Soạn bài Trao duyên

Hướng dẫn Soạn bài Trao duyên – Sách Cánh Diều Lớp 11 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

1) Chuẩn bị

– Xem lại phần Kiến thức ngữ văn và nội dung bài Nguyễn Du – Cuộc đời và sự nghiệp để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

– Khi đọc hiểu các văn bản trích từ Truyện Kiều, các em cần chú ý:

   + Nhận biết những điểm tương đồng và khác biệt của truyện thơ Nôm so với truyện thơ dân gian.

   + Bối cảnh của đoạn trích.

   + Nội dung chính của đoạn trích (Kể về ai? Về sự việc gì?,…)

   + Những nét đặc sắc về nghệ thuật trong đoạn trích và tác dụng của chúng.

   + Đoạn trích đã làm sáng tỏ được điều gì về Truyện Kiều và Nguyễn Du?

– Đọc nội dung giới thiệu sau đây để hiểu bối cảnh đoạn trích:

Gia đình Thúy Kiều mắc oan bởi lời vu cáo của tên bán tơ. Bọn sai nha ập đến nhà Kiều “Sạch sành sanh vét cho đầy túi tham”, bắt giam, tra khảo, đánh đập dã man cha và em trai của Kiều. Trước cơn gia biến, Kiều đã hi sinh mối tình với Kim Trọng để “bán mình chuộc cha”. Trước ngày ra đi theo Mã Giám Sinh, Kiều ngồi trắng đêm nghĩ về thân phận, nghĩ về tình yêu. Nàng nhờ cậy em gái là Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng. Đoạn trích trong văn bản dưới đây (từ câu 723 đến câu 756 trong Truyện Kiều) thường được đặt nhan đề là Trao duyên.

– Tập đọc diễn cảm đoạn Trao duyên theo nội dung cảm xúc, chú ý sự chuyển đổi từ lời đối thoại sang đan xen giữa đối thoại và độc thoại.

2) Đọc hiểu

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Chú ý lời nói, hành động, lí lẽ của Thúy Kiều khi thuyết phục Thúy Vân.

Lời nói, hành động, lí lẽ của Thúy Kiều khi thuyết phục Thúy Vân

  • Lời nói:
    • Kiều dùng những lời lẽ trang trọng, tha thiết, khẩn nài, van xin để thuyết phục Thúy Vân.
    • Kiều xưng hô với Thúy Vân bằng những từ ngữ trang trọng, tôn kính: “chị”, “em”, “cậy”, “nàng”.
    • Kiều sử dụng những câu cảm thán, câu cầu khiến, câu hỏi tu từ để thể hiện tình cảm mãnh liệt, sự đau đớn, xót xa của mình.
    • Kiều dùng những lời lẽ lí lẽ, tình cảm để thuyết phục Thúy Vân.
  • Hành động:
    • Kiều hành động một cách trang trọng, nghiêm túc, thể hiện sự quyết tâm của mình.
    • Kiều lạy Thúy Vân, một hành động thể hiện sự tôn kính, biết ơn của Kiều đối với em gái.
    • Kiều trao lại những kỉ vật của Kim Trọng cho Thúy Vân, một hành động thể hiện sự ủy thác, tin tưởng của Kiều đối với em gái.
  • Lí lẽ:
    • Kiều đưa ra lí do khách quan, éo le của hoàn cảnh gia đình để thuyết phục Thúy Vân.
    • Kiều khẳng định tình yêu của mình và Kim Trọng là tình yêu sâu nặng, thiêng liêng.
    • Kiều nhấn mạnh rằng Thúy Vân là người duy nhất có thể giúp mình trả nghĩa cho Kim Trọng.

Tóm lại, lời nói, hành động, lí lẽ của Thúy Kiều khi thuyết phục Thúy Vân thể hiện sự hy sinh cao cả, tình yêu sâu nặng của Kiều đối với Kim Trọng và tấm lòng hiếu thảo của Kiều đối với cha mẹ.

Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Thúy Kiều để lại những kỉ vật nào trong tình yêu?

