Soạn bài Ôn tập 2
Câu 1 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Hãy tóm tắt cốt truyện và nêu chủ đề của các truyện đã đọc vào bảng theo mẫu sau:
| Tên truyện | Tóm tắt cốt truyện | Chủ đề truyện |
| Tấm Cám | Hai chị em cùng cha khác mẹ, Tấm và Cám, sống với nhau. Cám là người tham lam, ích kỷ, còn Tấm thì hiền lành, chăm chỉ. Mẹ con Cám luôn bắt nạt, hắt hủi Tấm. Một hôm, mẹ con Cám lừa Tấm đi bắt tép, rồi ở nhà ởnh cho Tấm một giỏ tép không. Tấm buồn bã trở về, nhưng may mắn thay, có một con cá bống từ dưới nước nhảy lên bờ xin Tấm cứu. Tấm thương hại con cá, bèn mang về nhà thả vào giếng.
Từ đó, mỗi ngày Tấm đều mang cơm ra cho cá bống ăn. Một hôm, mẹ con Cám biết được, bèn lừa Tấm đi chăn trâu, rồi ở nhà giết cá bống, đem xương cá vứt xuống ao, còn thịt cá thì mang về cho Tấm ăn. Tấm không biết chuyện, cứ nghĩ là mình đã ăn thịt cá bống. Tối hôm đó, cá bống hiện lên trong giấc mơ của Tấm, bảo Tấm đi mò xương mình lên chôn dưới gốc cây đa, rồi tắm gội ở chỗ đó. Tấm tỉnh dậy, nhớ lời cá bống, liền làm theo. Khi Tấm tắm xong, bỗng nhiên có một làn khói trắng bay lên, từ làn khói trắng ấy hiện ra một bà lão xinh đẹp. Bà lão ấy chính là bà tiên của cá bống. Bà tiên giúp Tấm trở thành một cô gái xinh đẹp, tài giỏi. Một hôm, nhà vua mở hội, kén vợ. Tấm xin mẹ cho đi dự hội, nhưng mẹ con Cám lại lừa Tấm ở nhà ởnh. Cám được mẹ cho đi thay Tấm. Cám được nhà vua chọn làm hoàng hậu. Tấm buồn bã trở về nhà, ngồi khóc bên mộ bống. Bụt hiện lên, bảo Tấm đào bống lên, đem đi dự hội. Tấm làm theo lời Bụt, rồi đem theo chiếc hài của mình. Tại hội, Tấm đánh rơi chiếc hài của mình. Nhà vua sai quân lính đi tìm người mang vừa chiếc hài. Chiếc hài vừa vặn với Tấm. Nhà vua liền chọn Tấm làm hoàng hậu. Mẹ con Cám thấy vậy, vô cùng ghen tức. Chúng tìm cách hãm hại Tấm. Cám lấy trộm chiếc hài của Tấm, rồi lừa Tấm xuống giếng. Tấm chết đi, nhưng linh hồn Tấm vẫn ở lại. Một hôm, nhà vua đi vắng, Cám lừa Tấm lên gác xép ngồi và đốt chết. Tấm chết đi, hóa thân thành chim vàng anh, bay vào cung ca hát cho nhà vua nghe. Nhà vua yêu thích chim vàng anh, cho ở trong lồng. Cám biết được, liền lừa nhà vua giết chim vàng anh. Nhà vua đau buồn, bèn chôn chim vàng anh dưới gốc cây đa. Từ dưới đất, chim vàng anh hóa thân thành quả thị, rơi xuống đất. Bà lão hàng nước thấy vậy, mang về nhà bổ đôi quả thị, thấy Tấm hiện ra. Bà lão nhận Tấm làm con nuôi. Một hôm, nhà vua đi qua quán nước, thấy Tấm xinh đẹp, bèn nhận ra là hoàng hậu. Nhà vua đón Tấm về cung, sống hạnh phúc mãi mãi. |
Ước mơ về một xã hội công bằng, nơi mà kẻ xấu bị trừng trị, người tốt được đền đáp xứng đáng. |
| Sọ Dừa | Một đôi vợ chồng già hiếm muộn, phải đi ở cho nhà phú ông. Một hôm, bà vợ vào rừng hái củi, uống nước trong cái sọ dừa, về có mang. Ít lâu sau, bà sinh ra một đứa bé không chân không tay, tròn như một quả dừa. Bà đặt tên cho con là Sọ Dừa. Sọ Dừa lớn lên, biết nói biết cười, chăm chỉ làm việc. Một hôm, Sọ Dừa xin mẹ đi chăn bò cho nhà phú ông. Sọ Dừa chăn bò rất giỏi, đàn bò lúc nào cũng béo tốt. Cám, con gái phú ông, thấy Sọ Dừa chăn bò giỏi, liền đem lòng yêu. Một hôm, Cám sang nhà Sọ Dừa chơi, thấy Sọ Dừa đang ăn cơm, liền xin ăn. Sọ Dừa bảo Cám ngồi lên đầu mình, rồi cõng Cám về nhà. Cám thấy Sọ Dừa không có chân tay, liền sợ hãi, | Thể hiện ước mơ của nhân dân về cuộc sống công bằng, ở hiền gặp lành, kẻ độc ác sẽ bị trừng trị |
Câu 2 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Em thích nhất truyện nào trong các truyện trên? Vì sao?
