Soạn bài Thạch Sanh
Hướng dẫn Soạn bài Thạch Sanh – Ngữ văn 6 Kết nối tri thức chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Trước khi đọc:
Câu 1 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trong thế giới tưởng tượng, những con vật kì ảo thường được hình dung là có nhiều đặc điểm kỳ lạ, biết nói tiếng người, có nhiều phép thần thông, biến hoá, có thể hại người hoặc giúp ích cho người.
Việc sáng tạo ra những con vật kì ảo thường đem lại sự hấp dẫn, thú vị cho câu chuyện. Hãy tưởng tượng, vẽ một con vật kì ảo và giới thiệu về con vật đó.
Lời giải chi tiết:
Em nhớ lại các bộ phim hoặc truyện mà mình từng trải nghiệm, trong đó có các con vật kì ảo như thuồng luồng, rồng thiêng, rùa thần… em có thể hình dung và vẽ lại chúng.
Hình minh họa rùa thần:
Câu 2 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Em cũng có thể làm tương tự với việc tưởng tượng ra các đồ vật kì ảo. Trình bày về đặc điểm và chức năng của đồ vật đó.
Lời giải chi tiết:
Có thể dùng các đồ vật trong truyện: truyện Tấm Cám có khung cửi, truyện Cây bút thần có cây bút thần…
Đọc văn bản:
Câu 1 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Điều gì sẽ xảy ra tiếp sau đó?
Lời giải chi tiết:
Em dự đoán rằng khi Thạch Sanh về ở với Lý Thông, sẽ xuất hiện nhiều biến cố do Lý Thông kết bạn với Thạch Sanh dựa trên một sự tính toán của mình.
Câu 2 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Thế giới do vua Thủy Tề cai trị có những đặc điểm gì?
Lời giải chi tiết:
Thế giới do vua Thủy Tề cai trị có những đặc điểm đặc sắc:
– **Thế giới thần kì, nhiều phép thuật:** Trong lãnh thổ của vua Thủy Tề, đám mây mịt mùng che phủ bầu trời, và những dinh thự lấp lánh dưới đáy nước là điều bình thường. Phép thuật ở đây không chỉ là một yếu tố trang trí mà còn là sức mạnh kiểm soát và bảo vệ khu vực.
– **Thế giới giàu có, hiếu khách, công bằng, ơn nghĩa:** Vua Thủy Tề không chỉ là người có quyền lực, mà còn là người hiếu khách và hào phóng. Thạch Sanh, khi đến đây, được vua đối đãi với nhiều vàng bạc, thể hiện sự giàu có của thế giới này. Cộng đồng dường như được chăm sóc tốt, và sự công bằng, ơn nghĩa được thể hiện qua sự quan tâm và đối đãi tốt của vua đối với người dân và khách đến thăm.
Sau khi đọc:
Câu 1 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Em có thích truyện Thạch Sanh không? Vì sao?
Lời giải chi tiết:
Tôi yêu thích truyện Thạch Sanh không chỉ vì câu chuyện hấp dẫn mà còn vì nhân vật chính, Thạch Sanh, đã thể hiện một lòng tin mạnh mẽ vào đạo đức, công lý xã hội và lý tưởng nhân đạo. Những giá trị này không chỉ là những nét đẹp truyền thống của văn hóa Việt Nam mà còn là nguồn động viên, truyền cảm hứng cho độc giả.
Thạch Sanh không chỉ là một nhân vật hùng dũng, mà còn là biểu tượng của sự nhân ái, lòng trắc ẩn và lòng hiếu thảo. Trong cuộc sống của anh, những giá trị này được thể hiện rõ qua những hành động và quyết định đúng đắn. Niềm tin vào tình yêu hòa bình, lòng yêu thương và tôn trọng đối với đồng loại đã làm nổi bật hình ảnh của con người Việt Nam, tạo nên một hình mẫu đáng ngưỡng mộ.
Như vậy, truyện Thạch Sanh không chỉ là một câu chuyện giáo dục mà còn là một tác phẩm nghệ thuật thực sự, mang đến cho độc giả cơ hội suy ngẫm về những giá trị cốt lõi và đẹp đẽ của văn hóa dân tộc Việt Nam.
