Soạn bài Sống hay không sống – đó là vấn đề

Hướng dẫn soạn bài Sống hay không sống – đó là vấn đề – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Câu 1 (trang 120, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Theo bạn, ngôn ngữ giao tiếp, cách nói năng của một người điên (hay giả điên) và của một người bình thường khác nhau như thế nào? Hãy chia sẻ ý kiến với các bạn trong lớp.

Trả lời

Theo tôi, ngôn ngữ giao tiếp, cách nói năng của một người điên (hay giả điên) và của một người bình thường khác nhau ở những điểm sau:

• Về nội dung:

Người điên (hay giả điên) thường nói những điều vô nghĩa, không mạch lạc, không có liên quan đến thực tế. Họ có thể nói về những thứ không có thật, hoặc nói những điều không ai hiểu. Ví dụ, một người điên có thể nói rằng mình là vua, là thần thánh, hoặc nói rằng mình đang ở một thế giới khác.

Người bình thường thì nói những điều có nghĩa, có liên quan đến thực tế. Họ nói những điều mà người khác có thể hiểu được.

• Về hình thức:

Người điên (hay giả điên) thường nói với giọng điệu lạ lùng, không bình thường. Họ có thể nói nhanh, nói chậm, nói với giọng cao vút, hoặc nói với giọng khàn đục. Họ cũng có thể nói lặp đi lặp lại một câu, một từ nào đó.

Người bình thường thì nói với giọng điệu bình thường, dễ nghe. Họ không nói lặp đi lặp lại một câu, một từ nào đó.

• Về cách diễn đạt:

Người điên (hay giả điên) thường sử dụng những từ ngữ, câu chữ không thông thường. Họ có thể sử dụng những từ ngữ địa phương, những từ ngữ cổ, hoặc những từ ngữ mới mà người khác không hiểu.

Người bình thường thì sử dụng những từ ngữ, câu chữ thông thường, dễ hiểu.

Câu 2 (trang 121, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Động cơ nào khiến vua Clo-đi-ut quan tâm, hỏi han về nguyên do dẫn đến tình trạng tinh thần của Hămlet.

Trả lời

Động cơ khiến vua Clo-đi-ut quan tâm, hỏi han về nguyên do dẫn đến tình trạng tinh thần của Hăm-lét là vì Hăm-lét là thái tử, người sẽ nối nghiệp cho vua cha.

Vua Clo-đi-ut là kẻ đã giết hại vua cha để cướp ngôi. Ông ta lo sợ rằng Hăm-lét, người thừa kế hợp pháp của ngai vàng, sẽ phát hiện ra bí mật của mình và tìm cách trả thù. Do đó, ông ta muốn tìm hiểu nguyên nhân khiến Hăm-lét thay đổi tính cách, trở nên điên loạn để có thể tìm cách ngăn chặn ông ta.

Hơn nữa, vua Clo-đi-ut cũng muốn Hăm-lét khỏe mạnh, bình thường để có thể kế thừa ngai vàng một cách suôn sẻ. Một thái tử điên loạn sẽ là một mối đe dọa đối với sự ổn định của đất nước.

Câu 3 (trang 122, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đây là lời đối thoại hay độc thoại? Có mối liên hệ gì giữa câu thoại trên đây của Pô-lô-ni-út với câu thoại này của nhà vua?
Trả lời

Đoạn đối thoại giữa vua Clo-đi-ut và Pô-lô-ni-ni-út trong màn I, lớp V của vở kịch Hăm-lét của nhà văn William Shakespeare thể hiện quan điểm của nhà vua về mối quan hệ giữa Hăm-lét và Ô-phê-li-a.

Trong đoạn đối thoại này, Pô-lô-ni-ni-út, cha của Ô-phê-li-a, đã đến gặp vua Clo-đi-ut để báo cáo về tình trạng của Hăm-lét. Ông ta cho biết Hăm-lét đã trở nên điên loạn, và ông ta nghi ngờ rằng nguyên nhân là do Ô-phê-li-a.

Vua Clo-đi-ut rất quan tâm đến vấn đề này, vì ông ta lo sợ rằng Hăm-lét sẽ phát hiện ra bí mật của mình và tìm cách trả thù.