Những kỉ vật trong tình yêu mà Thúy Kiều để lại cho Thúy Vân gồm:

  • Chiếc vành: Chiếc vành là vật biểu trưng cho tình yêu của Kiều và Kim Trọng. Kiều và Kim Trọng đã thề nguyền gắn bó với nhau trọn đời, chiếc vành là minh chứng cho lời thề ấy.
  • Bức tờ mây: Bức tờ mây là tờ giấy ghi lời thề nguyền của Kiều và Kim Trọng. Bức tờ mây là vật chứng cho mối tình đẹp đẽ của họ.
  • Phim đàn: Phim đàn là vật gắn liền với tài năng chơi đàn của Kiều. Kiều là người con gái có tài năng âm nhạc, nàng thường dùng cây đàn để gửi gắm tâm tình của mình.
  • Mảnh hương nguyền: Mảnh hương nguyền là vật mà Kiều và Kim Trọng đã trao cho nhau để làm tín vật. Mảnh hương nguyền là minh chứng cho tình yêu bền chặt của họ.

Kiều trao lại những kỉ vật này cho Vân với mong muốn Vân sẽ thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. Những kỉ vật ấy không chỉ có ý nghĩa vật chất mà còn có ý nghĩa tinh thần vô cùng lớn lao. Chúng là biểu tượng cho tình yêu thủy chung, son sắt của Kiều dành cho Kim Trọng.

Việc Kiều trao lại những kỉ vật này cho Vân cũng thể hiện tâm trạng đau đớn, xót xa của nàng. Nàng không muốn phải trao đi tình yêu của mình, nhưng vì chữ hiếu nàng đành phải làm vậy. Nàng như đang chia sẻ nỗi đau với Vân, mong rằng Vân sẽ hiểu và giúp đỡ nàng.

Câu 3 (trang 45 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 1): Thúy Kiều nói với ai? Về điều gì? Tâm trạng của Kiều như thế nào?

Trong đoạn trích Trao duyên, Thúy Kiều nói với Thúy Vân về việc nhờ em thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. Tâm trạng của Kiều trong đoạn trích này là tâm trạng của một người phụ nữ đang phải trải qua bi kịch tình yêu và gia đình.

Thúy Kiều nói với Thúy Vân

Thúy Kiều nói với Thúy Vân về việc nhờ em thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. Trong đoạn trích, Kiều đã bày tỏ với em gái của mình về hoàn cảnh éo le của mình:

“Cậy em em có chịu lời

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”

Kiều đã bày tỏ với Vân bằng một cách thức rất trang trọng và tha thiết. Hành động lạy của Kiều thể hiện sự tôn kính và lòng tin tưởng tuyệt đối của nàng dành cho em gái.

Kiều cũng đã kể cho Vân nghe về mối tình của mình với Kim Trọng:

“Kể từ khi gặp chàng Kim

Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề”

Kiều đã nói với Vân về những kỷ niệm đẹp đẽ của mình với Kim Trọng. Những kỷ niệm ấy đã khiến cho Kiều càng thêm đau đớn khi phải rời xa người yêu.

Cuối cùng, Kiều đã tha thiết mong Vân nhận lời thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng:

“Chị dù thịt nát xương tan

Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”

Kiều đã cam kết với Vân rằng, nếu có chết đi, nàng cũng sẽ không hận em. Nàng mong rằng Vân sẽ đồng ý thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng, để chàng không phải chịu cảnh cô đơn.

Tâm trạng của Thúy Kiều

Tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích này là tâm trạng của một người phụ nữ đang phải trải qua bi kịch tình yêu và gia đình. Kiều đã phải hy sinh tình yêu của mình để cứu lấy gia đình. Nàng đau đớn, xót xa khi phải rời xa người yêu.

Kiều đã thể hiện tâm trạng đau đớn của mình qua những lời tâm sự đầy xúc động:

“Giữa đường đứt gánh tương tư

Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em”

Kiều đã ví tình yêu của mình với Kim Trọng như một gánh tương tư mà nàng phải mang theo. Giờ đây, gánh tương tư ấy đã bị đứt đoạn giữa chừng. Kiều đã nhờ em gái thay mình chắp mối tơ thừa, nhưng nàng vẫn không khỏi đau đớn, xót xa.

Kiều cũng đã thể hiện tâm trạng đau đớn của mình qua những lời trao lại kỷ vật cho Vân:

“Chiếc vành với bức tờ mây

Duyên này thì giữ vật này của chung”

Kiều đã trao lại cho Vân chiếc vành, bức tờ mây – những kỷ vật tình yêu của nàng và Kim Trọng. Kiều đã nói rằng, dù nàng không thể ở bên Kim Trọng nữa, nhưng nàng vẫn muốn giữ lại những kỷ vật ấy như một minh chứng cho tình yêu của hai người.