Câu 2 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Gia cảnh của Thạch Sanh có gì đặc biệt?
Lời giải chi tiết:
Thạch Sanh từng mồ côi cả cha lẫn mẹ, sống lủi thủi trong túp lều chật chội dưới gốc đa mà gia tài duy nhất là chiếc lưỡi búa mà cha đã để lại.
Câu 3 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Truyện Thạch Sanh có những con vật kì ảo nào? Chúng có đặc điểm gì khác thường?
Lời giải chi tiết:
Những con vật kỳ ảo, trăn tinh và đại bàng, trong câu chuyện của em mang đến những hình ảnh ấn tượng:
- Trăn Tinh: Ở miếu thờ, trăn tinh xuất hiện như một sinh linh khổng lồ, to lớn và huyền bí. Được miêu tả với vẻ ngoại hình uy nghi, con trăn này không chỉ là biểu tượng của sự mạnh mẽ mà còn có những phép lạ kỳ diệu.
- Đại Bàng Khổng Lồ: Đại bàng là một yêu tinh lạ lùng, quắp đi công chúa. Hình ảnh của nó có thể được mô tả như một sinh vật to lớn, mang theo bầu trời bí ẩn. Đại bàng không chỉ là một hình tượng hùng vĩ mà còn sở hữu những phép lạ đặc biệt.
Câu 4 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Sau khi được Lý Thông kéo lên từ hang của Đại bàng và đưa trở lại cung, công chúa đã bị câm. Theo em, điều gì sẽ xảy ra nếu công chúa không bị như vậy?
Lời giải chi tiết:
Nếu công chúa không bị câm và có thể nói thẳng ra sự thật, Lý Thông có thể sẽ ngay lập tức tìm cách hãm hại hoặc đặt ra những kế hoạch lừa dối để lấp mất cửa hàng của Thạch Sanh.
Câu 5 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Truyện Thạch Sanh có nhiều đồ vật kì ảo. Hãy liệt kê các đồ vật đó và nêu đặc điểm, tác dụng của chúng.
Lời giải chi tiết:
– **Đàn Thần:**
+ Tiếng đàn không chỉ giúp Thạch Sanh giải oan mà còn là yếu tố quan trọng giúp công chúa lấy lại khả năng nói và vạch mặt Lý Thông. Đàn thần trở thành một công cụ mạnh mẽ để đánh bại kẻ ác và khôi phục công bằng.
+ Tiếng đàn không chỉ là âm nhạc, mà còn là vũ khí đặc biệt có thể cảm hóa kẻ thù. Nó không chỉ là một phương tiện giải trí mà còn là một biểu tượng của sức mạnh văn hóa và tinh thần, giúp thay đổi tâm hồn người nghe và tạo ra ảnh hưởng tích cực.
– **Niêu Cơm Thần:**
+ Với khả năng ăn không cạn, niêu cơm thần trở thành biểu tượng của lòng nhân đạo và yêu chuộng hòa bình của nhân dân. Khả năng chia sẻ niêu cơm này không chỉ giới hạn với một số lượng nhất định mà là vô hạn, thể hiện lòng hiếu thảo và sự đồng lòng trong cộng đồng.
+ Niêu cơm thần không chỉ là một vật phẩm thần bí mà còn là biểu tượng của lòng nhân ái và sự đoàn kết trong cộng đồng. Nó tôn vinh tinh thần hòa thuận và sẵn sàng chia sẻ trong xã hội.
Câu 6 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trong truyện, hai nhân vật Thạch Sanh và Lý Thông luôn đối lập nhau về hành động. Lập bảng so sánh để thấy rõ sự đối lập đó. Qua đó, em có nhận xét gì về đặc điểm của hai nhân vật này?
Lời giải chi tiết:
**Thạch Sanh:**
Hành động:
– Giết chằn tinh và đại bàng để bảo vệ mọi người và cứu công chúa khỏi hiểm nguy.
– Thể hiện tính vô tư, thật thà, vị tha và dũng cảm trong mọi tình huống.
**Lí Thông:**
Hành động:
– Lừa dối và cướp công của Thạch Sanh, tận dụng lòng tin và sự tốt bụng của người khác để đạt được mục đích cá nhân.