Vua Clo-đi-ut tỏ ra hài lòng với câu trả lời của Pô-lô-ni-ni-út. Ông ta nghĩ rằng nếu Hăm-lét thực sự yêu Ô-phê-li-a, thì ông ta sẽ không điên loạn. Do đó, ông ta đã ra lệnh cho Pô-lô-ni-ni-út tiếp tục theo dõi Hăm-lét và Ô-phê-li-a.

Qua đoạn đối thoại này, ta có thể thấy nhà vua Clo-đi-ut có quan điểm rằng Hăm-lét và Ô-phê-li-a có mối quan hệ tình cảm với nhau. Ông ta nghĩ rằng nếu mối quan hệ này bị chia cắt, thì Hăm-lét sẽ trở nên bình thường trở lại.

Câu 4 (trang 122, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Đây là lời đối thoại hay độc thoại? Lời thoại này cho thấy điều gì trong tâm trí và tính cách của Hămlet?

Trả lời

Trong đoạn độc thoại, Hăm-lét đã đứng trước một lựa chọn khó khăn: “Sống hay không sống, đó là câu hỏi.” Ông ta phân vân không biết nên tiếp tục chịu đựng sự bất công, bất hạnh của cuộc đời hay là vùng lên đấu tranh để tìm lại công lý.

Trước hết, Hăm-lét nhận thức được rằng cuộc đời là một chuỗi những đau khổ, bất hạnh. Ông ta ví cuộc đời như một “vở kịch”, trong đó con người chỉ là những “diễn viên” bị số phận “chỉ đạo”. Hăm-lét cũng nhận thức được rằng con người là những “con rối” trong tay số mệnh, họ chỉ có thể “chịu đựng tất cả những viên đá, những mũi tên của số mệnh phũ phàng”.

Tuy nhiên, Hăm-lét cũng là một người có ý chí đấu tranh mạnh mẽ. Ông ta không muốn chấp nhận một cuộc sống bất công, bất hạnh. Ông ta muốn “cầm vũ khí vùng lên mà chống lại với sóng gió của biển khổ”. Hăm-lét muốn tìm lại công lý cho cha mình, muốn giải phóng bản thân khỏi những nỗi khổ nhục.

Từ đoạn độc thoại này, ta có thể thấy Hăm-lét là một người mang nội tâm sâu sắc, không dễ dàng chịu khuất phục trước số phận. Ông ta là một con người có ý chí đấu tranh mạnh mẽ, muốn tìm ra sự thật và bảo vệ công lý.

Câu 5 (trang 123, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Từ đây cho đến hết cuộc thoại với Ô-phê-li-a, Hăm-lét dùng lời lẽ như thế nào để che mắt những kẻ đang theo dõi chàng?

Trả lời

Trong cuộc thoại với Ô-phê-li-a, Hăm-lét đã dùng nhiều lý lẽ để che mắt những kẻ đang theo dõi chàng.

Trước hết, Hăm-lét đã tỏ ra thờ ơ, lạnh lùng với Ô-phê-li-a. Chàng gọi nàng là “người phụ nữ”, “con rối”, và nói rằng tình yêu của chàng dành cho nàng đã mất đi. Những lời nói này của Hăm-lét đã làm cho Ô-phê-li-a đau khổ và tuyệt vọng.

Thứ hai, Hăm-lét đã đặt ra nhiều câu hỏi, phản bác với lời nói của Ô-phê-lia. Khi Ô-phê-li-a nói rằng nàng sợ hãi chàng, Hăm-lét đã hỏi nàng: “Có phải vì ta đã từng yêu nàng?”. Khi Ô-phê-li-a nói rằng nàng muốn trở thành một nữ tu, Hăm-lét đã hỏi nàng: “Có phải vì ta đã từng từ chối lời cầu hôn của nàng?”. Những câu hỏi này của Hăm-lét đã khiến cho Ô-phê-li-a trở nên bối rối và khó trả lời.

Thứ ba, Hăm-lét đã tỏ ra điên loạn. Chàng nói những điều vô nghĩa, không mạch lạc, và có những hành động kỳ lạ. Những hành động này của Hăm-lét đã khiến cho những kẻ đang theo dõi tin rằng chàng thực sự bị điên.

