b, Bếp lửa
c, Mùa thu mới
Câu 2: (Trang 149, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
a, Số chữ trong mỗi dòng ở các đoạn thơ trên đều thống nhất là 6 chữ, 7 chữ hoặc 8 chữ.
– Đoạn thơ của Thế Lữ (Nhớ rừng) có 35 chữ.
– Đoạn thơ của Bằng Việt (Bếp lửa) có 30 chữ.
– Đoạn thơ của Tố Hữu (Mùa thu mới) có 65 chữ
b, Các chữ có chức năng gieo vần ở các đoạn thơ trên là:
Trong đoạn thơ của Thế Lữ, các từ cuối cùng của các dòng không có vần chân, vần lưng.
Đoạn thơ của Bằng Việt có vần chân, vần lưng ở cuối mỗi dòng, tạo nên vần gián cách.
Trong đoạn thơ của Tố Hữu, các từ cuối cùng của các dòng không có vần chân, vần lưng.
c, Cách ngắt nhịp ở mỗi đoạn thơ trên:
Đoạn thơ của Thế Lữ không có cấu trúc ngắt nhịp cụ thể, không có điểm chấm câu, tạo nên sự liên tục và chảy chất của ý thơ.
Đoạn thơ của Bằng Việt có cấu trúc ngắt nhịp rõ ràng, mỗi dòng đều kết thúc bằng dấu phẩy, giữa các dòng tạo nên sự liên kết và phân chia ý thơ.
Đoạn thơ của Tố Hữu không có cấu trúc ngắt nhịp cụ thể, nhưng sự chia dòng và chia cấu trúc nội dung tạo nên sự động và hứng khởi.
Nhận xét chung:
II – Luyện tập nhận diện thể thơ tám chữ
Câu 1: (Trang 150, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Đáp án:
Hãy cắt đứt những dây đàn ca hát
Những sắc tàn vị nhạt của ngày qua
Nâng đón lấy màu xanh hương bát ngát
Của ngày mai muôn thuở với muôn hoa.
Giải thích:
Với cách điền này, đoạn thơ thể hiện được ý nghĩa của việc cần phải loại bỏ những gì đã cũ kỹ, lỗi thời, tàn phai để đón nhận những gì mới mẻ, tươi sáng, tràn đầy sức sống. Đó là một tinh thần tiến bộ, mạnh mẽ, hướng tới tương lai tươi sáng.
Câu 2: (Trang 150, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Đáp án:
Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất;
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật.
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại !
Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt…
Giải thích:
Với cách điền này, đoạn thơ thể hiện được ý nghĩa của việc con người phải sống vội vàng, tận hưởng từng phút giây của tuổi trẻ vì tuổi trẻ chỉ có một lần, không bao giờ trở lại.
Câu 3: (Trang 151, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Chỗ sai:
Lý do:
Cách sửa:
Vậy, câu thơ sửa lại cho đúng là:
Những chàng trai mười lăm tuổi rộn rã,
Rương nho nhỏ vôi linh hồn bằng ngọc.
Giải thích:
Câu 4: (Trang 151, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Bài thơ:
Tiếng trống trường
Tiếng trống trường vang vọng
Kêu gọi ta đến trường
Tiếng trống trường như tiếng mẹ
Hót ru ta vào giấc ngủ
Tiếng trống trường mang theo
Hương vị của tuổi thơ
Tiếng trống trường mang theo
Tiếng cười của bạn bè
Tiếng trống trường như bài ca
Khúc nhạc của tuổi học trò
Tiếng trống trường như tiếng chim
Hót vang trên bầu trời xanh
Vần:
Nhịp:
Nội dung:
Bài thơ ca ngợi tiếng trống trường, một âm thanh quen thuộc, thân thương đối với mỗi học sinh. Tiếng trống trường là tiếng gọi của mẹ, là tiếng ru đưa ta vào giấc ngủ, là âm thanh mang theo hương vị tuổi thơ, tiếng cười của bạn bè, là khúc nhạc của tuổi học trò, là tiếng chim hót vang trên bầu trời xanh. Tiếng trống trường là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi học sinh.
III – Thực hành làm thơ tám chữ
Câu 1: (Trang 151, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Những từ thích hợp (đúng thạnh, đúng vần) để điền vào chỗ trống trong khổ thơ trên là:
Với cách điền này, khổ thơ vẫn giữ nguyên được ý nghĩa và vần điệu.
Giải thích:
Với cách điền này, khổ thơ thể hiện được vẻ đẹp rực rỡ của hoa lựu dưới ánh nắng hè và sự chuyển động lơ đãng của lũ bướm vàng trong nắng.
Câu 2: (Trang 151, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Câu cuối của khổ thơ có thể là:
“Bâng khuâng nhớ mãi những ngày thơ ấu”
Giải thích:
Câu thơ này cũng có thể là:**
Mong được trở lại tuổi học trò
Giải thích:
Câu 3: (Trang 151, SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Nhận xét, đánh giá bài thơ theo thể tám chữ
Đúng thể tám chữ
Để đánh giá bài thơ có đúng thể tám chữ hay không, cần căn cứ vào số chữ trong mỗi dòng thơ và cách gieo vần.
Nếu bài thơ có đúng tám chữ trong mỗi dòng thì được đánh giá là đúng thể tám chữ. Nếu bài thơ có số chữ trong mỗi dòng không đúng tám chữ thì được đánh giá là sai thể tám chữ.
Có vần
Để đánh giá bài thơ có vần hay không, cần căn cứ vào cách gieo vần.
Nếu bài thơ có gieo vần thì được đánh giá là có vần. Nếu bài thơ không có gieo vần thì được đánh giá là không có vần.
Cách gieo vần
Cách gieo vần trong thơ tám chữ thường có hai dạng:
Ngoài ra, trong thơ tám chữ, có thể sử dụng cả vần chân và vần lưng trong cùng một bài thơ.
Nhận xét về cách gieo vần
Cách gieo vần trong bài thơ có thể đúng, sai hoặc đặc sắc.
Ngắt nhịp
Ngắt nhịp trong thơ tám chữ thường có hai dạng:
Ngoài ra, trong thơ tám chữ, có thể sử dụng cả nhịp 2/2/2/2 và nhịp 3/3/2 trong cùng một bài thơ.
Nhận xét về cách ngắt nhịp
Cách ngắt nhịp trong bài thơ có thể đúng, sai hoặc đặc sắc.
Kết cấu bài thơ
Kết cấu bài thơ là sự sắp xếp các ý trong bài thơ theo một trình tự hợp lí.
Kết cấu bài thơ có thể được chia thành các phần:
Nhận xét về kết cấu bài thơ
Kết cấu bài thơ có thể hợp lí hoặc không hợp lí.
Nội dung cảm xúc
Nội dung cảm xúc của bài thơ là những suy nghĩ, tình cảm của tác giả được thể hiện trong bài thơ.
Nội dung cảm xúc của bài thơ có thể chân thành, sâu sắc hoặc không chân thành, nông cạn.
Nhận xét về nội dung cảm xúc
Nội dung cảm xúc của bài thơ có thể chân thành, sâu sắc hoặc không chân thành, nông cạn.
Với những hướng dẫn soạn bài Tập làm thơ tám chữ – Ngữ văn 9 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
Bình Luận