Soạn bài Ông Lão Đánh Cá Và Con Cá Vàng
Hướng dẫn soạn bài Ông Lão Đánh Cá Và Con Cá Vàng Sách Cánh Diều – Ngữ Văn Lớp 6 chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
1. Soạn văn Ông lão đánh cá và con cá vàng phần Chuẩn bị
Câu 1:Nhận biết được các sự việc chính và diễn biến nội dung câu chuyện được kể.
Các sự việc chính và diễn biến nội dung câu chuyện được kể
Sự việc 1: Ông lão đánh cá bắt được con cá vàng.
Sự việc 2: Ông lão thả con cá vàng về biển.
Sự việc 3: Ông lão được con cá vàng đáp ứng 3 điều ước.
Sự việc 4: Ông lão và mụ vợ dần trở nên tham lam, ích kỷ.
Sự việc 5: Con cá vàng tức giận, biến ông lão và mụ vợ trở lại như cũ.
>> Khám phá: Thực hành tiếng việt 6
Câu 2: Xác định các nhân vật trong truyện và tìm hiểu đặc điểm tính cách của nhân vật chính (qua ngoại hình, điệu bộ, hành động, lời nói, suy nghĩ,…)
Các nhân vật trong truyện
Ông lão đánh cá: Là nhân vật chính của truyện, là một người lao động chất phác, hiền lành, biết ơn và giúp đỡ người khác.
Mụ vợ: Là nhân vật phản diện của truyện, là một người tham lam, ích kỷ, coi thường người khác.
Con cá vàng: Là một nhân vật thần kì, tốt bụng, sẵn sàng giúp đỡ những người tốt bụng.
Đặc điểm tính cách của nhân vật chính (Ông lão đánh cá)
Ngoại hình: Ông lão là một người già, gầy yếu, nghèo khổ.
Điệu bộ, hành động: Ông lão là người lao động chất phác, cần cù, chịu khó.
Lời nói: Ông lão là người biết ơn, giúp đỡ người khác.
Suy nghĩ: Ông lão là người có suy nghĩ đơn giản, mộc mạc, không tham lam, ích kỷ.
Câu 3: Chỉ ra được các chi tiết ảo và tác dụng của chúng trong truyện.
Các chi tiết ảo trong truyện
Con cá vàng: Đây là một nhân vật thần kì, có thể biến ước mơ của con người thành hiện thực.
Sự biến đổi của nhà cửa, của cải của ông lão: Từ một túp lều rách nát, nghèo khổ trở thành một ngôi nhà khang trang, một chiếc thuyền to, một gia tài khổng lồ.
Sự biến đổi của mụ vợ: Từ một người phụ nữ nghèo khổ, xấu xí trở thành nhất phẩm phu nhân, nữ hoàng, Long Vương.
Tác dụng của các chi tiết ảo trong truyện
Tạo nên tính chất kì ảo, hấp dẫn cho câu chuyện.
Thể hiện ước mơ, khát vọng của nhân dân về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Thông qua việc xây dựng các nhân vật phản diện, tác giả đã lên án tố cáo những kẻ tham lam, ích kỷ, coi thường người khác.
>> Có thể bạn quan tâm: Cô bé bán diêm
Câu 4: Suy nghĩ về ý nghĩa của truyện, những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm trong đó.
+Ý nghĩa của truyện:
Truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng” là một câu chuyện cổ tích có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Câu chuyện đã lên án tố cáo những kẻ tham lam, ích kỷ, coi thường người khác. Đồng thời, câu chuyện cũng ca ngợi những người lao động chất phác, hiền lành, biết ơn và giúp đỡ người khác.
+Những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm:
Thông điệp về lòng biết ơn: Ông lão đánh cá là một người biết ơn. Khi bắt được con cá vàng, ông đã thả con cá về biển và chỉ ước có một chiếc giỏ đầy cá để đỡ vất vả. Đây là một bài học quý giá cho mỗi chúng ta. Chúng ta cần biết ơn những người đã giúp đỡ mình, không nên quên ơn nghĩa.
