thể tìm được đường về tổ.
• Khả năng định hướng của chim bồ câu dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm:
  • Vị trí của Mặt Trời: Chim bồ câu có thể xác định vị trí của Mặt Trời trên bầu trời và sử dụng vị trí này để xác định phương hướng.
  • Các đặc điểm địa hình: Chim bồ câu có thể ghi nhớ các đặc điểm địa hình như núi, sông, biển,… và sử dụng các đặc điểm này để xác định phương hướng.
  • Hướng gió: Chim bồ câu có thể cảm nhận hướng gió và sử dụng hướng gió này để xác định phương hướng.
  • Từ trường Trái Đất: Chim bồ câu có thể cảm nhận từ trường Trái Đất và sử dụng từ trường này để xác định phương hướng.
  • Mùi hương của tổ: Chim bồ câu có thể nhận biết mùi hương của tổ và sử dụng mùi hương này để tìm đường về.
• Phát hiện mới lạ của các nhà khoa học Ốc-xpho về bồ câu: Chim bồ câu có thể nhớ được các kiến trúc tiêu biểu để tìm được đường về.

Câu 10 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Viết đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) nêu những điều em thích về chim bồ câu.

Trả lời

Chim bồ câu là một loài chim mà em rất thích. Em thích tính cách hiền lành, gần gũi của chúng. Em thích khả năng định hướng tuyệt vời của chúng. Chim bồ câu có bộ lông trắng muốt, óng ả như tuyết. Chúng có đôi mắt đen láy, long lanh. Cái cổ dài và mảnh của chúng khiến chúng trông thanh thoát và duyên dáng. Bồ câu là loài chim hiền lành, gần gũi với con người. Chúng thường sống thành đàn, quây quần bên nhau. Chúng thường bay lượn trên bầu trời, mang theo hình ảnh của hòa bình và tình yêu thương. Khả năng định hướng tuyệt vời của chim bồ câu khiến em vô cùng thán phục. Chúng có thể bay đi xa hàng ngàn cây số mà vẫn có thể tìm được đường về tổ. Khả năng này đã được con người ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, mang lại những lợi ích to lớn cho đời sống.

Với những hướng dẫn soạn bài Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường? – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.