Tâm trạng đau đớn, xót xa của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên đã được Nguyễn Du thể hiện một cách chân thực và cảm động. Qua đoạn trích, người đọc có thể thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Thúy Kiều: nàng là một người phụ nữ có tình yêu sâu sắc, thủy chung và giàu đức hy sinh.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1: Đoạn trích trao duyên kể lại sự kiện gì, thể hiện chủ đề nào của Truyện Kiều?

Đoạn trích Trao duyên kể lại sự kiện gì?

Đoạn trích Trao duyên kể lại sự kiện Thúy Kiều nhờ Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng.

Thúy Kiều và Kim Trọng là đôi trai tài gái sắc, yêu nhau say đắm. Tuy nhiên, do gia biến, Kiều buộc phải bán mình chuộc cha và em. Trong đêm thanh vắng, Kiều đã nhờ Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng.

Đoạn trích thể hiện chủ đề nào của Truyện Kiều?

Đoạn trích Trao duyên thể hiện chủ đề bi kịch tình yêu và thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Trước hết, đoạn trích thể hiện bi kịch tình yêu của Thúy Kiều. Kiều và Kim Trọng là đôi trai tài gái sắc, yêu nhau say đắm. Tuy nhiên, do gia biến, Kiều buộc phải bán mình chuộc cha và em. Tình yêu của Kiều và Kim Trọng bị chia cắt, không thể đến được với nhau.

Thứ hai, đoạn trích thể hiện bi kịch thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Kiều là người con gái tài sắc vẹn toàn, nhưng lại bị chà đạp, vùi dập bởi những thế lực phong kiến tàn bạo. Kiều phải bán mình chuộc cha và em, phải chịu cảnh làm vợ lẽ của Mã Giám Sinh, rồi bị Sở Khanh lừa gạt, đẩy vào lầu xanh.

Câu 2: Thúy Kiều đã có lời nói, hành động và lí lẽ như thế nào để thuyết phục Thúy Vân thay mình trả nghĩa, kết duyên với Kim Trọng?

Trong đoạn trích Trao duyên, Thúy Kiều đã có lời nói, hành động và lí lẽ như sau để thuyết phục Thúy Vân thay mình trả nghĩa, kết duyên với Kim Trọng:

Lời nói

Thúy Kiều đã sử dụng những lời lẽ khẩn thiết, tha thiết, van xin, mong mỏi Thúy Vân thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. Nàng gọi Vân bằng những lời lẽ thân thiết, tôn kính: “Chị Vân”, “em có chịu lời”, “chị lạy em quỳ lên cho chị lạy”. Những lời lẽ này thể hiện sự tôn trọng của Kiều đối với Vân, đồng thời cũng thể hiện sự khẩn thiết, mong mỏi của Kiều muốn Vân nhận lời.

Hành động

Thúy Kiều đã có hành động trang trọng, tôn kính khi trao duyên cho Vân. Nàng “ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”. Hành động này thể hiện sự nghiêm túc, thành kính của Kiều trong việc trao duyên cho Vân.

Lí lẽ

Thúy Kiều đã đưa ra những lí lẽ thuyết phục để mong Vân thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng. Nàng nói rằng:

  • Hoàn cảnh éo le, bất đắc dĩ khiến nàng phải trao duyên cho Vân: “Sự đâu sóng gió bất kỳ”, “giữa đường đứt gánh tương tư”.
  • Tình yêu của Kiều và Kim Trọng là tình yêu đẹp đẽ, thiêng liêng: “Kể từ khi gặp chàng Kim, nỗi niềm riêng biết mấy”.
  • Thúy Vân là người có thể thay thế nàng trả nghĩa cho Kim Trọng: “Vân còn trẻ, còn xuân xanh, còn nhiều cơ hội để được hạnh phúc”.

Tất cả những lời nói, hành động và lí lẽ của Thúy Kiều đã thể hiện sự hy sinh cao cả của nàng vì hạnh phúc của người mình yêu. Nàng đã sẵn sàng hi sinh tình yêu của bản thân để giúp cho Kim Trọng được hạnh phúc với người khác. Đây là một hành động cao đẹp, đáng trân trọng của Thúy Kiều.

Câu 3: Vì sao sau khi cậy nhờ Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng, bi kịch của Thúy Kiều lại càng tăng?

Đoạn trích Trao duyên là một trong những đoạn trích tiêu biểu nhất trong Truyện Kiều của Nguyễn Du. Đoạn trích đã khắc họa thành công tâm trạng đau đớn, bi kịch của Thúy Kiều khi phải bán mình chuộc cha.