Thông điệp về sự tham lam: Mụ vợ của ông lão là một người tham lam. Bà ta bắt ông lão ước cho bà ta trở thành nhất phẩm phu nhân, rồi ước được làm nữ hoàng, rồi ước được làm Long Vương. Sự tham lam của mụ vợ đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Đây là một bài học cảnh tỉnh cho mỗi chúng ta. Chúng ta cần biết hài lòng với những gì mình đang có, không nên tham lam, ích kỷ.
Thông điệp về tình yêu thương, giúp đỡ người khác: Ông lão đánh cá là một người tốt bụng, sẵn sàng giúp đỡ người khác. Khi thấy con cá vàng bị mắc cạn, ông đã cứu con cá. Đây là một bài học đạo đức quý giá cho mỗi chúng ta. Chúng ta cần yêu thương, giúp đỡ người khác, nhất là những người yếu đuối, bé nhỏ.
Câu 5: Kết nối với hiểu biết, trải nghiệm của bản thân để vận dụng vào việc đọc hiểu truyện và rút ra những bài học, kinh nghiệm cần thiết.
Qua câu chuyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”, em đã rút ra được những bài học, kinh nghiệm cần thiết cho bản thân như sau:
Thứ nhất, cần biết ơn những người đã giúp đỡ mình, không nên quên ơn nghĩa.
Trong câu chuyện, ông lão đánh cá là một người biết ơn. Khi bắt được con cá vàng, ông đã thả con cá về biển và chỉ ước có một chiếc giỏ đầy cá để đỡ vất vả. Đây là một bài học quý giá cho mỗi chúng ta. Chúng ta cần biết ơn những người đã giúp đỡ mình, không nên quên ơn nghĩa. Bởi vì, lòng biết ơn là một đức tính tốt đẹp, thể hiện sự tôn trọng, biết ơn đối với những người đã giúp đỡ mình.
Thứ hai, cần biết hài lòng với những gì mình đang có, không nên tham lam, ích kỷ.
Trong câu chuyện, mụ vợ của ông lão là một người tham lam. Bà ta bắt ông lão ước cho bà ta trở thành nhất phẩm phu nhân, rồi ước được làm nữ hoàng, rồi ước được làm Long Vương. Sự tham lam của mụ vợ đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Đây là một bài học cảnh tỉnh cho mỗi chúng ta. Chúng ta cần biết hài lòng với những gì mình đang có, không nên tham lam, ích kỷ.
Thứ ba, cần yêu thương, giúp đỡ người khác, nhất là những người yếu đuối, bé nhỏ.
Trong câu chuyện, ông lão đánh cá là một người tốt bụng, sẵn sàng giúp đỡ người khác. Khi thấy con cá vàng bị mắc cạn, ông đã cứu con cá. Đây là một bài học đạo đức quý giá cho mỗi chúng ta. Chúng ta cần yêu thương, giúp đỡ người khác, nhất là những người yếu đuối, bé nhỏ.
Câu 6: Đọc trước truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng, tìm hiểu thêm về tác giả: A-lếch-xan-dro Xec-ghe-e-vich Pu-skin (Aleksandr Sergeyevich Pushkin).
Tác giả A-lếch-xan-dro Xec-ghe-e-vich Pu-skin (Aleksandr Sergeyevich Pushkin)
+Tiểu sử:
A-lếch-xan-dro Xec-ghe-e-vich Pu-skin (1799 – 1837) là nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch, nhà sử học, nhà ngôn ngữ học, nhà triết học, nhà hoạt động chính trị Nga. Ông là một trong những nhà văn vĩ đại nhất của văn học Nga và thế giới.
Pu-skin sinh ra trong một gia đình quý tộc ở Moskva. Ông được giáo dục tại nhà và tiếp xúc với văn hóa phương Tây từ nhỏ.
Pu-skin bắt đầu sáng tác từ năm 13 tuổi. Ông đã sáng tác nhiều thể loại văn học khác nhau, bao gồm thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch, sử thi,…
Thơ ca của Pu-skin là một phần quan trọng của văn học Nga. Ông được mệnh danh là “cha đẻ của thơ ca hiện đại Nga”.
Pu-skin cũng là một nhà văn truyện ngắn xuất sắc. Ông đã viết nhiều truyện ngắn nổi tiếng, trong đó có “Câu chuyện về ông lão đánh cá và con cá vàng”.