– Thể hiện tính lừa lọc, gian trá và tập trung vào vụ lợi cá nhân mà không quan tâm đến đạo đức hay hậu quả của hành động mình.
**Đặc điểm:**
Thạch Sanh:
– Vô tư, luôn hành động theo tâm hồn lương thiện, thật thà với mọi người.
– Tích hợp đặc điểm vị tha, sẵn sàng hy sinh bản thân vì lợi ích của cộng đồng.
– Dũng cảm và không ngần ngại đối mặt với khó khăn.
Lý Thông:
– Lừa lọc và gian trá, sử dụng mọi cách để đạt được mục đích cá nhân.
– Tích hợp đặc điểm vụ lợi, chỉ tập trung vào lợi ích riêng mà không quan tâm đến hậu quả xã hội.
– Thiếu lòng vị tha và không có sự quan tâm đến đạo đức trong hành động của mình.
Câu 7 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Kết thúc truyện, Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa và nhường ngôi. Qua cách kết thúc này, tác giả dân gian muốn thể hiện điều gì?
Lời giải chi tiết:
Kết thúc của truyện là một kết thúc có hậu, thể hiện ước mơ về công lý xã hội của nhân dân Việt Nam.
Kết quả cuối cùng trong câu chuyện không chỉ mang lại hạnh phúc cho Thạch Sanh mà còn là một hình mẫu cho một xã hội công bằng, nơi mà đức tính và lòng nhân ái được đánh giá cao. Sự chiến thắng của Thạch Sanh chống lại sự gian ác của Lí Thông không chỉ là một chiến thắng cá nhân mà còn là một chiến thắng cho toàn bộ cộng đồng.
Kết thúc có hậu này không chỉ là sự thắng lợi của công bằng và đạo đức, mà còn là nguồn động viên và kích thích cho nhân dân Việt Nam theo đuổi một xã hội mà mọi người được đối xử công bằng, tôn trọng và hỗ trợ lẫn nhau. Sự chấm dứt của câu chuyện không chỉ là hồi kết cho nhân vật chính mà còn là một lời nhắc nhở về giá trị quan trọng của lòng nhân ái và công lý trong xã hội.
Câu 8 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Về kết cục của mẹ con Lý Thông, ở văn bản do Huỳnh Lý và Nguyễn Xuân Lân kể có chi tiết: “Mẹ con Lý Thông về quê đến nửa đường thì bị Thiên Lôi giáng sấm sét đánh chết, rồi bị hoá kiếp làm con bọ hung”. Bản của Anh Động (và nhân dân một số vùng Nam Bộ) kể: “Lý Thông được tha nhưng y về dọc đường mưa to, sấm sét đánh tan thây ra từng mảnh, mỗi mảnh hoá thành một con ễnh ương. Cho nên bây giờ mỗi khi có mưa to sấm sét, ễnh ương sợ, kêu lên những tiếng man dã….”. Em có nhận xét gì về những cách kết thúc này?
Lời giải chi tiết:
– **Kết cục ở văn bản do Huỳnh Lý và Nguyễn Xuân Lân:**
– Kết cục được xây dựng phù hợp và thích đáng với lứa tuổi bé. Nó có thể mang đến sự học hỏi, giáo dục và tạo ra những giá trị tích cực cho trẻ em. Kết cục này thường nhấn mạnh vào những giá trị đạo đức, tình bạn, và lòng nhân ái, giúp trẻ em nhận thức và hiểu biết về thế giới xung quanh một cách tích cực và lạc quan.
– **Kết cục ở bản của Anh Động:**
– Kết cục đáng sợ và thích đáng hơn cho những kẻ ăn ở xấu xa và gian ác. Điều này có thể là một hình phạt hay trừng phạt thích đáng đối với những hành vi xấu xa, đồng thời mang lại sự hài lòng cho độc giả khi thấy công lý được thực thi. Kết cục này thường nhấn mạnh vào quá trình trừng phạt và sự đối đầu giữa thiện và ác, có thể mang lại sự thỏa mãn cho người đọc với mong muốn thấy sự trừng phạt cho những hành vi ác độc.
Với những hướng dẫn Soạn bài Thạch Sanh – Ngữ văn 6 Kết nối tri thức chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