Tất cả những hành động này của Hăm-lét đều có mục đích là để che mắt những kẻ đang theo dõi chàng. Hăm-lét muốn họ không tin vào những lời nói của Ô-phê-li-a, từ đó chàng có thể tiếp tục che giấu sự thật và tìm cách trả thù.

Những hành động của Hăm-lét đã thể hiện sự thông minh và tài trí của chàng. Chàng đã biết cách ứng phó với những tình huống khó khăn để bảo vệ bản thân và thực hiện kế hoạch của mình.

Câu 6 (trang 124, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Lời thoại của nhân vật vua và Pô-lô-ni-út cho thấy sự suy đoán của bạn từ đầu đúng hay sai? Giải thích do đâu bạn suy đoán đúng hoặc suy đoán chưa đúng.

Trả lời

Từ đầu, tôi suy đoán rằng nhà vua lo cho sức khỏe của Hăm-lét vì bệnh tật của chàng sẽ ảnh hưởng tới việc nối ngôi. Tuy nhiên, lời thoại của nhà vua và Pô-lô-ni-út đã cho thấy sự suy đoán của tôi là sai.

Trong lời thoại, nhà vua nói rằng Hăm-lét “đang suy sụp”, “tâm hồn chàng đang bị dày vò”, “chàng không còn hứng thú với cuộc sống”. Điều này cho thấy nhà vua lo cho sức khỏe tinh thần của Hăm-lét, chứ không phải lo cho sức khỏe thể chất của chàng.

Pô-lô-ni-út cũng nói rằng Hăm-lét “đang bị ám ảnh bởi những suy nghĩ đen tối”, “chàng đang chìm đắm trong thế giới của những mộng ảo”. Điều này cũng cho thấy rằng nhà vua lo cho hoàn cảnh đang sống của Hăm-lét sẽ ảnh hưởng đến chàng.

Như vậy, có thể thấy rằng nhà vua lo cho Hăm-lét không phải vì bệnh tật của chàng sẽ ảnh hưởng tới việc nối ngôi, mà lo vì hoàn cảnh đang sống của chàng sẽ ảnh hưởng đến tinh thần và tâm hồn của chàng.

Nhà vua lo cho Hăm-lét vì ông hiểu rằng hoàn cảnh đang sống của chàng sẽ ảnh hưởng đến tinh thần và tâm hồn của chàng. Nếu Hăm-lét không được giải thoát khỏi những suy nghĩ đen tối, chàng sẽ không thể có một cuộc sống hạnh phúc và bình yên.

Câu 7 (trang 125, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Dựa vào nội dung tóm tắt cốt truyện ở phần đầu văn bản, hãy lí giải tình thế của Hăm-lét và mục đích giả điên của chàng.

Trả lời

Tình thế khiến Hăm-lét giả điên là do chàng được hồn ma của cha báo cho biết rằng cái chết của ông không phải do rắn độc cắn mà do vua Clô-đi-út đầu độc. Chàng muốn tìm ra sự thật về cái chết của cha mình và trả thù cho cha. Tuy nhiên, vua Clô-đi-út là một kẻ độc ác và tàn nhẫn. Nếu Hăm-lét tiết lộ âm mưu của mình, chàng sẽ bị giết ngay lập tức. Vì vậy, Hăm-lét đã giả điên để che giấu ý định thực sự của mình.

Mục đích của việc giả điên của Hăm-lét là:

• Tra xét rõ sự thật

Hăm-lét muốn tìm ra bằng chứng chứng minh rằng vua Clô-đi-út là kẻ giết cha mình. Việc giả điên sẽ giúp Hăm-lét tiếp cận gần hơn với vua Clô-đi-út và những kẻ đồng lõa của hắn.

• Đánh lạc hướng kẻ thù

Việc giả điên sẽ khiến vua Clô-đi-út và những kẻ đồng lõa của hắn tin rằng Hăm-lét thực sự điên. Điều này sẽ giúp Hăm-lét có thêm thời gian và cơ hội để tìm ra bằng chứng và trả thù.