Pu-skin là một nhà hoạt động chính trị tích cực. Ông đã tham gia vào phong trào giải phóng dân tộc Nga.
Pu-skin bị ám sát vào năm 38 tuổi. Sự ra đi của ông là một mất mát lớn đối với văn học Nga và thế giới.
+Tác phẩm:
Thơ: “Bài ca của chàng Nga xa nhà”, “Bài ca về người lính Nga”, “Thơ trữ tình của Yakov Petrovich Bêlinxki”,…
Truyện ngắn: “Câu chuyện về ông lão đánh cá và con cá vàng”, “Người đàn ông trong chiếc áo khoác”, “Chiếc đồng hồ”,…
Tiểu thuyết: “Người phụ nữ đẹp”, “Eugene Onegin”, “Bị cầm tù ở Cáp-ca”,…
Kịch: “Bệnh sĩ Aibolit”, “Bà chúa Tuyết”, “Aladin và cây đèn thần”,…
Sử thi: “Ruồi trâu”, “Người tù ở Cáp-ca”,…
Nghiên cứu ngôn ngữ học: “Bài giảng về lịch sử của ngôn ngữ Nga”,…
>> Xem thêm: Viết bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ
2. Soạn văn 6 Ông lão đánh cá và con cá vàng phần Đọc hiểu
Trước khi đọc bài Ông lão đánh cá và con cá vàng
Trả lời câu hỏi phần Đọc hiểu
Câu 1: Các chi tiết nào cho biết hoàn cảnh sống của ông lão và cách ông lão cư xử với cá vàng?
Các chi tiết cho biết hoàn cảnh sống của ông lão và cách ông lão cư xử với cá vàng là:
Ông lão là một người nghèo khổ, sống trong một túp lều rách nát, ngày ngày ra biển đánh cá kiếm sống.
Ông lão là một người hiền lành, tốt bụng, biết ơn. Khi bắt được con cá vàng, ông đã thả con cá về biển và chỉ ước có một chiếc giỏ đầy cá để đỡ vất vả.
Câu 2: Lần thứ nhất, bà vợ đã yêu cầu ông lão điều gì? Lúc này, cảnh biển thế nào?
Lần thứ nhất, bà vợ đã yêu cầu ông lão điều gì? Lúc này, cảnh biển thế nào?
Lần thứ nhất, bà vợ yêu cầu ông lão ước cho bà ta được làm nhất phẩm phu nhân. Lúc này, cảnh biển vẫn bình yên, êm ả.
Câu 3: Đòi hỏi và thái độ của vợ ông lão ở lần thứ hai có gì khác với lần thứ nhất? Hãy tiếp tục chú ý chi tiết tả cảnh biển trong phần này.
Đòi hỏi và thái độ của vợ ông lão ở lần thứ hai có khác với lần thứ nhất là:
Đòi hỏi của bà ta cao hơn, từ nhất phẩm phu nhân thành nữ hoàng.
Thái độ của bà ta hung dữ, hống hách, sai khiến ông lão.
Cảnh biển trong phần này cũng có sự thay đổi, từ bình yên, êm ả trở nên nổi sóng dữ dội.
Câu 4: Câu nào cho biết đòi hỏi mới và thái độ của vợ ông lão? Cảnh biển có thay đổi gì so với lần trước?
Câu “Thế nào, mụ già hả? Ngồi trong nhà vàng mà xem, không được thì ra biển mà khóc” cho biết đòi hỏi mới và thái độ của vợ ông lão. Bà ta muốn được làm Long Vương, ngồi trong cung vàng điện ngọc, sai khiến cả triều đình.
Cảnh biển trong phần này có sự thay đổi rõ rệt, từ sóng to gió lớn, bão bùng trở nên tối tăm, u ám.
Câu 5: Lần này, người vợ lại có đòi hỏi gì? Cách cư xử của bà ta với ông lão như thế nào?
Lần này, vợ ông lão muốn cá vàng biến ông lão thành một ông vua. Bà ta đã bắt ông lão ước như vậy và mắng ông lão là đồ ngu ngốc, hèn kém.
Câu 6: Phần 6, vợ ông lão muốn cá vàng làm điều gì? Tác giả đã tả cảnh biển trong phần này thế nào?
