Soạn bài Người thầy đầu tiên – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều
Hướng dẫn soạn bài Người thầy đầu tiên – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
1. Chuẩn bị:
Yêu cầu (trang 13 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
– Đọc trước đoạn trích Người thầy đầu tiên; tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp (Chyngyz Aitmatov).
Thông tin về nhà văn Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp (Chyngyz Aitmatov)
Tên đầy đủ: Chyngyz Torekulovich Aitmatov
Sinh ngày: 12/12/1928
Quê quán: tỉnh Chuy, Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Kyrgyz (nay là Cộng hòa Kyrgyzstan)
Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp là nhà văn, nhà báo, nhà ngoại giao người Kyrgyzstan. Ông là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học Xô viết và văn học thế giới.
Tác phẩm của Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp thường viết về cuộc sống của người dân vùng Trung Á, đặc biệt là người dân Kyrgyzstan. Ông có một phong cách viết giản dị, gần gũi với đời sống, giàu chất thơ và triết lý.
Một số tác phẩm nổi tiếng của Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp:
Người thầy đầu tiên (1958)
Thung lũng những con chim trĩ (1958)
Trái tim mùa thu (1980)
Sông Đông êm đềm chảy (1989)
Trin-ghi-dơ Ai-ma-tốp được tặng giải thưởng Lenin năm 1974, giải thưởng Nobel Văn học năm 1968.
2. Đọc hiểu:
Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 21, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nguyên nhân nào khiến nhân vật “tôi” “lặng người đi vì kinh hãi”?
Nguyên nhân khiến nhân vật “tôi” “lặng người đi vì kinh hãi” là do ông nhìn thấy hai cây phong mà A-ma-tốp đã trồng khi xưa đã bị đốn hạ. Hai cây phong ấy là biểu tượng cho tình yêu thương, sự hy sinh của A-ma-tốp dành cho những đứa trẻ vùng thảo nguyên. Việc đốn hạ hai cây phong là một hành động tàn nhẫn, thể hiện sự vô ơn, vô cảm của con người.
Câu 2 (trang 21, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Ý nghĩa của việc trồng hai cây phong là gì?
Ý nghĩa của việc trồng hai cây phong là thể hiện tình yêu thương, sự hy sinh của A-ma-tốp dành cho những đứa trẻ vùng thảo nguyên. A-ma-tốp coi những đứa trẻ như con cái của mình, ông luôn mong muốn cho chúng có một tương lai tươi sáng. Việc trồng hai cây phong là một cách để ông thể hiện ước mơ ấy.
Câu 3 (trang 24, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tình cảnh của An-tư-nai sau khi bị bắt như thế nào?
Tình cảnh của An-tư-nai sau khi bị bắt rất bi thảm. Cô bé bị nhốt trong một căn phòng tối tăm, lạnh lẽo. Cô bị đánh đập, tra tấn dã man. Cô bé không còn chút sức lực nào, chỉ biết nằm co ro trong góc tối, khóc nức nở.
Câu 4 (trang 24, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Điều gì bất ngờ đã xảy ra?
Điều bất ngờ đã xảy ra là An-tư-nai đã trốn thoát khỏi nhà tù. Cô bé đã vượt qua bao khó khăn, gian khổ để trở về với người dân làng.
Câu 5 (trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Những lời nhân vật “tôi” thì thầm có ý nghĩa gì?
Những lời nhân vật “tôi” thì thầm có ý nghĩa là ông đang bày tỏ sự xót thương, đau đớn trước số phận của An-tư-nai. Ông cũng đang cảm thấy hối hận vì đã không thể giúp đỡ cô bé sớm hơn.
Câu 6 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phần (3) là những lời tâm sự của An-tư-nai vào thời điểm nào?
Phần (3) là những lời tâm sự của An-tư-nai vào thời điểm cô bé đang ở trong nhà tù. Cô bé đã trải qua những ngày tháng vô cùng đau khổ, cô đơn và tuyệt vọng. Cô bé đã nghĩ đến cái chết như một cách giải thoát cho mình. Tuy nhiên, cô bé vẫn luôn nhớ về những người thân yêu, về ước mơ của mình. Cô bé đã quyết tâm vượt qua mọi khó khăn để trở về với cuộc sống.
Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 26 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Đoạn trích Người thầy đầu tiên kể về chuyện gì? Truyện được kể ở ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có tác dụng như thế nào?
Đoạn trích Người thầy đầu tiên kể về cuộc gặp gỡ và tình cảm của nhân vật “tôi” đối với người thầy đầu tiên của mình, thầy Đuy-sen.