Trong các truyện trên, em thích nhất truyện Tấm Cám. Em thích truyện này vì truyện có nội dung hấp dẫn, nhân vật được xây dựng sinh động, đặc biệt là nhân vật Tấm. Tấm là một cô gái hiền lành, chăm chỉ, nhưng lại bị mẹ con Cám bắt nạt, hắt hủi. Sau nhiều lần bị hãm hại, Tấm vẫn luôn được thần tiên giúp đỡ để vượt qua khó khăn, cuối cùng được sống hạnh phúc bên nhà vua.
Em cũng thích truyện này vì truyện thể hiện ước mơ của nhân dân về một xã hội công bằng, nơi mà kẻ xấu bị trừng trị, người tốt được đền đáp xứng đáng. Mẹ con Cám là những kẻ tham lam, ích kỷ, luôn tìm cách hãm hại người tốt. Cuối cùng, chúng đều bị trừng trị thích đáng, còn Tấm, người tốt, được sống hạnh phúc.
Ngoài ra, truyện còn ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người như hiền lành, chăm chỉ, bao dung, sẵn sàng giúp đỡ người khác. Tấm là một người hội tụ đầy đủ những phẩm chất đó. Chính vì vậy, em rất thích truyện Tấm Cám.
Câu 3 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Theo em, để có thể kể lại truyện cổ tích một cách sinh động, hấp dẫn (bằng hình thức viết và nói) thì cần phải chú ý những điều gì?
Để có thể kể lại truyện cổ tích một cách sinh động, hấp dẫn (bằng hình thức viết và nói) thì cần chú ý những điều sau:
- Kể lại đầy đủ các sự việc chính của truyện, theo trình tự thời gian. Điều này giúp người đọc nắm được diễn biến của câu chuyện và hiểu được nội dung của truyện.
- Kể lại những hành động của nhân vật một cách đầy đủ, rõ ràng, giúp người đọc hiểu được tính cách và phẩm chất của các nhân vật. Điều này giúp người đọc cảm nhận được câu chuyện một cách sâu sắc hơn.
- Sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh cụ thể, sinh động để miêu tả các sự việc, nhân vật trong truyện. Điều này giúp câu chuyện trở nên hấp dẫn và lôi cuốn hơn.
- Thể hiện giọng kể phù hợp với nội dung và tính chất của truyện. Điều này giúp người đọc cảm nhận được không khí của câu chuyện.
Ngoài ra, khi kể lại truyện cổ tích, người kể cần chú ý đến những điều sau:
- Chuẩn bị kỹ nội dung của truyện trước khi kể. Người kể cần đọc kĩ truyện, nắm được nội dung, cốt truyện, nhân vật, chi tiết, ngôn ngữ, ý nghĩa của truyện.
- Tập luyện cách kể sao cho trôi chảy, tự nhiên, hấp dẫn. Người kể cần luyện tập cách kể nhiều lần, chú ý đến giọng điệu, cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt,… để câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn.
Dưới đây là một số gợi ý cụ thể cho việc kể lại truyện cổ tích theo hình thức viết:
- Mở bài: Giới thiệu tên truyện, tác giả, bối cảnh, nhân vật chính,…
- Thân bài: Kể lại các sự việc chính của truyện, theo trình tự thời gian. Chú ý miêu tả các sự việc, nhân vật một cách cụ thể, sinh động.
- Kết bài: Tóm tắt nội dung truyện, nêu ý nghĩa của truyện.
Người kể có thể sử dụng các biện pháp nghệ thuật như so sánh, nhân hóa,… để câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn hơn.
Câu 4 (trang 58 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Truyện cổ tích có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của chúng ta?
Truyện cổ tích là một thể loại văn học dân gian có lịch sử lâu đời, mang đậm bản sắc văn hóa của từng dân tộc. Truyện cổ tích thường kể về những câu chuyện kỳ ảo, thần bí, có sự tham gia của các nhân vật thần tiên, phép thuật.
Truyện cổ tích có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta, thể hiện ở nhiều khía cạnh sau:
- Giải trí, giúp con người thư giãn, giải tỏa căng thẳng. Truyện cổ tích thường có nội dung hấp dẫn, lôi cuốn, mang tính giải trí cao. Khi nghe hoặc đọc truyện cổ tích, con người sẽ được đắm chìm vào thế giới của những câu chuyện kỳ ảo, thần bí, quên đi những lo toan, mệt mỏi của cuộc sống thường ngày.
- Giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh. Truyện cổ tích thường phản ánh những hiện thực của cuộc sống, mang tính giáo dục cao. Thông qua truyện cổ tích, con người sẽ được hiểu biết về thế giới tự nhiên, xã hội, những quy luật của cuộc sống,…
- Giúp con người hình thành những phẩm chất tốt đẹp. Truyện cổ tích thường ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người như hiền lành, chăm chỉ, dũng cảm, trung thực,… Thông qua truyện cổ tích, con người sẽ được học hỏi, noi theo những phẩm chất tốt đẹp đó, trở thành những người có ích cho xã hội.
- Giúp con người phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo. Truyện cổ tích thường có những tình tiết kỳ ảo, thần bí, mang tính tưởng tượng cao. Khi nghe hoặc đọc truyện cổ tích, con người sẽ được kích thích trí tưởng tượng, sáng tạo, giúp cho tâm hồn trở nên phong phú, bay bổng.
Có thể nói, truyện cổ tích là một món ăn tinh thần vô cùng bổ ích đối với con người, đặc biệt là trẻ em. Truyện cổ tích giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh, hình thành những phẩm chất tốt đẹp, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo.
Với những hướng dẫn soạn bài Ôn tập 2 – Sách Chân Trời Sáng Tạo trang 58 – Ngữ Văn 6 (tập 1) chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của bài học này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