Dù cho Clô-đi-út và lũ tay sai cố gắng dò xét xem Hăm-lét có thật điên khùng hay chỉ là giả điên, nhưng Hăm-lét vẫn thành công trong việc đánh lạc hướng họ. Trong cuộc đối thoại với Ô-phê-li-a, Hăm-lét đã giả điên một cách hoàn hảo. Tuy nhiên, khi gặp mẹ, Hăm-lét đã không kìm được nỗi tức giận, nổi nóng và bộc lộ tâm trạng thật của mình. Điều này khiến Clô-đi-út và lũ tay sai bắt đầu nghi ngờ Hăm-lét.

Việc giả điên của Hăm-lét là một hành động táo bạo và đầy tính toán. Nó thể hiện sự thông minh, trí tuệ và bản lĩnh của chàng.

Câu 8 (trang 125, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Xác định xung đột trong văn bản và cho biết những giằng xé nội tâm của Hăm-lét (liên quan đến việc lựa chọn giữa sống và chết, giữa những thái độ sống và nhân cách đối lập,…) có tác dụng như thế nào trong việc khơi sâu và phát triển xung đột trong các lớp kịch.

Trả lời

Xung đột trong văn bản “Hăm-lét” của William Shakespeare là sự xung đột về mặt nội tâm của nhân vật Hăm-lét, đó là sự mâu thuẫn giữa việc đấu tranh để bảo vệ chính mình trước hiện thực xấu xa hay cứ sống chịu đựng, sống với lý tưởng nhân văn.

Những giằng xé nội tâm của Hăm-lét ảnh hưởng vô cùng to lớn đến việc khơi sâu và phát triển xung đột trong các lớp kịch. Khi nghĩ về hiện thực xấu xa của xã hội, Hăm-lét muốn “cầm vũ khí vùng lên” bằng kế hoạch chàng đã tính toán sẵn. Đây là một biểu hiện của tinh thần đấu tranh, của bản lĩnh và lý tưởng cao đẹp của Hăm-lét. Tuy nhiên, chàng cũng nhận thấy rằng kẻ thù và tay sai của hắn là một thế lực lớn, nếu công khai đối đầu thì sẽ rất nguy hiểm. Vì vậy, chàng đã có những suy xét, vận dụng trí thông minh thay vì công khai trực chiến. Chàng quyết định giả điên để tay chân của kẻ địch giảm sự hoài nghi. Đây là một kế hoạch mang tính chiến thuật cao, thể hiện sự thông minh, có đầu óc suy đoán hơn người của Hăm-lét.

Có thể thấy, xung đột trong văn bản “Hăm-lét” là một xung đột nội tâm phức tạp, đầy mâu thuẫn. Nó thể hiện sự giằng xé, đau đớn của nhân vật Hăm-lét trước hiện thực xã hội đen tối, tàn bạo. Đồng thời, nó cũng thể hiện tinh thần đấu tranh, bản lĩnh và lý tưởng cao đẹp của nhân vật này.

Những giằng xé nội tâm của Hăm-lét đã tạo nên một kịch tính căng thẳng và hấp dẫn cho tác phẩm. Chúng khiến cho nhân vật Hăm-lét trở nên sống động, chân thực và đáng tin cậy hơn. Đồng thời, chúng cũng góp phần thể hiện những tư tưởng, quan điểm của tác giả về con người và xã hội.

Câu 9 (trang 125, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Phân tích đoạn độc thoại nội tâm và những lời đối thoại của Hăm-lét với Ô-phê-li-a để làm rõ:

a, Nguyên nhân làm nảy sinh mối xung đột giữa Hăm-lét với các nhân vật khác và với xã hội Đan Mạch thời bấy giờ.

b, Thái độ, tình cảm của Hăm-lét trong những lời thoại với Ô-phê-li-a về người nữ.

Trả lời

a. Hăm-lét là thái tử Đan Mạch, chàng được thừa kế ngôi vua sau khi cha chàng qua đời. Tuy nhiên, cái chết của vua cha lại là do chú ruột của Hăm-lét là Clô-đi-út gây ra. Clô-đi-út đã đầu độc vua cha để chiếm lấy ngai vàng. Vì vậy, Hăm-lét trở thành kẻ ngáng đường của Clô-đi-út.