Sau khi cậy nhờ Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng, bi kịch của Thúy Kiều lại càng tăng lên bởi những lí do sau:

  • Nàng phải hi sinh tình yêu của mình để thực hiện chữ hiếu. Đây là một nghịch cảnh đau đớn, éo le của Thúy Kiều. Nàng là một người con hiếu thảo, sẵn sàng hi sinh hạnh phúc cá nhân để bảo vệ cha mẹ. Tuy nhiên, việc hi sinh này lại khiến nàng phải chịu đau khổ, dằn vặt.
  • Nàng phải xa cách người mình yêu thương. Thúy Kiều và Kim Trọng là một đôi trai tài gái sắc, yêu nhau sâu đậm. Họ đã từng thề nguyền gắn bó trọn đời. Tuy nhiên, giờ đây, họ phải chia lìa đôi ngả. Nỗi đau chia lìa càng khiến cho bi kịch của Thúy Kiều thêm phần sâu sắc.
  • Nàng phải sống trong cảnh luân lạc, lưu lạc. Sau khi bán mình chuộc cha, Thúy Kiều phải làm vợ lẽ cho Mã Giám Sinh, một kẻ lừa đảo, vô liêm sỉ. Cuộc sống của nàng đầy tủi nhục, đắng cay.

Tóm lại, sau khi cậy nhờ Thúy Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng, bi kịch của Thúy Kiều lại càng tăng lên. Bi kịch này là kết quả của những mâu thuẫn, xung đột trong xã hội phong kiến, đồng thời thể hiện tấm lòng thủy chung, son sắt của Thúy Kiều.

Câu 4: Việc Thúy Kiều để lại những kỉ vật của tình yêu có ý nghĩa gì?

Việc Thúy Kiều để lại những kỉ vật của tình yêu có ý nghĩa:

  • Thể hiện tình yêu sâu đậm, thủy chung của Thúy Kiều dành cho Kim Trọng. Những kỉ vật ấy là minh chứng cho mối tình đẹp đẽ, son sắt của hai người. Dù phải trao duyên cho em, Kiều vẫn không muốn lãng quên tình yêu ấy. Nàng muốn giữ lại những kỉ niệm đẹp đẽ ấy trong lòng mình, để luôn nhớ về Kim Trọng, để tình yêu ấy mãi mãi là một phần trong cuộc đời nàng.
  • Thể hiện sự hy sinh cao cả của Thúy Kiều. Kiều trao duyên cho em, đồng nghĩa với việc nàng phải hi sinh tình yêu của mình. Nàng chấp nhận đau khổ, dằn vặt để bảo vệ hạnh phúc của em. Đây là một hành động cao đẹp, thể hiện tấm lòng bao dung, vị tha của Thúy Kiều.
  • Thể hiện sự trân trọng của Thúy Kiều đối với những kỉ vật tình yêu. Những kỉ vật ấy không chỉ là vật chất mà còn là tinh thần. Chúng mang ý nghĩa thiêng liêng, gắn liền với những kỷ niệm đẹp đẽ của Thúy Kiều và Kim Trọng. Vì vậy, nàng không muốn trao chúng cho người thứ ba, dù đó có là em mình.

Cụ thể, trong đoạn trích Trao duyên, Thúy Kiều đã trao cho Thúy Vân những kỉ vật của tình yêu như:

  • Chiếc vành: Chiếc vành là vật minh chứng cho lời thề nguyền son sắt của hai người.
  • Chiếc khăn: Chiếc khăn là vật trao duyên, thể hiện sự gắn bó, thủy chung của hai người.
  • Bức trướng: Bức trướng là vật ghi lại những lời thề nguyền của hai người.

Khi trao những kỉ vật ấy cho Thúy Vân, Thúy Kiều đã nói:

“Duyên này thì giữ, vật này của chung

Của chung thì có dẫu thưa cũng còn

Duyên này thì vứt, vật này còn gì?”

Câu nói này cho thấy Thúy Kiều không muốn trao đi những kỉ vật của tình yêu. Nàng muốn giữ lại chúng cho riêng mình, để luôn nhớ về Kim Trọng. Tuy nhiên, vì tình yêu thương em, vì muốn bảo vệ hạnh phúc của em, nàng đành phải trao duyên cho Thúy Vân.

Việc Thúy Kiều để lại những kỉ vật của tình yêu đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn của nàng. Đó là một người con gái có tình yêu sâu đậm, thủy chung, sẵn sàng hi sinh vì người thân.

