Soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo)

Hướng dẫn Soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo) chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.

Phần 2 – Các phương tiện diễn đạt và đặc trưng của phong cách ngôn ngữ chính luận

1) Các phương tiện diễn đạt

a) Về từ ngữ

Văn bản chính luận sử dụng ngôn ngữ thường nhưng có khá nhiều từ ngữ chính trị.

b) Về ngữ pháp

– Kết câu câu chuẩn mực, gần với những phán đoán logic trong một hệ thống lập luận, liền mạch trong suy luận.

– Sử dụng các từ ngữ liên hết: do vậy, bởi thế, cho nên, vì lẽ đó..; tuy… nhưng; dù… nhưng…để phục vụ cho lập luận chặt chẽ.

c) Về biện pháp tu từ

Ngôn ngữ chính luận không phải lúc nào cũng mang tính công thức, ước lệ, khô khan. Ngược lại có thể sinh động do sử dụng khá nhiều biện pháp tu từ.

2) Đặc trưng của phong cách ngôn ngữ chính luận

– Tính công khai về quan điểm chính trị

– Tính chặt chẽ trong diễn đạt suy luận

– Tính truyền cảm, thuyết phục

Luyện tập

Câu 1 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

– Điệp cú pháp câu: “Ai có… dùng ….”

– Liệt kê: súng, gươm, cuốc, thuổng, gậy gộc

=> Cách liệt kê giáng bậc, từ lớn đến nhỏ, từ vũ khí đến dụng cụ thô sơ cho thấy mức độ của cuộc chiến tranh.

– Ngắt đoạn câu phối hợp với các phép tu từ trên tạo cho đoạn văn có giọng điệu dứt khoát và mạnh mẽ.

Câu 2 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

a) Luận cứ: 

Ở thời điểm nào thì thanh niên cũng gánh vác nhiệm vụ quan trọng của đất nước, thanh niên là chủ nhân tương lai của đất nước.

b) Các luận chứng:

– Các thế hệ thanh niên trong Cách mạng tháng Tám

– Thế hệ thanh niên trong kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ.

– Thế hệ thanh niên ngày nay trong công cuộc xây dựng CNXH, hội nhập với thế giới.

c) Kết luận: 

Thanh niên (trong đó phần lớn là học sinh) phải học tập để xây dựng đất nước văn minh, tiến bộ.

Câu 3 (trang 108 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

a) Lòng yêu nước có thể giáo dục từ truyền thống, nhưng một phần khác từ những tình cảm thiết thực, “nhỏ bé” của mỗi người

– Yêu người thân: cha mẹ, ông bà, anh chị em…

– Yêu làng quê, phố nhỏ và những kỉ niệm thời thơ ấu.

b) Từ tình cảm nhỏ bé, sâu sắc, thiết tha, lòng yêu nước trở thành một thứ tình cảm thiêng liêng và có ý thức thường trực trong mỗi người.

c) Yêu nước là phải bảo vệ và xây dựng đất nước.

Với những hướng dẫn Soạn bài Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.