Phần 6, vợ ông lão muốn cá vàng biến bà ta thành nữ hoàng biển cả. Tác giả đã tả cảnh biển trong phần này là:
Sóng biển nổi lên ầm ầm, trào lên tận mây xanh.
Bầu trời tối sầm lại, gió gào thét dữ dội.
>> Khám phá thêm: Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ
Câu 7: Quan sát bức tranh để hiểu nội dung được nói tới trong đó, nét mặt ông lão và bà vợ thể hiện điều gì?
Quan sát bức tranh, ta thấy nét mặt ông lão và bà vợ thể hiện sự thất vọng, hối hận. Ông lão ngồi co ro, cúi đầu, mặt nhăn nhó, mắt buồn bã. Bà vợ thì đứng quay lưng lại, vẻ
Sau khi đọc bài Ông lão đánh cá và con cá vàng
Trả lời câu hỏi phần Sau khi đọc
Câu 1: Hãy liệt kê ra vở những chi tiết thể hiện sự đòi hỏi, thái độ, hành động của vợ ông lão đánh cá; phản ứng của ông lão đánh cá và trạng thái của biển trong các phần 2,3,4,5,6 theo gợi ý sau:
Hướng dẫn giải:
Câu 2: Từ bảng thống kê trên, em có nhận xét gì về tính cách của vợ ông lão đánh cá và ông lão đánh cá?
Từ bảng thống kê trên, ta có thể nhận xét về tính cách của vợ ông lão đánh cá và ông lão đánh cá như sau:
Vợ ông lão đánh cá là một người tham lam, ích kỷ, bội bạc, coi thường người khác. Bà ta luôn đòi hỏi những thứ cao hơn, xa hoa hơn, không bao giờ biết đủ. Sự tham lam của bà ta đã khiến bà ta trở nên xấu xa, tàn nhẫn, sẵn sàng chà đạp lên người khác để đạt được mục đích của mình.
Ông lão đánh cá là một người hiền lành, chất phác, biết ơn. Ông luôn chiều theo ý muốn của vợ, không bao giờ dám trái ý bà ta. Ông là người biết ơn cá vàng, đã giúp đỡ ông và gia đình.
Câu 3: Cảnh biển trong mỗi lần ông lão ra gọi cá vàng thay đổi theo chiều hướng như thế nào? Theo em, sự thay đổi đó có ý nghĩa gì?
Cảnh biển trong mỗi lần ông lão ra gọi cá vàng thay đổi theo chiều hướng xấu đi. Điều này thể hiện sự giận dữ, phẫn nộ của thiên nhiên trước sự tham lam, ích kỷ của con người.
Câu 4: Bài học em rút ra được từ câu chuyện này là gì?
Bài học em rút ra được từ câu chuyện này là:
Chúng ta cần biết ơn những người đã giúp đỡ mình, không nên quên ơn nghĩa.
Chúng ta cần biết hài lòng với những gì mình đang có, không nên tham lam, ích kỷ.
Chúng ta cần biết kính trọng, yêu thương những người xung quanh, không nên coi thường người khác.
Câu 5: Hãy nêu một điểm giống và một điểm khác nhau nổi bật của truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin) và truyện cổ tích dân gian (Gợi ý: tìm điểm giống và khác về tác giả; yếu tố hoang đường, kì ảo; kiểu nhân vật;…).
Điểm giống:
Cả hai tác phẩm đều có yếu tố hoang đường, kì ảo.
Cả hai tác phẩm đều có ý nghĩa giáo dục sâu sắc.
Điểm khác:
Truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng” của Pu-skin là một truyện cổ tích thần kì, được sáng tác bởi một nhà văn nổi tiếng. Truyện có nhiều chi tiết kì ảo, hấp dẫn, mang đậm phong cách của tác giả.
Truyện cổ tích dân gian là những truyện được lưu truyền trong dân gian, do nhiều người sáng tạo nên. Truyện thường có cốt truyện đơn giản, gần gũi với đời sống của nhân dân.
Với những hướng dẫn Soạn bài Ông Lão Đánh Cá Và Con Cá Vàng Sách Cánh Diều – Ngữ Văn Lớp 6 chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