Sau đám tang của vua cha, mẹ của Hăm-lét là hoàng hậu Gertrude đã tái giá với Clô-đi-út. Điều này khiến Hăm-lét vô cùng đau khổ và căm phẫn. Chàng không thể chấp nhận được việc mẹ mình lại tái giá với kẻ đã giết hại cha mình.

Trước tình thế ấy, Hăm-lét đã quyết định giả điên để che mắt kẻ thù. Chàng muốn tiếp cận và tìm ra sự thật về cái chết của cha mình, đồng thời đòi lại công bằng cho cha.

b. Trong những lời thoại với Ô-phê-lia, Hăm-lét đã thể hiện thái độ khinh thường và chán ghét xã hội đương thời. Chàng cho rằng xã hội ấy là một xã hội tội lỗi, nơi mà những kẻ xấu xa lại được hưởng vinh hoa phú quý, còn những người lương thiện lại phải chịu đựng bất công.

Chàng cũng bộc lộ sự đau khổ và tuyệt vọng của mình trước thực tại nghiệt ngã. Chàng cảm thấy mình là một kẻ vô dụng, không thể làm gì để thay đổi được xã hội.

Khi đối thoại với Ô-phê-lia, Hăm-lét đã thành công giả điên. Chàng nói những lời vô nghĩa, điên rồ khiến Ô-phê-lia và những người khác tin rằng chàng thực sự bị điên. Tuy nhiên, khi gặp Hoàng hậu, Hăm-lét không thể kìm được sự tức giận, bộc lộ tâm trạng thật của mình. Chàng đã mắng nhiếc hoàng hậu và cho rằng bà là một người phụ nữ không có luân thường đạo lý.

Câu 10 (trang 125, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Kẻ bảng sau vào vở, liệt kê một số biểu hiện ” hành động bên trong”, ” hành động bên ngoài” của nhân vật vua Clô-đi-út và Hăm-lét.

Từ bảng trên, hãy lí giải sự khác biệt giữa con người qua ” hành động bên trong” và con người qua ” hành động bên ngoài” của mỗi nhân vật. Nhận xét về cách xây dựng nhân vật và hành động kịch của tác giả trong văn bản.

Trả lời

Sự khác biệt giữa con người qua “hành động bên trong” và con người qua “hành động bên ngoài” của mỗi nhân vật đã góp phần làm nổi bật tính cách và tư tưởng của hai tuyến nhân vật này.

Clô-đi-út, kẻ giết vua cha Hăm-lét, là một nhân vật phản diện điển hình. Bên ngoài, hắn tỏ ra tử tế, hiền lành, bao dung, nhưng bên trong lại là một con người độc ác, thâm hiểm. Hắn đã dùng thủ đoạn đầu độc để chiếm đoạt ngai vàng và giết chết người anh trai của mình. Hắn cũng là kẻ đã khiến cho Hăm-lét đau khổ, dằn vặt và cuối cùng dẫn đến cái chết của chàng.

Hăm-lét, nhân vật chính của vở kịch, là một người có lý tưởng cao đẹp, muốn đấu tranh để bảo vệ công lý, trả thù cho cha. Tuy nhiên, chàng lại phải đối mặt với một thế lực lớn mạnh và tàn bạo là Clô-đi-út. Vì vậy, Hăm-lét đã phải giả điên để che mắt kẻ thù, tiếp cận và tìm ra sự thật, đòi lại công bằng cho cha. Bên ngoài, Hăm-lét tỏ ra điên rồ, không tỉnh táo nhưng bên trong lại thấu đáo, sáng suốt. Chàng luôn đau đáu về cái chết của cha, về sự bất công của xã hội.
Câu 11 (trang 125, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Nhận xét về nghệ thuật xây dựng ngôn ngữ đối thoại, độc thoại trong văn bản.

Trả lời

Nghệ thuật xây dựng ngôn ngữ đối thoại, độc thoại được tác giả sử dụng hết sức thành công. Nhờ vào nghệ thuật ấy, các xung đột và mâu thuẫn trong vở kịch được đẩy lên tột độ. Từ đó phản ánh được sự mâu thuẫn gay gắt, chưa có cách giải quyết triệt để giữa hiện thực xấu xa với lý tưởng nhân văn

Câu 12 (trang 125, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Xác định chủ đề và cho biết qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến người đọc/ người xem thông điệp gì.