Câu 5: Đoạn Trao duyên là lời của Thúy Kiều nói với những ai? Phân tích diễn biến tâm trạng của Thúy Kiều qua sự chuyển đổi lời thoại.

Đoạn trích Trao duyên là lời của Thúy Kiều nói với hai đối tượng:

  • Thúy Vân: Kiều tha thiết, khẩn nài, trang trọng nhờ em thay mình kết duyên với Kim Trọng.
  • Chính mình: Kiều vừa đau đớn khi phải trao kỷ vật tình yêu, vừa giằng xé dữ dội, vừa tự thương xót cho số phận oan khuất của mình.

Phân tích diễn biến tâm trạng của Thúy Kiều qua sự chuyển đổi lời thoại:

Diễn biến tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên được thể hiện qua sự chuyển đổi lời thoại.

  • Lời thoại đầu tiên:

Kiều mở đầu lời thoại của mình bằng một hành động trang trọng, lạ lùng: “Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”. Hành động này thể hiện sự kính trọng, tôn nghiêm của Kiều đối với em gái. Tiếp đó, Kiều bộc bạch về hoàn cảnh éo le của mình: “Sự đâu sóng gió bất kỳ,” buộc nàng phải bán mình chuộc cha. Kiều cũng bày tỏ tình yêu sâu nặng của mình với Kim Trọng: “Kể từ khi gặp chàng Kim,” nàng đã “thề cùng đính ước”, “săm sanh một mối”.

Trước hoàn cảnh éo le, Kiều buộc phải lựa chọn giữa chữ hiếu và chữ tình. Nàng đã chọn chữ hiếu, nhưng nàng cũng đau đớn, xót xa khi phải phụ tình Kim Trọng.

  • Lời thoại thứ hai:

Kiều thay đổi giọng điệu, trở nên tha thiết, khẩn nài, trang trọng khi nhờ Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng: “Chị em ta phải đồng tâm,” “chị mong em có thể thay chị trả nghĩa cho chàng Kim”. Kiều cũng cam kết sẽ đền đáp ân tình của Vân: “chị sẽ đền bù,” “chị sẽ trả ơn em”.

Lời thoại của Kiều thể hiện tình yêu sâu nặng của nàng dành cho Kim Trọng. Nàng không muốn phụ tình chàng, nhưng hoàn cảnh éo le đã buộc nàng phải làm vậy.

  • Lời thoại thứ ba:

Kiều lại trở nên đau đớn, xót xa khi trao kỷ vật tình yêu cho Vân: “Chiếc thoa với bức tờ mây,” “chiếc kim với mấy đồng tiền” đều là những kỷ vật tình yêu của Kiều và Kim Trọng. Kiều trao kỷ vật cho Vân cũng là trao đi những kỷ niệm tình yêu của mình.

Lời thoại của Kiều thể hiện sự giằng xé dữ dội trong tâm hồn nàng. Nàng vừa đau đớn khi phải trao đi tình yêu của mình, vừa tự thương xót cho số phận oan khuất của mình.

  • Lời thoại cuối cùng:

Kiều lại trở nên đau đớn, tuyệt vọng đến mê sảng, quên cả ý tứ để chuyển sang nói với người vắng mặt là chàng Kim: “Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang,” “Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”. Kiều tự nhận mình là người phụ bạc Kim Trọng.

Lời thoại của Kiều thể hiện sự đau đớn tột cùng của nàng khi phải phụ tình chàng Kim. Nàng tự coi mình là người đã chết, xót thương cho số phận ngang trái, éo le của chính mình.

Tóm lại, diễn biến tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên được thể hiện qua sự chuyển đổi lời thoại. Sự chuyển đổi lời thoại này thể hiện sự giằng xé dữ dội trong tâm hồn Kiều. Nàng vừa đau đớn khi phải trao đi tình yêu của mình, vừa tự thương xót cho số phận oan khuất của mình.

Câu 6: Phân tích tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật trong đoạn trích Trao duyên (biện pháp ẩn dụ, cách dùng thành ngữ, độc thoại nội tâm,…)

Phân tích tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật trong đoạn trích Trao duyên

Đoạn trích Trao duyên là một trong những đoạn trích tiêu biểu nhất của Truyện Kiều, trong đó, Nguyễn Du đã sử dụng thành công một số biện pháp nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật để khắc họa tâm trạng đau đớn, xót xa của Thúy Kiều khi phải trao duyên cho em gái.