Truyện được kể ở ngôi thứ nhất, người kể chuyện là nhân vật “tôi”. Ngôi kể ấy có tác dụng giúp người đọc hiểu rõ hơn về suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật “tôi” trước những sự việc được kể lại.
Câu 2 (trang 26 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Tóm tắt nội dung chính của từng phần được đánh số trong văn bản. Nội dung phần (3) cho biết sự khác biệt gì về thời gian kể chuyện so với hai phần trước? Câu văn nào nói lên điều đó?
Phần (1): Nhân vật “tôi” kể về những ngày thơ ấu ở vùng thảo nguyên Kyrgyz.
Phần (2): Nhân vật “tôi” kể về cuộc gặp gỡ và công lao của thầy Đuy-sen.
Phần (3): Nhân vật “tôi” kể về cuộc đời của An-tư-nai và sự hy sinh của thầy Đuy-sen.
Nội dung phần (3) cho biết sự khác biệt về thời gian kể chuyện so với hai phần trước là: phần (3) kể về những gì đã xảy ra sau khi thầy Đuy-sen rời khỏi vùng thảo nguyên. Câu văn nói lên điều đó là: “Tôi trở lại làng sau khi đã đi học thành tài.”
Câu 3 (trang 26 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Hãy dẫn ra một số câu văn thể hiện suy nghĩ, tình cảm và mong ước của thầy Đuy-sen khi trồng hai cây phong nhỏ.
Một số câu văn thể hiện suy nghĩ, tình cảm và mong ước của thầy Đuy-sen khi trồng hai cây phong nhỏ:
“Vào một buổi sáng đẹp trời, thầy trồng hai cây phong nhỏ cạnh ngôi trường mới.”
“Thầy nói với chúng tôi rằng: “Cây phong là biểu tượng của trí tuệ, lòng dũng cảm và tình yêu quê hương.”
“Thầy mong muốn hai cây phong sẽ lớn lên, trở thành những cây phong to đẹp, che chở cho ngôi trường và những đứa trẻ.”
Câu 4 (trang 26 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Phân tích nhân vật thầy Đuy-sen trong đoạn trích Người thầy đầu tiên
Nhân vật thầy Đuy-sen là một người thầy giáo tận tụy, yêu nghề, yêu thương học trò. Ông đã dành cả cuộc đời cho sự nghiệp trồng người ở vùng thảo nguyên xa xôi.
Thầy Đuy-sen là một người có tình yêu quê hương tha thiết. Ông mong muốn cho những đứa trẻ vùng thảo nguyên được học hành, trưởng thành, trở thành những người có ích cho đất nước.
Thầy Đuy-sen là một người có nghị lực phi thường. Ông đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để thực hiện ước mơ của mình.
Câu 5 (trang 26 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Thông qua cuộc đời nhân vật An-tư-nai, có thể nêu lên nhận xét gì về số phận của những người phụ nữ được nói tới trong câu chuyện?
Thông qua cuộc đời nhân vật An-tư-nai, có thể nêu lên nhận xét về số phận của những người phụ nữ được nói tới trong câu chuyện như sau:
Họ là những người phụ nữ yêu nước, dũng cảm, kiên cường.
Họ là những người phụ nữ có khát vọng được học hành, được làm chủ cuộc đời mình.
Họ là những người phụ nữ phải chịu nhiều bất công, thiệt thòi trong xã hội.
Câu 6 (trang 26 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2): Chi tiết hoặc hình ảnh nào trong văn bản đã để lại trong em những ấn tượng sâu đậm? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) ghi lại ấn tượng ấy.
Chi tiết hoặc hình ảnh trong văn bản đã để lại trong em những ấn tượng sâu đậm là hình ảnh hai cây phong nhỏ. Hình ảnh ấy thể hiện:
Tình yêu quê hương, đất nước của thầy Đuy-sen.
Ước mơ của thầy Đuy-sen về một tương lai tươi sáng cho những đứa trẻ vùng thảo nguyên.
Sự hy sinh cao cả của thầy Đuy-sen cho sự nghiệp trồng người.
Em viết một đoạn văn ghi lại ấn tượng ấy như sau:
Hình ảnh hai cây phong nhỏ trong đoạn trích Người thầy đầu tiên đã để lại trong em những ấn tượng sâu đậm. Hình ảnh ấy thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, ước mơ về một tương lai tươi sáng của thầy Đuy-sen. Nó cũng thể hiện sự hy sinh cao cả của thầy Đuy-sen cho sự nghiệp trồng người. Em vô cùng ngưỡng mộ và cảm phục thầy Đuy-sen.
Với những hướng dẫn soạn bài Người thầy đầu tiên – Ngữ văn 8 tập 1 Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