Trả lời

Chủ đề của bài “Sống hay không sống – đó là vấn đề” là cuộc đấu tranh nội tâm của con người trước những khó khăn, thử thách của cuộc sống.

Qua văn bản, tác giả muốn gửi đến người đọc/người xem thông điệp rằng:

• Cuộc sống là một món quà quý giá, cần được trân trọng.
• Con người cần có ý chí, nghị lực để vượt qua những khó khăn, thử thách của cuộc sống.
• Con người cần có sự tỉnh táo, sáng suốt để đưa ra những quyết định đúng đắn.

Câu 13 (trang 126, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Từ việc đọc văn bản Sống hay không sống – Đó là vấn đề và Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, bạn rút ra được những lưu ý gì khi đọc một văn bản bi kịch?

Trả lời

Từ việc đọc văn bản Sống hay không sống – Đó là vấn đề và Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, tôi rút ra được những lưu ý sau khi đọc một văn bản bi kịch:

• Chú ý đến xung đột và mâu thuẫn trong tác phẩm. Xung đột và mâu thuẫn là yếu tố quan trọng tạo nên bi kịch. Trong Sống hay không sống – Đó là vấn đề, xung đột và mâu thuẫn được thể hiện qua cuộc đấu tranh nội tâm của nhân vật Hăm-lét. Trong Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, xung đột và mâu thuẫn được thể hiện qua cuộc đấu tranh giữa các thế lực thiện và ác trong xã hội phong kiến.
• Chú ý đến nhân vật và tính cách của nhân vật. Nhân vật là trung tâm của bi kịch. Trong Sống hay không sống – Đó là vấn đề, nhân vật Hăm-lét là một nhân vật điển hình cho bi kịch nhân sinh. Trong Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, nhân vật Vũ Như Tô là một nhân vật điển hình cho bi kịch lịch sử.
• Chú ý đến kết thúc của tác phẩm. Kết thúc của bi kịch thường là bi thảm, đau thương. Trong Sống hay không sống – Đó là vấn đề, Hăm-lét tự sát, Ophelia chết đuối, Laertes và Claudius cũng phải chết. Trong Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô và Đan Thiềm bị giết hại, Cửu Trùng Đài bị thiêu rụi.

Câu 14 (trang 126, SGK Ngữ Văn 11, tập một):

Thành lập nhóm kịch và sân khấu hoá (một phần hoặc toàn phần) một trong hai văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, Sống hay không sống – đó là vấn đề. Cho biết bạn dự định vào vai nhân vật nào trong màn sân khấu hoá của nhóm và giải thích lí do.

Trả lời

Nếu tôi được chọn để tham gia nhóm kịch, tôi sẽ chọn sân khấu hóa vở kịch “Sống hay không sống – Đó là vấn đề”. Tôi sẽ chọn vai Hăm-lét.

Lí do tôi chọn vai Hăm-lét là vì tôi cảm thấy nhân vật này rất phức tạp và có nhiều điểm tương đồng với bản thân. Hăm-lét là một người có lý tưởng cao đẹp, muốn đấu tranh cho công lý, trả thù cho cha. Tuy nhiên, chàng cũng là một người có nhiều suy nghĩ, cảm xúc trái ngược nhau, khiến chàng phải đấu tranh nội tâm gay gắt.

Có thể lựa chọn đoạn kịch tiêu biểu để sân khấu hóa: đoạn kịch Hăm-lét và Ô-phê-lia

Về phần trang phục, đạo cụ, bối cảnh, có thể sử dụng những trang phục, đạo cụ đơn giản, phù hợp với bối cảnh của vở kịch.

Về phần diễn xuất, các diễn viên cần thể hiện được những suy nghĩ, cảm xúc phức tạp của nhân vật, khiến khán giả có thể đồng cảm và hiểu được nhân vật.

Với những hướng dẫn soạn bài Sống hay không sống – đó là vấn đề – Sách Chân trời sáng tạo lớp 11 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.