Trước hết, Nguyễn Du đã sử dụng thành công biện pháp ẩn dụ, điển cố để thể hiện tâm trạng của Thúy Kiều. Trong đoạn trích, tác giả sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, điển cố mang ý nghĩa biểu tượng như: “trâm gãy”, “bình tan”, “ngậm cười chín suối”, “nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai”,… Những hình ảnh này gợi lên nỗi đau đớn, xót xa, tan vỡ của Thúy Kiều khi phải trao duyên cho em gái.

Cụ thể, hình ảnh “trâm gãy bình tan” gợi lên sự đổ vỡ, tan nát của tình duyên. Hình ảnh “ngậm cười chín suối” thể hiện sự chấp nhận số phận của Thúy Kiều. Hình ảnh “nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai” thể hiện sự hy sinh, cam chịu của Thúy Kiều.

Bên cạnh đó, Nguyễn Du còn sử dụng thành ngữ để thể hiện tâm trạng của Thúy Kiều. Trong đoạn trích, tác giả sử dụng thành ngữ “đứt gánh giữa đường” để gợi lên sự chia cắt, dang dở của tình duyên. Thành ngữ “bên trời góc bể” gợi lên sự xa cách, cách trở của Thúy Kiều và Kim Trọng.

Những thành ngữ này đã góp phần làm cho tâm trạng của Thúy Kiều trở nên rõ nét và chân thực hơn.

Ngoài ra, Nguyễn Du còn sử dụng độc thoại nội tâm để thể hiện tâm trạng của Thúy Kiều. Trong đoạn trích, Thúy Kiều đã có những lời độc thoại nội tâm thể hiện nỗi đau đớn, xót xa của mình.

Cụ thể, trong 8 câu thơ cuối, Thúy Kiều đã có những lời độc thoại nội tâm thể hiện sự xót xa, thương cảm cho Kim Trọng:

Duyên này thì giữ vật này của chung

Dù em nên vợ nên chồng

Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên

Mai sau dù có bao giờ

Đốt lò hương ấy cho ta với ngươi

Những lời độc thoại nội tâm này cho thấy Thúy Kiều vẫn luôn một lòng thủy chung với Kim Trọng, dù phải chịu cảnh chia ly, xa cách.

Tóm lại, Nguyễn Du đã sử dụng thành công một số biện pháp nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật để khắc họa tâm trạng đau đớn, xót xa của Thúy Kiều khi phải trao duyên cho em gái. Những biện pháp nghệ thuật này đã góp phần làm cho đoạn trích trở nên sinh động, hấp dẫn và giàu giá trị nội dung, nghệ thuật.

Câu 7: Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) nêu cảm nghĩ của em về nhân vật Thúy Kiều qua đoạn trích Trao duyên.

Thúy Kiều là một nhân vật tiêu biểu cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến. Qua đoạn trích Trao duyên, ta càng thấy rõ vẻ đẹp ấy của nàng.

Trước hết, Thúy Kiều là một người con hiếu thảo. Khi biết mình phải bán mình chuộc cha, nàng đã đau đớn, xót xa nhưng vẫn quyết định chấp nhận để cứu cha. Khi trao duyên cho em gái, nàng đã dùng lời lẽ chân thành, tha thiết để thuyết phục Vân. Nàng tự nhận mình là “người mệnh bạc”, “thân bạc như vôi” để thể hiện nỗi xót xa, đau đớn của mình. Nàng cũng hứa sẽ trả nghĩa cho Kim Trọng khi nàng trở về. Tất cả những hành động và lời nói của Thúy Kiều cho thấy nàng là một người con hiếu thảo, sẵn sàng hi sinh hạnh phúc của mình để bảo vệ cha.

Không chỉ vậy, Thúy Kiều còn là một người phụ nữ giàu tình yêu thương. Nàng yêu Kim Trọng sâu đậm và sẵn sàng hi sinh tất cả vì tình yêu của mình. Khi trao duyên cho em gái, nàng đã dặn dò Vân phải giữ gìn hạnh phúc của Kim Trọng. Nàng cũng không quên nhắc lại những kỉ niệm đẹp đẽ của mình và Kim Trọng. Tất cả những hành động và lời nói của Thúy Kiều cho thấy nàng là một người phụ nữ giàu tình yêu thương, thủy chung son sắt.

Tóm lại, qua đoạn trích Trao duyên, ta càng thấy rõ vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều. Nàng là một người con hiếu thảo, một người phụ nữ giàu tình yêu thương và thủy chung son sắt.

Với những hướng dẫn Soạn bài Trao duyên – Sách Cánh Diều Lớp 11 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.